Benedictio salis et aquae.1

MNIBUS dominicis diebus per annum, et in festis simplicibus in dominicis contingentibus, post primam et capitulum, vel missam

in capitulo, si habeatur, tres campanæ breviter pulsentur, singulatim, ad aquam benedictam, incipiendo a majore campana: deinde in fine processionis, cum dicitur antiphona in introitu chori, pulsatur ad tertiam dicto modo: nisi sermo diceretur ad populum, tunc in fine sermonis pulsatur ad tertiam, nisi in duplicibus festis, et in dominica in ramispalmarum; a sacerdote hebdomadario, alba et cappa serica rubea induto,

1 "De Modo benedicendi aquam Dominica in adventu et in aliis Dominicis.

"Dominica prima in adventu, peractis his quæ ad Capitulum pertinent, sacerdos hebdomadarius cum Diacono, et Subdiacono textum deferente, et Puero deferente Thuribulum et Ceropherariis, et acolyto crucem ferente: omnibus albis indutis, et ad altare in medio Presbiterii conversis, in cappa serica ad gradum chori faciat aquam benedictam : et Puer qui ad aquam scribitur in Tabula in superpelliceo ei subministret, tenendo sal dum benedicitur, et aquam benedictam gestando. Puer vero hebdomadarius Lectionis ad Matutinas Sacerdoti in libro tenendo in super

pelliceo ministret.

"De aspersione Aquæ.

"Peracta benedictione, sacerdos ipse accedat ad principale altare, et ipsum circumquaque aspergat ; in redeundo in primis aspergat ministros sic ordinatos, incipiendo ab acolyto. Deinde ad gradum chori rediens, ibidem singulos clericos ad se accedentes aspergat, incipiens a majoribus. Episcopus tamen si præsens fuerit, ad eum aspersio clericorum pertinet. Post aspersionem clericorum laicos in Presbyterio hinc inde stantes aspergat. Peracta aspersione redeat sacerdos ad gradum Chori, et ibi orationem cum versiculo dicat." Consuetudinarium Sarum. MS. Registrum S. Osmundi. fol. xij.

cum diacono et subdiacono textus deferentibus cum thuribulariis et duobus ceroferariis, et acolyto crucem deferente, omnibus albis cum amictibus indutis, in medio presbyterii ad altare conversis, ac etiam cum duobus pueris, quorum alter scilicet puer qui ad aquam scribitur in tabula, in sale tenendo et aquam benedictam gestando, alter scilicet puer hebdomadarius lector ad matutinas, et in libro tenendo eidem sacerdoti in superpelliciis ministrent, et ad gradum chori fiat benedictio salis et aquæ hoc modo.

Exorciso te, creatura salis, per Deum vivum, per Deum verum, per Deum sanctum, per Deum qui te per Heliseum prophetam in aquam mitti jussit ut sanaretur sterilitas aquæ, ut efficiaris sal Hic respiciat sacerdos sal exorcisatum in salutem credentium. Et sis omnibus te sumentibus sanitas animæ et corporis, et effugiat atque discedat ab eo loco quo aspersum fueris omnis phantasia et nequitia vel versutia diabolicæ fraudis, omnisque spiritus immundus, adjuratus per eum qui venturus est judicare vivos et mortuos et sæculum per ignem.

Resp. Amen.

Et sic finiantur omnes exorcismi per totum annum. Sequatur oratio sine Dominus vobiscum, sed tantum cum, Oremus.

Immensam clementiam tuam, omnipotens æterne Deus, humiliter imploramus: Hic respiciat sacerdos sal. ut hanc creaturam salis, quam in usum humani generis tribuisti, benedicere et sanctificare tua pietate digneris, ut sit omnibus sumentibus salus mentis et corporis; et quicquid ex eo tactum vel respersum fuerit, careat omni immunditia, omnique impugnatione spiritalis nequitiæ. Per Dominum nostrum Jesum Christum Filium tuum. Qui tecum vivit et regnat

in unitate Spiritus Sancti Deus. Per omnia sæcula sæculorum.

Resp. Amen.

Sub eodem tono finiantur omnes orationes sequentes, et etiam orationes post aspersionem aquæ benedictæ.

Sequatur exorcismus aquæ.

Exorciso te, creatura aquæ, in nomine Dei Patris omnipotentis, et in nomine Jesu Christi, Filii ejus, Domini nostri et in virtute Spiritus Sancti: ut fias aqua exorcisata ad effugandam omnem potestatem inimici: et ipsum inimicum eradicare et explantare valeas cum angelis suis apostaticis: per virtutem ejusdem Domini nostri, Jesu Christi: qui venturus est iudicare vivos et mortuos, et sæculum per ignem.

