non signe magno periculo sui et detrimento omnium A miserere sponsæ Christi, et per quam prudentiam nostrum valeat hoc tempore vestigiis vestris se præ- suam recuperet libertatem, quam modo per te amisentare. Sanctum apostolatum vestrum omnipotens sisse videtur. Ego autem illam obligationem et ilDeus ad honorem suæ sanctæ Ecclesiæ per multa lud juramentum, de quo superius diximus, parvitempora incolumem conservare dignetur,dignissime pendo; neque pro ejus obligatione minus unquam Pater. Amen. obediens ero. XIX. S. Brunonis Signiensis episcopi epistola ad Paschalem. (Anno 1111.) C [Opp. S. Brunonis, II, 626.] PASCHALI Summo pontifici BRUNO peccator, episcopus, B. Benedicti servus, quod tanto domino et Patri. Inimici mei dicunt tibi quia te non diligo, et quia de te male loquor, sed mentiuntur. Ego enim sic te diligo, sicut Patrem et dominum diligere debeo: et nullum alium, te vivente, pontificem habere volo; sicul ego cum multis tibi promisi. Audio tamen Sal- B vatorem meum mihi dicentem: Qui amat patrem, aut matrem plusquam me, non est me dignus (Matth. x). Unde et Apostolus dicit: Si quis non diligit Dominum Jesum, sit anathema marathana (I Cor. xvi). Debeo igitur diligere te, sed plus debeo diligere illum, qui et te fecit et me. Huic enim tanto amori nihil unquam præferendum est. Fœdus autem illud tam foedum,tam violentum, cum tanta proditione factum, tam omni pietati, et religioni contrarium, ego non laudo. At vero neque tu, sicut a pluribus referentibus audivi. Quis enim illud laudare potest, in quo fides violatur, Ecclesia libertatem amittit, sacerdotium tollitur, unicum et singulare ostium Ecclesiæ clauditur, aliaque multa ostia aperiuntur, per quæ quicunque intrat, fur est et latro? Habemus Canones; habemus SS. Patrum constitutiones a temporibus apostolorum usque ad te. Via regia incedendum est,neque ab ea in aliquam partem declinandum. Constitutio tua, et constitutio apostolorum una est; et ipsa quidem multum laudabilis. Apostoli enim omnes illos damnant, et a fidelium communione segregant, quicunque per sæcularem potestatem Ecclesiam ob. tinent. Laici enim, quamvis religiosi sint, nullam tamen disponendi Ecclesiam facultatem habent. Similiter et constitutio tua, quæ de apostolico fonte manavit, omnes illos clericos damnat, et a fidelium communione separat, quicunque de manu laici investituras suscipiunt, et quicunque eis manum imponunt. Hæc namque constitutio apostolorum, et tua, sancia est, catholica est, cui quicunque contradicit, catholicus non est. Illi enim soli sunt catholici, qui catholicæ Ecclesiæ fidei et doctrinæ non contradicunt. Sicut econtra illi sunt hæretici, qui catholicæ Ecclesiæ fidei et doctrinæ obstinato animo contradicunt. Hanc igitur tuam, et apostolorum constitutionem, Pater venerabilis, iterum confirma; hanc in tua Ecclesia, quæ omnium Ecclesiarum ca. put est, palam et cunctis audientibus prædica; hanc hæresim, quam tu ipse hæresim esse dixisti, apostolica auctoritate damna; et mox videbis totam Ecclesiam tibi esse placatam, mox omnes videbis ad tuos pedes confluentes, et cum magna lætitia, sicut Patri et domino obedientes. Miserere Ecclesiæ Dei, D XX. Epistola Argentinensis Ecclesiæ ad Paschalem. [MANSI, Concil., XX, 1092.] PASCHALI universali Romanorum pontifici Argentinensis Ecclesiæ fratres obedientiam. Omnium cum sit, venerande Pater, tua sollicitudo Ecclesiarum; si refugium miserorum, imo patrocinium orbi advenisti desiderabile: unde adhuc humano generi consulere Deus non despicit per hæc nova, quoniam lux in tenebris effulsit. Tu ergo benedictus es, ad cujus introitum nobis benedixit, et benedicat Deus. Respice igitur gentem miseriis et pressuris insignem: veni et vide filiam Sion lugentem et captivam, nec respirare nec consolari nisi in te solo exspectantem. Egredere, dilecte, in agrum, tempus putationis jam venit, apostolica igitur