dum id extra controversiam positum habemus, totam in eo fidei noftra hiftoriam fuccinite diftinétoque ordine recenferi &c. poltea fubnectit, Quo intellecto, de AUCTHORE, vel anxie ·laborare, vel cum aliquo digladiari, nihil attinet;' nifi cui forte non fufficiat certam habere Spiritûs SanƐti veritatem, ut non fimul intelligat aut cujus ore enunciata, aut cujus manu defcripta fuerit.

འ

IV. Ita fentire per omnia cum Authore noftro, hic fanè non poffumus à nobis impetrare, (fed hiftorica tota illa Quæftio eft, in quâ Theologi falvâ fide diffentire poffunt,) præfertim circa illum quem citat veterum de Symbolo illo Apoftolico confenfum; Quodque jam ab ipfo Apoftolorum feculo, illud quod habemus (fub tali forma) Symbolum, inftar publica & omnium calculis recepta confeffionis obtinuerit: Mirum enim & plufquam mirum prorfus videri debet fi res ita fit, & ea thefis prò ut hic cubat admittatur fine diftinctione Symboli ratione primi fui fundamenti & fymboli illius quod primo in serie temporum, inedificatum eft, Quod non videamus ftatim à principio, & a temporibus Apoftolicis illius Symboli expreffiorem injectam mentionem apud fcriptores Ecclefiafticos; Non dico fimpliciter illius ut Symboli ab Apoftolis compofiti, vel ad inftar norme rerum in Ecclefiâ credendarum commendati ab ipfis, (rem enim illam in medio ut minus certam & liquidam, reliquit Author, Sed prioris illius antiquitatis, quâ illius origo aut Seculo apoftolico, aut ei proximo referretur.

V. In illo veterum fcriptorum Ecclefiafticorum filentio, habemus; primo loco argumentum,quod eft omni exceptione majus, adverfus illos qui tribuunt ei origi nem immediate Apoftolicam; filuiffentne enim omnes. circa rem ita momentofam, ita neceffariam, qui rof alia fcripferunt non iftius ponderis, & quibus potuiffet fine magne detrimento Ecclefia carere? Potuiffetne etiam

ejuf

ejufmodi credendorum regula, quæ ufque adeo irrefragabiles habuiffet fuæ errías characteres & notas cò fplendidiores notas, quod in tali fymbolo concinnando totus Apoftolicus Senatus in nomine Dei congregatus interveniffet, non admitti ab omnibus quæ in toto orbe Chriftiano Chrifto nomina dederant, Ecclefiis? non admitti inquam, religiose? ita ut præ illa quaslibet alias fidei confeffiones & fymbola, non ad illam ipfiffimam incudem tufa non dixerim negligerent, fed faftidirent, & repudiarent omnino? quàm potens quàm efficax & falutare remedium adverfus hærefes, in eo, Chrifti Ecclefiæ habuiffent! Quia Ergo in fymbolis tanta verbi gratia circa tempora Ruffini, qui lub finem Seculi quarti floruit, & affumpfit fibi varia inter fe Symbola conferre, apparet diverfitas ut fere quot Ecclefiæ tot effent fidei confeffiones, eripitur omnis de non compofito ab Apoftolis vel etiam de non commendato ab ipfis fub tali formâ & quale habemus hodie Symbolo, dubitatio ; aliò convertendus eft animus, fi velimus de peculiari illius origine inquirere, & cognofcere immediatos Authores qui in illo difponendo & concinnando, fuam diligentiam & axeßeíar adhibuerunt: fed iftæc nunc mifla facio, de iis poftea dicturus.

9

an

VI. Agitur enim nune de fciendo oduntaxat Apoftolicum quod vocamus Symbolum, fit coævum vel feculo Apoftolico velei proximo? Hoc non apparet fane, fi antiquiffimi fcriptores Martialis, Ignatius, Inftinus, Irenans, Tertullianus, Origenes, Eufebius Cæfarienfis Epifcopus coram Nicænæ Synodi Patribus, vide Socratem lib. 1. cap. 8. p. 24. & Symbolum Nicanum ut exftat apud Nice phorum lib. 8. c 13. Socratem loco citato & Theo doratum Hift. Eccl. lib. 1. cap. x11. &c. ultra Trinitatem non progrediantur, vel Profeffionem fidei nobis exhi

beant

beant fub aliâ formâ quam quæ in illo noftro Symbolo Apoftolico hodierno comparet. Sane non progredi ultrà Trinitatem, eft indicare, & peculiari caractere fignare fimpliciffimum illud & primigenium Symbolum propofi tum apud Matth. cap. 28. yf. 19. adhibendum ex mandato Chriftiin adminiftratione Baptifmi in nomine Patris, Filis & Spiritus Sandli. Ite & docete (μanore) omnes Gentes &c. In eo funt veftigia expreffa priorum illorum temporum, quibus, baptizantibus Apoftolis, Baptizati fimplici fidei profeffione dicebant fe credere in Iefum Chriftum, five in Pas trem, Filium, & Spiritum San&tum. Sicuti ex tota historia Actuum Apoftolicorum evidens eft, fignate loco capitis 8. yf. 36. Ibi Eunuchus qui convertitur à Philippo, interrogat, videns aquam, Quid prohibet me baptizari? Dixit Philippus, fi credis ex toto corde, licet. Refpondens autem ille dixit, Credo Iefum Chriftum effe Filium Dei. tunc Philippus baptizavit

eum.

