Obrazy na stronie
PDF
ePub

M. TULLII CICERONIS

DE OFFICIIS AD MARCUM FILIUM

LIBER TERTIUS.

[ocr errors]
[ocr errors]

''Origines Pur Hist 91,127 Publium Scipionem, Marce fili, eum, qui primus Africanus 1 appellatus sit, dicere solitum scripsit Cato, qui fuit eius fere 1 aequalis, 'numquam se minus otiosum esse quam cum otiosus, nec minus solum, quam cum solus esset.' Magnifica vero vox et magno viro ac sapiente digna: quae declarat illum et in otio de negotiis cogitare et in solitudine secum loqui solitum, ut neque cessaret umquam et interdum colloquio alterius non egeret. Itaque duae res, quae languorem adferunt ceteris, illum acuebant, otium et solitudo. Vellem nobis hoc idem vere dicere liceret, sed si minus imitatione tantam ingenii praestantiam consequi possumus, voluntate certe proxime accedimus. Nam et à re publica forensibusque negotiis armis impiis vique prohibiti otium persequimur et ob eam causam urbe relicta rura peragrantes saepe soli sumus. Sed nec hoc otium cum Africani otio nec haec 2 solitudo cum illa comparanda est. Ille enim requiescens a reius publicae pulcherrimis muneribus otium sibi sumebat aliquando et e coetu hominum frequentiaque interdum tamquam in portum se in solitudinem recipiebat. Nostrum autem otium negotii inopia, non requiescendi studio constitutum est. Extincto enim

[ocr errors][merged small][merged small]
[ocr errors]

armis impiis, des Antonius. §. 2.1

urbe relicta: s. Einl.

2. requiescens a rei p. muneribus, von der politischen Thätigkeit.

Das Verbum wird auch mit ex und mit dem blossen Ablativ verbunden.

extincto senatu deletisque iudiciis. Antonius hatte die Curie von

senatu deletisque iudiciis quid est quod dignum nobis aut in cu3 ria aut in foro agere possimus? Itaque qui in maxima celebritate atque in oculis civium quondam vixerimus, nunc fugientes conspectum sceleratorum, quibus omnia redundant, abdimus nos, quantum licet, et saepe soli sumus. Sed, quia sic ab hominibus doctis accepimus, non solum ex malis eligere minima oportere, sed etiam excerpere ex his ipsis, si quid inesset boni, propterea et otio fruor, non illo quidem, quo debebat is, qui quondam peperisset otium civitati, nec eam solitudinem languere 4 patior, quam mihi adfert necessitas, non voluntas. Quamquam Africanus maiorem laudem meo iudicio assequebatur. Nulla enim eius ingenii monumenta mandata litteris, nullum opus otii, nullum solitudinis munus extat: ex quo intellegi debet illum mentis agitatione investigationeque earum rerum, quas cogitando consequebatur, nec otiosum nec solum umquam fuisse. Nos autem, qui non tantum roboris habemus, ut cogitatione tacita a solitudine abstrahamur, ad hanc scribendi operam omne studium curamque convertimus. Itaque plura brevi tempore eversà quam multis annis stante re publica scripsimus.

seinen Bewaffneten besetzen lassen; Phil. II, 8, 18. 44, 112 cur armatorum corona senatus saeptus est? cur me tui satellites cum gladiis audiunt. Die beiden Praetoren d. J. M. Brutus und Cassius hatten aus der Stadt fliehen müssen, und an ihre Stelle waren Genossen des Antonius getreten.

3. in maxima celebritate: Plut. Cic. 8 ἐθεράπευον δὲ καθ ̓ ἡμέραν ἐπὶ θύρας φοιτῶντες οὐκ ἐλάτ τονες ἢ Κράσσον ἐπὶ πλούτῳ καὶ Πομπήιον διὰ τὴν ἐν τοῖς στρατεύμασι δύναμιν.

vixerimus: der Conjunctiv steht, weil der Relativsatz einen Gegensatz enthält: s. Madvig z. de fin. II, 32, 106 hic se ad ea revocat, e quibus nihil umquam rettulerit ad corpus.

otio fruor, ziehe Gewinn aus der Musse'. otium hat hier die eigentliche Bedeutung 'Freiheit von Staatsgeschäften', in dem Folgenden: otium civitati' bedeutet es 'Frieden', s. z. I §. 77.

eam solitudinem languere, d. i.

me in ea solitudine languere. S. Nägelbach, lat. Stil. §. 10, 3. Vgl. z. I §. 32 quae liberantur. II §. 68. III §. 17. 36.

4. Quamquam Africanus cet. Hier sieht Cic. seine schriftstellerische Thätigkeit für eine ihu selbst nothwendige Zerstreuung an, die aber minder rühmlich als die blos beschauliche Thätigkeit des Africanus sei. Das ist nicht ganz ernstlich zu nehmen.. Vgl. II §. 2. u. de div. II z. A., wo Cic. die Verdienste rühmt, die er eben durch diese Schriftstellerei sich um die Nation erworben habe. Aber allerdings liegt dem Satze die Wahrheit zu Grunde, dass es mehr Liebe zur Wissenschaft und anhaltende Kraft des Verstandes erfordert, sich rein um der Sache willen wissenschaftlich zu beschäftigen, als wenn, wie bei Cic., die Beweggründe des Ehrgeizes und der Gemeinnützigkeit mit dazu antreiben.

1

cogitatione consequi. Die Bedeutung von consequi s. z. I §. 116. plura brevi tempore. Wenn man

« PoprzedniaDalej »