naidyľkom, jŷk jynnata nageb lyl dân ynnysel.

13. U melli telaqhom, ragañ tala‍ fuq yddnajsa, u naddæ myl dira nan-nafia l'obra. 14. U nseu jŷhdu yl hobz: u najr hobza bys ma kellhom manhom fyd-dnajsa.

15. Ukŷn juyssihom, jaid: Hârsu ruỳĥkom, u yndokrau myl hmiræ tal Farisejjä, u myl hmira ta Hyrôdi.

16. U huma kŷnu jahsbu bejnŷthom, bylli jnĭdu: Nau ma nandnŷu hobz.

17. Melli Gesu naraf dân, qallhom: u'

Amen dico vobis, si dabitur generationi isti signum.

13. Et dimittens eos, ascendit iterum navim, et abiit trans fretum.

14. Et obliti sunt panes sumere: et nisi unum panem non habebant secum in navi.

15. Et præcipiebat eis, dicens: Videte, et cavete a fermento Pha

risæorum, et fermento Herodis.

16. Et cogitabant ad alterutrum, dicentes: Quia panes non habemus.

17. Quo cognito, ait illis Jesus: betis? nondum cognoscitis nec intelligitis? adhuc cæcatum habetis cor vestrum?

qyadın tahsbu, na ma nandkomu hobz? Quid cogitatis, quia panes non hanadkom ma tanarfuu anqas tyfhmu? nâdha qalbkom monmia?

sassa

18. Nandkom najnejn bla ma tarau? nand

18. Oculos habentes non videtis?

kom uydnejn bla ma tysymau? Anqas tyf- et aures habentes non auditis? Nee takru,

recordamini,

19. Quando quinque panes fregi in quinque millia: quot cophinos

19. Metæ jŷn qattajt hamys hobzŷt nal hamystelef ruh: kemm qrâtal mymlijin byl fragmentorum plenos sustulistis? loqom gmajtu? Qolulu: Tnâu.

20. Metæ ukyl qattajt saban hobzŷt nal erbantelef rûh: kemm guŷlaq loqom gybtu? U qolulu: Sebna.

21. U kŷn jaidylhom: Kif ymmelæ nâdkom ma tyntebhuu?

22. Mbanad uaslu f' Bejtsajda, u gybŭlu anma, u kŷnu jytolbuh bŷu jmyssu.

23. U fylli qabad id l'anma, hargu barra myl

Dicunt ei: Duodecim.

20. Quando et septem panes in quatuor millia: quot sportas frag

mentorum tulistis? Et dicunt ei: Septem.

21. Et dicebat eis: Quomodo nondum intelligitis?

22. Et veniunt Bethsaïdam, et adducunt ei cæcum, et rogabant eum ut illum tangeret.

23. Et apprehensa manu cæci,

bŷdjæ: u hňa u jobzoqlu f'najnejh, u jqŷned eduxit eum extra vicum: et ex

idejh fuqu, saqsŷh jŷk jâra wejn.

24. U dák fylli hâres, qallu: Qŷned nâra

nŷs donnhom sygar myшjín.

yn

25. Mbanad ragan qynydlu idejh fuq najnejh:

puens in oculos ejus impositis manibus suis, interrogavit eum si quid videret.

24. Et aspiciens, ait: Video homines velut arbores ambulantes. 25. Deinde iterum imposuit manus super oculos ejus: et cœpit

u bydæ jâra. u hekk rtaddlu yd-davl ylli sâr videre. et restitutus est ita ut clarè jâra hŷles kollow.

26. U bantu f' dâru, bylli qallu: Mur f' dârek: u jŷk tydhol fyl bŷdjæ, la taid lyl had. 27. U hareg Gesu, u yd-diuquqipli tĭnu, narrhajjël ta Cisarja ta Flyppu: u mat-triq kŷn jystaqsi lyd-diuquqipli tinu, jaidylhom: Min jaidu yn-nŷs ylli nkûn jŷn?

28. Húma uŷgbu jaidŭlu: Min jaid: Guân

videret omnia.

26. Et misit illum in domum suam, dicens: Vade in domum tuam: et si in vicum introïeris, nemini dixeris.

cipuli ejus, in castella Cæsarem Philippi: et in via interrogabat

27. Et egressus est Jesus, et dis

discipulos suos, dicens eis: Quem me dicunt esse homines?

