36. dimitte illos, ut euntes in proximas villas, et vicos, emant sibi cibos, quos manducent. 37. Et respondens, ait illis: Date illis vos manducare! Et dixerunt ei: Euntes emamus ducentis denariis panes, et dabimus illis manducare. 38. Et dicit eis: Quot panes habetis? ite, et videte! Et cum cognovissent, dicunt: Quinque, et duos pisces. 39. Et praecepit illis, ut accumbere facerent omnes secundum contubernia super viride foenum. 40. Et discubuerunt in partes, per centenos et quinquagenos. 41. Et acceptis quinque panibus, et duobus piscibus, intuens in coelum, benedixit, et fregit panes; et dedit discipulis suis, ut ponerent ante eos; et duos pisces divisit omnibus. 48. Et videns eos laborantes in remigando [erat enim ventus contrarius eis] et circa quartam vigiliam noctis venit ad eos ambulans supra mare; et volebat praeterire eos. 49. At illi, ut viderunt eum ambulantem supra mare, putaverunt, phantasma esse, et exclamaverunt. 50. Omnes enim viderunt eum, et conturbati sunt. Et statim locutus est cum eis, et dixit eis: Confidite! ego sum, nolite timere. 51. Et ascendit ad illos in navim, et cessavit* ventus. Et plus magis intra se stupebant; 52. non enim intellexerunt | de panibus ; erat enim cor eorum obcaecatum. 53. Et cum transfretassent, venerunt in terram Genesareth, et applicuerunt. 54. Cumque egressi essent de 42. Et manducaverunt omnes, navi, continuo cognoverunt eum. et saturati sunt. 43. Et sustulerunt reliquias fragmentorum, duodecim cophinos plenos, et de piscibus. 44. Erant autem, qui manducaverunt, quinque millia viro rum. 45. Et statim coegit discipulos suos ascendere navim, ut praecederent eum trans fretum ad Bethsaidam, dum ipse dimitteret populum. 46. Et cum dimisisset eos, abiit in montem orare. 47. Et cum sero esset, erat navis in medio mari, et ipse solus in terra. iv. 45 56. Matth. 14, 22-36. Joh. 6, 16-21. 55. Et percurrentes universam regionem illam, coeperunt in grabatis eos, qui se male ha-. bebant, circumferre, ubi audiebant, eum esse. 56. Et quocumque introibat, in vicos, vel in villas, aut civitates, in plateis ponebant infirmos, et deprecabantur eum, ut vel fimbriam vestimenti ejus tangerentm; et quotquot tangebant eum, salvi fiebant. CAP. VII. Pharisaei Dei mandata ob suas traditiones violant. Quaenam hominem k Marc. 4, 39. Marc. 8, 17. sq. m Matth. 9, 21. Cap. VI. 37. date eis manducare; ibid. denariis ducentis; ibid. dabimus eis manducare. 40. et per quinquagenos. 44. milia. 45. navem. 49. viderunt et; ibid. super mare. 50. dixit illis. 51. in navem. illorum. 53. Gennesareth. 55. grabattis. 56. aut in civitates. 52. cor inquinent? Syrophoenissae filia a Daemonio liberatur. Surdi ac muti curatio. ,,nora patrem tuum et matrem ,,tuam." Et:,,Qui maledixerit ,,patri vel matri, morte moria 1. "Et conveniunt ad eum Pha-,,tur." risaei, et quidam de Scribis, venientes ab Ierosolymis. 2. Et cum vidissent quosdam ex discipulis ejus communibus manibus, id est, non lotis, manducare panes, vituperaverunt. 3. Pharisaei enim, et omnes Judaei, nisi crebro laverint manus, non manducant, tenentes traditionem Seniorum; 4. et a foro nisi baptizentur, non comedunt; et alia multa sunt, quae tradita sunt illis servare, baptismata calicum, et urceorum, et aeramentorum, et lecto rum. 5. Et interrogabant eum Pharisaei et Scribae: Quare discipuli tui non ambulant juxta traditionem Seniorum, sed communibus manibus manducant panem? 6. At ille respondens, dixit eis: Bene prophetavit Isaias de vobis hypocritis, sicut scriptum est:,,Populus hic labiis me ho,,norat, cor autem eorum longe ,,est a me. 7.,,In vanum autem me colunt, ,,docentes doctrinas, et praece,,pta hominum P.“ 11. Vos autem dicitis: Si dixerit homo patri aut matri, Corban (quod est donum) quodcumque ex me, tibi profuerit; 12. et ultra non dimittitis eum quidquam facere patri suo, aut matri, 13. rescindentes verbum Dei per traditionem vestram, quam tradidistis; et similia hujusmodi multa facitis. 14. Et advocans iterum tur bam, dicebat illis: Audite me omnes, et intelligite! 15. Nihil est extra hominem introiens in eum, quod possit eum coinquinare; sed quae de homine procedunt, illa sunt, quae communicant hominem. 16. Si quis habet aures audiendi, audiat! 17. Et cum introisset in domum a turba, interrogabant eum discipuli ejus parabolam. 18. Et ait illis: Sic et vos imprudentes estis? Non intelligitis, quia omne extrinsecus introiens in hominem, non potest eum communicare; sum exit, purgans omnes escas? 19. quia non intrat in cor ejus, 8. Relinquentes enim manda-sed in ventrem vadit, et in secestum Dei, tenetis traditionem hominum, baptismata urceorum et calicum; et alia similia his facitis multa. 9. Et dicebat illis: Bene irritum facitis praeceptum Dei, ut traditionem vestram servetis. 10. Moyses enim dixit:,,Ho v. 1-23. Matth. 15, 1-20. • Matth. 