Ceremonie biskupie niedokończone w jednym tomie. Wyklad pacierza. - Kazania i wiele innych pism w rozmaitych materyach.

Chodani Jan Kanty, urodził się w Krakowie z rodziców ubogich Jakóba i Agnieszki małżonków z familii włoskiej, tam zamieszkalėj, dnia 16 paźd. 1769 r. W 12 roku życia swojego oddany został na usługę ołtarza, tamecznemu zgromadzeniu XX. Kanoników regularnych Lateraneńskich, przez matkę powolną szczególniejszemu woli boskiej zrządzeniu. Pobożna bowiem matka wczesnym zgonem dwojga dzieci srodze strapiona, szukając pociechy w obliczu Boga, uczyniła ślub oddania do zakonu tego dziecięcia, które wprzód powije i gdy w kilka lat wydala na świat syna, na chrzcie św. mianowanego Janem Kantem, wiernie też dochowała obietnicy. Bóg pobłogosławi życzeniu dobréj matki, zlewając na syna obfite dary swéj laski, obdarzając rzadkiemi przymiotami jego rozum i napełniając serce dobrémi sklonnościami. Uczyniwszy Jan Kanty uroczystą professyą w zgromadzeniu XX. Kanoników regularnych pokazał tem samem owo przekonanie; że prawdziwej szczęśliwości w Bogu szukać i nabywać należy przez codzienne rozmyślanie odwiecznych prawd wiary i moralności chrześciańskiej. Biorąc pierwsze zasady religii w swojem zgromadzeniu, znamienitym postępkiem w naukach i cnotach celował między młodzieżą zakonną. Bardziej jeszcze pierwszeństwem się odznaczał uczęszczając na wyższe umiejętności fizyki, matematyki, filozofii i teologii do akademii krakowskiej. Bez mistrzów sam własną pracą i zdolnością nabrał dostatecznéj znajomości uczonych języków, francuzkiego, włoskiego i niemieckiego. Tym porządkiem usłał sobie drogę do umiejętności boskich i ludzkich z których pierwsze obrał za główny przedmiot w zawodzie literackim, jako odpowiadające własnemu powołaniu. Poświęcony był na kapłana r. 1793.

Naprzód zaczął się wsławiać jako niepospolity mówca, opowiadaniem słowa bożego w Krakowie, a szczególniéj w katedralnym kościele, za co uwolnienie od ślubów zakonnych

czyli sekularyzacyą otrzymał od stolicy apostolskiej r. 1804 dnia 16go listopada. Będąc kaznodzieją kat. kośc. krakow., i przez lat kilka ważną tę posługę spełniając, tyle nabył sławy, że na jej odgłos wezwany do Wilna na kaznodzieję akademickiego kościoła. Tu z jaką gorliwością opowiadał naukę i jak gruntownie przekonywał rozum słuchaczów, i jak skutecznie usuwal przesądy, fanatyzm i zabobon, żyją jeszcze ci którzy zaświadczyć to mogą. Po trzyletniej pracy z wielkim pożytkiem w Chrystusowej winniey podejmowanej, jednomyślnie r. 1808 wybrany został na professora nadzwyczajnego, a we dwa lata potem na zwyczajnego professora teologii moralnej i pasterskiej w wileń. uniwersytecie. Przez lat 15 gorliwie sprawując najważniejszy w swém życiu obowiązek, miał obszerne pole do okazania skarbów swojej nauki i przymiotów professora pierwszego rzędu. Nadzwyczajna pamięć, żywa imaginacya wiernie zachowująca raz widziane wielkie obrazy, rozum czysty i zdrowy rozsądek ciągłem czytaniem dzieł pożytecznych ukształcony, przy znajomości języków i naukowych pomocy, miłość pracy i dobrego porządku, postawiły go w rzędzie pierwszych teolológ w uczonym świecie i chrześciańskich filozofów. On był pierwszym, który w tutejszéj szkole duchownej zaprowadził lepszy porządek wykładania nauk religijnych i dał poznać przedniejszych autorów teologicznej literatury dawnej i nowoczesnéj. Mimo publiczną tę pracę godnie sprawował kilkakrotnie sobie powierzony urząd wizytatora szkół po guberniach wydziału uniwersytetu wileńskiego. Znamienity obowiązek dziekana oddziału nauk moralnych i politycznych w uniwersytecie blisko lat sześciu wypełniał z właściwą sobie dokładnością, albo własne albo drugich popierając to zdanie, które bardziej dążyło do dobra oświecenia. Powodować się jaką płonną nadzieją i poświęcać dobro publiczne dla prywatnego miał za największą zniewagę urzędu, W nagrodę tak ważnych prac i posług dla dobra oświecenia podejmowanych r. 1819 uznany był za godnego mieścić się

