Obrazy na stronie
PDF
ePub

visum, » et similiter in aliis membris. Minister hujus sacramenti est sacerdos; effectus vero ejus est mentis sanatio, et, in quantum autem expedit, ipsius etiam corporis. De hoc sacramento inquit sanctus Jacobus apostolus: << Infirmatur quis in vobis, inducat presbyteros ecclesie, ut orent super eum, ungentes cum oleo in nomine Domini; oratio fidei salvabit infirmum, et alleviabit eum dominus; et si in peccatis sit, dimittentur ei. »

1

Sextum est sacramentum ordinis, cujus materia est illud, per cujus traditionem confertur ordo, sicut presbyteratus confertur ' per calicis cum vino et patene cum pane porrectionem; dyaconatus vero per libri evangeliorum dationem; subdyaconatus vero per calicis vacui cum patena vacua superposita traditionem, et similiter de aliis per rerum ad ministeria sua pertinentium assignationem. Forma sacerdotii est talis : «< Accipe potestatem offerendi sacrificium in ecclesia pro vivis et mortuis, in nomine patris et filii et spiritus sancti; » et sic de aliorum ordinum formis, prout in pontificali romano late continetur. Ordinarius minister hujus sacramenti est episcopus; effectus est augmentum gratie, ut quis sit ydoneus Christi minister.

Septimum est sacramentum matrimonii, quod est signum conjunctionis Christi et ecclesie, secundum apostolum dicentum : « Sacramentum hoc magnum est; ego autem dico etiam in Christo et in ecclesia. » Causa efficiens matrimonii regulariter est mutuus consensus, per verba de presenti expressus. Assignatur autem triplex bonum matrimonii: primum est proles suscipienda et educanda ad cultum Dei; secundum est fides, quam unus conjugum alteri servare debet; tertium est indivisibilitas matrimonii, propter hoc quod significat indivisibilem conjunctionem Christi et ecclesie. Quamvis autem ex causa fornicationis licet thori facere separationem, non tamen aliud matrimonium contrahere fas est, quum matrimonii vinculum legitime contracti perpetuum sit.

Sexto, compendiosam illam fidei regulam, per beatissimum Athanasium editam, ipsis prebemus oratoribus, cujus tenor talis est: « Quicumque vult salvus esse etc. 2.

Septimo, decretum unionis cum Grecis consummate, pridem in hoc

1 Traditur dans le Bullarium.

2 Jean de Stavelot a inséré ici dans le texte,

cette phrase: et intrat hic psalmus totus sicut jacet de verbo ad verbum.

sacro ycumenico florentino concilio promulgatum, cujus tenor talis est: Eugenius, etc. Letentur celi et exultet terra etc. '. >>

[ocr errors]

Octavo, quum inter alia sit etiam cum ipsis Armenis disputatum, quibus diebus festivitates annunciationis beate Marie, nativitatis beati Johannis Baptiste, et consequenter nativitatis et circumcisionis domini nostri Jesu Christi, ac presentationis ejusdem in templo seu purificationis beate Marie virginis celebrari debeant, satisque dilucide veritas patefacta fuerit, tam sanctorum patrum testimoniis, quam consuetudine ecclesie Romane et omnium aliorum universaliter apud Latinos et Grecos: Ne igitur in tantis celebritatibus dispar sit Christianorum ritus, unde perturbande caritatis occasio possit oriri, decernimus, tamquam veritati et rationi consentaneum, ut, juxta totius reliqui orbis observantiam, ipsi etiam Armeni festum annunciationis beate Marie die XXVa martii, nativitatis beati Johannis Baptiste XXIIIIa junii, nativitatis vero secundum carnem Salvatoris nostri XXV decembris, circumcisionis ejusdem prima januarii, epyphanie sexta ejusdem januarii, presentationis domini in templo seu purificationis dei genitricis secunda februarii, debeant sollempniter celebrare.

His omnibus explicatis, predicti Armenorum oratores nomine suo, et sui patriarche et omnium Armenorum, hoc saluberrimum synodale decretum in omnibus suis capitulis, declarationibus, diffinitionibus, traditionibus, preceptis et statutis, omnemque doctrinam in ipso descriptam, necnon quicquid tenet et docet sancta sedes apostolica et Romana ecclesia, cum omni devotione et obedientia acceptant, suscipiunt et amplectuntur; illos quoque doctores et sanctos patres, quos ecclesia Romana approbat, ipsi Fol. 131, ro. reverenter suscipiunt; quascumque vero personas, et quicquid ipsa ecclesia Romana reprobat et dampnat, ipsi pro reprobatis et dampnatis habent, profitentes, tamquam vere obedientie filii, nomine quo supra ipsius sedis apostolice ordinationibus et jussionibus fideliter obtemperare. Datum Florentie in publica sessione synodali sollempniter in ecclesia majori celebrata, anno Incarnationis dominice M° CCCC XXX XIo decimo kalendas decembris, pontificatus nostri anno nono.

