26. Bylli kytyblu rsûl li fih dâna: KLAUDJU Lysja lyl Felic yl hâkem l'aktar naziz, slýmæ. 27. Dân yr-râgel maqbud myl Lhûd, li kŷn nyddu nqatel mynnhom, jýn fylli lhaqt fuqhom fyl vaqt bys-suldâti hlystu myn idejhom, bylli naraft ylli hua Rumân:

28. U fylli rydt nâf u' kellhom jaĬdu nalíh, hadtu fyl laqna tas-Sinedrin tanhom.

29. Sybt ylli húa myuli fuq Tazibŷt tal lĭgi

26. Scribens epistolam continen

tem hæc: CLAUDIUS Lysias optimo

Præsidi, Felici salutem.

27. Virum hunc comprehensum a

Judæis, et incipientem interfici ab pui, cognito quia Romanus est:

eis, superveniens cum exercitu eri

28. Volensque scire causam, quaf objiciebant illi, deduxi eum in concilium eorum.

29. Quem inveni accusari de quæstionibus legis ipsorum, nihil vero

taehom, yzdæ bla ebdæ htía li tystĥoqqylha dignum morte aut vinculis habenyl meut, jeu yr-rbôt.

30. Mbanad bylli naraft yt-tyubik, li kŷnu nasbulu, baatthůlek, nharrek ukyl yuq-uellejjæ, bŷш jersqu jaĭdu frålhom qoddýmek. Alla jqavvik.

31. Ys-suldâti ymmelæ namlu bħalma kŷn uyssŷhom, bylli hâdu manhom yl Paulu, vassluh mal lejl sal belt t' Antipatru. 32. U l'anda fylli halleu yr-rykkybin bŷu jmorru mínu, regnu nan-naujâr.

33. Dauka melli kŷnu vaslu f' Cysârja, u tau yr-rsůl yl myktûb lyl hâkem, tauh ukyl qoddýmu yl Paulu.

34. Mbanad yl hâkem uhin qara yl myktûb, ʊ

tem criminis.

30. Et cum mihi perlatum esset de insidiis, quas paraverant illi,

misi eum ad te denuncians: et accusatoribus ut dicant apud te, Vale.

31. Milites ergo secundum præceptum sibi, assumentes Paulum,

duxerunt per noctem in Antipa

tridem.

32. Et postera die dimissis equi

tibus ut cum eo irent, reversi sunt ad castra.

33. Qui cum venissent Cæsaream,

et tradidissent epistolam præsidi, statuerunt ante illum et Paulum.

34. Cum legisset autem, et interet cognoscens quia de Cilicia,

staqsŷh mn'ŷu art kŷn: u bylli naraf ylli hua rogasset de qua provincia esset: myc-Cylicja,

35. Qallu, jŷn nysymnek metæ jŷgu yumellejjä tinak.

35. Audiam te, inquit, cum accusatores tui venerint. Jussitque in

U ganal ylli jyndokrauh prætorio Herodis custodiri eum.

f' dâr yl haqq ta Hyrôdi.

POST quinque autem dies descen

CAPUT VIGESIMUM QUARTUM. MBANAD mynhemm l' hamys ti jŷm flanania yr-rajjes tal qassisin nyzel mañ uhûd myшujuh, u man Tertullu qavuŷl, li dehru qoddŷm yl hâkem fuq Paulu.

2. U fylli Paulu kŷn mharrek Tertullu bydæ jyulih, jaid: Ladarba bik qyndin nystaallu ys-slŷmæ kollha, u uyzq huejjeg qyndin jysseuueu b' naqlek;

3. Aħna dejjem u kollymkŷn dána nanarfǎh, bylli nyzzûk koll hajr, ja Felic yl naziz.

4. U bŷu ma ntauuallek, nytolbok ylli nal ftit zmŷn tysmanna b' reĥymtek.

5. Sybna yl dâna yl bnŷdem qŷned jnytten, u jseuves byt-taqjím yl Lhûd kollha maddynja kollha, u hŭa yr-râs tas-settæ tanNasarin:

6. Hua ukyl fytteu by dmíru kollu jnygges

dit princeps sacerdotum, Ananias, cum senioribus quibusdam, et Ter

tullo quodam oratore, qui adierunt

præsidem adversus Paulum.

