45. Mbanad uŷgeb uŷhed mylly Maallmin 45. Respondens autem quidam ex Legisperitis, ait illi: Magister, hæc tal ligi, qallu: Moallem, bylli qŷned taid dâna dicens etiam contumeliam nobis qyned ukyl taajjarna. 46 Yzdæ hua qôl: Jahasra nalikom ukyl Maallmin tal ligi; nau taabbu yl bnydmin b' toqol, li ma jyfylhûu jgibûh, u yntom anqas tmyssu by sbankom bys yt-tanbijŷt. 47. Jahasra nalikom, li tybnu l' oqbra tal profŷti: u myssyrijŷtkom qatluhom. 48. Tabylhaqq qyndin tûru byu-шhŷda ylli yntom taqblu byl fehmæ mañ yl amejjel ta myssyrijytkom: ladarba húma qatlŭhom, u yntom qyndin tybnŭlhom qbŭrhom. facis. 46. At ille ait: Et vobis Legispe ritis væ: quia oneratis homines oneipsi uno digito vestro non tangitis ribus, quæ portare non possunt, et sarcinas. 47. Væ vobis, qui ædificatis monumenta Prophetarum: patres autem vestri occiderunt illos. 48. Profectò testificamini quòd consentitis operibus patrum vesocciderunt, vos autem ædificatis trorum: quoniam ipsi quidem eos eorum sepulchra. 49. Пalhekk ukyl lý arufia t'Alla qôlet: Nybnatylhom Profŷti, u Apostli, u mynnhom joq- dixit: Mittam ad illos Prophetas, et tlu, u jsûsu nalihom: 50. Bŷu jytfytteu myn nand dân yn-nysel 49. Propterea et sapientia Dei Apostolos, et ex illis occident, et persequentur: 50. Ut inquiratur sanguis omnium yd-demm tal Profŷti kollhä, li yccarcar mondu Prophetarum, qui effusus est a connhalqet yd-dynja, Iua 51. Myd-demm t' Abyl sad-demm ta Zakkaria, li nqyred bejn l' altâr, u yl knisja. nnidylkom, nâd tyntalab myn fuq dân ynnysel. 52. Jahasra nalikom Maallmin tal ligi, nau hadtu yl moftŷh tal nyrf, bla ma dhaltu yntom, u mnantu lyl dauka, li kŷnu dyhlín. 53. U fylli kŷn jaidylhom daun yl huejjeg, yl Farisejja u ly Maallmin tal ligi bdeu jzommůlu shih, u jammuûlu klŷmu fuyzq huejjeg, 54. Bylli kŷnu jujebbkûlu, u jfyttuu jystadu myn fommu uчi hâga, bŷu jmorru jyulûh. stitutione mundi a generatione ista, CAPUT DUODECIMUM. MBA AD bylli dôru bih bosta mgâman tan-nys, ylli kynu jytnaffgu man шylшin, bydæ jaid lyddiuquipli tinu: Harsu ruŷfikom myl hmira tal Farisejjä, li hĩa yl uyri ta uyce b'ŷhor. 2. U ma hemm' ebdæ haga moottĭa, li ma tynkyшefu: uanqas mohbía, li ma tynṇarafu. 3. Ladarba dauk yl huejjeg li nydtûhem fyddlamijŷt, nâd jynnâdu fyd-daul: u dâka li nydtûh fyl uydnæ gevuæ geuuæ yl kmâmar, nâd jytnŷdæ fuq yl bjût. MULTIS autem turbis circumstanticœpit dicere ad discipulos suos: Attendite a fermento Pharisæorum, bus, ita ut se invicem conculcarent, quod est hypocrisis. 2. Nihil autem opertum est, quod non reveletur: neque absconditum, quod non sciatur. 