Obrazy na stronie
PDF
ePub

CURSUS COMPLETUS

SEU BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, INTEGRA, UNIFORMIS, COMMODA, OECONOMICA,

OMNIUM SS. PATRUM, DOCTORUM SCRIPTORUMQUE ECCLESIASTICORUM,

SIVE LATINORUM, SIVE GRÆCORUM,

QUI AB ÆVO APOSTOLICO AD TEMPORA INNOCENTII III (ANNO 1216) PRO LATINIS
ET AD CONCILII FLORENTINI TEMPORA (ANN. 1439) PRO GRÆCIS FLORUERUNT.
RECUSIO CHRONOLOGICA

OMNIUM QUÆ EXSTITERE MONUMENTORUM CATHOLICÆ TRADITIONIS PER QUINDECIM PRIORA
ECCLESIÆ SÆCULA,

COLLATAS, PERQUAM

JUXTA EDITIONES ACCURATISSIMAS INTER SE CUMQUE NONNULLIS CODICIBUS MANUSCRIPTIS
DILIGENTER CASTIGATA; DISSERTATIONIBUS COMMENTARIIS, VARIISQUE LECTIONIBUS CONTINENTER ILLUSTRATA;
OMNIBUS OPERIBUS POST AMPLISSIMAS EDITIONES QUE TRIBUS NOVISSIMIS SECULIS DEBENTUR APSOLUTAS
DETECTIS, AUCTA; INDICIBUS PARTICULARIBUS ANALYTICIS, SINGULOS SIVE TOMOS SIVE AUCTORES ALICUJUS
MOMENTI SUBSEQUENTIBUS, DONATA; CAPITULIS INTRA IPSUM TEXTUM RITE DISPOSITIS, NECNON ET
TITULIS SINGULARUM PAGINARUM MARGINEM SUPERIOREM DISTINGUENTIBUS SUBJECTAMQUE MATE-
RIAM SIGNIFICANTIBUS, ADORNATA; OPERIBUS CUM DUBIIS, TUM APOCRYPHIS, ALIQUA VERO
AUCTORITATE IN ORDINE AD TRADITIONEM ECCLESIASTICAM POLLENTIBUS, AMPLIFICATA;
DUCENTIS ET AMPLIUS LOCUPLETATA INDICIBUS AUCTORUM SICUT ET OPERUM, ALPHABETICIS, CHRONOLOGICIS,
STATISTICIS, SYNTHETICIS, ANALYTICIS, ANALOGICIS, IN QUODQUE RELIGIONIS PUNCTUM, DOGMATICUM, MORALE,
LITURGICUM, CANONICUM, DISCIPLINARE, HISTORICUM, ET CUNCTA ALIA SINE ULLA EXCEPTIONE; SED PRÆ-
SERTIM DUOBUS INDICIBUS IMMENSIS ET GENERALIBUS ALTERO SCILICET RERUM, quo cONSULTO,
QUIQUID NON SOLUM TALIS TALISVE PATER, VERUM ETIAM UNUSQUISQUE PATRUM, NE UNO QUIDEM
OMISSO, IN Quodlibet tHEMA SCRIPSERIT, UNO INTUITU CONSPICIATUR; ALTERO SCRIPTURÆ
SACRE, EX QUO LECTORI COMPERIRE SIT OBVIUM QUINAM PATRES ET IN QUIBUS OPERUM
SUORUM LOCIS SINGULOS SINGULORUM LIBRORUM S. SCRIPTURE VERSUS, A PRIMO
GENESEOS USQUE AD NOVISSIMUM APOCALYPSIS, COMMENTATI SINT.
UDITIO ACCURATISSIMA, cæterisque OMNIBUS FACILE ANTEPONENDA, SI PERPENDANTUR CHARACTERUM NITIDITAS
CHARTE QUALITAS, INTEGRITAS TEXTUS, PERFECTIO CORRECTIONIS, OPERUM RECUSORUM TUM VARIETAS, TUM
NUMERUS, FORMA VOLUMINUM PERQUAM COMMODA SIBIQUE IN TOTO PATROLOGIE DECURSU CONSTANTER
SIMILIS, PRETII EXIGUITAS, PRÆSERTIMQUE ISTA COLLECTIO, UNA, METHODICA ET CHRONOLOGICA,
SEXCENTORUM FRAGMENTORUM OPUSCULORUMQUE HACTENUS HIC ILLIC SPARSORUM, PRIMUM AUTEM
IN NOSTRA BIBLIOTHECA, EX OPERIBUS ET MSS. AD OMNES ÆTATES, LOCOS, LINGUAS FORMASQUE
PERTINENTIBUS COADUNATORUM.

