wew: Ignacy Hołowiński pod pseudonimem Żegoty Kostrowca na- Wiernikowski. Wolski Włodzimierz.-J. M. Również i płeć piękna w tym rodzaju, prace swoje na widok wydały, i zasługują na chlubną wzmiankę. Pani Eleonory Styrmerowej dzieła, krążą około badań duszy i okraszone są humorem)- Anna 2 Krajewskich Nakwaska Karolina z Potockich Nakwaska Paulina Wilkońska Tiwandan: Paulina Kraków - Lucya z ciąż. Ged. Rautenstrachowa. zów Malicka Seweryna z Zochowskich Pruszak Józefa Smigielzmarła w Wow: sica - Narcyza Zmichowska - (Gabriela) Karolina z RylBanie 22 pazos. 1869 r. w niedo. skich Wojnarowska A. Kuszel (Wanda Odrowąż) Hałku wбoro. Ewa Felińska Bronisława Kamieńska J. Prusiecka. I'm życia. Zygmunt Kaczkowski należy do najświetniejszych talentów w historyczném powieściopisarstwie. Autor ten od wystąpienia swego zyskał sobie znamienite imie przez trafne oddawanie scen i charakterów w swoich powieściach. Pod jego piórem odżyły na nowo martwe postacie XVIII wieku. Osobliwa znajomość naszéj przeszłości zastanawia nas i uderza. Nic mu nie jest obcem: prawo, procedura, ubiorý, język znane mu doskonale. U niego typ ogólny szlachcica Augustowskich czasów wybija się niezrównanie. Po ogłoszeniu powieści Bracia ślubni, zarzucano mu może niesłusznie, że to są czysto szlacheckie, zatém tworzą obrazy niezupełne albowiem brakuje im ludu; Kaczkowski w dziele: Mąż szalony, dopełnił ten niedostatek po mistrzowsku. Powieści jego wyszły p. n. Ostatni z Nieczujów w 6 tom. Tom I. zawiera: Bitwa o Chorążankę - Junacy - Swaty na Rusi. Tom II i III Murdelio. Tom IV i V Mąż szalony. Tom VI Gniazdo Nieczujów, Pierwsza wyprawa pana Marcina i Kasztelanice Lubaczewscy. Oddzielnie wyszły Bracia ślubni w 3 tomach Petersb. 1854. Dziwożona powieść współczesna 4 tom. Lwów 1855. Wnuczęta powieść współczesna 4 tom. Petersburg 1855. Grób Nieczui t. 4 Wilno + Jest to pseudonim jej meza Ludwika Splyrmora, szlachcica rodem z Płockiego, wrodzo nego wd.31 kurienia 1809 r. w Płońsku. Kushairsię on najprzod w Siedlcach na Podlasių, a potem umi copezory został w korpusic headeckim w Kaliszu; wr. 1818. wszedł do szkoły a. plikacying, gdzie usposobi się do zawodu wojskowego. Po powstanie 1831 r. służąc w ar mi rosyjskiej, w koricu jako pełny jeneral piccholy nounąwszy się od służby, can art w dniu 23 maja 1886.n. (06. Kłosy z d. 8 lipca 1886 m. 1097). ༣ w Wilnie 1858. Starosta Holobucki 3 tom. Stach z Kępy. Bajronista 3 tom. Obecnie zajmuje się badaniem charakteru epoki Kazimierza Jagiellończyka i Olbrachta, zamierzając pisać powieść tamtoczesną. Nie możemy odmówić płodności Kaczkowskiemu skoro w tak krótkim czasie tyle wysnuł powieści, a podziwiać musimy wytrawność pióra, którem zdoła zarówno władać doskonale, tak przy pisaniu powieści staroszlacheckich jak i przy podchwytaniu typów dzisiejszych. Julian Bartoszewicz, krytycznie badający dzieje naszej przeszłości, pisząc obszernie o Kaczkowskim, tak pomiędzy innemi mówi: ‚Kiedyśmy mówili, że Kaczkowski ma pewnie gdzie pamiętniki domowe, nie ubliżaliśmy nic ani oryginalności, ani jego wielkiemu talentowi. Jużcić musiał mieć gdzieś skreśloną tę historyą stron Sanockich, kiedy tak cudnie pod piórem jego odżyła. Ta historya jednakże mogła być najlichszą w życiu