3. Quoniam quæ in tenebris dixis tis, in lumine dicentur. et quod in prædicabitur in tectis. aurem locuti estis in cubiculis, 4. Dico autem vobis amicis meis: Ne terreamini ab his, qui occidunt corpus, et post hæc non habent 4. U lilkom hbŷbi qŷned naid: La tytbezz- 5. Ymmæ jŷn nurikom myn mín nandkom 5. Ostendam autem vobis quem timeatis: timete eum, qui, postquam tybznu: ybznu myn dâka, li, vara ylli jkûn qa- occiderit, habet potestatem mittere tel, jystañ jybnat fyl habs tan-nâr. hekk ĭua in gehennam. ita dico vobis, hunc nnidylkom, myn dâna ybznu. 6. Jaqau hamys nasâfar tal bejt ma jynbynûu b' habba, u uŷhed vahdu myn dauka ma hûu mynsi qoddŷm Alla? 7. Yzdæ sau-uanar kollu ta râskom jynsâb mandûd. Ymmelæ uejn ta tybzau: yntom tysueu uyzq yzjed myn bosta nasâfar tal bejt. 8. U naidylkom: Koll min jkûn li jystqarrni qoddŷm yl bnydmín, Byn yl bnŷdem jystqarru ukyl qoddŷm l' Angli t' Alla : 9. Min mbanad jychadni qoddŷm yl bnydmin, jyncahad qoddŷm l' Angli t' Alla. timete. 6. Nonne quinque passeres væneunt dipondio, et unus ex illis non est in oblivione coram Deo? 7. Sed et capilli capitis vestri omnes numerati sunt. Nolite ergo timere: multis passeribus pluris estis vos. 8. Dico autem vobis: Omnis, quicumque confessus fuerit me coram hominibus, et Filius hominis confi tebitur illum coram Angelis Dei: 9. Qui autem negaverit me coram hominibus, negabitur coram Angelis Dei. 10. Et omnis, qui dicit verbum in 10. U koll min jaid kelmæ fuq Byn yl bnŷdem, jynnafyrlu: yzdæ lyl dâka, li jydni b' Ruh Filium hominis, remittetur illi: ei yl qdusiæ, ma jynṇafyrluu. 11. Metæ mbanad jgibŭkom fys-synaoijŷt, u qoddŷm yl haqqijŷt, u l' yĥkmæ, la toqonduu tythâsbu yl kif, eu u nandkom tuŷgbu, eu uy taidu. 12. Malŷu Rûh yl qdusíæ tnallymkom f' dâk yl vaqt dâka li jynhtygylkom ylli taĭdu. 13. Mbanad vyhed myl gmina tan-nŷs qallu: Ja Maallem, nid lyl hía ylli jaqsam mini yl vert tanna. 14. Yzdæ dâka qallu: Ja bnŷdem, min namylni mħallef, jeu qassâm fuqkom? 15. U qolylhom: Arau tajjeb, u hârsu ruŷhkom myn koll weĥha: ladarba yl hajja ta had ma hi myl kotra tal gĭd li jykseb. autem, qui in Spiritum sanctum blasphemaverit, non remittetur. 11. Cùm autem inducent vos in synagogas, et ad magi tratus, et poaut quid respondeatis, aut quid di testates, nolite soliciti esse qualiter, catis. 12. Spiritus enim sanctus docebit vos in ipsa hora quid oporteat vos dicere. 13. Ait autem ei quidam de turba: Magister, dic fratri meo ut dividat mecum hereditatem. 14. At ille dixit illi: Homo, quis me constituit judicem, aut divisorem super vos? 15. Dixitque ad illos: Videte, et cavete ab omni avaritia: quia non in abundantia cujusquam vita ejus est ex his quæ possidet. 16. Dixit autem similitudinem ad illos, dicens: Hominis cujusdam divitis uberes fructus ager attulit: 17. Et cogitabat intra se dicens: 16. Ufyllikŷn jaid dana, qolylhom tyubihæ: Yr-raban ta uŷhed nâni tâh lejjel by rfus: 17. U hosbŷn fih yn-nyfsu kŷn jnĭd: UI' nanmel, ladarba ma nandiu fejn nahzen yl alejjel Quid faciam, quia non habeo quo tini? 18. U qôl: Nanmel din yl hâga: Nhott ly mtâmar tini, u nkabbarhem: u hemmæ nygman kollma sârli, u ryzqi kollu, 19. U naid lyr-rûhi: Ja rûh, ynti nandek uyzq gid merfûn nal bosta snín: ystrŷh, kûl, yurob, u yuquâla. 