VII. Non negamus viros pios & Apoftolicos habuiffe aliquam profeffionem fidei brevem admodum, quam Catechumeni & Baptizandi recitare in fimilibus circumftantiis tenerentur; fed quænam fuerit, quoad formam, & verba, ufque adeo variaret, non facile eft determinare, & fruftra quis id tentaret; Quicquid fit evidenter conficimus ex omnibus memoratis authoribus, & iis qui fuerunt iftis ouyxpovos, aut non ultra Trinitatem Veteres illos folitos progredi; aut noftrum iftud symbolum fub tali formâ præcilè non fuiffe eis ufitatum, aut cognitum; undè enim ufque adeo ftudiofe effet affectatum illis circa illud filentium? Imo nullam videmus apud hofce omnes Authores conftantem, publicam & ufu receptam con feffionis formulam, nifi id de Symbolo, ratione fui primi fundamenti de quo ftatim agemus, intelligatur: contra à viris doctis obfervatum quod feculo. 2. & 3.tot SymC

bola

(

bola occurrerent quot Attthores; immo ab eodem Authore in variis locis varie referretur. Irenaus v. g. habet unum Symbolum lib. 1. c. 2. alterum lib. 2. c. 1. Tertul lianus tria diverfa in tribus locis. lib. de Prafcrip. adv. Haret. c. 13. de velandis Virgin. c. 1. & lib. adverf. Praxeam. cap. 2. exhibet. Origenes lib. 1. pxv & in Dialogo contra Marc. Optat. lib. 1. & iftæc omnia Symbola a noftro vulgari diverfa funt. Sed per gradus, & procedente tempore, aut ad hærefes convellendas aut cavendas additis certis quibusdam expofitionibus, vel etiam articulis, vel etiam in articulis jàm introductis immutationibus, tandem varia atque varia Symbola (Etiam iftud noftrum Apoftolicum,} obtinuere formam quam hodie magis conftanter retinent; importunis fcilicet hæreticorum altercationibus Viris piis quibus ædificatio Ecclefiæ erat concredita id extorquentibus non in ca primæva fimplicitate prioris fundamenti Matt. 28. 19. diutius Symbolum relinquere: fuit fepes ponenda quâ doctrina pura & orthodoxa ab hæreticâ difterminaretur & fecerneretur; fic contextus Chrifti, divinâ ubertate fecundus, fed in fe complicatus & conftri&us, evolutus poftea expofitiones pias & divinas facillimè peperit. Hæc fanè vetant ne Symbolum Apoftolicum ab ipfo Apoftolorum feculo, inftar publice & omnium calcula recepte confeffionis obtinuiffe, credamus.

VIII. Netalia, ut gratis à nobis conficta habeantur, uno vel altero Teftimonio, (res enim de facto eft,) confirmabitur. Primum nobis fuppeditat Socrates lib. 1. Hiftorie Eccl. cap. 26. quod fanè, ut in ore Ari, revocati ab exilio, annis quinque poft Concilium Nicænum, & fimulan tis apud Conftantinum Imperatorem, fe effe orthodoxum, & fe amplecti fidem Apoftolicam, & ut loquebatur, Ex fanctis Evangeliis hauftam, habet maximum momentum atque pondus; is enim totus in eo eft, ut fuam, & maxi

me

me fcrupulolè Homo vafer & aftutus orthodoxiam etiam ex mente Patrum Nicænorum, adftruat; nec ma gis idonea ad id ulla ratio ei videtur, quam fi poft exhibitum Imperatori BiCaior petavolas libellum pœnitentia, ut habet Socrates, qui verbis omnino difcrepantibus à Symbolo noftro Apoftolico continetur, iftæc fubnectat, quæ fatis connotant quæ temporibus illis exiftimaretur varicrum atque variorum Symbolorum Origo, & quibus tunc illa cancellis conftringerentur.) Hanc inquit, fidem ex fanctis Evangeliis accepimus, Domino Difcipulis fuis dicente: Ite & docere omnes Gentes: baptizantes eos in nomine Patris & Filii & Spiritus Santi. Ταύτην ἢ τὴν, πίειν παρειλήφαμμα ότι τῶν ἁγίων ἐυαγγελίων, λέγοντος εν Κυρίω τοῖς ἑαυτῶ μαθηταίς. πορευθέντες μαθητέυσατε πάντα τὰ ἔθνη, βαπὸ τίζοντες αυτὲς εἰς ὄνομα ξ πατρὸς καὶ τα 18 και αγια πνεύματα. addit ftatim ει μὴ ταυτα ἔτως πισένι μέχρι και αποδεχόμεθα ἀληθῶς, πατέρα, τὸν καὶ πνεῦ. μα ἅγιον, ὡς πάσα καθολικὴ ἐκκλησία, και αι γρα φαὶ διδάσκεσιν, αἷς κατὰ πάντα πιτέυομαι, κριτής ἡμῶν ἐςὶν ὁ Θεὸς, καὶ νῦν, καὶ ἐν τῇ μελλέση κρίσει. Nifi hac ita credimus, ac nifi vere fufcipimus Patrem & Filium & Spiritum Sanctum, ficut omnis Catholica Ecclefia & Scriptura docent, quibus per omnia credimus; Judex nofter eft Deus nunc & in futuro Seculo. Sanè fi tunc Symbolum noftrum Apoftolicum ab ipfo Apoftolorum feculo, inftar publica & omnium calculo recepte confeffionis obtinuiffet, provocaflet ad illud Symbolum, & lubens arripuiflet virorum Apoftolicorum, Authorum talis Symboli fidem quâ fe Homo fraudulentus, qui gloriabatur apud Imperatorem fe fenfum Ecclefia Sanctarumque Ecclefiarum tenere, fe unice efflagitare Matri Ecclefia fublatis videlicet quæftioni bus ac Difputationibus fuperfluis, uniri, muniret. vide Socra