28. Qui responderunt illi, dicentes: Joannem Baptistam, alii Eliam,

yl ammŷdi, ohrajn Elia, mbanad ohrajn alii verò quasi unum de prophetis.

jaidu, donnu uŷhed myl profŷti.

29. Mbanad qolylhom: Yzd' yntom min taĭdu

29. Tunc dicit illis: Vos verò quem me esse dicitis? Respondens Pe

ylli nkûn jŷn? Uŷgeb Pŷtru qallu: Ynti ynt trus, ait ei: Tu es Christus.

yl Krystu.

30. U heddydhom, ylli ma jnĭdu lyd had шejn fuqu.

31. U bydæ jaallymhom ylli jynhtŷg ylli

30. Et comminatus est eis, ne cui dicerent de illo.

31. Et cœpit docere eos queniam

byn yl bnŷdem jbâti vyzq huejjeg, u jkûn yccantât myu-ujuh, u myl qassisin yl kbarât, u myl Kyttybín, u ylli jynqatel: u vara tlyttijŷm jqúm.

32. U kŷn jkellymhom dán yl klŷm berah. Mbanad fylli Pŷtru hâdu, bydæ jythru.

33. Hu fylli dôr, u hâres lejn yd-diшuipli tínu, hedded lyl Pŷtru, qallu: Zůl mnejni ja uitân, ladarba ma tâfu yttŷnem yl huejjeg t' Alla, yzdæ tal bnydmin.

oportet filium hominis pati multa,

et reprobari a senioribus, et a summis sacerdotibus, et Scribis, et occi

di: et post tres dies resurgere.

32. Et palàm verbum loquebatur. Et apprehendens eum Petrus, cœpit increpare eum.

33. Qui conversus, et videns dis

cipulos suos, comminatus est Petro, niam non sapis quæ Dei sunt, sed

dicens: Vade retro me satana, quo

quae sunt hominum.

34. Et convocata turba cum disci

34. Mbanad sejjah lyl gemna tan-nys maddiuquqipli tinu, qolylhom: Jŷk uihad jrid jŷgi pulis suis, dixit eis: Si quis vult urajja, jychad lilu yn-nyfsu: u jarfañ salību, u jŷgi urajja.

35. nalŷu min jrid jyhles yl hajtu, jytlyfhæ: ymmæ min jytlef yl hajtu mynĥabba fĩa, u Al' Yngil, jyrbaĥha.

me sequi, deneget semetipsum: et tollat crucem suam, et sequatur

me.

35. Qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet eam: qui autem perdiderit animam suam propter me, et Evangelium, salvam faciet eam.

36. alyu wyn hu li jysuæ lyl bnŷdem, jŷk jytmŷneu yd-dynja kollha: u janmel bsara lucretur mundum totum: et detrilyr-ribu ?

37. Jeu uy bdil jâti yl bnŷdem nar-rûhu? 38. alfa min jysthi nalia, Unal klymi, fost dân yn-nysel zŷni u hâti: byn yl bnŷdem jysthi ukyl nalih, metæ jŷgi byl kburia ta Myssyru mal angli ly mqaddsín.

36. Quid enim proderit homini, si mentum animæ suæ faciat?

37. Aut quid dabit homo commutationis pro anima sua?

38. Qui enim me confusus fuerit,

et verba mea, in generatione ista hominis confundetur eum, cùm ve

adultera et peccatrice: et filius

nerit in gloria Patris sui cum angelis sanctis.

39. Et dicebat illis: Amen dico vobis, quia sunt quidam de hîc stan

39. U kŷn jaidylhom: Tahaqq naidylkom, ylli hemmæ uhůd mylli qyndin haun, li ma jduqûų yl meut sama jarau ys-saltna t'Alla tibus, qui non gustabunt mortem gejja byl qauua.

CAPUT NONUM.

U VARA Syttijŷm Gesu hâ mínu yl Pŷtru, u yl Gâkbu, u yl Guân:u talan bǐhom uhudhom fuq gybel nâli, u tbyddel qoddým

hom.

donec videant regnum Dei veniens in virtute.