falce succidendum est quidquid vitiosum est, ne simul trahatur sincerum. Veniens itaque, visita vineam nostram a vulpeculis demolitam, et a singulari fero depastam. Nam, ut ad rem ipsam perveniatur, annos. jam circiter triginta, sicut oves balantes semper erravimus, fluenta verbi scientes raro portavimus, et jam quid vox pastoris non novimus. Quo ergo restat eumdem nisi post vestigia gregem sodalium ? et insidias Christi ovibus in Ecclesia lupo medianti Quod si tales vigilias, pastor, districte non judicas, locus si conceditur, ipsi locus non erit. De cætero autem quid agendum sit nobis de nostro, ut dicitur, bente, sed officium minime, cujus vitam et introitum episcopo, nomen quidem dignitatis tot annos haexcelsum montium, humilia convallium jam respon dent, sanclitatis tuæ consilium ac præceptum audire cupimus. Tu ergo pacis catholicæ fundamentum, inviolabilis petræ signum, fac ut temeritas Romanorum consiliorum cedat auctoritati. XXI. Ottonis episcopi Bambergensis ad Paschalem papam 11 epistola. Se ab imperatore accepisse episcopatum, sed in eo permanere nolle nisi a pontifice investiatur et consecretur. [MANSI, Concil., XX, 1044.] Demno patri suo PASCHALI, sanctæ et apostolicæ sedis universalis episcopo, Orro Bambergensis Ecclesiæ, id quod est, tam devotæ quam debitæ subjectionis orationes et servitium. Quia totius ecclesiasticae dignitatis ac religionis firmamentum in Christo petra est, in Petro ejus discipulo, et ejus successoribus: idcirco ab hac linea, ab hac virga directionis, virga regnorum, pontificatuum, et omnium potestatum in Ecclesia, insanum duxi aberrare. Vobis igitur, Pater sanctissime, et sanctæ matri nostræ Romanæ Ecclesiæ collum devote submittens, auxilium et consilium de rebus meis flagito. In obsequio enim domini mei impera toris per annos aliquot degens, et gratiam in ocu- A lis ejus inveniens suspectam habens in manu principis investituram, semel et iterum, cum dare vellet, renui episcopatum. Nunc vero jam tertio in Bambergensi episcopatu me ordinavit : in quo tamen minime permanebo, nisi vestræ permaneat sanctitati per vos me investire et consecrare. Quidquid ergo placeat discretioni vestræ de me,per nuntios mihi significate servo vestro, ne forte in vanum curram, si ad vos currere incipiam. Omnipotens mihi propitiam incolumitatem vestram custodiat. XXII. Epistola Balduini 1, Hierosolymarum regis, ad [WILLELM. TYR., lib. x1, c. 28.] Interea, inquit Willelmus Tyrensis, decidit in mentem domino regi ut, missis nuntiis ad Ecclesiam Romanam, domino papæ petitiones porrigeret, quarum tenor erat, ut quascunque urbes, quamcunque provinciam, sudoribus bellicis et regia sollicitudine, auctore Domino, sibi posset vindicare, et de potestate hostium violenter eripere, omnes ditioni et regimini Ecclesiæ Hierosolymitanæ subjacerent. Super quo rescriptum a sede apostolica impetravit, cujus tenorem, etc. Vide supra, sub an. 1112. XXIII. Epistola synodica Patrum concilii Viennensis in Germania, in quo Henricus imperator quintus ab extortas investituras excommunicatus est. (Anno 112.) [LABBE, Concil., XI, 785.] Domno sancto et dulcissimo Patri PASCHALI GUIDO Viennensis archiepiscopus, et apostolicæ sedis legatus (130), et cæteri omnes episcopi abbates qui Viennensi adfuimus concilio, debitam subjectionem et obedientiam. B C Sanctæ paternitatis vestræ mandata sequentes, apud Viennam convenimus,ibique, cooperante gratia Spiritus sancti, de investituris, de captione vestra et vestrorum, de perjuriis regiis, de pessimo illo pacto et privilegio quod a vestra majestate vio. lenter extorsit, tractare diligenter curavimus. Adfuerunt legati regis, litteras bullatas, quasi de parte vestra ad eum missas, audacter prætendentes; in quibus erga cum vester bonus affectus pacis et con- D cordiæ et perfectæ et amicitiæ significabatur. Quas nimirum post concilium, quod in præterita