rem prawa. Obdarzony z przyrodzenia szczęśliwą pamięcią i bystrym dowcipem, wyuczył się dobrze po łacinie, zasmakował w literaturze rzymskiej i miał otwarte przed sobą wrota do wyższego światła i nauk. Lecz okoliczności i wrodzona skłonność do czynnego wtrąciła go życia, a którém zdatność do wierszowania, gładka wymowa i pomoc wuja Tomickiego, utorowała mu drogę do łask dworu, a zatem do najwyższych w kościele dostojeństw. Wróciwszy do kraju bawił przy Lubrańskim bisk. poznań. który jego biegłości w łacinie często używał i kanonikiem katedral. poznań. d. 6go marca 1504 mianował. Roku 1507 dnia 7go Czerwca posunięty był na kanclerza kated. a dnia 25 maja 1511 scholastykiem poznańskim zaszczycony. Będąc z Lubrańskim na Węgrzech dla towarzyszenia jadącej z tamtąd Barbarze poślubionej Zygmuntowi I miał dobrą sposobność poznania się z wielu panami dworskiemi. Napisane wiersze na wesele Zygmunta I i Barbary Zapolskiej dały mu pierwszy wstęp do dworu; został bowiem kanclerzem królowéj Barbary, która trzy lata w Krakowie przeżywszy na ręku jego skonała. Widok młodo umierającej królowej, tak mocne na umyśle jego uczynił wrażenie, iż chciał już dwór porzucić i na ustroniu cały literaturze poświęcić się. Ledwie go usilne nalegania Tomickiego od tego odwiodły. Będąc na kongressie prezburskim r. 1515 miał do cesarza mowę bez przygotowania, która tak się wszystkim podobała, iż go wymownym mędrcem nazwano. List dyplomatyczny o sprawie pruskiej zjednał mu stale względy króla Zygmunta; wkrótce został sekretarzem królewskim, kanonikiem krakow. i dziekanem kolegiaty Ś. Floryana. W r. 1520 dnia 16 stycznia po dobrowolnem ustąpieniu Jana z książąt litewskich na biskupstwo wileńskie Krzycki zostaje proboszczem kated. poznańskim. Tegoż r. dnia 22 maja umarł Jan Lubrański biskup poznański, po żałobnem nabożeństwie dnia 4 czerwca obrany jednozgodnie Andrzej Krzycki administratorem dyecezyi poznaús. który długo wzbraniał się przyjąć tej godności, jednak prośbami zmiękczony dał się nakłonić, tém bardziej że w dwa

miesiące zwolniony został bo Tomicki z przemyślskiego biskupstwa na poznańskie był przeniesiony. Teraz dopiero przy większych dochodach łatwiej mu kierować się przyszło. Zjednawszy sobie łaskę Zygmunta, a mianowicie królowej Bony, której był prawą ręką, wyglądał rychło biskupstwa i w je dnéj pieśni swojej dziękuje królowi za obietnicę, przyrzekając do tego urzędu wcześnie sposobić się. Jakoż gdy przyszła wiadomość o śmierci Erazına Ciolka bis. płockiego, skrętnie robił zabiegi, aby to biskupstwo jemu się dostało, choć dla pokrycia swojej chęci wyniesienia się oświadczał: iż woli na małem przestawać; bo in parvis quies; Zygmunt atoli przez wzgląd na zasługi, Rafalowi Leszczyńskiemu to biskupstwo oddał, a Krzycki wziął po nim biskupstwo przemyskie r. 1523 d. 4go czerwca. Wkrótce pojechał w poselstwie do Ludwika króla Węgierskiego, z kąd był jeszcze nie wrócił, gdy Tomicki z poznańskiego na krakowskie biskupstwo postąpił; wyglądał więc po nim biskup twa poznańskiego, lecz królowa przedała je bogatemu Latalskiemu. Urażony tem Krzycki pomścił się wierszami łacińskiemi, w których Bachusa nad Apollina wynosi. Po śmierci króla węgierskiego Ludwika Jagielończyka, jeździł powtórnie ze Stanisławem ze Sprowy kasztelanem bieckim do Węgier, z kąd wróciwszy został biskupem płockim i na téj katedrze przez lat ośm siedząc, posłował na zjeździe w Ołomuncu gdzie Jan Zapolia i Ferdynand austryacki, królowie węgierscy, godzili się; nakoniec po śmierci Dzierzgowskiego, został arcyb. Gnieź. i prymasem. Lecz w dwa lata umarł w Krakowie dnia 10 maja 1537 pochowany w Gnieźnie obdarzony wielkim dowcipem, ale wiele o zdolnościach swoich rozumiejący. Lubił wesołe a nawet hulaszcze życie, nie miał z obyczajów niezachwianej sławy. Wreszcie towarzyski, nie dumny, wesoły, przystępny dla każdego, jednakże społeczeństwo uczonych najwięcej lubił. Wawrzyńca Korwina z Nowegotargu i Janickiego hojnie wspierał. Napisał Krzycki wiele dzieł wierszem i prozą z których znaczna część drukiem nie ogłoszona, a drukowane są teraz nader rzadkie, wiersze Krzyckiego wsprosności, rozwiozłości przechodzą wszelkie zagraniczne na cześć wenery vulqivaga pisane n.p. oʻkorybucie, o Zofii umierającej (byvalo Włoszka złego zy cia na dworze Bory). Dlatego Han. Gorski kanon.krak, chcąc dobre inne vigyckiego ha, proma, arcybiskupa ocalić, may prisuje wiersze le nie vzyckiemu, dylko jakiemus Koz sqyroniere - Wreszcie zbior wierszy Wozyckiego nie jest tak rzadkim; biblioteka Raszyn. skich w Poznanici posiada go w trzech egzemplarzach z różnych czasów, bo rubaszni oj.