SERIES LATINA

IN QUA PRODEUNT PATRES, DOCTORES, SCRIPTORESQUE ECCLESIÆ LATINÆ
A TERTULLIANO AD INNOCENTIUM III.

ACCURANTE J.-P. MIGNE,

BIBLIOTHECÆ CLERI UNIVERSÆ

SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE.

PATROLOGIE LATINE TOMUS CCXVII

ET, SALVIS INDICIBUS, TOTIUS PATROLOGIE LATINE ULTIMUS

INNOCENTIUS III PONTIFEX ROMANUS

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES,
IN VIA DICTA AVENUE DU MAINE, 189, OLIM chaussée du MAINE, 127.

1890

Cum in hac perardua septemdecim ultra ducentos majoris formæ voluminum editione non potuerit fieri quin typographice nonnunquam, dogmatice etiam forte insciis certe nobis, erraverimus (non enim unius diei hic labor est noster, sed multorum annorum), clerum et viros doctos officii nostri est ce tiores facere, quod illis haud ingratum fore speramus, Collectionis hujus textum, qui integer stereotyporum beneficio prostat, a nobis iteratis curis jam diu retractatum et ad exactissimæ revisionis crisim revocatum; sic Notitiam in Leonem I papam, ex Schoenemanno depromptam, sic nonnullorum judicia de Augustino, minus recte sentientium, expunximus, alia quæ medicatione opus habent sedulo correcturi vel omnino rescissuri. Quo fiet ut proximæ editiones expurgatæ et, quantum fieri potest, emendatæ prodeant. Iis interim quibus jam ad manus est Patrologia nostra, statim ac aliquid vitii nobis innotuerit, chartam medicabilem, ipsa translatione omni impensa immuni, transmittendam curabimus.

Ex laboriosa cura, sicut ex iterata, universali et minutissima tot et tantæ molis librorum revisione vel expurgatione, quantæ impensæ provenire debeant, omnibus notum est. Verumtamen pro minimo ducimus aut sollicitudines aut sumptus, dum nitidissima textuum correctio, et præsertim orthodoxæ doctrinæ veritas in integrum serventur.

Opus cum majoris est momenti, tunc illud securius et inoffenso pede percurrere debemus. Porro, quid totius traditionis catholicæ impressis et pervulgatis libris æquiparandum est?

Sub duplici respectu sive typographiæ sive theologiæ irreprehensibilis cujusque paginæ munditia fulgeat. Hoc in nostris votis est. Quapropter enixe et publice lectores hortamur, ut si quis ob textus maculam aut propter adversum sanæ fidei verbum potuerit offendi, sine mora nobis benevolenter denuntiet. Nostra mens est sicut et firma voluntas pro nihilo qualecunque vigiliarum damnum vel laborum curam computandi, si Patrologiam nostram perdilectissimam, in quantum ad omnium textuum nitorem vel ad orthodoxa doctrinæ integritatem attinet, irreprehensam penitus ædificare possimus.

Pauca tamen, ut speramus, supersunt reformanda. Duos adducere liceat idoneos testes ex doctissima Bollandi familia, qui per epistolam Bruxellis ad nos transmissam asserunt sibi volumina nostra evolventibus nihil aut leviora occurrisse perstringenda. Quibus accedat testimonium Superioris generalis congregationis in informandis ad theologiam adolescentibus facile principis, viri eminenti doctrina simul et prudentia atque animi gravitate conspicui, qui Patrologiam « monumentum immortale scientiis ecclesiasticis a nobis erectum » non dubitavit appellare.

Ad satisfactionem simul et ædificationem lectoris, patefacere nos juvat, Doctores, Patres, vel Scriptores ecclesiasticos, in septemdecim et ducentis Patrologiæ latina voluminibus recusos, non minus quam sexdecim ducentorum et mille auctorum attingere numerum.