ultima quadragesima Romæ celebrastis, se recepisse, et sibi missas, idem rex testabatur. Cumque super his multa nobis incuteretur admiratio,memores tamen litterarum illarum quas humilitati nostræ, illarum etiam quas Gerardo Engolismensi episcopo et vestræ sedis legato de bona justitiæ perseverantia miseratis, totius sanctæ Ecclesiæ et nostræ fidei ruinam evitare cupientes, ad Dei honorem et vestrum animati, canonicam viam aggressi sumus. (130) Postea Calixtus II papa. Igitur, dictante sancto Spiritu, investituram omnem rei ecclesiastica de manu laica hæresim esse judicavimus. Scriptum illud, quod rex a vestra simplicitate extorsit, damnavimus. In ipsum etiam regem nominatim et solemniter et unanimiter sententiam anathematis injecimus.Et nunc, domne Pater, vestram, sicut dignum est, majestatem suppliciter exoramus, ut quod pro sanctæ Ecclesiæ fidei robore, pro Dei et vestro honore fecimus,auctoritate apostolica solemniter confirmetis. Cujus confirmationis argumentum per apertas nobis litteras significare dignemini;quas etiam, ut gaudium nostrum sit plenum, alter alteri destinare possimus.Et quoniam principum terræ pars maxima, et universi fere populi multitudo, in hac re nobiscum sentit, in remissionem peccatorum suorum omnibus injungatis,ut, si necesse fuerit, auxilium nobis et patriæ unanimiter ferant. Ilud etiam cum debita reverentia vestræ suggerimus pietati,quod si nobiscum in his steteritis, si hoc, sicut rogamus, confirmaveritis,si deinceps ab ipsius crudelissimi tyranni,et nuntiorum ejus, litteris, locutione, muneribus abstinueritis, unanimiter nos,sicut decet, habebitis filios et fideles. Si vero, quod minime credimus, aliam viam aggredi cœperilis, et vestræ paternitatis assertiones prædictas roborare nolueritis: propitius sit nobis Deus, quia nos a vestra subjectione et obedientia repelletis. Valete. XXIV. Mathildis reginæ Anglorum ad Paschalem papam. Gratias agit pro litteris hortatoriis ad conjugem datis. (Opp. S. Anselmi, p. 403.) Summo pontifici et universali papæ PASCHALI, MATHILDIS, Dei gratia Anglorum regina, ita dignitatis apostolicæ jura dispensare temporaliter, utcum justitiæ manipulis in perpetuæ pacis gaudiis apostolico senatui mereatur ascribi perenniter. Sanctitatis vestræ sublimitati, o vir apostolice, gratias et laudes quantas possum refero, super his quæ paterna vestra charitas tanquam pro commonitorio,domino meo regi mihique dignata est jam frequenter et vivis legatorum mandare vocibus, et propriis destinare scriptis. Sanctissimæ Romanæ sedis apostolicæ frequentare limina, sanctique Patris mei papæ apostolici complecti vestigia, qua licet et possum, toto quidem corde, tota anima, tota mente paternis advoluta genibus,importuna opportunaque petitione orans, instare nec desino, nec desistam, donec exaudiri a vobis sentiam aut submissam humilitatem,aut potius perseverantem meæ pulsationis importunitatem, Non autem super hac mea temeritale, quia sic loqui præsumo, vestra succenseat excellentia; non cleri populive Romani senatus mirelur prudentia. Erat enim, erat, in pertatem atque simplicitatem Servatoris nostri, comitum (scil. apostolorum) ejus æmulando præluceant. >> Convenit itaque inter pontificem maximum atque Cæsarem, uti sacerdotes, flamines, pontifices maximi,minores, medioximi, omissis hujuscemodi reipublica (ut Christus magister noster appellat) spinis, victu parabili ac parco contenti, Christi præceptoris nostri, quod liceat, modestiam, paupertatem sectentur,studio litterarum operam navent. XXVI. Theodorici ducis Lotharingiæ epistola ad Paschalem. (Anno 1115.) [Dom CALMET, Hist. de Lorraine, Pr., p. 537.] PASCHALI catholicæ Ecclesiæ universali pontifici, THEODORICUS, Dei misericordia Lotharingorum dux et marchio, æternæ obedientiæ perpetuum famulatum. quam,nobis, Anglorumque populo,tunc quidem fe- A præferendo,agant,atque universis