20. Yzd' Alla qallu: Ybleh li ynt, yllejlæ congregem fructus meos? 18. Et dixit: Hoc faciam: Destru am horrea mea, et majora faciam: et illuc congregabo omnia, quæ nata sunt mihi, et bona mea, 19. Et dicam animæ meæ: Anima, habes multa bona pošita in annos plurimos: requiesce, comede, bibe, epulare. 20. Dixit autem illi Deus: Stulte, johdůlek rûĥek: u dâk li hejjejt merfûn, ta min hac nocte animam tuam repetunt a jkûn? 21. Hekk jygri lyl bnýdem li jgammañ yl nanæ, u ma hûu qâni nand Alla. 22. U qôl lyd-diuquqipli tinu: Пalhekk qŷned nnidylkom: La toqondňu tyddejjqu nal hajjytkom u'tŷklu: u anqas lyl gsymkom u' tyksu. 23. Yr-rûh hi aktar myl mŷklæ, u yl gysem aktar myl lbŷs. te: quæ autem parasti, cujus erunt? 21. Sic est qui sibi thesaurizat, et non est in Deum dives. 22. Dixitque ad discipulos suos: Ideo dico vobis: Nolite soliciti esse neque corpori quid induamini. animæ vestræ quid manducetis: 23. Anima plus est quàm esca, et corpus plus quàm vestimentum. 24. Hârsu tajjeb lejn yl norba, li, la jyzyrnu, u la jahsdu, li ma nandhemu mhajznæ, u la matmůra, u Alla jytmanhem. Kemm vyzq yzjed tysueu yntom mynnhem? 26. Jŷk ymmelæ ma tystnûu tanmlu l'ycken 28. U jŷk yl hyulyf, li yllům jynsâb fyrraban, u nada jyutehet gevuæ yl forn, Alla hekk jlybbsu: kemm aktar jlybbes lilkom, ta tuemminæ zaira? 29. U la toqondňu tfyttuu up' nandkom tŷklu, eu u' tyшorbu: u la tfyttuuu tenleu: 30. Пalyu daun yl huejjeg kollhä jfyttuŭhem yl gnûs tad-dynja. ylli tahtŷgu dauna. 29. Et vos nolite quærere quid manducetis, aut quid bibatis: et nolite in sublime tolli: 30. Hæc enim omnia gentes mundi quoniam his indigetis. Ymmæ Myssŷrkom jâf quærunt. Pater autem vester scit 31. Пalhekk, levvel fyttuqu ys-saltna t'Alla, 31. Verumtamen quærite primùm u yl haqq tinu: mbanad dauna kollhä jyn- regnum Dei, et justitiam ejus : et nataulkom by zjŷdæ. hæc omnia adjicientur vobis. 32. Nolite timere pusillus grex, 32. шejn la tybznu yntom li yntom merĥlæ ckejknæ, ladarba nygeb lyl Myssŷrkom jâti quia complacuit patri vestro dare lilkom ys-saltna. 33. Binu li tyksbu, u atuh agar. Aamlu lilkom buýt, li ma jyqdymůш, bazna ta nana li ma jygių nŷqes fys-smevuŷt: fejn la hallyl jersaq, u lanqas sûsæ tythan. 34. alyu fejn hi yl haznæ tal qanæ tinak, hemmæ ukyl tkun qalbek. 35. Jkûnu qaddejkom mĥazzmín, u msŷbahkom myunulin f'idejkom, 36. U yntom kûnu bhal dauk yl bnydmín li jystenneu yl sidhom metæ jargan myl râs: byu melli jŷgi, u jhabbat yl býb, mynnufih jyfthûlu. 37. Hynjin dauk yl qaddajjä, li melli jŷgi ys vobis regnum. 