12. U jŷk yl mara yttellaq yl zeugha, u tyzzeuveg ŷhor, tyzni.

12. Et si uxor dimiserit virum suum, et alii nupserit, mochatur.

13. Et offerebant illi parvulos ut Discipuli autem comminabantur offerentibus.

13. U kynu jgibulu tfâl ckejknin bŷu jmysshom: ymmæ yd-diuuĭpli kŷnu jheddēdu lyl tangeret illos. dauka li kŷnu jgibuhom.

14. Gesu melli râhom, ma gerranhom, u qolylhom: Hallu yc-ckejknin jŷgu nandi, u

14. Quos cùm videret Jesus, indignè tulit, et ait illis: Sinite parvulos venire ad me, et ne prohi

la tymnnuhomu: nalŷu ys-saltna t'Alla hía bueritis eos: talium enim est regta flynin hekk.

num Dei.

15. Amen dico vobis: Quisquis

15. Tahaqq nnidylkom: Kollmĭn ma jyhůш ys-saltna t'Alla bhal tfajjel, ma jydholu fiha. non receperit regnum Dei velut 16. U húa u jaannoqhom, u jqŷned idejh fuqhom, kŷn jbyrykhom.

17. Mbanad melli kŷn hŷreg nat-triq, vŷhed telaq jygri nal qoddŷmu, qanad jytolbu nar

parvulus, non intrabit in illud.
16. Et complexans eos, et impo-
nens manus super illos, benedicebat

eos.

17. Et cùm egressus esset in viam, procurrens quidam genu flexo ante eum, rogabat eum: Magister bone,

rkobbtejh: Ja Mnallem tajjeb, u' nanmel bŷu quid faciam ut vitam æternam pernykseb yl hajja ta dejjem?

18. Ymmæ Gesu qallu: UT ynt taĭdli tajjeb? Had ma hŭa tajjeb, najr Alla vaĥdu.

19. Ynt naraft yt-tusijŷt: La tyzníu, La

cipiam?

18. Jesus autem dixit ei: Quid me dicis bonum? Nemo bonus, nisi unus Deus.

19. Præcepta nosti: Ne adulteres,

toqtolu, La tysraqu, La tyшhedu li ma hûu Ne occidas, Ne fureris, Ne falsum mynnu, La tqarraqu, Ueggeh yl myssŷrek u l'ommok.

20. Ymmæ dâk výgeb, qallu: Ja Moallem, dauna kollha harysthem myn zouziti.

21. Gesu mbanad fylli hâres lejh, habbu, u qallu: Hâga tonqsok: můr, bin kollma nan

testimonium dixeris, Ne fraudem feceris, Honora patrem tuum et matrem.

20. At ille respondens, ait illi: Magister, hæc omnia observavi a juventute mea.

21. Jesus autem intuitus eum, dilexit eum, et dixit ei: Unum tibi deest: vade, quæcumque habes

dek, u atih lyl foqra, u jkollok yl hazna fys- vende, et da pauperibus, et habebis semæ: mbanad ejja, ymui mini.

22. Yzdæ dâka sonob bih byl kellma, môr qalbu sevudæ: nalŷu kellu bosta gid.

23. U Gesu fylli hâres mañ duâru, qôl lyddiuquipli tinu: Kemm hĩa hâga qauuia ylli dauk li nandhom yl nanë, jydhlu fys-saltna

t' Alla!

26. Huma aktar kŷnu jystangbu, bylli jaidu lilhom nfushom: U min jystan jyrtebah?

27. U fylli hâres lejhom Gesu, qôl: and yl

thesaurum in cœlo: et veni, sequere me.

22. Qui contristatus in verbo, abiit mærens: erat enim habens multas possessiones.

23. Et circumspiciens Jesus, ait discipulis suis: Quàm difficile qui pecunias habent, in regnum Dẹi

introïbunt!

bnydmin dân ma jystâu jkûn, yzdæ le nand Apud homines impossibile est, sed Alla: nalŷu nand Alla kollou jystañ jkûn. 28. U Pŷtru bydæ jnídlu : Trâkna tlaqna kollou, u gejna urâk.