Christianis paulicibus,sub apostolica vestra dignitate sancti Spiritus alumnus Anselmus archiepiscopus noster, noster prædictique populi consolator prudentissimus, atque piissimus Pater. Qui quod de opulentissimis Domini sui thesauris,quorum illum clavigerum noveramus, abundanter sumebat, id nobis abundantius erogabat, præsertim cum idem fidelis Domini minister prudensque dispensator, eroganda quæque et sapientiæ salsura plurima saporaret, et eloquentiæ dulcore molliret, et mirabili quodam loquendi lepore condiret. Fiebat vero sic, ut nec deforet teneris agnellis Domini lactis copia plurima,nec pascuorum ovibus, ubertas uberrima, neo pastoribus alimentorum satietas opulentissima. Cum hæc igitur secus cesserint omnia, reliquum B aliud nihil est,nisi gemitu plurimo clamitet, quæritans alimentum pastor, pascuum pecus, ubera fetus. Ubi dum majoris absentia pastoris, præsertim Anselmi, prædictis singulis fraudantur singula, sed vero potius omnibus omnia. In tanti luctus lugubrio,in tanti doloris opprobrio,in tantæ deformitatis regni nostri,et tanti damni ludibrio; nec restat altonitæ mihi, nisi, stupore sublato, confugere ad beatum Petrum apostolum, ejusque vicarium virum apostolicum. Confugio itaque ad vestram, domine, benignitatem, ne nos, Anglorumque regni populus tanto defectu,tanto lapsu labamur. Quæ enim utilitas in sanguine nostro, dum in corruptionem descenderimus? Boni igitur consulat, quantum ad nos attinet, vesira paternitas, et infra terminum,de quo vestram bonitatem dominus meus rex requirit, ita paterna viscera super nos aperire dignemini,ut el de reditu charissimi Patris nostri Anselmi archiepiscopi gaudeamus,efdebitam subjectionem sanctæ sedi apostolicæ illibatam servemus. Ego autem saluberrimis dilectissimisque vestris edocla monitis, quantum muliebribus suppetet viribus, adhibitis etiam mihi proborum virorum auxilis, toto posse nitar, ut quod vestra monuit sublimitas, mea, quoad poterit, expleat humilitas. Valeat feliciter vostra paternitas. XXV. Henrici V imperatoris augusti rescriptum ad Paschalem papam, ut ecclesiastici regalia et feuda sua imperio ac Cæsari resignent, et decimis contenti in Ecclesia vivant. (GOLDAST. Constitutiones imper,, tom. I, p.252.) Cæsar Paschali papæ novissime rescripsit: « Quamvis veterem consuetudinem atque ritum a tot sanctissimis Patribus, per tot annos observatum, jure atque armis retinere possit, nihil tamen sua referre, si [a] pontificalibus comitis excidat, modo episcopi, Mystæ, monarchi, prædia stipendaria, fiscos, nervos reipublicæ, arces, civitates, urbes, oppida,vicos regios, castella, reipublicæ atque Cæsari reddant,decimis contenti vivant, Dei et pauperum, populique causam, philosophiam divinam interpretando, vota illustrando, Crucem Christi C Quod vestra paternitas litteris suæ benedictionis parvitatem meam sæpius dignata est consolari, si non serviendo, at saltem diligendo semper spero promereri;nec certe facultatis meæ obsequium deficeret, si quando opportunitas appareret. Notum vobis facio, Pater et domine, quod mater mea parochialem ecclesiam, quam in alodio suo et castro habebat, Deo vovit, et ecclesiæ S. Apri, quæ Tulli est abbatia, donavit. Ita ut ad ejus petitionem illius temporis abbas, jussu episcopi, proprio sumptu monasterium ædificaret ibidem, ædificatum dedicari, et per cætera pro tempore ordinari procuraret. Defuncto vero abbate,sed et matre facta [f. lata] de medio, ex dissensione regni et Ecclesi, quæ tunc erat ferventissima, de substituendo abbate multo tempore intercessit contentio. Unde et loco qui ædificari cœperat minus provisum est.Cum igitur et ego,adhuc adolescens, præsertim talibus minus intenderem,advocatus præfati castri, qui et de nostra. familia, me inconsulto monachos de Molismo in votivum matris meæ monasterium non sincere instruxit, eisque suo tempore patrocinatus est: ipse vero,cum