Oratio.

Deus misericors, Deus clemens, qui secundum multitudinem miserationum tuarum peccata pœnitentium deles, et præteritorum criminum culpas venia remissionis evacuas: respice super hunc famulum tuum N. sibi remissionem omnium peccatorum suorum, tota cordis contritione poscentem. Renova in eo, piissime Pater, quicquid diabolica fraude violatum est: et unitati corporis Ecclesiæ tuæ membrum infirmum, peccatorum percepta remissione, restitue. Miserere, Domine, gemituum ejus miserere lachrymarum: miserere tribulationum atque dolorum: et non habentem fiduciam nisi in tua misericordia, ad sacramentum reconciliationis admitte. Per Christum Dominum nostrum.

Da nobis, quæsumus Domine, ut sicut publicani precibus et confessione placatus es: ita et huic famulo tuo N. benignus aspires: ut in confessione flebili permanens misericordiam tuam celeriter consequatur, sacrisque altaribus restitutus, rursus divino famulatui mancipetur. Per Christum Dominum nostrum. Amen. Absolutio.

Absolvimus te N. vice Beati Petri Apostolorum principis, cui Dominus potestatem ligandi atque solvendi dedit: et quantum ad te pertinet accusatio et ad nos remissio, sit tibi omnipotens Deus vita et salus, et omnium peccatorum tuorum pius indultor. Qui vivit et regnat cum Deo patre in Unitate Spiritus Sancti Deus.

83

DE EXTREMA UNCTIONE. 6

RIUSQUAM ungatur infirmus incipiat sacerdos, antiphonam:

PRI

Salvator mundi.

Deinde dicatur psalmus.

In te Domine speravi, non confundar in æternum. Finito psalmo cum Gloria Patri &c. tota dicatur antiph:

Salvator mundi salva nos, qui per crucem et sanguinem redemisti nos: auxiliare nobis te deprecamur Deus noster.

Tunc dicat sacerdos Dominus vobiscum, et Oremus.

Oratio.

Omnipotens sempiterne Deus, qui per beatum Jacobum Apostolum tuum locutus es, dicens: Infirmatur quis in vobis inducat presbyteros Ecclesiæ et orent super eum, ungentes oleo sancto in nomine Domini: et

tiphon, "asperges me," Ps. Miserere: Confiteor: and the seven Penitential Psalms, during the saying of which last, the Priest is directed to anoint the sick person; "Ad oculos: ad aures: ad nares ad os ad manus: ad pedes ad lumbos." After which follow the Litany and some prayers.

The rubric before the Unction, and succeeding a short benediction, is; "Quo facto: faciat signum crucis de oleo sancto in corpore infirmi, in .vij. locis subscriptis, ad unamquamque crucem propriam orationem dicendo."

oratio fidei salvabit infirmum, et alleviabit eum Dominus, et si in peccatis sit dimittentur ei, dignare per manus nostras hunc famulum tuum N. infirmum de oleo sanctificato ungere, et virtute benedictionis tuæ saluti pristinæ restituere: ut quod exterius per ministerium nostrum efficitur, hoc interius spiritualiter tua divina virtus ac invisibiliter tua malagmata operentur. Per Dominum.

Tunc sacerdos accedens ad infirmum incipiat psalmum sequentem, quem chorus vel clericus totum prosequatur: et sic fiat de cæteris psalmis sequentibus.

Ps. Usquequo, Domine, oblivisceris me in finem: usquequo avertis faciem tuam a me ?

Gloria Patri et Filio.

Sicut erat in principio.

¶ Dum dicitur prædictus psalmus a choro vel a clerico, accipiat interim sacerdos oleum infirmorum super pollicem dextrum: et sic cum illo pollice tangat infirmum cum oleo, signum sanctæ crucis faciens, super utrumque oculum incipiendo ad dextrum, et dicat sacerdos hoc modo."

Per istam unctionem et suam piissimam misericordiam, indulgeat tibi Dominus quicquid peccasti per visum.

"Et sic perungant singuli sacerdotes infirmum de oleo sanctificato, facientes crucem, in collum, et guttur, et pectus, et inter scapulas, et per quinque sensus corporeos, et in supercilia oculorum, et in nares intus et foris, et in labia exterius, id est, deforis. Ut maculæ quæ per quinque sensus mentis et corporis fragilitate carnis aliquando inhæserunt, hac

medicina spiritali et Domini misericordia pellantur." MS. Leofric. The Salisbury Use only speaks of one priest anointing; but in the Dissertation before these offices, among the Canons there collected, the reader will find that, except in cases of extreme necessity, he was always to be attended by some other clergy.

In the Leofric Book, a long

Exaltabo te, Domine, quoniam suscepisti me: nec delectasti inimicos meos super me.

Gloria Patri.

Deinde super aures dicens.

Per istam unctionem et suam piissimam misericordiam, indulgeat tibi Dominus quicquid peccasti per auditum.

Resp. Amen.

Sequatur Psalmus.

Judica me, Deus, et discerne.
Gloria Patri.

Deinde super labia dicens.

Per istam unctionem et suam piissimam misericor

diam, indulgeat tibi Dominus quicquid peccasti per gustum et illicita verba.

Resp. Amen.

Sequatur psalmus.

Deus in nomine tuo salvum me fac.

Gloria Patri et Filio.

Sicut erat in principio.

¶ Deinde super nares dicens.

Per istam unctionem et suam piissimam misericordiam, indulgeat tibi Dominus quicquid peccasti per odoratum.

Resp. Amen.

Sequatur psalmus.

Deus in adjutorium meum intende.

Gloria Patri.

Manus sacerdotis infirmi debent inungi in partibus exterioribus: nam et episcopus linebat in partibus interioribus. Manus vero cujuscunque alterius infirmi debent inungi interius.

Deinde super manus ita dicens.

Per istam unctionem et suam piissimam misericordiam, indulgeat tibi Dominus quicquid peccasti per

tactum.

Resp. Amen.

Sequatur psalmus.

Inclina, Domine, aurem tuam et exaudi me.

Gloria Patri.

Deinde super pedes ita dicens.

Per istam unctionem et suam piissimam misericordiam, indulgeat tibi Dominus quicquid peccasti per incessum pedum.

Resp. Amen.

Sequatur psalmus.

Domine Deus salutis meæ.