schen Disputationen, welche wir in Cicero's Werken finden, zu vergleichen. In der Anlage des Ganzen, wie im Einzelnen, herrscht strenge Ordnung und regelmässiger Zusammenhang. Der Styl ist nicht so feurig, aber auch nicht so dunkel und verworren, als der des Tertullian, und seine Sprache ist rein und nach dem Muster der besten Römischen Schriftsteller gebildet. Heinr. Gottl. Tzschirner, Gesch. der Apologetik. S. 281. Sodann gehörte der Römischen Kirche ein Mann an, der durch seine sinnreiche, von lebendigem christlichen Gefühle durchdrungene, gewandte und aus dem Leben gegriffene dialogische Darstellung einen bedeutenden Platz unter den Apologeten dieser Periode einnimmt, Minucius Felix. Aug. Neander, allgem. Gesch. der christl. Kirche. 1sten Bds. 3te Abthlg. S. 1167. I. Cogitanti mihi et cum animo meo Octavii, boni et fidelissimi1 contubernalis, memoriam recensenti, tanta dulcedo et affectio hominis inhaesit, ut ipse quodammodo mihi viderer in praeterita redire, non ea, quae jam transacta et decursa sunt, recordatione revocare. Ita ejus contemplatio, quantum sub-2 tracta est oculis, tantum pectori meo, ac paene intimis sensibus implicata est. Nec immerito discedens vir eximius et 3 sanctus immensum sui desiderium nobis reliquit: utpote quum et ipse tanto nostri semper amore flagraverit, ut et in ludicris et seriis pari mecum voluntate concineret, 1)eadem vellet vel nollet. Crederes unam mentem in duobus fuisse divisam sic solus in amoribus conscius, ipse socius in erroribus; et quum, discussa caligine, de tenebrarum profundo 4 in lucem sapientiae et veritatis emergerem, non respuit comitem, sed, quod est gloriosius, praecucurrit. Itaque quum 5 per universam convictus nostri et familiaritatis aetatem mea cogitatio volveretur, in illo praecipue sermone ejus mentis meae resedit intentio, quo Caecilium, superstitiosis vanitatibus etiam nunc inhaerentem, disputatione gravissima ad veram religionem reformavit. : II. Nam negotii et visendi mei gratia Romam contenderat, 1 relicta domo, conjuge, liberis, et quod est in liberis amabilius, adhuc annis innocentibus et adhuc dimidiata verba tentantibus, loquelam ipso offensantis linguae fragmine dulciorem. Quo in adventu eius non possum exprimere sermonibus, quanto 2 quamque impatienti gaudio exsultaverim, quum augeret maxime laetitiam meam amicissimi hominis inopinata praesentia. Igitur post unum et alterum diem, quum jam et3 aviditatem desiderii frequens assiduitatis usus implesset, et quae per absentiam mutuam de nobis nesciebamus, relatione alterna comperissemus: placuit Ostiam petere, amoenissimam civitatem, quod esset corpori meo, siccandis humoribus de marinis lavacris, blanda et apposita curatio. Sane et ad vin- 4 1). Ms. Reg. (autoritate Rigaltii): eadem velle vel nolle. demiam feriae judiciariam curam relaxaverant; nam id temporis post aestivam diem in temperiem semet autumnitas di5 rigebat. Itaque quum diluculo ad mare inambulando littore pergeremus, ut et aura adspirans leniter membra vegetaret, et cum eximia voluptate molli vestigio cedens arena subsideret: Caecilius, simulacro Serapidis denotato, (ut vulgus superstitiosus solet,) manum ori admovens osculum labiis 2) impressit. 1 III. Tunc Octavius ait: non boni viri est, Marce frater, hominem domi forisque lateri tuo inhaerentem sic in hac imperitiae vulgaris coecitate deserere, ut tam luculento die in lapides eum patiaris impingere, effigiatos sane et 3) unetos vung et coronatos; quum scias, hujus erroris non minorem ad te, 2 quam ad ipsum infamiam redundare. Cum hoc sermone ejus medium spatium civitatis emensi, jam liberum littus tenebamus. Ibi arenas extimas, velut sterneret, ambulacro perfundens lenis unda tendebat; et ut semper mare, etiam positis flatibus, inquietum est, etsi non canis spumosisque fluctibus 3 exibat ad terram, tamen crispis 4) torosisque. Ibidem erroribus delectati perquam sumus, quum in ipso aequoris limine plantas tingeremus, quod vicissim nunc adpulsum nostris pedibus adluderet, fluctus nunc relabens ac vestigio retrahens 4in sese resorberet. Sensim itaque tranquilleque progressi, oram curvi molliter littoris, iter fabulis fallentibus, legebamus. 5 Hae fabulae erant Octavii, disserentis de navigatione narratio. Sed ubi eundi spatium satis justum cum sermone consumsimus, eandem emensi viam rursus versis vestigiis terebamus. 6Et quum ad id loci ventum est, ubi subductae naviculae substratis roboribus a terrena labe suspensae quiescebant: pueros videmus certatim gestientes testarum in mare jaculationibus ludere. Is lusus est: testam teretem jactatione fluctuum laevigatam legere de littore; eam testam plano situ digitis comprehensam, inclinem ipsam atque humilem, quantum potest, super undas irrotare, ut illud jaculum vel dorsum maris raderet, vel enataret, dum leni impetu labitur, vel summis fluctibus tonsis emicaret, emergeret cum assiduo saltu sublegvatum. Is se in pueris victorem ferebat, cujus testa et procurreret longius et frequentius exsiliret. 2) Ms. Reg.: pressit. 3) Idem: unguines ordinatum. |