jam uberiore uterer consilio, causamque hanc plenius agnoscerem,inter multas postulationes et querimonias monachorum Sancti Apri, præfatos tamen monachos extra jus et contra ordinem in Dalienis laboribus dispensatorie passus eum commorari, si forte per eos locus acciperet incrementum.Nunc autem votum matris meæ, donumque diutius cassari non sustinens, sed et loci monachorum incuria, detrimentum multis modis reperiens, eo semel et his conveni,ut ad propria remearent,ut et locus priori reformaretur ordinationi. Quia ergo imprudenti commento conantur reluctari, et invasionem possessionis nomine palliant, obsecro vos, Pater sanctissime, ut eos litteris vestræ auctoritatis ab hujusmodi imprudentia reprimatis ; et si forte quispiam aliud vobis tentaverit suggerere, minime audiatis, cum penes nos adhuc superstites sint multi honesti qui huic matris meæ interfuerunt do- A in Tullensi episcopatu melioris famæ sunt, possum nationi, cum ipse hanc testimonio omnium quotquot velimque comprobare. Valete. S. ANSELMI ARCHIEPISCOPI CANTUARIENSIS, GODEFRIDI VINDOCINENSIS ABBATIS, EPISTOLÆ AD PASCHALEM. Exstant inter ipsorum scripta, Patrologiæ tom. CLVII, CLIX, CLXII. CONCILIA DE INVESTITURIS PRÆLATORUM. (PERTZ, Monum. Germ. Leg. t. II, p. 180.) Quamvis ab operis proposito alienum sit conciliis generalibus immorari, haud alienum tamen videbitur, si hoc potissimum loco nonnulla ad concilia sæculi x11 ineuntis de investituris facientia atque in codicibus ipsius temporis Vindobonæ, Romæ, et Monaci a nobis reperta addamus: canones Warstallenses et Trecenses ex codice regio Monacensi fol. 7, concilium Lateranense, in quo Paschalis privilegium de investituris cassatum est, ex codice Vaticano n. 1984. fol. 193, 194, unde jam textus editis melior et magis authenticus procedit. PASCHALIS II CONCILIUM WARSTALLENSE. (Anno 1106, Oct. 22.) CAPITULA BEATI PASCHALIS PAPÆ APUD WARSTALLUM. in suis ordinibus susceperunt, præfati regni episcopos in schismate ordinatos, nisi aut invasores aut simoniaci aut criminosi comprobentur, in officio episcopali suscipimus. Id ipsum de clericis cujuscunque ordinis constituimus, quos vita scientiaque commendat. Per multos jam annos Teutonici regni latitudo ab B instructi scripturis, qui Novatianos et Donatistas ecclesiæ unitate divisa est, in quo nimirum scismate tantum periculum factum est, ut, quod cum dolore dicamus, vix pauci episcopi aut catholici clerici in tanta terrarum latitudine reperiantur. Tot igitur filiis in hac strage jacentibus, christiane 3 pacis necessitas exigit, ut super hoc materna ecclesiæ viscera misericordiæ 5 aperiantur, sanctorum Patrum PASCHALIS II CONCILIUM TRECENSE. (Anno 1107, Mai). DECRETA PASCHALIS PAPÆ APUD TRECAS. 1. Cap. Si quis ecclesiæ aut æcclesiastica digni- C tatis ab aliqua laica persona investituram susceperit, et ipse et qui manum ei imposuerit deponantur et communione priventur. 2. De uxoratis et concubinatis presbyteris id statuimus, ut penitus ab altaris ministerio sequestrentur et æcclesiasticis rebus depriventur. que solent eos nominare archipresbyteros, qui non sunt presbyteri; archidiaconos, qui non sunt diaconi; decanos, qui non sunt presbyteri, id omnino interdicimus. 4. Si quis munus exigerit pro oblationibus fidelium vel pro præbendis canonicorum vel monachorum vel alicujus ecclesiastici ordinis, ab ecclesia 3. Nullus sibi nomen alienum usurpet, ut pleri- ejiciatur et communione privetur. 11. p. f. est in codice desiderantur. codice. ▲ matris. deest in editis. VARIE LECTIONES. 2 deest in codice. christianæ p. n. e. ut s. h. m. e, desunt in 6 novitianos c. 7 reliqua desunt in codice. PASCHALIS II CONCILIUM LATERANENSE. (Anno 1112, Mart. 18). ACTIO CONCILII CONTRA HERESIM DE INVESTITURIS. 