29. Gesu fylli uŷgeb, qôl: Tahaqq nnidyl

28. Et cœpit ei Petrus dicere: Ecce nos dimisimus omnia, et secuti sumus te.

29. Respondens Jesus, ait: Amen

kom: Had ma hallæ yd-dâr, eu l'ahua nysæ u rgŷl, eu yl myssŷr, eu l' omm, eu l' ulŷd, eu l'oqsma mynħabba fia, u mynĥabba fl' Yngil, 30. Li ma nâdu jŷhu mít darba yzjed, yssa f' dân yz-zmŷn, djâr, u ahua nysæ u rgyl, u ommijŷt, u ulŷd, u oqsma byl hoqrynijŷt, u fyd-dynja l'obra yl hajja ta dejjem.

31. Ymmæ uyzq evlynin jkunu varranín, u vyzq varranin jkunu evlynín.

32. U kŷnu tylnin mat-triq nal Gerusalŷm: u Gesu kŷn myшi qoddŷmhom, u kŷnu mbellhin u sejjrin urajh beznu. U fylli ragan hâ fejnu yt-tnâu, bydæ jaidylhom u' kellu jygrilu.

33. Nalyu trâkna tylnin nal Gerusalŷm, u Byn yl bnŷdem jynnata f'idejn yl kbarât tal qassisín, u lyl Kyttybin, u lyu-ujûh, u jaqtnuhýlu nal meut, u jatuh f'idejn yl gnûs:

34. U jyddŷĥku bih, u jobzqu nalih, u jsauutŭh, u joqtlŭh: mbanad mat-tŷlet jûm jqum. 35. U resqu lejh Gâkbu, u Guân, ulŷd Żebedeu, jaidûlu: Ja Maallem, yrridu ylli tanmlylna kollma nytolbu.

36. Ymma húa qolylhom: Uy tridu ylli nanmlylkom?

morte, et tradent eum gentibus:

34. Et illudent ei, et conspuent eum, et flagellabunt eum, et interficient eum: et tertia die resurget.

35. Et accedunt ad eum Jacobus, et Joannes, filii Zebedæi, dicentes: Magister, volumus ut quodcumque petierimus, facias nobis.

36. At ille dixit eis: Quid vultis ut faciam vobis?

37. Et dixerunt: Da nobis ut unus

37. U qôlu: Atina, ylli fy kburitek noqnodu, vŷhed fyl lyminiæ tinak, u l'ŷhor fyu-el- ad dexteram tuam, et alius ad sinisluriæ tinak.

tram tuam, sedeamus in gloria tua.

38. Jesus autem ait eis: Nescitis quid petatis: potestis bibere calicem, quem ego bibo: aut baptismo,

38. Ymmæ Gesu qolylhom: Ma tafuu u'tytolbu: tystau yntom tyшorbu yl kŷs, li nyurob-ŷn: jeu tytnammdu byt-tanmid, li bih nyt- quo ego baptizor, baptizari? nammed-ŷn?

39. Yzdæ húma qolŭlu: Nystnu. Mbanad Ġesu qolylhom: Yntom tyuorbu tabylhaqq yl kŷs, li nyшrob-ŷn; u tytnammdu byt-tanmid, li bih nytnammed-ŷn:

40. Yzdæ yl quâd fyl lyminia tini, eu fyшшelluτiæ, ma jmyssu lili ylli natihůlkom, yzdæ jynnata lyl dauk li nalihom hŭa mhejji. 41. U fylli semnu dâna yl naura qabdu jytmeshnu nal Gâkbu, u nal Guân.

39. At illi dixerunt ei: Possumus. Jesus autem ait eis: Calicem qui

dem, quem ego bibo, bibetis; et baptismo, quo ego baptizor, bapti

zabimini:

40. Sedere autem ad dexteram meam, vel ad sinistram, non est meum dare vobis, sed quibus paratum est.

41. Et audientes decem cœperunt indignari de Jacobo, et Joanne.

42. Jesus autem vocans eos, ait illis: Scitis quia hi, qui videntur

42. U Gesu fylli najjtylhom, qolylhom: YRtom tâfu ylli dauka, li jydhru slâten lyl gnûs, principari gentibus, dominantur eis: jahkmůhom: u yl kbarât li fihom nandhom jedd fuqhom.