w gronie kanoników katedralnych wileńskich. Umarł d. 19 lipca 1823. roku.

Rękopisma swoje legowal testamentem bibliotece uniw. wileńskiego. Pisma tego uczonego teologa i filozofa napełnione są najczystszemi prawdami wiary i moralności chrześciańskiéj gruntownie i jasno wyłożonemi, a które po śmierci wydane zostały. 1) Nauka Chrześciańskiej religii we 3 częściach. Wilno 1823. w 8ce u Zawadzkiego.

2) Kazania Chodaniego przez Jana Skidel. professora i kan. wileń. zebrane. Wilno 2 tom. 1832.

3) Teologia pasterska podlug X. J. Gietschütza. Wilno 1824 roku.

Wincenty Jakubow ki urodzony w Maniewie w krakow. 1751. Odbył nauki w Rzeszowie i wstąpil do Zgromadzenia XX. Pijarów. Wysłany w 1788 do Wiednia, przywiózł wiele narzędzi fizycznych dla szkół w Łomży. W r. 1810 został prowincyalem Pijarów. W trzy lata później rektorem szkół w Górze. Umar 1826. Pisma jego są: Przestroga dla ludu, tlumaczenie z Tissota. Poezye łacińskie. Tlumaczenie trzech ksiąg En-idy, jako dalszy ciąg pracy Dmuchowskiego. Kazania krótkie do wieku i obyczajów edukującej się młodzi przystosowane w konwikcie wielkim warszawskim miane. Warsz. 1808.

Franciszek Godlewski. W r. 1817 kanonik brzeski, proboszcz zdzięcielski. 1) Kazania świąteczne. T. I. Wilno 1806 w Sce, 2e wyd. tamże 1820 w Ɛce. 2) Kazania niedzielne tom II i III w Wilnie 1817 do 1820 w 8ce. 3) Kazania przygodne. Tom IV w Wiln. 1820 w 8ce. 4) Kazania na uroczystość świętych Pańskich 2 tomy w Wilnie u Neumana 1829.

Szaniawski Xawery urodził się dnia 1go Grudnia r. 1768 we wsi Wiązownica pod Jarosławiem. Ojciec jego Józef był wiceregentem łukowskim. Odbył szkoły przez wszystkie klassy wówczas będące w Kielcach, po których ukończeniu wstąpił natychmiast do seminarium w Kielcach roku 1784 policzony w poczet Clericorum Saecularium in communi viventium. Po dwuletnim tam pobycie wysłany był