་

= coure nasi, mimo całej dewonji swojej lubili takie Husle haski i na sto rak je przepisywali.

jd. listopada

2, w 14thym roku życia

122

2

Wiszniewski w swojej literaturze i Chodyniecki w dykcyonarzu uczonych Polaków takowe wyliczają. Byłoby do żądania, aby ktoś zebrał i wydał zabytki po Krzyckim więcéj bez wątpienia szacowne są pod względem historyi niż poezyi. Władysław Syrokomla, kilka na język polski przełożył i umieścił w swoich Dziejach literatury w Polsce. Jan Flachsbinder lub Dantyszek lub Gdańszczanin urodził się w Gdańsku'r. 1485 z ojca piwowara. Początkowe nauki odebrał w mieście rodzinném. Posłany 'do Krakowa był towarzyszem akademickiej ławy Jana z Wiślicy i współuczniem poezyi pod Pawłem z Krosna na pochwałę jego napisał piękny wiersz zaczynający się: Iter et astriferi radiantia sidera cali. Po odbytych z wielką pilnością naukach otrzymał stopnie filozoficzne i godności nauczyciela w téjże szkole. Dla miłości ojczyzny, nie ociągał się stan swój akademicki zamienić na wojskowy, w r. 1502 walczył przeciw Tatarom był i na wyprawie wołoskiej. Później czy to z nabożeństwa, czy dla oświecenia się zwiedził Palestynę, Synai, Arabią, Grecyą, brzegi epirockie, był na wyspach Rodus, Krecie i Korcyrze. Powróciwszy do ojczyzny z podróży, wybornem rymotworstwem i niepospolitą biegłością w innych przedmiotach naukowych, ściągnął na siebie uwagę. Jakoż najprzód za pośrednictwem Tomickiego biskupa i kanclerza koron. polecony został królowi na urząd sędziego (Judex Curia), na którym dowiódłszy wysokiej swojej i do innych spraw publicznych, nabytej przez nauki zdatności, mianowany był sekretarzem królewskim. W tym czasie obrał 4, wr. 1513. sobie stan duchowny, i dostał naprzód probostwo w Gołą6 Kanoniq warmin, biu a potem w Gdańsku. Jako sekretarz królewski towaJHą i probostwo... rzyszył Zygmuntowi I na zjazd presburskiy na którym wykryły się wielkie jego talenta i rozsławiły go w całej Europie. Wiersz napisany przez niego z okoliczności tego zjazdu, był powodem, iż Maxymilian cesarz ogłosił go publicznie poetą uwieńczonym, zrobił doktorem obojga praw, włożył mu uroczyście laur na głowę, wręczył pierścień złoty i zaliczył go między szlachtę niemiecką, które to szlachec

3, okolo 1508r.

6, wr. 1517

$1515)

two Zygmunt przywilejem swoim potwierdził. Gdy zaś wszy stkich będących na dworze jego przewyższał umiejętnością europejskich języków, przeto' użyty do różnych poselstw.

maju

"przez lat riscurial 12...