2. Et citato Paulo cœpit accusare pace agamus per te, et multa corTertullus, dicens: Cum in multa rigantur per tuam providentiam;

3. Semper et ubique suscipimus, optime Felix, cum omni gratiarum actione.

4. Ne diutius autem te protraham, oro, breviter audias nos pro tua clementia.

5. Invenimus hunc hominem pestiferum, et concitantem seditiones

omnibus Judæis in universo orbe, et auctorem seditionis sectæ Nazarenorum:

6. Qui etiam templum violare conatus est, quem et apprehensum

yl knisjæ tanna, u bylli qbadnýh, rydna voluimus secundum legem nostram nanmlu haqq mynnu kif trid yl ligi tanna.

judicare.

7. Superveniens autem tribunus

7. Yzdæ fylli lahaq fuqna Lŷsja, hatfu myn Lysias, cum vi magna eripuit eum idejna b' hyrræ kbiræ,

8. Bylli ganal yuq-uellejjä tinu jŷgu qoddŷmek: mynnu ynt yn-nyfsek li qŷned tanmel yl haqq, tystan tanraf dauk yl huejjeg kollhä, li fuqhem qyndin nyulûh.

9. Mbanad yl Lhûd tkellmu ukyl, qôlu ylli daun yl huejjeg hekk húma.

10. Mbanad uŷgeb Paulu, (uara ylli yl flâkem hajjyllu bŷu jytkellem) Bylli jŷna nâf ylli ynt myn bosta snin ilek tanmylhæ ta mhallef lyl dân yl gens, sejjer naĭdlek hâli b'qalb sâfja.

de manibus nostris,

8. Jubens accusatores ejus ad te venire: a quo poteris ipse judicans, de omnibus istis cognoscere, de quibus nos accusamus eum.

9. Adjecerunt autem et Judæi, dicentes hæc ita se habere.

nuente sibi Præside dicere)

Ex

10. Respondit autem Paulus (anmultis annis te esse judicem genti

huic sciens, bono animo pro me satisfaciam.

11. Potes enim cognoscere quia non plus sunt mihi dies quàm duoJerusalem:

11. Ladarba ynti tystan tanraf ylli jŷna m'ilių yzjed myn tnaų yl jûm, myn mondu decim, ex quo ascendi adorare in tlajt nadŭra f' Gerusalŷm:

12. U anqas fyl knisja sabuni nyssŷlet man

12. Et neque in templo invenerunt

had, eu ngamman yn-nys, u lanqas fys-syna- me cum aliquo disputantem, aut Toτijŷt,

13. U lanqas fyl belt: u la jystnu jgibŭlek ebdæ uhûd talli qyadin yssa jyuqluni.

14. Ymmæ jýna nystqarrlek din yl hâga, ylli kif ys-settæ, li huma jaidûlha eresia, hekdæ jŷn qŷned nahdem nal Myssŷr, u nal Alla tini, bylli nemmen b❜ dauk yl huejjeg kollhä, li fyl Ligi, u fyl Profŷti jynsâbu myktubin:

15. Byt-tâma f Alla, ylli nâd tkûn yl qauma tat-tajjbin u tal fizŷnæ, li huma nfushom qyndin ukyl jystenneu.

concursum facientem turbæ, neque in synagogis,

13. Neque in civitate: neque probare possunt tibi de quibus nunc me accusant.

14. Confiteor autem hoc tibi, quòd

secundum sectam, quam dicunt meo, credens omnibus, quæ in Lege, et Prophetis scripta sunt:

hæresim, sic deservio Patri, et Deo

15. Spem habens in Deum, quam et hi ipsi expectant, resurrectionem futuram justorum, et iniquorum.

16. In hoc et ipse studeo sine offendiculo conscientiam habere ad

16. B' dana ukyl jýn qŷned nhâres byuq tkolli dejjem yl geuuynia bla tfyukil qoddŷm Alla, Deum, et ad homines semper. u qoddŷm yl bnydmín.