43. Yzda fostkom ma jkûnų hekk, ymmæ kollmin jrid jsir l' akbar, jkûn yl haddŷm tan

kom:

44. U kollmín jrid jkûn fostkom yl eulŷni, jkûn yl qaddaj tal köll.

45. Пalŷш Byn yl bnŷdem ukyl ma gŷų

et principes eorum potestatem habent ipsorum.

43. Non ita est autem in vobis, sed quicumque voluerit fieri major, erit vester minister:

44. Et quicumque voluerit in vobis primus esse, erit omnium servus.

45. Nam et Filius hominis non

bŷш jahdmu nalih, yzdæ bŷm jahdem, u jâti venit ut ministraretur ei, sed ut hajjtu b'fyduæ nal uyzq.

46. U jaslu f'Geriko: u hua u tŷlaq myn Geriko, u yd-diшquipli tinu, u kotra kbiræ ta nŷs, Bartimeu anma byn Timeu, kŷn qŷned byl qŷndæ jyttâlab mat-triq.

ministraret, et daret animam suam redemptionem pro multis.

46. Et veniunt Jericho: et profi

ciscente eo de Jericho, et discipulis Timæi Bartimeus cæcus, sedebat

ejus, et plurima multitudine, filius

juxta viam, mendicans.

47. Qui cùm audisset quia Jesus Nazarenus est, cœpit clamare, et

47. Dâna melli saman ylli húa Gesu Nâsari, bydæ jnajjat, u jníd: Ja Gesu byn David, hynn dicere: Jesu fili David, miserere

nalia.

mei.

48. Et comminabantur ei multi ut

48. U uyzq nŷs kŷnu jheddedûh bŷш jyhmed. Yzdæ dâk uyzq yzjed kŷn jnajjat: Ja taceret. At ille multo magis clamabyn David hynn nalía.

bat: Fili David miserere mei.

49. Et stans Jesus præcepit illum Et vocant cæcum dicentes

vocari.

49. U fylli vaqaf Gesu ganalhom jsejjhûlu. U sejjhu l'anma qolulu: Qavvi qalbek: qûm, ei: Animæquior esto: surge, vocat hu qŷned jsiĥlek.

te.

50. Qui projecto vestimento suo exiliens, venit ad eum.

51. Et respondens Jesus dixit illi:

50. Hu fylli wehet huejjgu, qabez gŷ fejnu. 51. U Gesu fylli uŷgeb qallu: шly trid nanmyllek? Ul'anma qallu: Rabboni (ja Mnal- Quid tibi vis faciam? Cæcus autem lem,) bŷu nâra.

dixit ei: Rabboni, ut videam.

52. Jesus autem ait illi: Vade,

52. Mbanad Gesu qallu: Mur, tuemminek tâk sahtek. U f' dâk yl vaqt râ, u telaq sejjer fides tua te salvum fecit. Et conurâh mat-triq.

4

festim vidit, et sequebatur eum in via.

CAPUT UNDECIMUM.

U MELLI kŷnu qorbu lejn Gerusalŷm, u lejn Bejtaânja fejn Gybel yz-zebbûg, banat tnejn myd-diuquipli tĭnu,

Et cùm appropinquarent Ierosolyvarum, mittit duos ex discipulis mæ, et Bethaniæ ad Montem oli

suis,

2. Et ait illis: Ite in castellum,

2. U qolylhom: Morru fyr-rahal, li bysuitkom, u melli tkûnu dyhlin hemm, yssibu felu quod contra vos est, et statim inmarbŭt, li fuqu sassa ebdæ myl bnydmin nâd ma qanad: hyllûh, u gibûh.

troëuntes illuc, invenietis pullum ligatum, super quem nemo adhuc hominum sedit: solvite illum, et adducite.

3. Et si quis vobis dixerit: Quid

3. U jŷk ui had jaidylkom: UI' yntom tanmlu? nidu, ylli jynĥtŷg nas-Sid: u dik ys-sŷna facitis? dicite, quia Domino necesjytylqu nal haun.