notatą o weselach, o sprzedażach, o dobrach, o plotkach sąsiednich i t. d. musiały być tam spisane genealogie rodzin, stosunki osób, kiedy je tak dobrze zna Kaczkowski. Powiedzieliśmy że sto osób snuje się w jego powieściach, jużcić zadużo byłoby trudu i owszem trud byłby niepotrzebny gdyby stwarzał te osoby, gdyby każdej zawczasu obmyślał charakter, gdyby w głowie swojej od razu układał plany do 10ciu 12tu powieści historycznych tak ściśle z sobą powiązanych, że tworzą jednę powieść. Więc miał gotową tę galeryą w pamiętnikach, a charakter każdej osoby mógł z dwóch trzech fraz starego jakiego szlachcica, autora notat kalendarzowych pochwycić, miał gotowe stosunki rodowodowe, bez czego w powieści obejść się nie można, a że wierny był historyi, przecudne mamy dowody, po charakteryzowaniu wielkich postaci, które już ogromem swoim wyszły po nad poziom jednej ziemi Sanockiéj i ujrzały po nad Rzeczpolitę. W mojem przypuszczeniu, że Kaczkowski posiada pamiętniki nie ma dla niego żadnej obrazy, owszem podziwiam to nadzwyczajne misterstwo, ten nadzwyczajry talent poety, že historyka nie razi, owszem że go zapala, że mu tak cudnie. wiek odtwarza. Wszakże i Michał Grabowski pierwsze po wieści Kaczkowskiego, wziął za wypis z czegoś i cieszył się, że nowy Pasek przybył literaturze. Ten nowy drugi Pasek Michała Grabowskiego jest największą pochwałą, daną kiedykolwiek jakiemukolwiek autorowi. Pasek był artystą, pisał bez wiedzy, a był znakomitym artystą. Jeżelić powieść pierwsza Kaczkowskiego była powieścią rzeczywiście przez niego napisaną, nie urywkiem jakiegoś tam Paska, zjawił się literaturze mąż pożądany, wielki talentem, przyszłością potężny." C. POEZYA DRAMATYCZNA. § 153. Dzięki Bogu gęśl polska nie zamilka, coraz przybywa świeżych piosnek, bądźto są kwilenia słowika kochanka róży, bądź uroczyste pienia niebiosa przebijające. W powieściach bogactwo. Tylko dramat nikły. Co za przyczyna? Czyż ona tak głęboko leży, iż naszym wzrokiem dojrzeć jej nie jesteśmy w stanie, czy też na prawdę, jak ktoś powiedział, nie chce się nam ziemianom dla kogoś w mieście siedzącego igry stroić, nie mogąc sami z tej zabawy korzystać? Co bądź, dość że dramatyczna poezya nasza nowa dopiero w zawiązku, nawet jej oblicza jeszcze nie widzimy. Ważniejsze są te: a) Jan Nep. Kamiński (urodził się podobno na Podolu i około 1800 wszedł do tow. artystów dram. Iwowskich. Rządząc i kierując następnie teatrem lwowskim, na którym i sam czasami występował wraz z żoną, polożył wielkie zasługi dążeniem, mimo licznych przeszkód, do ustalenia go i udoskonalenia. Po 1830 był redaktorem gazety lwowskiej). Nie mało tłumaczył i przerabiał różnych dramatów dla bieżącej potrzeby, lecz to wszystko leży w książnicy widowni lwowskiej, wydał tylko Zabobon czyli Krakowiacy i Górale w 3 aktach we Lwowie 1821, postępując dalej i użytkując zręcznie z pomysłu Bogusławskiego. Twardowski na Krzemionkach, często grywany we Lwowie, równie jak Skalmirzanki, o tyle mają wartości o ile kasę teatralną po większają. Lecz niepospolicie się zasłużył jako tłumacz trajedyi Kalderona: Lekarz swojego honoru. Lwów 1827 i Szylera: Walensztejn, Lwów 1837. b) Aleks. Fredro (obywatel z Galicyi). Mamy 5 tomów jego Komedyj (wyd. w Wiedniu, Lwów