Er post dies sex assumit Jesus Petrum, et Jacobum, et Joannem: seorsum solos, et transfiguratus est

et ducit illos in montem excelsum.

coram ipsis.

2. U lbŷsu sâru jyddu, u jbajjdu vyzq daqs ys-sylg, ylli bajjâd ma jystâш jbajjad bhalhem splendentia, et candida nimis velut f'uycc l'art.

3. U dehrylhom Elía mañ Mose: u kŷnu jytkellmu mañ Gesu.

4. U uygeb Pŷtru, qôl lyl Gesu: Rabbi, hu tajjeb ylli aħna noqondu hauna: u nanmlu tlŷt nerejjeu, výhed lilek, u vŷhed lyl Mose, u uŷhed Ï'Elia.

5. Jau ma kŷnu jâf u'qŷned jaid: bylli kŷnu mhauufin byl byzan:

hu

6. U sâret shâba li kŷnet yddellylhom: u gŷ lehen mys-shâba, li kŷn jaid: Dân Ybni l'aktar naziz: ysymau lilu.

7. U mynnufih huma u qyndin jhârsu maly

2. Et vestimenta ejus facta sunt nix, qualia fullo non potest super terram candida facere.

3. Et apparuit illis Elias cum Moyse: et erant loquentes cum

Jesu.

4. Et respondens Petrus, ait Jesu: Rabbi, bonum est nos hîc esse: et

faciamus tria tabernacula, tibi unum, et Moysi unum, et Elise unum.

duâr, yl had yzjed ma lemhu, lyf yl Gesu bys minem ampliùs viderunt, nisi Jesum

manhom.

8. U húma u nyzlin myl gybel, uyssŷhom ylli ma jaarrfu lyl had up' kŷnu rau: najr metæ

tantùm secum.

8. Et descendentibus illis de monte, præcepit illis ne cuiquam quæ vidissent, narrarent: nisi cùm Fi

Byn yl bnŷdem jkûn qôm myn bejn ly muŷt. lius hominis a mortuis resurrexerit.

9. U zammau yl kelma fihom: bylli kynu jystaqsu lyl uyluqin my tkûn yl hâga: Metæ jkûn qôm myn bejn ly muŷt.

10. Ü kŷnu jsaqsuh, jaidûlu: alŷu ymmelæ

9. Et verbum continuerunt apud se: conquirentes quid esset: Cùm a mortuis resurrexerit.

10. Et interrogabant eum, dicentes: Quid ergo dicunt Pharisæi, et primùm?

yl Farisejjä, u yl Kyttybin jaĭdu, ylli jahtŷg Scribe, quia Eliam oportet venire jygi levvel Elia?

11. Hua uŷgeb, qolylhom: Elía, metæ jŷgi nalleuvel, jraggan kollow: u kif yn hu myktub nal Byn yl bnŷdem, ylli jbâti uyzq u jyzzeblah.

11. Qui respondens, ait illis: Elias, cùm venerit primò, restituet om

nia: et quomodo scriptum est in Filium hominis, ut multa patiatur

et contemnatur.

12. Yzdæ jŷn naidylkom ylli Elia gŷ (u namlu bih kollma rŷdu) bhalma hu myktûb venit (et fecerunt illi quæcumque

mynnu.

13. U melli uasal fejn yd-diuшipli tĭnu, râ mañ duârhom gemna nŷs kbiræ, u yl Kyttybin qyndin jyssŷltu manhom.

14. Mbanad kollhad kif râ yl Gesu, hydel, u nafru, u telqu bylgri jsellmûlu.

15. U staqsyhom: Unandkom bejnŷtkom tyssŷltu?

16. U uygeb uŷhed myl gmina, qôl: Ja Moallem, gybtlek mini l'ybni li nandu uitân mbykkem:

17. Likollfejn jabbat nalih, jysbtu mañ l'art, u hu jyrna, u jṇazzaz snŷnu, u jibŷs: u jýna nydt lyd-diuquipli tinak by johorgůh mynnu, u ma setnûu.

18. Hua uŷgeb, qolylhom: Ja nysel bla tuemmin, sa metæ nybqan mankom? sa metæ nystabar bikom? gibuhuli.

19. U gybuhûlu. U melli râh, mynnufih

12. Sed dico vobis quia et Elias voluerunt) sicut scriptum est de eo.

13. Et veniens ad discipulos suos, vidit turbam magnam circa eos, et

Scribas conquirentes cum illis.

videns Jesum, stupefactus est, et

14. Et confestim omnis populus

expaverunt, et accurrentes saluta

bant eum.