Resp. Amen.

Sequatur oratio sine, Dominus vobiscum, sed tantum cum. Oremus.

Oratio. Deus, qui ad salutem humani generis maxima quæque sacramenta in aquarum substantia condidisti, adesto propitius invocationibus nostris : et elemento huic, Hic respiciat sacerdos aquam, multimodis purificationibus præparato virtutem tuæ benedictionis infunde, ut creatura tua mysteriis tuis serviens ad abjiciendos dæmones, morbosque pellendos, divinæ gratiæ sumat effectum, ut quicquid in domibus vel in locis fidelium hæc unda resperserit, careat omni immunditia, liberetur a noxa: non illic resideat spiritus pestilens, non aura corrumpens: discedant omnes insidiæ latentis inimici, et si quid est quod aut incolumitati habitantium invidet aut quieti, aspersione hujus aquæ effugiat, ut salubritas per invocationem tui nominis expetita, ab omnibus sit impugnationibus defensa. Per Dominum nostrum Jesum Christum, Filium tuum.

etc.

¶ Hic mittat sacerdos sal in aquam, in modum crucis, privatim ita dicens:

Commixtio salis et aquæ pariter fiat;

In nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti.
Resp. Amen.

Sequatur benedictio salis et aquæ pariter.
Dominus vobiscum.

Resp. Et cum spiritu tuo.

Oremus.

Deus, invictæ virtutis auctor, et insuperabilis imperii rex, ac semper magnificus triumphator, qui adversæ dominationis vires reprimis, qui inimici rugientis sævitiam superas, qui hostiles nequitias potens expugnas, te, Domine, trementes et supplices deprecamur, ac petimus, ut hanc Hic respiciat aquam sale mixtam, creaturam salis et aquæ dignanter accipias, benignus illustres, pietatis tuæ rore sanctifices, ut ubicunque fuerit aspersa, per invocationem sancti tui nominis, omnis infestatio immundi spiritus abjiciatur, terrorque venenosi serpentis procul pellatur, et præsentia Sancti Spiritus nobis misericordiam tuam poscentibus ubique adesse dignetur. Per Dominum nostrum, Jesum Christum, Filium tuum. Qui tecum vivit et regnat in unitate Spiritus Sancti Deus. Per omnia sæcula sæculorum. Amen.

Si fuerit duplex festum, extra chorum fiat benedictio salis et aquæ privatim ante aliquod altare, et hora vj. cantata, aspergatur. In aliis vero dominicis simplicibus in choro benedicatur et ante tertiam aspergatur, ut supra dictum est, nisi in dominica in ramispalmarum ; tunc enim extra chorum benedicatur, et post sextam aspergatur more duplicis festi: licet duplex festum non fuerit.

Peracta benedictione salis et aquæ, accedat ipse sacer

dos ad principale altare, et ipsum stando circumquaque aspergat. In redeundo ab altari in primis aspergat ministros ordinatim, incipiendo ab acolyto, qui crucem defert: deinde ad gradum chori rediens, ibidem singulos clericos ad se accedentes aspergat incipiens a majoribus : tamen si episcopus præsens fuerit, ad eum pertinet aspersio clericorum. Post aspersionem clericorum laicos in presbyterio hinc inde stantes aspergat.

Dum spargitur aqua benedicta cantetur hæc antiphona a toto choro, cantore incipiente.

Asperges me, Domine, hyssopo et mundabor, lavabis me et super nivem dealbabor.

Ps. Miserere mei Deus; secundum magnam misericordiam tuam.

Repetatur antiphona. Asperges me.

Et secundum multitudinem miserationum tuarum: dele iniquitatem meam.

Repetatur antiphona. Asperges me.

Gloria Patri, et Filio, et Spiritui Sancto. Sicut erat in principio, et nunc, et semper: et in sæcula sæculorum.

Amen.

Repetatur Asperges me.

benedicta,

Hæc antiphona dicatur in aspersione aquæ omnibus dominicis per annum, præterquam a Pascha ad festum Trinitatis. Dicetur etiam Dominica in ramis palmarum, et in dominica Passionis Domini, cum Gloria Patri, et Sicut erat. A pascha vero usque ad festum Trinitatis, dicatur hæc antiphona in aspersione aquæ benedictæ, cantore incipiente.

Antiphona. Vidi aquam egredientem de templo latere dextro.

Alleluya.

Et omnes ad quos pervenit aqua ista salvi facti sunt, et dicent: Alleluya. Alleluya.