33. Vendite quæ possidetis, et date eleemosynam. Facite vobis sacculos, qui non veterascunt, thesau rum non deficientem in cœlis: quò fur non appropiat, neque tinea corrumpit. 34. Ubi enim thesaurus vester est, ibi et cor vestrum erit. 35. Sint lumbi vestri præcincti, et lucernæ ardentes in manibus vestris, 36. Et vos similes hominibus ex pectantibus dominum suum quando rit, et pulsaverit, confestim ape revertatur a nuptiis: ut, cùm vene riant ei. 37. Beati servi illi, quos cùm ve sid, jsibhom lybhynin: tahaqq naidylkom, ylli nerit dominus, invenerit vigilantes: jythazzem, u jganalhom jytkeu fyl mejdæ, u jaaddi jdur bihom. 38. U jŷk jŷgi fyt-tŷni nassæ tal lejl, u jŷk jŷgi fyt-týlet nassæ, u jsíbhom hekk lybhynin, hynjin huma dauka yl qaddajjín. 39. Yzdæ âfu din yl haga, ylli jŷk kŷn jâf myssŷr yd-dâr, f' lŷmæ sŷna jŷgi yl hallŷl, kŷku jyshar ta tabylhaqq, u ma jhallių ylli tyntaqab dâru. 40. U yntom kûnu mhejjin: nau f'sŷna li ma tahsbûuy fiha, Byn yl bnŷdem jygi. amen dico vobis, quod præcinget se, et faciet illos discumbere, et transiens ministrabit illis. 38. Et si venerit in secunda vigilia, et si in tertia vigilia venerit, et ita invenerit, beati sunt servi illi. 39. Hoc autem scitote, quoniam si sciret paterfamilias, qua hora fur veniret, vigilaret utique, et non sineret perfodi domum suam 40. Et vos estote parati: quia qua hora non putatis, Filius hominis veniet. 41. U Pŷtru qallu: Mulejjæ, lilna qŷned taid din yt-tyшbihæ: jeu lyl kollhad ukyl? 42. U Mulejna qallu: Min, tyfhem ynt, ylli hu yt-temmyn yl horr, u yl monqâl, li ys-sid namlu qassâm fuq njŷlu, bŷu jatihom fyl vaqt yl kejl tal qamĥ li jmyss? 43. Hŷni dâk yl qaddaj, li melli jŷgi ys-sid, jsibu janmel hekdæ. 44. Tas-seuuæ nnidylkom, ylli janmlu rajjes fuq kollma jykseb. 45. Ymmæ jŷk qad dâk ql qaddaj jaid f'qalbu : Sidi jyddauvar ma jŷgi: mbanad jybdæ jsauvat yl qaddaijin, u yt-tfajjlŷt, u jŷkel, ujyurob, u jysker: 46. Jŷgi sid dâk yl qaddaj fy nhâr, li ma jystennyhu, u f' syna li ma jenlemu biha, u jyfyrdu, u jatih sehmu mal bla horrin. 47. U dak yl qaddaj, li naraf yl fehmæ ta sidu, u ma hejjyu, u ma namyllûų kĭf rŷd, jaqlan uebra suất : bere, et inebriari: 46. Veniet dominus servi illius in die, qua non sperat, et hora, qua nescit, et dividet eum, partemque ejus cum infidelibus ponet. 47. Ille autem servus, qui cognovit voluntatem domini sui, et non præparavit, et non fecit secundùm voluntatem ejus, vapulabit multis: 48. Qui autem non cognovit, et fecit digna, plagis vapulabit paucis. 48. U dâk li ma narafu, u namel huejjeg li nalihem jmyssu ys-suât, dána jyssauvat anqas. Omni autem, cui multum datum est, U lyl kollmin naatâlu vyzq, uyzq jyntalab : u myn dâka li tauh bosta taht idejh, mynnu: jridu aktar myn nandu. 49. Jýn gejt nqabbad yn-nâr fl'art, u u'yrrid alŷf ylli tyunel? 