23, 25. P Jes. 29, 13. 20. Dicebat autem: Quoniam, quae de homine exeunt, illa communicant hominem ; 21. ab intus enim de corde hominum malae cogitationes procedunt, adulteria, fornicationes, homicidia, 9 Exod. 20, 12. Levit. 20, 9. TM Matth. 15, 17-20. 10. patri aut Cap. VII. 5. interrogant. 7. doctrinas praecepta. matri mortem moriatur. 19. omiss. vadit. 21. cogitationes malae. 22. furta, avaritiae, nequitiae, dolus, impudicitiae, oculus malus, blasphemia, superbia, stultitia. 23. Omnia haec mala ab intus procedunt, et communicant hominem. 24. Et inde surgens, abiit in fines Tyri et Sidonis; et ingressus domum, neminem voluit scire, et non potuit latere. 25. Mulier enim statim ut audivit de eo, cujus filia habebat spiritum immundum, intravit, et procidit ad pedes ejus. 26. Erat enim mulier gentilis, Syrophoenissa genere, et rogabat eum, ut daemonium ejiceret de filia ejus. 27. Qui dixit illi: Sine prius saturari filios! non est enim bo num sumere panem filiorum, et mittere canibus. 28. At illa respondit, et dixit illi: Utique, Domine! nam et catelli comedunt sub mensa de micis puerorum. 1. "In diebus illis, iterum cum turba multa esset, nec haberent, 29. Et ait illi: Propter hunc quod manducarent, convocatis sermonem vade! exiit daemoni-discipulis, ait illis; um a filia tua. 30. Et cum abiisset domum suam, invenit puellam jacentem supra lectum, et daemonium exiisse. 31. Et iterum exiens de finibus Tyri, venit per Sidonem ad mare Galilaeae inter medios fines Decapoleos. 32. Et adducunt ei surdum et mutum, et deprecabantur eum, ut imponat illi manum. 33. Et apprehendens eum de turba seorsum, misit digitos suos v, 24-31. Matth. 15, 21-31. 2. Misereor super turbam! quia ecce jam triduo sustinent me, nec habent, quod manducent; 3. et si dimisero eos jejunos in domum suam, deficient in via; quidam enim ex eis de longe ve nerunt. 4. Et responderunt ei discipuli sui: Unde illos quis poterit hic saturare panibus in solitudine? 5. Et interrogavit eos: Quot panes habetis? Qui dixerunt: Septem. t c. 8, 23. u Matth. 8, 4. Matth. 15, 32-39. Cap. VII. 22. inpudicitia. 25. cujus autem. 28. dicit ei; ibid. sub mensa comedunt. 32. deprecantur. 33. auriculas (omiss. ejus.) 34. turba. 4. unde istos poterit quis hic. habebat filia. v. 1-10. 26. erat 29. de filia. 30. exisse. effetha. VIII. 2. super 10. Et statim ascendens navim cum discipulis suis, venit in partes Dalmanutha. 11. Et exierunt Pharisaei, et coeperunt conquirere cum eo, quaerentes ab illo signum de coelo, tentantes eum. 12. Et ingemiscens spiritu, ait: Quid generatio ista signum quaerit? Amen dico vobis: Si dabitur generationi isti signum! 13. Et dimittens eos, ascendit iterum navim et abiit trans fretum. 14. Et obliti sunt panes sumere; et nisi unum panem non ha bebant secum in navi. 15. Et praecipiebat eis, dicens: Videte, et cavete a fermento Pharisaeorum, et fermento He rodis. 16. Et cogitabant ad alterutrum, dicentes: Quia panes non habemus! 17. Quo cognito, ait illis Je wv.11-21. Matth. 16, 1-12. Matth. 12, 38. Cap. VIII. 6. supra terram. 10. navem. 12. quaerit signum. 13. ascendens iterum abiit. 14. sumere panes. 15. videte cavete. 17. Jesus ait illis; ibid. neque intellegitis. 19. et quot cophinos. 22. Bethsaida. 23. adprehendens manum; ibid. si aliquid. 25. videret clare. 27. in castello. gabat discipulos suos, dicens eis: Quem me dicunt esse homines? 28. Qui responderunt illi, dicentes: Joanneme Baptistam, alii Eliam, alii vero quasi unum de prophetis. 29. Tunc dicit illis: Vos vero quem me esse dicitis? Respondens Petrus, ait ei: Tu es Christus! 30. Et comminatus est eis, ne cui dicerent de illo. 31. Et coepits docere eos, quoniam oportet Filium hominis pati multa, et reprobari a Senioribus, et a summis Sacerdotibus, et Scribis, et occidi; et post tres dies resurgere. 32. Et palam verbum loqueba tur. Et apprehendens eum Petrus, coepit increpare eum. 33. Qui conversus, et videns discipulos suos, comminatus est Petro, dicens: Vade retro me, satana! quoniam non sapis, quae Dei sunt, sed quae sunt homi num, 34. Et convocata turba cum discipulis suis, dixit eis: Si quis vult me sequi, deneget semet ipsum, et tollat* crucem suam, et sequatur me. 35. Qui enim voluerit animam suam salvam facere, perdet eam; qui autem perdiderit animam suam propter me, et Evangelium, salvam faciet eam. 36. Quid enim proderit homini, si lucretur mundum totum, et detrimentum animae suae faciat? e Matth. 14, 2. f c. 9, 8. g Matth. 16, 21. Joh. 11, 8. i 2 Reg. 19, 22. Matth 10, 38. sq. Joh. 12, 25. Cap. VIII. 29. dicitis esse. 31. docere illos; ibid. multa pati. 34. post me sequi; ibid. deneget se ipsum. 35. salvam eam faciet. 36. detrimentum faciet animae suae. 37. commutationem. 38. mea verba. IX. 2. splendentia candida; ibid. super terram non potest. 4. hic nos esse. |