4. U húma u sejjrín sâbu yl felu marbut qoddŷm yl bŷb barra f' râs zeug toroq: u halleuh. 5. U uhûd myn dauk li kynu qyndin hemmæ Ú

sarius est; et continuò illum dimittet huc.

4. Et abeuntes invenerunt pullum ligatum ante januam foris in bivio: et solvunt eum.

5. Et quidam de illic stantibus dipullum?

bdeu jaidůlhom: UI' yntom tanmlu, qyndin cebant illis: Quid facitis solventes thyllu yl felu?

6. Huma qolulhom bhalma kŷn uyssŷhom Gesu, u halleuhom jyhdűh.

7. U sâqu yl felu nal nand Gesu: u qŷndu fuqu huejjyghom tal lbŷs, u rykeb fuqu.

8. U bosta nýs fyruqu huejjyghom mat-triq: u ohrajn kŷnu jaqtnu yl frŷn mys-sygar, u jferruquhem fyt-triq.

9. U dauk li kŷnu sejjrin minu qoddŷm, u vara kŷnu jaajjtu, jnĭdu: Hosanna:

10. Mbyrek dak li gej fl' ysem t'Alla: mbŷrkæ

6. Qui dixerunt eis sicut præceperat illis Jesus, et dimiserunt eis.

7. Et duxerunt pullum ad Jesum : et imponunt illi vestimenta sua, et sedit super eum.

8. Multi autem vestimenta sua straverunt in via: alii autem frondes cædebant de arboribus, et sternebant in via.

9. Et qui præibant, et qui sequebantur clamabant, dicentes: Ho

sanna:

10. Benedictus, qui venit in no

ys-saltna li gejjæ ta myssyrna David: Hosanna mine Domini: benedictum quod fyl nola.

venit regnum patris nostri David: Hosanna in excelsis.

11. U dahal Gerusalŷm fyl knisjæ: u melli

11. Et introïvit Ierosolymam in templum: et circumspectis omni

kŷn ftaqad kollow, uhin sâr vaqt yl nasar, bus, cùm jam vespera esset hora, hareg byt-tnâu nal Bejtnânja.

12. U l'anda uhin hargu myn Bejtnânja, hâdu yl gûn.

13. U fylli kŷn lemah myl bonod tína li kellha yl ueraq, gŷ bŷu jâra jŷk euuyllæ

exiit in Bethaniam cum duodecim.

12. Et alia die cùm exirent a Bethania, esuriit.

13. Cùmque vidisset a longè ficum habentem folia, venit si quid fortè inveniret in ea. et cùm venisset ad

non enim erat tempus ficorum.

jsibu ui hâga fihæ. u melli kŷn gŷ fejnha, cam, nihil invenit præter folia: ma sâbu najr yl veraq: nalŷ ma kŷnu zmyn yt-tin.

14. Et respondens dixit ei: Jam non amplius in æternum ex te frucdiebant discipuli ejus.

14. U Gesu fylli uŷgeb qolylha: Qad had yzjed nal dejjem ma jŷkel karmus mynnek. tum quisquam manducet. Et auUyd-diuquqipli tinu kŷnu jysymnu.

15. U geu Gerusalým. U melli kŷn dahal fyl knisjæ, bydæ jnaffar yl bejjŷnä, u yu-шerrejjæ fyl knísjæ: u qaleb ly muejjed tas-sarrafin, u ly mnâbar tal bejjynin tal hamŷm. 16. U ma kŷnu jhalli ylli had jgib sarar fyl knísjæ:

17. U kŷn jaallem, jaidylhom: Jaqau ma huuq myktůb: Ylli dari tyasŷh yd-dâr tat-talb nal gnus kollhä? Yzda yntom namyltŭha nôr tal hallylín.

18. Uara li stamañ dân yl kbarât tal qassisin, u yl Kyttybin bdeu jfyttuu yl kif jytylfůh:

15. Et veniunt Ierosolymam. Et cùm introïsset in templum, cœpit

ejicere vendentes, et ementes in templo: et mensas numulariorum,

et cathedras vendentium columbas evertit.