50. U b' tanmid nandi nytnammed: u kif qŷned nynnasar sabŷш jsyĥň? 51. Tahsbu yntom ylli jýn gejt ngib yl pâci fl' art? Le, nnidylkom; yzdæ yl ferqa: 52. Пalyu mnyssa lqoddým jkunu hamsæ f' dâr vaĥdæ myfrudín, tlŷtæ nal tnejn, u tnejn nal tlŷtæ 53. Jynfyrdu: yl myssyr myll' yben, u l' yben myl myssŷr, l'omm myl bynt, u yl bynt myll' omm, ly mdanna myn kennytha, u yl kennæ myn mdannytha. multum quæretur ab eo: et cui commendaverunt multum, plus petent ab eo. 49. Ignem veni mittere in terram, et quid volo nisi ut accendatur? 50. Baptismo autem habeo baptizari: et quomodo coarctor usquedum perficiatur? 51. Putatis quia pacem veni dare in terram? Non, dico vobis, sed separationem: 52. Erunt enim ex hoc quinque in domo una divisi, tres in duos, et duo in tres 53. Dividentur: pater in filium, et filius in patrem suum, mater in filiam, et filia in matrem, socrus in nurum suam, et nurus in socrum suam. Cùm videritis nubem orientem ab occasu, statim dicitis: Nimbus venit: et ita fit. 54. U kŷn jaid ukyl lyl gmyai tan-nŷs: 54. Dicebat autem et ad turbas : Metæ tarau shâba tylna myl narb, dik ys-syna tnĭdu: Gejja yu-шytæ: u hekk jygri. 55. U metæ tarau jonfoh yn-nofsnhâr, tnĭdu: Ylli tkûn yl nomma: u hekk jygri. 56. Ja nŷs ta vyccejn: tâfu tobsru uycc yssemæ, u Ï'art: u dẫn yz-zmŷn kif ma tobsrůhuq? 57. U 'ma tyddunavu ukyl mynnkom nfuskom dâka li hu seuuæ ? 58. Metæ mbanad tmůr mal nadu tínak nal nand ys-sultân, mat-triq fytteu yhles mynnu, bŷu euuyllæ ma jŷhdoku nal nand ly mhallef 55. Et cùm austrum flantem, dicitis: Quia æstus erit: et fit. 56. Hypocritæ faciem cœli, et terræ nostis probare: hoc autem tempus quomodo non probatis? 57. Quid autem et a vobis ipsis non judicatis quod justum est? 58. Cùm autem vadis cum adver. sario tuo ad principem, in via da operam liberari ab illo, ne fortè trahat te ad judicem, et judex tradat u ly mhallef jatik f'idejn yl habbŷs, u yl habbys jyuhtek gevuæ yl habs. 59. Naidlek, myn hemmæ ma tohrogu, sama trodd l' ahhar duejner. te exactori, et exactor mittat te in carcerem. 59. Dico tibi, non exies inde, donec etiam novissimum minutum reddas. CAPUT DECIMUM TERTIUM. UF'DAK yl vaqt uhûd li kŷnu hemmæ tauh yl buâra fuq yl Talilijin, li Pilâtu ballat demmhom mad-dbiñât tanhom. 2. U Gesu vŷgeb, qolylhom: Tahsbu, ylli ADERANT autem quidam ipso in tempore, nunciantes illi de Galilæis, quorum sanguinem Pilatus miscuit cum sacrificiis eorum. 2. Et respondens dixit illis: Putatis quòd hi Galilæi præ omnibus talia passi sunt? daun yl Talilijin kŷnu l' aktar mydynbin fost Galilæis peccatores fuerint, quia yl Talilijin kollhä, na bateu hekk bosta? 3. Le, naidylkom: yzdæ jŷk ma jkollkomų ndŷmæ, yl köll tynqyrdu båâlhom. 4. Bhal dauk yt-tmyntâu, li fuqhom vaqan yl borg fSiluliæ, u qatylhom: tahsbu ylli daun ukyl kŷnu aktar hatjin myn-nys kollha li qyndæ tnammar f* Gerusalŷm? 