Verum quia in prescripto decreto Armenorum non est explicata forma

[blocks in formation]

verborum, quibus in consecratione corporis et sanguinis Domini sacrosancta Romana ecclesia, apostolorum Petri et Pauli doctrina et auctoritate fundata, semper uti consuevit, illam presentibus duximus inserendam. In consecratione corporis Domini, hac utitur forma verborum: «< Hoc est enim corpus meum; » sanguinis vero: «< Hic est enim calix sanguinis mei, novi et eterni testamenti, misterium fidei, qui pro vobis et pro multis effundetur in remissionem peccatorum. » Panis vero triticeus, in quo sacramentum conficitur, an eo die an antea decoctus sit, nichil omnino refert, dummodo enim panis substantia maneat; nullatenus dubitandum est, quin post predicta verba consecrationis corporis a sacerdote cum intentione conficiendi prolata, mox in verum Christi corpus transsubstantietur.

Quoniam nonnullos asseritur quartas nuptias tamquam condempnatas respuere, ne peccatum, ubi non est, esse putetur, cum secundum apostolum mortuo viro, mulier sit ab ejus lege soluta, et nubendi cui vult liberam habeat facultatem, nec distinguat mortuo primo, secundo, vel tertio, declaramus non solum secundas, sed tertias et quartas, atque ulteriores si aliquid canonicum impedimentum non obstat, licite contrahi posse; non tamen ob hoc nuptias preponimus castitati, quinimo sicut virginitatem viduitati, ita nuptiis castam viduitatem laude ac merito preferendam esse censemus 1.

His omnibus explicatis, prefatus Andreas abbas, nomine dicti patriarche ac proprio, et omnium Jacobinorum, hoc saluberrimum synodale decretum cum omnibus suis capitulis, declarationibus, diffinitionibus, traditionibus, prescriptis et statutis, omnemque doctrinam in ipso prescriptam, necnon quicquid tenet et docet sancta sedes apostolica et Romana ecclesia, cum omni devotione et reverentia, suscipit et acceptat; illos quoque doctores et sanctos patres, quos ecclesia Romana approbat, ipse reverenter suscipit; quascumque vero personas, et quicquid ipsa Romana ecclesia reprobat et dampnat, ipse pro reprobatis et dampnatis habet, profitens tamquam verus obedientie filius, nomine quo supra, ipsius sedis apostolice ordinationibus et jussionibus fideliter et semper obtemperare 2.

1 Le texte du Bullarium porte : commendatiores tamen dicimus, si ulterius a conjugio abstinentes, in castitate permanserint, quia sicut etc.

* Jean de Stavelot a omis ici le paragraphe re

latif à l'acceptation du décret du concile par le représentant des Arméniens. V. le Bullarium, p. 347.

Datum Florentie, in publica sessione synodali sollempniter in ecclesia beate Marie Novelle celebrata, anno incarnationis dominice M° CCCCXLII° mense februarii die quarta 1.

2

S'ensient les poins touchans par les depu

teis al cause des

bleis.

Revenant à nostre mateire, l'an deseurdit, le XXIIIme jour de decembre, Fol. 131, vo. les deseurdis deputeis de tous les membres deseurdis furent en la chambre l'enclostier de Saint-Lambert, et fut là conclus que ches des mestiers, qui achateroient bleis por la necessiteit qui estoit adonc presentement, aroient saylers de la citeit de vendre liegement, et s'ilh perdoient d'eistre restoreis; item, et qui n'avoit rentes por son porveance, qu'ilh en achat solon sa pussanche, etc.; item, quant seroit revenus monsangneur de Liege, qu'ilh soit ordineit et proclameit à peron de part ly, le capitle et la cité, que convencusou qui clerement deverat bleis à Liege, que ilh le payet dedens certain jour, ou aultrement en cely cas, veyut la necessiteit, soit priveis de borgesie ou franchize del loy qui les est amiable; et que dedens clossien ' et fours clossien ons les puist prendre et panneir, jusqu'à satisfaction, corps et biens, etc. — Item que les englieses puissent avoir prestiens, voir porveyut par la cité que, en temps future, les mestiers des bollengiers et moliniers ne les puissent encombreir en nulle maniere, etc. Item s'ilh at Status noveals. nulz en la clergrie qui vuelhe achateir bleis por sa porveanche ou por vendre, que ilh plaist bien aux engliezes. - Item que les moliniers, solon la lettre que la loy warde, mollent enssi bien aux engliezes et borgois à XXe, comme ilh font à bollengier; car ilh prendent aux engliezes et borgois de XVI unck.— Item à point que Stazien Chabot, maieur de Liege, avoit touchiet que ilh plaisist aux engliezes concedeir que, en cheste necessiteit soyllement, ons powist prendre ens enclostier les banis et albains qui devoient bleis, etc., mains li capitle ne les engliezes ne l'ont nient volut consentir, por le consequenche qui en poroit en temps future advenir, etc. L'ain XIIIIe et XXXIX, de mois de jenvier le IIIe jour, fut de part mon- L'an XIIII© XXXIX.