r. 1826-37, i War. 1853 5 t.), w których jest kilka znakomitych utworów, jak Panieńskie śluby, i t. d. Żałujemy że się na krytykę pogniewał i przestał ogłaszać swoje dzieła. Wiadomo że go to ojcostwo uszczęśliwia; czemuż tych uciech nie podzielić z drugimi? c) Dominik Magnuszewski (ur. 1810 we wsi dziedzicznéj Ustanowie koło Warszawy z Jacka i Maryi; ucżył się w liceum i uniwersytecie warszaw. do 1831; następnie mieszkał i ożenił się w Galicyi; † 1845). Jeszcze chodząc na uniwersytet napisał wierszem dwie komedye: Stary kawaler w 1 akcie i Zdzisław czyli skutki plochości w 2 aktach dotąd grywane w Warszawie. Tworzył kilka dramatów, lecz tylko jeden dotąd ogłoszony: Barbara wdowa po Gasztoldzie, który wchodzi do jego dzieła powieściowego: Niewiasta Polska w 3 wiekach, Pozn. 1842. Dramat w naturze, umieszczony w Album na korzyść pogorzelców, p. Józ. Borkowskiego we Lwowie 1842 wydaném, bardzo piękny, ale nie do grania. Śmierć pozazdrościła nam tak wielkiego piewcy, nie spełnił swoich życzeń obdarzenia nas dramatém nowym, nad czém głównie przemyślał równie jak i nad językiem. weśnia... d) Józef Korzeniowski (ur.Fr. 1797 w Galicyi, od r. 1810Fw Brodach d. uczył się w Krzemieńcu, po r. 1816 urządzał książnicę ordynacyi Zamojskich; w r. 1823 otrzymał nominacyą na professora literatury polskiej w Krzemieńcu; w roku 1833 został professorem języka łacińskiego i starożytności rzymskich w Kijowie; w r. 1838 wezwany na dy-` rektora gimnazyum charkowskiego zostawał tam do roku 1846; później mianowany był dyrektorem liceum warszawskiego. Rozpoczął swój zawód dramatami, lecz na gły zwrot do powieści okazał w nim równie potężny, jeżeli nie wyższy talent powieścio-pisarski. W ostatnich kilku latach wyszło kilka powieści tego autora nader interesujących i zajmujących. Rzucił się do dramaturgii całą siłą i już liczny mamy poczet jego utworów: Mnich, Aniela, Piękność zgubą, Miłość i zemsta, Piąty akt, Klara, Piękna kobieta, Cyganie dramat, Wasy i peruka i t. d. W nowszych karci współczesne obyczaje. Niestety! także nie dba o zupełną piękność, ledwie parę wydał wierszem pisanych, wszystkie inne prozą, byle dostarczyć chleba powszedniego; a wszakże poezya traci na wdzięku (owym już Homerowi znanym wdzięku), gdy jéj każemy mową nie wiązaną przemawiać; a wszakże wiązana to jej strój przyrodzony! e) Juliusz Slowacki (ur. 1809, syn Euzebiusza i Salomei z Januszewskich. Uczył się w Wilnie, † 1849). W wielu poematach lirycznych i bohatyrskich odznacza się śmiałemi pomysłami, trafném pojęciem, cieniowaniem charakterów i dobitnością wyrażenia. Dwukrotnie zapędzał się do dramatu, i widoczna że tylko jako pod obcym wpływem zostający tworzył mianowicie że za drugim zawodem Szekspir nań działał. We wszystkiem co jego muza wyśpiewała, znajdziesz ustępy piękne, a całość zawsze niesmaczną albo skrzywioną. Pospolicie dziwaczy. Tylko powieść Jan Bielecki udala mu się. Proza. § 154. Pięknie piszących liczymy coraz więcej, prawie wszystkie niwy piśmiennictwa są uprawiane; jednak są pisarze którzy mniej dbają o doskonałość wyrażania się, co jest chorobą dziś powszechną w Europie. Najbardziej tacy grzeszą którzy dla samych pieniędzy trudnią się pisaniem, choć to u nas takich jeszcze mało. |