15. Et interrogavit eos: Quid inter vos conquiritis?

16. Et respondens unus de turba, dixit: Magister, attuli filium meum

ad te habentem spiritum mutum:

henderit, allidit illum, et spumat, henderit, allidit illum, et spumat, dixi discipulis tuis ut ejicerent il

17. Qui ubicumque eum appre

et stridet dentibus, et arescit: et

lum, et non potuerunt.

18. Qui respondens eis, dixit: () generatio incredula, quamdiu apud vos ero? quamdiu vos patiar? afferte illum ad me.

19. Et attulerunt eum. Et cùm vidissit eum, statim spiritus contur

yu-uitân qallbu: u fylli utehet fl'art, kŷn bavit illum: et elisus in terram,

jytkanbar rýni.

20. U Gesu staqsa lyl myssŷru: Kemm zmŷn ilu myn mondu grâlu dâna? U dâk qallu: Mondu kŷn tarbia.

21. U bosta drâbi uehtu gevuæ yn-nâr, u geuuæ l'ylmæ bŷu jytylfu. yzdæ jŷk tystan ui fâga, ninna, bylli jkollok hnŷna inynnēna. 22. Mbanad Gesu qallu: Jŷk tystan temmen, kollou jystan jkûn nal min jemmen.

23. U mynnufih myssŷr yt-tyfel najjat, qallu byd-dmûn fajnejh: Nemmen, Mulejja: ynt nin yn-noqqâs ta tuemmini.

24. U Gesu melli râ yl kotra tan-nŷs gejjæ,

volutabatur spumans.

20. Et interrogavit patrem ejus Quantum temporis est ex quo ei hoc accidit? At ille ait: Ab infantia:

21. Et frequenter eum in ignem,

et in aquas misit ut eum perderet. sertus nostri.

sed si quid potes, adjuva nos, mi

22. Jesus autem ait illi: Si potes credere, omnia possibilia sunt credenti.

23. Et continuò exclamans pater do, Domine: adjuva incredulitatem

pueri, cum lacrymis aiebat: Cre

meam.

24. Et cum videret Jesus concur rentem turbam, comminatus est

hedded lyr-rûh ly mnyggsæ, qallhæ: Ja rûh spiritul immundo, dicens illi: Surde,

trǎua, u mbykkmæ, jŷn qŷned nnidlek, obrog et mute spiritus, ego præcipio tibi, mynnu: u la tydholu fih yzjed.

25. U melli kynjaajjat, u jhabbtu shih, bareg

exi ab eo: et ampliùs ne introëas in eum.

25. Et exclamans, et multùm dis

mynnu yu-witân, u hŭa sâr donnu mejjet, ylli cerpens eum, exiit ab eo, et factus uyzq kŷnu jaĭdu: Ylli hŭa mŷt.

26. Yzdæ Gesu fylli qabdu mn'ĭdu, refnu, u dáka qôm.

27. U uhin Gesu kŷn dahal yd-dâr, yd-diuuipli tinu kŷnu jystaqsuh bejnhom u bejnu: Ylnalyu ahna ma stajnŷu nohorgůh mynnu? 28. U qolylhom: Dân yl gens ta wjáten b'ebdæ hâga ma jystan johrog, lyf byt-talb l' Alla, u bys-sjŷm.

29. U myn hemma sŷfru naddeu myn-nofs yl Talilia: bla ma kŷn jrid ylli had jâf.

30. U kŷn jnallem lyd-diuquqipli tĭnu, u jaidylhom: Ylli byn yl bnŷdem nad jynnata f'

est sicut mortuus, ita ut multi dicerent: Quia mortuus est.

26. Jesus autem tenens manum ejus, elevavit eum, et surrexit.

27. Et cùm introïsset in domum,

discipuli ejus secretò interrogabant ejicere eum?

eum: Quare nos non potuimus

28. Et dixit illis: Hoc genus in

nullo potest exire, nisi in oratione,

et jejunio.