8 vero hac carta, acclamatum est ab universo concilio Amen! Amen! fyad! fiad! Archiepiscopi qui cum suis suffraganeis interfuerunt, hi sunt: Johannes patriarcha Veneticus, Landulfus Beneventanus, Sennes 11 Capuanus, Amalfitanus, Regitanus, Ydruntinus, Brundisinus, Compsanus, Giruntinus, Rossanus, archiepiscopus sancte Severina; episcopi Romany: Cencius Savinensis, Petrus Portuensis, Leo Ostiensis, Cono Penestrinensis; Gerardus Ingolismensis, Galo Leonensis, archiepiscopus Biennensis, Rogerius Wulternensis, Walfredus Sennensis, Rodlandus 12 Populiensis Gregorius Terracinensis; Wilihelmus Siracusanus, legatus pro omnibus Siculis; Wilhelmus Trojanus; et alii fere centum episcopi, Brunus Signensis, Johannes Tusculanensis. Anno ab incarnatione Domini 1112, indict. 5, ▲ ritum sanctum et canonicam institutionem. Perlecta anno 13 pontificatus dicti pontificis, mense Martio, 15 Kalendas Apriles, celebratum est concilium Romæ, Lateranis, in basilica Constantiniana, in quo cum dominus Paschalis papa resedisset cum archiepiscopis, et episcopis, et cardinalibus et abbatibus, et varia multitudine clericorum et laicorum, ultima die concilii, facta coram omnibus professione catholicæ fidei,ne quis de fide ipsius dubitaret dixit: Amplector omnem divinam scripturam, scilicet veteris et novi testamenti, legem a Moyse scriptam, el a sanctis prophetis. Amplector quatuor evangelia, septem canonicas epistolas, epistolas gloriosi doctoris beati Pauli apostoli, sanctos canones sanctorum apostolorum, quatuor universalia concilia, sicut quatuor evangelia Nicenum, Ephesinum, Constantinopoli- B tanum, Calcedonensem, et Antiochenum concilium, et decreta sanctorum patrum, Romanorum pontificum, et precipue domini mei pape Gregorii VII, et beate memorie pape Urbani secundi. Que ipsi laudaverunt, laudo; que tenuerunt, teneo; que confirmaverunt, confirmo; que dampnaverunt, dampno; que reppulerunt, repello; que interdixerunt, interdico; que proibuerunt, proibeo; in omnibus et per omnia et in his semper perseverabo. Quibus expletis, surrexit pro omnibus Girardus Ingolismensis episcopus, legatus in Aquitania, et communi assensu domini Paschalis pape totiusque concilii coram omnibus legit hanc scripturam : Privilegium illud quod non est privilegium, set vere debet dici pravilegium, pro liberatione captivorum et ecclesie a domino papa per violentiam Heinrici regis extortum, nos omnes in hoc sancto concilio cum domino Paschali papa congregati, canonicam censuram, et ecclesiastica auctoritate judicio sancti Spiritus dampnamus, et irritum esse judicamus, atque omnino cassamus, et ne quid auctoritatis et efficacitatis abeat, penitus excommunicamus. Et hoc ideo dampnatum est, quia in eo pravilegio continetur, quod electus canonice a clero et populo a nemine consecretur, nisi prius a rege investiatur, quod est contra Spi 10 C Episcopi, cum essent Romæ, illa die non interfuerunt concilio, qui postea lecta dampnatione nefandi pravilegii consenserunt, et laudaverunt : cardinales presbyteri urbis Roma: Boniphatius tituli sancti Marci, Robbertus tituli sancti Eusebii, Romanus tituli sancte Priscæ, Gregorius tituli, Apostolorum, Benedictus tituli Eudoxie, Anastasius tituli sancti Clementi, Riso tituli sancti Damassi, Romanus tituli sancte Praxedis, Johannes tituli sancte Cecilia Diviczo tituli Equitii, Teobaldus tituli Pamachii, Agustinus tituli sancti Grisogoni, Rainerius tituli sanctorum Marcelliny et Petri, Vitalis tituli sancte Balbine, Petrus sancti Sixti, et Albericus sancte Savine cardinales. Cum Rome essent, illo die non interfuerunt concilio, qui postea, lecta damnatione nefandi pravilegii, consenserunt et laudaverunt, diacones: Johannes abbas Sublacensis, Johannes Gajetanus, abbas sancti Andreæ, Leo, Gregorius, Aldo, Thobaldus, Ugo, Ruscimannus. Hii omnes in dampnatione predicti pravilegii consenserunt, cum abbatibus et innumerabili multitudine, tam clericorum quam layco rum. VARIE LECTIONES. V. c. 1 H. R. c. 11 Senne c. 12 Rodlandus codex. |