17. Post annos autem plures eleemosynas facturus in gentem meam, veni, et oblationes, et vota.

18. In quibus invenerunt me purificatum in templo: non cum turba, neque cum tumultu.

17. Yssa vara bosta snin gejt bŷu nanmel l'agar lyl gensi, u yl qorbanijyt, u ly unŷdi. 18. F' daun yl huejjeg sabuni mnaddaf fyl knisjæ: bla gemna ta nys, u bla nôṇa. 19. U dauk yl Lhûd tal Asja, li kŷn jmysshom jydhru qoddŷmek, u jyuqluni jŷk kellhom quos oportebat apud te præsto esse, ui haga nal fuqi :

20. Jeu dauna nfushom jnídu jŷk qadu sâbu fia uji tanuig metæ kynt fyl laqna tanhom, 21. lyf bys fuq din yl kelmæ, li najjatt ŷnæ u uŷqef f'nofshom: Ladarba yllûm yntom qyndin tanmlu haqq mynni fuq yl qjŷm taly muŷt.

22. Yzdæ Felic, bylli kŷn jâf tajjeb u' settæ

19. Quidam autem ex Asia Judæi, et accusare siquid haberent adver

sum me:

20. Aut hi ipsi dicant siquid invenerunt in me iniquitatis cum stem in concilio,

21. Nisi de una hac solummodo

voce, qua clamavi inter eos stans: rum ego judicor hodie a vobis.

Quoniam de resurrectione mortuo

22. Distulit autem illos Felix,

din, tavulylhom yl zaziba, bylli qôl: Meta certissime sciens de via hac, di

Lŷsja yt-tribun jynzel, nysmankom.

23. U ganal lyc-Centurjûn ylli jhâres yl

cens: Cum Tribunus Lysias descenderit, audiam vos.

23. Jussitque Centurioni custodire

Paulu, u jkollu yl mystryb, bla ma jymnañ eum, et habere requiem, nec quem

yl had myn tinu bŷu jduru bih.

quam de suis prohibere ministrare ei.

24. Mbanad uara ui arbatijŷm bylli gŷ Felic man Drusilla martu, li kŷnet Lhudiæ, sŷh yl Paulu, u mynnu samañ yt-tuemmin, li hía by Krystu Gesu.

25. U hua U gŷned jythaddet Pavlu fuq yl haqq, u yl horria, u fuq jûm yl haqq, Felic kollu mrŷned, qallu: alyssa, mur: thin jkûn yl vaqt nnajjatlek:

26. Melli ukyl kŷn jytmañ, ylli Paulu jatih ui Aûs, nalhekk ukyl kŷn jsejjaħlu uyzq drâbi, fbqnod jythaddet minu.

27. Mbanad vara ylli naddeu sentejn, Felíc laqan yl Porзju Festu bŷu jbyddlu. U Felic bylli rýŷd jongob lyl Lhûd, halla yl Paulu fyl hadĭd.

CAPUT VIGESIMUM QUINTUM. YMMELÆ Festu meta kŷn gŷ fy blŷt yl Lhûd, uara tlyt ti jŷm talan myn Cysârja nal Gerusalŷm.

FESTUS ergo cum venisset in provinciam, post triduum ascendit Ie

rosolymam a Cæsarea.

2. Adieruntque eum principes saversus Paulum: et rogabant eum,

2. U marru nandu yl kbarât tal qassisin, u yl euulynin tal Lhûd nal Paulu: u bdeu jytol- cerdotum, et primi Judæorum adbůh,

3. Postulantes gratiam adversus

3. Ylli janmlylhom grazja kontra tinu, bŷu jganal ylli húa jyngŷb f Gerusalŷm, bylli kynu eum, ut juberet perduci eum in juebbkůlu bŷu joqtlůh fyt-triq.