16. Et non sinebat ut quisquam tranferret vas per templum:

17. Et docebat, dicens eis: Nonne

scriptum est: Quia domus mea, gentibus? Vos autem fecistis cam

domus orationis vocabitur omnibus

speluncam latronum.

18. Quo audito principes sacerdotum, et Scribæ quærebant quomodo eum perderent: timebant enim

nalŷu kŷnu jybznu mynnu, bylli yn-nys kollha eum, quoniam universa turba adkŷnet maaggba fuq tanlĭmu.

19. U melli kŷn jsir fyl nauiæ, kŷn johrog myl belt.

20. U l'andæ hůma u naddejjín, rau yt-tínæ sâret nŷufæ sa aruqha.

21. U fylli ftakar Pŷtru, qallu: Rabbi (ja Maallem), târa yt-tinæ, li ynt shytt, nyufet. 22. U fylli uŷgeb Gesu, qolylhom: Emmnu b' Alla.

23. Tahaqq nnidylkom, ylli kollmin jaid lyl dân yl gybel: Ynqalan, u ynшehet yl bahar, u f'qalbu ma joqnodu jytbazzan, yzdæ jemmen, ylli kollma jaid, jsir, jsírlu.

24. Malhekk nnidylkom, kollma tytolbu, yntom u talbanín, emmnu ylli taqalnŭh, u jygikom.

25. U meta toqnodu tytolbu, anfru jŷk nandkom upi hâga nal ui had: by Myssyrkom ukyl li jynsâb fys-smeuuŷt, janfrylkom dnubytkom.

mirabatur super doctrina ejus.

19. Et cùm vespera facta esset, egrediebatur de civitate.

20. Et cùm mane transirent, viderunt ficum aridam factam a radicibus.

21. Et recordatus Petrus, dixit ei: Rabbi, ecce ficus, cui maledixisti, aruit.

22. Et respondens Jesus ait illis: Habete fidem Dei.

23. Amen dico vobis, quia quicumque dixerit huic monti: Tol

lere, et mittere in mare, et non hæsitaverit in corde suo, sed cre

diderit, quia quodcumque dixerit, fiat, fiet ei.

24. Propterea dico vobis, omnia quæcumque orantes petitis, credite quia accipietis, et evenient vobis.

25. Et cùm stabitis ad orandum, aliquem: ut et Pater vester qui in cœlis est, dimittat vobis peccata

dimittite si quid habetis adversus

vestra.

26. Quòd si vos non dimiseritis: nec Pater vester, qui in cœlis est,

26. nalŷu jŷk yntom ma tanfrûu: anqas
Myssŷrkom, li jynsâb fys-smevuŷt, ma janfryl- dimittet vobis peccata vestra.
komu dnubytkom.

27. U jergau jŷgu f' Gerusalŷm. U hua u

27. Et veniunt rursus IerosolyEt cùm ambularet in tem

mam.

myui fyl knisja, jersqu fejnu yl qassisin yl plo, accedunt ad eum summi sacerkbâr, u yl Kyttybĭn, u yu-ujûh:

dotes, et Scribæ, et seniores:

28. Et dicunt ei: In qua potes

28. U jaidûlu: B'lŷmæ jedd qŷned tanmel daun yl huejjeg? u min tak dân yl jedd ylli tanmylhem?

tate hæc facis? et quis dedit tibi tâk hanc potestatem ut ista facias?

29. Yzdæ Gesu uŷgeb, qolylhom: Nystaq sikom jŷn ukyl kelmæ, u uygbŭni: mbanad nnidylkom b' lŷma jedd nanmylhem.

30. Yl manmudiæ ta Guân, kŷnet mys-semæ, eu myl bnydmin? Uygbuni.

31. Yzda huma qandu jythâsbu fihom nfus

illis: Interrogabo vos et ego unum

29. Jesus autem respondens, ait

verbum, et respondete mihi: et dicam vobis in qua potestate hæc faciam.

30. Baptismus Joannis, de cœlo erat, an ex hominibus? Respondete mihi.

31. At illi cogitabant secum, di

hom, kýnu jaĭdu: Jŷk naidu, Mys-semæ, húa centes: Si dixerimus, De cœlo, jaid, alæ ymmelæ ma emmyntûhup?