Jeździł w poselstwie do Wenecyi, do papieża Klemensa VII, cesarzów Maxymiliana i Karola V, z którym szczęśliwie sprawę pruską załatwił; do Ferdynanda króla czeskiego. Był posłem do Anglii, Danii, Francyi i Włoch. Przyłożył się do przytłumienia zgubnéj dla Wenetów wojny z cesarzem. Najwięcej bawił przy Karolu V w Hiszpanii dokąd był r. 1525 z Bruxelli przybył. W r. 1529 Karol V cesarz kazał wybić na cześć jego wielki medal, z jego twarzą i herbem. Wizerunek tego medalu znajduje się w Raczyńskiego medalach tom I str. 52. W 1530 został biskupem chełmińskim. W r. 1532 jeździł na sejm ratysboński; był w Bo-com (32 r.de o 1632 do opzy = nonii, gdy tego monarchę papież koronował i na sejmie augs- corry to: burskim, gdzie protestantom pierwszy raz przywileje i wol-ana pocahur. ność nadano? Nakoniec za wpływem króla kanonicy war- Tomiduego na ka 1133 przez biskupa mińscy w r. 1537 obrali go swoim biskupem? Ostatnie po- płana i biskupa chat: selstwo sprawował z Januszem Latalskim wojew. poznań. minskiego. na dworze Ferdynanda króla rzymskiego, czeskiego i we-dycznia 1638. Rzym przyjął jego gierskiego, prosząc o rękę córki jego Elżbiety dla Zygmun- postulacy Danly. ta Augusta wówczas jeszcze W. X. litewskiego, do którego zasad na sidi. często pisywał listy i wielkich doznawał względów, jak świad- warmińskiej. czą listy tego księcia do niego pisane. Umarł w Heilsbergu dnia 28 paźdz. 1548. Ogólny zbiór dzieł Dantyszka, wydał z biblioteki Załuskich Jan Bogumił Boehm, professor w akad. lipskiej pod tytułem Joan de Curiis Dantisci Episcopi Varmiens. Poemata et hymni. Vratislav. et Lips. apud Horn. 1764 in 8vo. Kondradowicz w dziejach literatury wytłomaczył wiersz Jonasz prorok o zniszczeniu miasta Gdańska r. 1530. tudzież i nagrobek, jaki napisał sobie za życia.

Janicki Klemens, syn rolnika z pod Znina w Wielkopolsce, urodził się 4 listop. 1516 był z liczby tych nieszczęśliwych dzieci, których przedwczesny rozum zwodniczą biednych rodziców ułudza nadzieją. Ojciec straciwszy wiele

dzieci, najmłodszego, a do tego chorowitego, niechcąc obrócić do pługa, w piątym roku oddał na nauki do Żnina, a stamtąd do szkoły Lubrańskiego w Poznaniu. Gdy na dalsze utrzymanie podrosłego i piszącego już wiersze łacińskie syna wystarczyć nie mógł, wziął go na swoję opiekę arcybiskup Krzycki, a gdy ten wkrótce umarł, Piotr Kmita wojew. krakow. wziął go do swego dworu i na własną jego prośbę wysłał na nauki do Padwy, gdzie się przez lat siedm uczył pod Bonamikiem. Atoli Janicki zachorowawszy na puchlinę wrócił niebawem do kraju i umarł w Krakowie d. 2 czerwca w r. 1543, mając dopiero rok 27. Od pierwszej młodości składał wiersze łacińskie, w 16 roku pięknym rymem sławił Lubrańskiego bis. pozn. a w 22 otrzymał w Bononii wieniec od Klemensa VII papieża Medyceusza. Choć syn rolnika doznawał w Padwie względów kardynała Bembusa, a w kraju biskup Maciejowski, Hieronim Łaski wojew. sieradzki, Seweryn Boner kaszt. biecki, Piotr Myszkowski, kan. krakow. i Stanisław ze Sprowy łaską go swoją zaszczycali. Żył w przyjaźni z Hozyuszem, Deciuszem i Kromerem; jeden tylko Orzechowski zazdrościł mu sławy i wziętości u Kmity.

Najciekawszą biografią Janickiego są jego dzieła własne, w których dusza jego najmocniej się odbijać musi.* Wszystkie jego poezye do lirycznych należą; z gładkości wiersza przypominają Owidiusza, a rozlanego po nich czucia sprawiedliwie go z Katullem i Tybullusem porównywano. Poezye jego zebrane wyszły pod tytułem: Clementis Janitii Poloni poetae Laureati Poemata, in unum libellum collecta et ob insignem raritatem ac praestantiam denuo excussa, curate Jo. Erenfried Boemio. Lipsiae sumtibus Jo. Georg. Loevii 1755. 8 str. 158 wiel. 8; przypis Załus- kiemu bis. kijows. Kilka jego poezyi miłosnych płynnym wierszem przełożył Franciszek Zagórski i w dziele Muzeusz poeta grecki w Warszawie 1796. 8. umieścił. Elegie zaś wytłumaczył Urmowski. W r. 1848 Władysław Syrokomla (Ludwik Kondradowicz) przełożył wszystkie poemata Janic+ Najlepszą wiadomosc o życiu i pismach Klemensa Janickiego wydał Masłowski dysertacyi manquralnej: De vita & poesi Clementis Janicii. Vratislavia 1857.

W