29. Et inde profecti prætergrediebantur Galilæam: nec volebat quemquam scire.

30. Docebat autem discipulos suos, et dicebat illis: Quoniam filius hominis tradetur in manus homi

idejn yl bnydmín, u joqtlůh, mbanad moqtul num, et occident eum, et occisus mat-týlet jûm jqum.

31. Yzda huma ma kynûu jyfhmu yl kelma:

u kŷnu jybznu jystaqsuh.

32. U geu fKafarnahúm.

Húma uhin

tertia die resurget.

31. At illi ignorabant verbum: et timebant interrogare eum.

32. Et venerunt Capharnaum. Qui cùm domi essent, interrogabat eos:

kŷnu fyd-dâr, bydæ jsaqsihom: UI' kyntu qyn- Quid in via tractabatis?

din taidu fyt-triq bejnýtkom?

33. Yzda húma baqnu syktin. nalŷu fyttriq kŷnu yssŷltu, min mynnhom jkûn l' akbar. 34. U fylli qanad byl qŷndæ, syĥylhom yt

33. At illi tacebant. siquidem in via inter se disputaverant, quis eorum major esset.

34. Et residens vocavit duodecim,

tnâu, u qolylhom: Jŷk ui had jrid jkûn yl et ait illis: Si quis vult primus esse, eulŷni, jkûn l' yzjed varrâni myl köll, u yl haddŷm tal köll.

35. U bylli hâ tfajjel, qŷndu f'nofshom: u melli haddnu, qolylhom :

36. Min jylqañ b' ysmi uŷhed myt-tfâl bhal dân, jylqan lili: u kollmín jylqanni, ma jylqâu lili, yzdæ lyl dâk, li banatni.

erit omnium novissimus, et omnium minister.

35. Et accipiens puerum, statuit eum in medio eorum: quem cùm complexus esset, ait illis:

36. Quisquis unum ex hujusmodi

pueris receperit in nomine meo,

me recipit: et quicumque me susceperit, non me suscipit, sed eum,

qui misit me.

37. Respondit illi Joannes, dicens:

Magister, vidimus quemdam in no

mine tuo ejicientem dæmonia, qui non sequitur nos, et prohibuimus

37. Uygbu Guân, jaĭdlu: Ja Maallem, rajna vŷhed li kŷn jobrog yu-шjâten b' ysmek, bnýdem li ma hûu sejjer manna, u ahna mnannŷh. 38. Ymmæ Gesu qolylhom: La tymnnûhu. nalŷu ma hemmæ had li janmel qauua tal aegubijŷt b' ysmi, u dik ys-sŷna jystan jaid deni hibere eum. nemo est enim qui mynni.

39. Пalyuq min ma hûu nadu tankom, hŭa nal mankom.

40. Пalŷu koll min jysqikom kŷs ylmæ b'

eum.

38. Jesus autem ait: Nolite pro

faciat virtutem in nomine meo, et possit citò malè loqui de me.

39. Qui enim non est adversum vos, pro vobis est.

40. Quisquis enim potum dederit vobis calicem aquæ in nomine meo,

ysmi, bylli yntom ta Krystu: tahaqq nnidyl- quia Christi estis: amen dico vobis,

kom, ma jytlef hlâsu.

41. U koll min juŷner yl uŷhed myn daun yzząâr li jemmnu bia, ahjar jkûn nalih jŷk tyd

non perdet mercedem suam.

41. Et quisquis scandalizaverit unum ex his pusillis credentibus in me, bonum est el magis si circum

davvar man nonqu hagra ta mythna tal mŷ- daretur mola asinaria collo ejus, et uri, u jyшtehet fyl bahar.

in mare mitteretur.

42. U jŷk qad idek tfyuklek, aqtanha: ahjâr jkûn nalik tydhol fyl hajja bla sahha, mylli jkollok zeug idejn tmur fyl forn tan-nâr, fyn-nâr li ma jyntafâu :

43. Fejn yd-dûdæ tanhom ma tmûtш, u ynnâr ma jyntafâu.

44. U jŷk qad sŷqek tfyuklek, aqtanha: ahjâr jkûn nalik tydhol fyl hajja ta dejjem aДrau, mylli jkollok zeug saqajn tynbanat fyl forn tan-nâr li ma jyntafâu :

45. Fejn yd-dûdæ tanhom ma tmûtų, u ynnâr ma jyntafâu.

46. U jŷk najnek tkûn tahtĭlek, aqlanha: ahjâr jkûn nalik tydhol fys-saltna t'Alla anuar, mylli jkollok zeug najnejn tynbanat fyl forn tan-nâr:

47. Fejn yd-dûdæ tanhom ma tmûtı, u ynnår ma jyntafâu.

48. Пalyu kollhad jytmellafi byn-nâr, u koll dbiha tytmellah byl mylh.