32. Jŷk naidu, Myl bnydmin, nybzau mynnys. nalŷ kollhom kŷnu jzommu yl Guân ylli kŷn profŷta tabylhaqq.

U

dicet, Quare ergo non credidistis ei?

32. Si dixerimus, Ex hominibus, timemus populum. omnes enim habebant Joannem quia verè propheta esset.

33. Et respondentes dicunt Jesu:

33. U uygbu qôlu lyl Gesu: Ma nafuu. Gesu uŷgeb qolylhom: U anqas jŷnæ nnidyl- Nescimus. Et respondens Jesus kom b' lymæ jedd nanmel daun yl huejjeg.

ait illis: Neque ego dico vobis in qua potestate hæc faciam.

CAPUT DUODECIMUM.

U BYDÆ jkellymhom byt-tyubihŷt: Bnŷdem hauvel gnŷn, u davuru byl hajt, u hafer gŷbjæ nal mansra, u byna borg, u qŷned fih yl bdŷuæ, u syfer nal baid.

2. U fyl vaqt banat qaddaj nand yl bdŷuæ, bŷu jŷhu myn nand yl bdŷuæ sehmu myl nallæ tal gnŷn.

3. Dauka fylli qabdûh sauutûh, u telqûh fyran. 4. U ragan banatylhom qaddaj ŷhor: u darbůh f'râsu, u zebylĥûh.

5. U ragan banat ŷhor, u qatlûh: u uyzq

Er cœpit illis in parabolis loqui: dedit sepem, et fodit lacum, et ædificavit turrim, et locavit eam agri

Vineam pastinavit homo, et circum

colis, et peregrè profectus est.

2. Et misit ad agricolas in tem

pore servum, ut ab agricolis acci

peret de fructu vineæ.

3. Qui apprehensum eum cecide

runt, et dimiserunt vacuum,

4. Et iterum misit ad illos alium servum: et illum in capite vulneraverunt, et contumeliis affecerunt. 5. Et rursum alium misit, et illum

ohrajn: yl ui uhûd savutŭhom, u ohrajn occiderunt: et plures alios: quosqatluhom.

6. Ymmelæ fylli kŷn nâd nandu yben l' aktar naziz: banathůlhom ukyl l'ahhar uŷhed, kŷn jaid: Ylli jkollhom mystĥiæ myn ybni.

7. Ymmæ yc-cakkalin qôlu luylugin: Dâna

dam cædentes, alios verò occidentes.

6. Adhuc ergo unum habens filium' charissimum: et illum misit ad eos novissimum, dicens: Quia reverebuntur filium meum.

7. Coloni autem dixerunt ad invicem: Hic est hæres: venite, oc

hŭa yl verrŷt: ejjeu, noqtlůh: u yl vert jkûn cidamus eum: et nostra erit hære

tanna.

8. U fylli qabdu fih, qatlûh: u ueĥtûh barra myl gnŷn.

9. Ymmelæ u'janmel sid yl gnŷn? Jŷgi, u

ditas.

8. Et apprehendentes eum, occiderunt: et ejecerunt extra vineam.

9. Quid ergo faciet Dominus viet dabit vineam aliis.

jyqred yl dark yc-cakkalín: u jati yl gnyn lyl nese? Veniet, et perdet colonos: nys ohrä.

10. U ma qrajtňu din yl ktĭbæ: Yl hagra, li ma ryduhŷu yl bennejjä, díka sâret âreb: 11. Mn' Alla sâr dân, u hĩa hâga tal nageb qoddým najnejna?

12. U kynu jfyttuu jzommůh: u beznu myn

10. Nec scripturam hanc legistis: Lapidem, quem reprobaverunt ædificantes, hic factus est in caput anguli:

11. A Domino factum est istud, et est mirabile in oculis nostris? 12. Et quærebant eum tenere: et timuerunt turbam. cognoverunt

nys. nalu arfu ylli kŷn qôl din yt-tyubihæ enim quoniam ad eos parabolam aalihom. U fylli halleuh, marru.

(88)

hanc dixerit. Et relicto eo abierunt.