1 La date diffère aussi de celle du Bullarium. lei on lit: Datum Florentiae, in publica sessione synodali solemniter in ecclesia domus S. Mariae Novellae, apud quam nunc residemus, celebrata, anno incarnationis dominicae 1441, pridie nonas feb. pontificatus nostri anno XI.

[ocr errors]

Membre de phrase qui semble incomplet, et qui pourrait être ainsi complété : que quiconque convaincu sera, etc.

Nous avons déjà rencontré ce mot qui signifie

enclos.

Le même mot sans doute que le prestinch

Probablement pour saiel, sceau, permission. (boulangerie) du glossaire de Roquefort.

Plakare por les convencus por avoir bleis.

selle à 1 tier lieu.

De Mouse.

sangneur et les maistres de Liege publiiet à peron, que quiquonque qui deverat aux engliezes ou borgois de Liege rente, et serat par queilconque justiche, assavoir par l'official, les esquevins ou les maistres, convencus que exhibueit unck plakare delle citeit à maieur de la haulteur là li convencus serat manans, mandant qu'ilh aiet satisfait dedens VIII jours, les VIII jours passeit s'i n'at satisfait, que li maieur metre' tantoist, sor indignation de monsangneur et la citeit, les mains aux corps et biens de cely jusqu'à plaine solution, etc. -- Item en cely temps, les deputeis depart cheaux qui Por induire che de Ba- furent à la journée à Norembergh, sunt alleis à Baselle por induire le concilhe eistre d'acorde à unck thier lieu, car ches qui là furent de part le conciel n'avoient mie suffissant mandement à ce faire. Item de jenvier le IXe jour fut Mouse tres-grant, car ilh alloit jusqu'à Juredrie par-devant le Mere-Dieu 2, etc. Item, le Xe jour de jenvier soy deplaindit Colet le porchier, borgois sorseans de la cité, aux maistres et conselhe, comment, le Ve jour de jenvier, ilh eminoit environ de LVI crais porcheaz devers Aize por vendre, se passoit à Herve en la terre de Linborgh, et payat son thonny; mains partant que ilh n'avoit mie mineit à Linborgh lesdis porcheaux à frans marchiet, qui de noveal estoit crieit à teniier tous les lundis, Johan de Ranches, castelain de Linborgh, les avoit fait prendre et emineir à Linborgh, sique por cheaz forfais; et fut lidis borgois quassiet par les varlés dedit castelain, et en soy deffendant quassat-ilh alcuns des varlés dedit castelain. Item sor che les maistres escrirent à ly, et y rescript que y ly feroit le loy de paiis avoir, etc. Item, le XXe jour de jenvier, ensiwant la lettre que monsangneur de Braban avoit sor che rescript à monsangneur de Liege, lydis castelain escript à monsangneur de Liege que is restitueroit volentiers les deseurdis porcheaux; et monsangneur ly rescript que ilh ly amendasse le forfais oussi, ou aultrement ilh auroit conselhe; car ly dux ly avoit escript que oussi ilh amendasse le forfait, car y ne voloit à monsangneur de Liege et son paiis que raison et amour.

Y falit rendre le cas

telain de Limborgh

les porcheas pris

1 borgois de Liege.

Fol. 132, ro.

[ocr errors]

En mois devantdit, le XXIIIe jour, apres vespre, furent huchiés al aneal XLII de Tongre apel de palais environ de XLII personnes de Tongre, tant de conseilhe que

leis al aneal.

1 Pour mette.

2 La rue de la Mère-Dieu passe derrière l'église des Mineurs et aboutit à la rue Hors-Château. Juredrie n'est plus connu aujourd'hui. Peut-être

le chroniqueur a-t-il voulu indiquer la ruelle qui porte maintenant le nom de rue des Arcs.

3 Gras pourceaux.

« PoprzedniaDalej »