INNOCENTII III

ROMANI PONTIFICIS

OPERA

OMNIA

TOMIS QUATUOR DISTRIBUTA

QUORUM PRIORES TRES REGESTORUM BALUZIANAM RECENSIONEM COMPLECTUNTUR, ACCEDENTIBUS ANEC-
DOTARUM EPISTOLARUM LIBRIS, QUOS FRUSTRA OLIM A BALUZIO EXPETITOS EX BILIOTHECA VATICANA
IN LUCEM EMISERUNT LA PORTE DUTHEIL ET BREQUIGNY; QUARTO VOLUMINI INSUNT EPISTOLÆ
EXTRA REGESTUM VAGANTES, PONTIFICIS DENIQUE SERMONES ET OPUSCULA VARIA, TUM JAM
OLIM EDITA, TUM RECENTIUS AB EMINENTISSIMO CARDINALI MAIO, D. LUIGI TOSTI, ETC., ETC.,
TYPIS MANDATA

ACCURANTE J.-P. MIGNE

Bibliothecæ Cleri universæ

SIVE CURSUUM COMPLETORUM IN SINGULOS SCIENTIÆ ECCLESIASTICÆ RAMOS EDITORE

TOMUS QUARTUS

PARISIIS

APUD GARNIER FRATRES, EDITORES ET J.-P. MIGNE SUCCESSORES

IN VIA DICTA : AVENUE DU MAINE, 189, OLIM CHAUSSÉE DU MAINE, 127

-

1889

[blocks in formation]

Commentarium in septem psalmos pœnitentiales.

Regula ordinis S. Spiritus de Saxia.

Tabula epistolarum Innocentii III secundum litteram initialem digesta.

967

1129

1159

EPILOGUS

AD OPTIMUM LECTOREM CATHOLICUM AC TOTIUS PATROLOGIE LATINE
CONCLUSIO

Volumine isto, quod ducentorum septemdecim tomorum numerum absolvit, Patrologia
Latina, Dei omnipotentis auxilio perpetuo adjuti, finem imponimus.

Hæc quidem Patrologia Latina, ab ævo apostolico exordium sumens, ad mortem Inno-
centii III, id est, annum 1216, protenditur.

Varios Indices ad calcem hujusce ultimi tomi apponere primum constitueramus sed cum
iis tabulis, quas prelo paratas habebamus, alii non pauci Indices, a nobis excogitati, lecto-
rum quidem ad majorem commoditatein, dein turmatim accessissent, omnes simul in quatuor
speciales tomos seponere statuimus. Hi vero Indices, non tantum scripta. sed auctores
alphabetice, chronologice, statistice, synthetice, analytice, analogice, logice, etc., ordinatos
exhibebunt ac plane explicabunt.

Ex illa autem tabularum serie, quarum numerus ultra centum crescet, materiis et argu-
mentis sub omnimoda facie apparentibus, lectori cuilibet, non tantum Doctoribus, et studio
sacrarum litterarum viris die ac nocte incumbentibus, sed et cuique maximis occupationibus
implicato, sed et indocto, vel imperito, vel inerudito, vel etiam ignaro et demum in pigritia
sepulto, facillimus et certissimus ad SS. Patrum studium et disquisitionem aditus large patebit.
Verum enim vero magnus solemnisque in fronte uniuscujusque nostrorum voluminum,
nec non et variorum programmatum, quibus nova opera prænuntiabantur præfixus titulus,
duos Indices tantum, analyticum scilicet et scripturarium, seu Scripturæ sacræ, omnes, qui a
singulis Patribus explanantur, versiculos amplexantem, pollicebatur.

Ast majora creare et condere pollentes, majora condemus et creabimus namque illud
opus nobis laborantibus officio est erga clerum catholicum; et tandem labore functis, erit
maximæ felicitati.

Quæ cum ita sint, optime lector, hanc immensam, arduam, omnigenam librorum molem,
hoc monumentum ære perennius, consummationi cujus nemo credere audebat, tandem
exegimus, et hanc exercitum, ut non dicamus gentem, sacrorum scriptorum et auctorum,
maximam omnium quas typographia per totum orbem terrarum, ab exordio suo, usque ad
hanc diem ediderit, summa fide et spe nixi, intra nonnullos, id est novem annos, in lucem et
per universum mundum Christianum protulimus. Sed hæc pauca.

Nunc autem Patrologiam Græcam aggredimur. Hanc quidem Latina breviorem perrapide
elaboratam, absolutam et perfectam fore nemo dubitet: qui majora expedivit, minora certe
expediet; præteritis enim operibus plane, palam oculis omnium patentibus, futura, cum bona
et certa spe, omnis totius orbis catholici clerus, sacrarum litterarum studiosus, exspectabit;
nam, ab actu ad posse valebit consecutio.

SUPPLEMENTUM

AD

3

REGESTA INNOCENTI III

ROMANI PONTIFICIS.

I.

Ad præpositum (1), Decanum (2) et canonicos Majoris ecclesiæ Argentinensis. Præbendam, a F. præposito S. Thomæ resignatam, ipsis confirmat.

(Anno 1198. Laterani, Mart. 2).