5. Le naidylkom: yzdæ jýk ma tyndmûų, yl köll tynqyrdu bhâlhom. 6. U kŷn jaidylhom ukyl din yt-tyшbihæ: 3. Non, dico vobis: sed nisi pœnitentiam habueritis, omnes similiter peribitis. 4. Sicut illi decem et octo, supra quos cecidit turris in Siloë, et occitores fuerint præter omnes homines dit eos: putatis quia et ipsi debi habitantes in Jerusalem? 5. Non, dico vobis: sed si pœnitentiam non egeritis, omnes similiter peribitis. 6. Dicebat autem et hanc similitudinem: Arborem fici habebat qui nit quærens fructum in illa, et non invenit. 7. Dixit autem ad cultorem vineæ : Uŷhed kellu sygra tat-tin mhauulæ fyl gnŷn dam plantatam in vinea sua, et vetinu, u gŷ jfytteu yt-tin fîhæ, u ma sâbu. 7. Mbanad qôl lyl gennŷn: Tarâu ili tlyt snín, myn mondu qŷned nŷgi nfytteu yl gallæ f'din yt-tinæ, u ma nsibu : ymmelæ aqtanha: nalyu yn hi ukyl qŷndæ taatti l'art? 8. Yzdæ dâka fylli uŷgeb, qallu: Ja sid yrhilhæ nal din ys-senæ ukyl, saĥansytra nanzqylha l' art mañ duârha, u ndemmylha: 9. U jŷk yn hi tallet tabylhaqq, tajjeb : jŷk li le, nal gejjæ aqtanha. 10. U kŷn jaallem fys-synaтôïа tanhom nhâr ta sybt. 11. U gŷt mara, li kellha rûh yl mard myn tmyntâu yl senæ: u kŷnet ymmejjlæ, u ma kynetu tystan thâres lfuq ebdæ. 12. Gesu melli râha, syĥylhæ fejnu, u qolylha: Ja mara, ynti mahlûsæ myn mardek. 13. U qyndylhæ idejh fuqha, u mynnufih vaqfet fuq qaddhæ, u kŷnet tfahhar l'Ålla. 14. Yzdæ fylli uygeb rajjes ys-synаôïа уmmeshen, nau Gesu kŷn qavvyha nhâr ta sybt, byda jaid lyn-nys: Huma syttijŷm, li fihem jyuraq nahdmu: f'dauna ymmelæ ejjeu, u ytqauuau, u le nhâr ta sybt. 15. Ymmæ Mulejna fylli uŷgbu qôl: Ja nŷs ta uyccejn, kollmin jkûn mynkom nhâr ta sybt ma jfyllu yl fart, jeu yl hmôr tinu myl mautúra, u jsŭqu bŷш jysqih? Ecce anni tres sunt ex quo venio quærens fructum in ficulnea hac, et non invenio: succide ergo illam: ut quid etiam terram occupat? 8. At ille respondens, dicit illi: Domine dimitte illam et hoc anno, usque dum fodiam cirea illam, et mittam stercora: 9. Et siquidem fecerit fructum : sin autem, in futurum succides eam. 10. Erat autem docens in synagoga eorum sabbatis. 11. Et ecce mulier, quæ habebat spiritum infirmitatis annis decem et octo: et erat inclinata, nec omnino poterat sursum respicere. 12. Quam cùm videret Jesus, vocavit eam ad se, et ait illi: Mulier, dimissa es ab infirmitate tua. 13. Et imposuit illi manus, et confestim erecta est, et glorificabat Deum. 14. Respondens autem archisyna gogus, indignans quia sabbato cudies sunt, in quibus oportet operari: in his ergo venite, et curamini, et non in die sabbati. rasset Jesus: dicebat turbæ: Sex 15. Respondens autem ad illum Dominus dixit: Hypocritæ, unus quisque vestrum sabbato non solvit bovem suum, aut asinum a præse pio, et ducit adaquare? |