4. Ymmæ Festu uygybhom ylli Paulu kŷn mhâres f' Cysârja: u hŭa kellu jsŷfer aal hemmæ fis.

5. Qolylhom ymmelæ: dauk li fostkom jystnu jynzlu flymkŷn jŷgu býų, jŷk hemmæ ui htia Y dâk yr-râgel, jyuluhŷlu.

6. U bylli ma tmyhelu fosthom yzjed myn tmŷnja jeu nauar ti jŷm, nyzel f' Cysârja, u l'anda qanad fyl haqq, u ganal ylli Paulu jyngŷb qoddŷmu.

7. Húa mellingyb, yl Lhud li kynunyzlu myn Gerusalým hauknûh f'nofshom bylli bdeu

Jerusalem, insidias tendentes ut interficerent eum in via.

4. Festus autem respondit servari Paulum in Cæsarea: se autem maturius profecturum.

5. Qui ergo in vobis (ait) potentes sunt, descendentes simul, si quod est in viro crimen, accusent eum.

6. Demoratus autem inter eos dies non amplius quàm octo, aut decem, descendit Cæsaream, et altera die

sedit pro tribunali, et jussit Paulum

adduci.

7. Qui cum perductus esset, circumsteterunt eum, qui ab Ierosolyma descenderant Judæi, multas,

jaqalaûlu bosta htijŷt u kbâr, li ma kynûu et graves causas objicientes, quas

jystnu jurǎhem,

8. Paulu kŷn jhâmi rûhu bylli jaid: Ula nal ligi tal Lhûd, u la nal knísjæ, u la nal Cŷsru ma nandi ebdæ dnůb.

9. Yzdæ Festu bylli kŷn jrid jongob lyl Lhûd, vŷgeb, qôl lyl Paulu: Tridu tytlan f Gerusalŷm, u hemma jkollok haqq mynni fuq daun yl huejjeg?

10. Ymmæ Paulu qallu: Jŷn nydher qoddŷm yl haqq ta Cŷsru, hemma nandha tynqatanli: jyn lyl Lhûd ma namyltylhomy deni, bhalma ynt tâfu ahjâr.

non poterant probare,

8. Paulo rationem reddente: Quoniam neque in legem Judæorum, neque in templum, neque in Casarem quidquam peccavi.

9. Festus autem volens gratiam

præstare Judæis, respondens Paulo, et ibi de his judicari apud me ?

dixit: Vis Ierosolymam ascendere,

10. Dixit autem Paulus: Ad tribunal Cæsaris sto, ibi me oportet

judicari: Judæis non nocui, sicut tu melius nosti.

11. Ladarba jyk-ŷn namylt i deni, jeu ui hâga li tmyssni naliha yl meut, ma nbarrių ylli ymmût: yzdæ jŷk ma hemm wejn mylli dauna qyndin jyuluni, had ma jystan jyrhini f'idejhom. YI Cŷsru qŷned nsejjah.

11. Si enim nocui, aut dignum morte aliquid feci, non recuso

mori: si vero nihil est eorum, quæ hi accusant me, nemo potest me Cæsarem appello. illis donare.

12. Tunc Festus cum concilio locutus, respondit: Cæsarem appel

12. F' dak yl vaqt Festu bylli tkellem mal laqna tas-Sanedrin, vŷgeb: Ynt yl Cŷsru sej- lasti? ad Cæsarem ibis. jaht? nand Cŷsru tmůr.

13. U uhin kŷnu naddeu uq' arbañ ti jŷm: ys-sultân Airуppa, u Bernice nyzlu f' Cysârja АTryppa, byu jsallu nal Festu.

14. U fylli baqnu hemma nal bosta jŷm, Festu uyræ lys-sultân yl haga ta Paulu, bylli qallu: Hauna râgel fyl hadid mbolli myn Felic, 15. Li mynĥabba fih metæ jýn kynt f' Gerusalŷm, dehru qoddŷmi yl kbarât tal qassisin, ʊ yш-шjûh tal Lhûd, jytolbŭni naqtanlu nal

meut.