[BREQUIGNY et LA PORTE DUTHEIL, Append. ad Regesta Innocentii, t. III, p. 1065. Ex Apographo, ad fidem Autographi in Majoris ecclesiæ Argentinensis archiviis asservati, a D. Grandidier diligenter collato].

Cum partes inter se super mota quæstione conveniunt, vel altera renuntiat quæstioni, ad hoc solum exigitur officium Judicis, ut quod a partibus fit faciat inviolabiliter observari, ne cui contra compositionem aut cessionem per se factam liceat ulterius prosilire. Sane, cum dilecti filii, Arnoldus, nuntius et concanonicus vester, et F. præpositus Sancti Thomae (3), ad nostram præsentiam accessissent, super præbenda, de qua, per dilectum filium, P. tituli Sanctæ Cæciliæ presbyterum Cardinalem (4), tunc apostolicæ sedis legatum, idem præpositus fuerat investitus, in nostra et fratrum nostrorum audientia disceptarunt. Cumque nos,

(1) Erat is, verisimiliter, Rheinardus II, de quo pauca hæc apud Galliæ Christianæ novæ auctores, tom. V, col. 823:

X. Rheinardus Il, 1190 in charta Conradi II, episcopi Argentinensis (ex probat. Hist. Als., pag. 29), de collegiata Luterbacensi ecclesia. >>

A auditis quæ hinc inde proposita fuerant, de communi consilio fratrum nostrorum, sententiam formare ac ferre vellemus, dictus præpositus ad nos humiliter et devote accessit, et jus,si quod sibi competeret in eadem præbenda, in manibus nostris spontaneus resignavit. Nos igitur, Ecclesiæ vestræ volentes inposterum paci et tranquillitati consulere, recepta resignatione ipsius, ei super eadem præbenda perpetuum silentium imponimus, et vos et Ecclesiam vestram, ab impetitione ipsius super eam præsentium auctoritate reddimus absolutos. Nulli ergo, etc.

Datum Laterani, vi Nonas Martii, pontificatus nostri anno primo.

[merged small][ocr errors][merged small]

Successor ejus, Albertus, non nisi anno 1202 memoratur. Vide Epistolam Libri octavi vIII, not. (2) De Decanis Majoris ecclesiæ Argentinensis, circa hæc, in quibus versamur, tempora, pauca C admodum reperiuntur apud Auctores supra laudatos, lbid. col. 827:

« VI. Frivo, vel Frico, 1178 et 1183. Vide Chartam Henrici episcopi pro fundatione Prioratus de Rubiaco.

VII. Wernardus 1218, in Charta Henrici episcopi pro S. Arbogasti ecclesia. »

(3) Illi nomen erat Fridericus, uti nos monuit D. G. Grandidier ex instrumentis.

(4) Petrus, nobilis Placentinus, a Lucio PP. III, Feria quarta Cinerum, an. reparatæ salutis 1185, in tertia, ex Ciaconio, ex Panvinio vero, Aubery, et aliis, 1184, in secunda cardinalium creatione,tituli S. Nicolai in Carcere Tulliano diaconus, deinde a

PATROL. CCXVII.

(Anno 1198. Laterani, Mart. 18). [Bullam hanc edimus ad fidem apographi, quod ex Chartulario monasterii S. Nicolai de Pratis, fo 9, vo transcriptum, in Chartophylacio nostro repo

Clemente PP. III, tituli S. Cæciliæ presbyter cardinalis renuntiatus, sub Cœlestino, P. III, in Sicilia, et sub Innocentio PP. III item, tertio in Germania legationis munere functus est. Obiit sub Innocentio. Hunc e familia Diana fuisse profitetur Floravantes Martinellus, ex Chronico Placentino Umberti Locati. Oldoin. ad Ciacon. tom. I, col. 1420.

(5) Matthæus I, notæ probitatis abbas ab anno saltem 1197 ad annum 1225 virtutum splendore præluxit; tanti factus a comitissa Blesensi, RibodiMontis, Suessionum, etc. domina, ut hæc illi gazas suas, aureos et monilia servanda crediderit an. 1225.

A Cœlestino PP. III bonorum recensionem an. 4197; aliam post menses quindecim ab Innocentio PP. III (et est hæc ipsa quam hic edimus); tertiam ab Honorio PP. III, an. 1224, consecutus est. Ingenti suorum desiderio assumptus, in B. Mariæ Sacello, ubi nunc sacristia, depositus est sub lapide. Apertum, et ante chori januam translatum ejus sepulchrum, proceri hominis ossa caputque peramplum exhibuit; quippe cujus femorum ossa pollices viginti duos æquabant.

1

254289

« PoprzedniaDalej »