do akademii krakow. na słuchanie nauk w wydziałach fizycznym i moralnym, z których po dwuletniém ich słuchaniu jako kandydat do stanu nauczycielskiego złożył dwa publi czne popisy. Byl potem w Kielcach professorem przez lat trzy w szkołach, przez lat dwa w seminarium, przez lat cztery członkiem Kollegii wikaryuszów i przez cały ten czas prace kaznodziejskie podejmował. Dla doskonalenia się w naukach trudnił się następnie domowém wychowaniem dzieci w szanownym domu Feliksa i Tekli z Bielińskich Łubieńskich. Otrzymał kanonią honoralną Kielecką r. 1802. Odbył examen konkursowy w dyecezyi krakowskiej. Objął probostwo w Wiskitkach r. 1803. Przeniósł się z Wiskitek do Grodziska r. 1807. Sprawował obowiązki kommissarza rządowego w powiecie Sochaczewskim i sekretarza do przedmiotów religijnych przy ministerium sprawiedliwości w latach 1807 i 1808. On to podał myśl Felixowi Łubieńskiemu ministrowi wówczas sprawiedliwości do założenia w r. 1808 szkoły prawa i do jej urządzenia był dzielną pomocą. Szkoła ta na wydział uniwersytecki poźniej zamieniona, tudzież examina od owego czasu w linii sądowej wymagane, ważną w sądownictwie i prawnictwie naszego kraju stanowią epokę. Mianowany przez Fryderyka Augusta professorem prawa i członkiem kommissyi przygotowującej projekta do prawa w r. 1808 odtąd ciągle trudnił się obowiązkami téj professoryi. Obrany członkiem Towar. królew. warszawskiego Przyjaciół nauk r. 1809. i t. r. mianowany kanonikiem katedralnym warszawskim; Doktorem obojga prawa w Krakowie i członkiem tamtejszego Towar. naukowego r. 1816. Scholastykiem Metropolitalnym warszawskim 1821. Był człon→ kiem Towarzystwa Dobroczynności w Warszawie od r. 1816. Członkiem Najwyższej kommissyi examinacyjnej i professorem radnym od r. 1818. Sprawował obowiązki cenzury w r. 1820. Był przez cały czas administracyi Dyecezyą Warszawską przez ś. p. biskupa Wollowicza Surrogatorem. Odbywał podróże do Wiednia w r. 1801. do Franeyi w r. 1810. do Niemiec północnych w r. 1820. Był officyałem je

neralnym archidiecezyi Warszawskiej, a po śmierci arcybisk. Skarczewskiego został administratorem† 1829. Przyjacielski, szczery i otwarty dla wszystkich wielu zjednał przychylność. Nie chciwy zbiorów, uczynny, cały majątek na rzecz Towar. Dobroczynności zapisał, chcąc i po śmierci być jeszcze użytecznym spółeczeństwu. Dzieła uczone których jest autorem pamięć jego uwiecznią. Prócz wielu pism mniejszych umieszczonych w Rocznikach Towar. Przyj. Nauk w posiedzeniach publicznych uniwersyt: w Pamiętniku warszaw. i oddzielnie drukowanych, wydał tłomaczenie na język polski kodexu cywilnego francuzkiego r. 1807. Wiadomości początkowe w nauce prawa r. 1817. Statykę prawa 1819. Uwagi o zabezpieczeniu i uskutecznieniu odpowiedzialności na dłużnikach dla wierzycieli r. 1820. Nadto na posiedzeniach publicznych królew. warszaw. uniwersytetu, na uczczenie pamiątki uczonych mężów, a mianowicie Polaków odbytych, odczytał i drukiem ogłosił:

1) O Mikołaju Trąbie r. 1827.

2) Rys życia Klemensa Urmowskiego r. 1828.

3) Wywod zasady, z zastosowaniem do kraju naszego: że rolnictwo najważniejszém było powodem w stanowieniu rozlicznych prawa przepisów między ludźmi t. r.

Prócz tego wydał 1) Kazania na nabożeństwach warszawskiego uniwersytetu Wrocław 1827. 2) Kazania rozmaite, 3 tomy w Warszawie 1819 i 1820. 3) Sześć kazań z ewangelii mówionych w Metropolitalnym kościele warszawskim we czwartki wielkiego postu. Warszawa 1824.

Alojzy Korzeniowski, Dominikan wydał 1) Fizyki traktat początkowy R. J. Haüy, przekład z francuzkiego Wilno 1806 tomów 2. 2) Kazania niedzielne i uroczystości tajemnic roku całego, oraz na dni niektórych świętych. Warszawa 1824 tomów 4ry.

Platon Sosnowski ur. w wilią nowego roku 1800 na Podlasiu, w miasteczku Kleszczelach powiatu bielskiego. Jeszcze na ławach szkolnych odznaczał się zdolnością do wią