16. Jŷn nydtylhom: Ylli ma hijŷų drauva tar-Rumanin ylli jybentu nal meut yl bnŷdem qabel ma jyngŷbu yu-uellejjä qoddým yl myuli, u jkollu yl mehel ylli jhâmi rûhu mylli nuylæ.

13. Et cum dies aliquot transacti

essent: Agrippa rex, et Bernice descenderunt Cæsaream ad salu

tandum Festum.

14. Et cum dies plures ibi demorarentur, Festus regi indicavit de

Paulo, dicens: Vir quidam est derelictus a Felice vinctus,

15. De quo cum essem Ierosolymis, adierunt me principes sacer

dotum, et seniores Judæorum, postulantes adversus illum damnatio

nem.

17. Cum ergo huc convenissent sine ulla dilatione, sequenti die

17. Ymmelæ kif kŷnu geu havn flymkŷn bla ebdæ telfæ ta zmŷn, l' andæ qŷned fyl haqq, sedens pro tribunali, jussi adduci ganalt jyngŷbli yr-râgel.

18. Li nalih yu-uellejjä kif kŷnu qoddŷmu,

virum.

18. De quo, cum stetissent accusatores, nullam causam deferebant,

ma kŷnu jgibu ebdæ htia myn dauka, li fuqhem de quibus ego suspicabar malum:

kŷnet najni tanqarni:

19. Yzdæ kellhom nalih uqi Tazibŷt fuq dinhom, u fuq vŷhed Gesu mejjet, li Paulu kŷn jnid ylli hua haj.

20 Jŷna hosbyn u'nanmel fuq Taziba hekk, kynt nnídlu, jŷk jridu jmůr f' Ġerusalŷm, u hemmæ jyntnamyllu haqq fuq daun yl huejjeg. 21. Yzdæ fylli Paulu sejjah bŷu tybqan hågtu tynnaraf myn Autustu, ganalt ylli jybqan mhâres sama nybantu nal nand Cŷsru.

22. Mbanad Airуppa qôl lyl Festu: Jŷna ukyl kynt yrrid nysman yl dán yl bnŷdem. Dáka qallu, nadæ tysymnu.

23. U l' andæ melli kŷn gŷ Arrуppa, u Bernice b' nefha kbíræ, u dablu f' dâr yl haqq mattribunijyt, u mar-rgyl yl euulenin tal belt, Paulu ngŷb qoddŷmhom, kif ganal Festu.

24. U Festu qôl: Ja sultân Arrуppa, u yntom ja rgyl li kollkom tynsâbu haun manna, qyndin tarau yl dâna yl bnýdem, li mynĥabba fih yl kotra kollha tal Lhûd gylbytni f' Gerusalŷm, tytlob u tyugher ylli ma jyuraqu ylli hŭa jnim yzjed.

25. Yzdæ jŷnæ kuyft ylli húa ma namel ebdæ fâga li nalihæ tmyssu yl meut. Ymmæ

25. Ego vero comperi nihil dignum morte eum admisisse. Ipso autem hoc appellante ad Augustum,

fylli húa yn-nyfsu sŷh rûhu nal nand Aurustu, judicavi mittere. qtajtha ylli nybantu.

26. Fuqu ujejn ma nandi u' nykteb lyl sidna Cysru. Mynhabba f'hekk gybthůlkom qoddýmkom, u l'aktaruq qoddŷmek, ja sultân Aryppa, bŷu myll' ystabrig li jsirlu jkolli uji hâga 'nykteb.

27. Ladarba jydhyrli ylli ma hûu sevvæ ylli nybantu rågel marbut, bla ma nsemmu u'nandna myшli nalih.

26. De quo quid certum scribam domino, non habeo. Propter quod

produxi eum ad vos, et maxime ad

te rex Agrippa, ut interrogatione

facta habeam quid scribam.