49. Hâga tajjba yl mylh: u jŷk yl mylĥ ma jkunu mylah: byu yssevvûh? Jkollkom yl mylh fíkom, u bejnŷtkom jkollkom ys-slýmæ.

CAPUT DECIMUM.

U FYLLI qôm mynhemmæ gŷ fyt-truf tal Lhudia lhynn myl Gordân: u yl gminât tannŷs regnu ltaqnu fejnu: u hu bydæ jnallymhom myn gdid, bħalma dôri.

2. Mbanad resqu yl Farisejjë qabdu jysaqsuh: Jŷk jyuraqu lyr-râgel ylli jtellaq yl mara: bŷu jgarrbůh.

3. Yzda hu vŷgeb, qolylhom: шI'uyssŷkom Mose?

4. Dauk qolu: Mose halla ylli uŷhed jykteb yl ktejjeb tat-tytliq, u jtellaq.

5. Uygybhom Gesu, qôl: al ibusiæ ta qalbkom kytbylkom din yt-tusiæ.

42. Et si scandalizaverit te manus

tua, abscinde illam: bonum est tibi duas manus habentem ire in gehen

debilem introïre in vitam, quàm

nam, in ignem inextinguibilem:

43. Ubi vermis eorum non moritur, et ignis non extinguitur.

44. Et si pes tuus te scandalizat, amputa illum: bonum est tibi claudum introire in vitam æternam,

quam duos pedes habentem mitti in gehennam ignis inextinguibilis: 45. Ubi vermis eorum non moritur, et ignis non extinguitur.

46. Quòd si oculus tuus scandalizat te, ejice eum: "bonuin est tibi luscum introire in regnum Dei, quàm duos oculos habentem mitti in gehennam ignis:

47. Ubi vermis eorum non moritur, et ignis non extinguitur.

48. Omnis enim igne salietur, et omnis victima sale salietur.

49. Bonum est sal: quòd si sal insulsum fuerit: in quo illud condietis?

Habete in vobis sal, et pacem habete inter vos.

Er inde exurgens venit in fines Ju

dææ ultrà Jordanem: et conveniunt iterùm turbæ ad eum: et sicut

consueverat, iterùm docebat illos.

2. Et accedentes Pharisæi interrogabant eum: Silicet viro uxorem dimittere: tentantes eum.

3. At ille respondens, dixit eis: Quid vobis præcepit Moyses?

4. Qui dixerunt: Moyses permisit libellum repudii scribere, et dimittere.

5. Quibus respondens Jesus, ait: Ad duritiam cordis vestri scripsit vobis præceptum istud.

6. Yzdæ myl bydu tal hliq, Alla namel yl. 6. Ab initio autem creaturæ, masbnydmín râgel u mâra.

7. Лalhekk yl bnŷdem jhalli yl myssŷru, u l'ommu, u jynnaqad man martu.

8. U jkunu yt-tnejn f' laham uŷhed. Пaldâna ma humŷu yzjed tnejn, yzdæ laham vŷhed. 9. Dâka ymmelæ li Alla zeuveg, yl bnŷdem

ma jyfyrdûu.

culum et fœminam fecit eos Deus.

7. Propter hoc relinquet homo patrem suum, et matrem, et adhærebit ad uxorem suam:

8. Et erunt duo in carne una. Itaque jam non sunt duo, sed una

caro.

9. Quod ergo Deus conjunxit, homo non separet.

10. Et in domo iterùm discipuli

10. U darbohra meta kŷn fyd-dâr yd-diuquqipli ejus de eodem interrogaverunt

tinu regnu saqsauh fuq din yl hâga.

11. U qolylhom: Min jtellaq yl martu, u jyhu obra, jyzni naliha.

(83)

G2

eum.