27. Sine ratione enim mihi videtur mittere vinctum, et causas ejus non significare.

AGRIPPA vero ad Paulum ait: Permittitur tibi loqui pro temetipso. Tunc Paulus extenta manu cœpit

CAPUT VIGESIMUM SEXTUM. ПALHEKK Arуppa qôl lyl Paulu: Ynt tystan tytkellem nalik yn-nyfsek. Mbanad Paulu fylli medd ĭdu bydæ jníd yl hâga kĭf kynet.

2. Jŷn nhossni hŷni, ja sultân Arуppa, bylli

rationem reddere.

2. De omnibus, quibus accusor a

yllûm nandi nhâmi rûhi qoddŷmek myn koll- Judæis, rex Agrippa, æstimo me

ma jŷn myuli myl Lhûd,

3. Aktaru bylli ynti tâf tyfhem kollow, u yd

beatum, apud te cum sim defensurus me hodie,

3. Maxime te sciente omnia, et

dravuŷt, u yl Tazibŷt li jynsâbu nand yl Lhud: quæ apud Judæos sunt consuetu

nalhekk nytolbok ylli b' sabrek tysmanni.
4. Yl Lhûd kollhä jâfu yl ħajja tini myz-

dines, et quæstiones: propter quod obsecro patienter me audias.

4. Et quidem vitam meam a juven

zonor, hajja li kŷnet myl bydu qalb gensi tute, quae ab initio fuit in gente mea

f Gerusalŷm:

5. Húma jafůni myllevvel (jŷk jridu jyuhdûh) ylli fys-settæ l'aktar maarufæ tad-din tanna avmt Fariseu.

in Ierosolymis, noverunt omnes Judæi:

5. Præscientes me ab initio (si velint testimonium perhibere) quoniam secundum certissimam sectam nostræ religionis vixi Pharisæus.

6. Et nunc in spe, quæ ad patres nostros repromissionis facta est a

6. U yssa qŷned taħt idejn yl haqq mynħabba
fyt-tâma tal venda, li sâret mn'Alla lyl myssy- Deo, sto judicio subjectus :
rijŷtna:

7. Maliha yt-tnâu yl qabil tanna qyndin lejl u nhâr jahdmu, u jyttŷklu ylli jylhquha. Mynhabba f' din yt-tâma, ja sultân, nynsâb myuli myl Lhûd.

8. lala tyfhmu yntom ylli hia haga li ma tytuemmenu, jŷk Alla jqajjem yl mejjtín? 9. U jŷnæ kynt hsybt tabylhaqq ylli nandi nanmel vyzq huejjeg maqlubín nall' ysem ta Gesu yn-Nasri.

10. Hâga li namylt ukyl f' Gerusalŷm, u jynæ alaqt fyl fibûs bosta qaddisin bylli yl kbarât tal qassisin kŷnu tauni ys-setna f'idejjæ: u metæ kŷnu joqtlůhom, jŷn tajt yl fehmæ tini. 11. U mas-synatômijŷt kollhä bylli uyzq drâbi kynt naakkyshom, kynt nganalhom jydnu: u bylli nfür nalihom ta ybleh, kynt nsûs nalihom sa geuuæ yl blŷd yl barranin.

7. In quam duodecim tribus nostræ nocte ac die deservientes, sperant

devenire. De qua spe accusor a Judæis, rex.

8. Quid incredibile judicatur apud vos, si Deus mortuos suscitat?

9. Et ego quidem existimaveram, me adversus nomen Jesu Nazareni debere multa contraria agere.

10. Quod et feci Ierosolymis, et

multos sanctorum ego in carceribus inclusi, a principibus sacerdotum potestate accepta: et cum occiderentur, detuli sententiam.

11. Et per omnes synagogas fre

quenter puniens eos, compellebam

blasphemare: et amplius insaniens in eos, persequebar usque in exteras civitates.