ada) modum questionis, ideo continet octo articulos, qui in processu patere poterint perlegenti.

In quinto libro applicatur eadem sepe dicta magna regula principaliter ad dispensatores et ministros in ecclesia cor5 poris et sangwinis Christi. Et dividitur iste liber quintus in XII distincciones, que eciam in registro libri in principio cum suis materiis numerantur et in execucione patebunt perlegenti usque finem b).

Sequitur tractatus previus).

a) per B. b) etc. B. Ibidem f. 7a—10a sequitur index rerum, qui ad omne argumentum huius codicis spectat. c) ita AP et C.

[f. 7a] INCIPIT LIBER PRIMUS DE DISCRECIONE SPIRITUUM ET PROPHETARUM SECUNDUM REGULAS TRADITAS AD HOC IN VETERI TESTAMENTOa).

Capitulum primum").

Quod ab inicio nunc et semper fuit valde necessarium homini attendere sibi a falsis prophetis et ab operacione spirituum

malignorum.

5

,,Karissimi, nolite omni spiritui credere, sed probate spiritus, an ex deo sint, quoniam multi pseudoprophete exierunt 10 in mundum." Ia Joh. IIII. 1)

Ab exordio creature erant in genere humano), qui filii dei dicerentur, et alii filii hominum, sicut scriptum est Genes. VI.02):,,Cumque cepissent homines multiplicari super terram et filios procreassent, videntes filii dei filias hominum, quod 15 essent pulcre, acceperunt sibi uxores ex omnibus, quas elegerant." Sed cum hii et illi unius Adam sint filiid), unde, rogo®), hii filii dei et illif) filii hominum dividantur? Et) licet filii dei

6) Rubrica A.

13) De differencia filiorum dei et filiorum hominum B et C.

a) ita A B C. b) ita A et C; om. B, qui sequentem titutum capituli primi confundit cum inscriptione totius libri. c) add. A in marg. d) filii

dei C. e) add. A in marg. 1) I. Joann. IV. 1. ... filias procreassent. . .

20

25

filii Seth et filii Cayn filii hominum per quosdam discernantur, puto tamen, quod istiusa) non invenies racionem pociorem b), nisi quod aliquos spiritus dei etc) veritatis inspirabat, et hii filii dei dicebantur. In argumentum huius est apostolus inquiens 1): „,Qui 5 spiritu dei aguntur, hii filii dei sunt." Alios quoque spiritus carnis et mendacii) occupabat, et illi filii hominum merito iam tunc sunt nunccupati, quia spiritus mendax, ab inicio occupans hominem, honorem suum fecit ipsum non intelligere, puta quod erat unigenito dei filio similis et ad ymaginem eius creatus, et 10 per hoc filii) dei per ymaginis participium, utpote angeli dei, dicebantur, quia ob id vocati sunt angeli dei filiif), prout scriptura innuit, que dicit Job XXXVIII 2): „Ubi eras, quando ponebam fundamenta terre ?" Et paulo post 3):,,Cum me laudarent simul astra matutina et iubilarent omnes filii dei ?"

15 Spiritus ergo mendax inde hominem deiectum in similitudinem iumentorum, que sunt sine intellectu, et filios humi constituit. Juxta quod dictum est homini 4): „Terra est et in terram ibis." Sed quia dicit veritas serpenti 5): „Terram comedes", homo autem est terra, sequitur evidenter filios hominum, equi20 dem) illos, qui degeneri1) sunt in similitudinem iumentorum humi, id est terreni hominesi), cibum esse serpentum antiquorum, id est spirituumk) mendacii. Et1) ista eciam est sentencia manifeste beati Augustini super illum locum psalterii: „Dante te illis colligent")."

25

Sicque consequens erit, quod spiritus mendacii, filios hominum devorans, in filios mendacii eos commutabit. Et inde est illud 7):,,Omnis homo mendax", et alibi): „Mendaces filii

7) De spiritu mendacii C.

15) De spiritu mendaci B. A spiritu mendacii dicti sunt homines filii

30 humi et hominum, ideo omnis homo mendax C.

19) A spiritu mendaci dicti sunt filii hominum B.

gine, sed, prout omnes fere notae marginales codicis huius, ligatoris incuria valde mutilatum est. a) A sup. lin. add. b) A in marg.

d) spiritus mendacii C; carnis et A sup. lin. add.

c) A sup. lin. add. e) filius B et C; filius

35 corr. filii A in marg. f) ob id - filii add. A in marg.
h) de genere C. i) equidem - homines A in marg.,

40

k) spiritum C. 1) Et ista - colligent A in marg.

1) Rom. VIII. 14. 2) Job XXXVIII. 4.

E) esse equidem C. sunt et B et C.

3) Job XXXVIII. 7.

4) Cf. Genes. III. 19. ,,Pulvis es et in pulverem reverteris." 5) Genes. III. 14. 6) Cf. S. Augustini Enarr. in ps. CIII. 28, ap. Migne, PL, t. 37, p. 1386. 7) Psalm. CXV. 11. 8) Psalm. LXI. 10.

hominum." Et iterum 1): „Vos ex patre dyabolo estis et desideria patris vestri wltis facere." Et infra 2): „Cum loquitur mendacium, ex propriis loquitur, quia mendax est et patereius.“

Et ex hiis manifeste sequitur, quod spiritus Jhesu et spiritus Belial, spiritus veritatis et spiritus mendacii ab 5 inicio creature mox inceperunt operari, et quilibet iuxta sibi propria circa genus humanum negociari, et filios sue proprie nature, nisi sunt, ex hominibus sibi consanguineis, procreare, et [sic] transformans unus filios dei, filios veritatis, alius filios hominum, filiosa) mendacii et universe vanitatis vivos), sagaciter, 10 continue et potenter operando in hominibus), unus salutem, alter perdicionem) animarum, unus conversionem ad deum per penitenciam, alter aversionem a deo per peccatum.

Et) ex hoc contigit, quod multi pseudoprophete exierunt in mundumf), similiter et prophete veraces, licet pau- 15 ciores, quia) spiritus mendacii magis apertam1) habuit materiam ad suum opus et sue impressioni magis inclinatam in genere humano iam corrupto in sua origine et radice peri) iniquitatem et mendacium, ex quo dictum est 3): „Prona est omnis etas in malum ab adolescencia sua", quam spiritus veritatis, qui 20 de celo prospiciens super filios hominum, ut videret), si est homo quisquam intelligens aut requirens deum, et ecce, omnes declinaverunt, simul1) inutiles sibi facti sunt1). Quapropter spiritus domini admodum columbe ipsius Noe tempore diluvii fertur et ferebatur super aquas multas, id est populos, querens 25 pedem suum ponere et requiescere ac manere alicubi in hominum natura; sed heu, minime invenit vel vix raro, quia diluvium peccatorum et habundancia iniquitatis nimis inundaverunt

4) De duobus spiritibus contrariis, qui ab inicio inceperunt B et C.
14) Quod a spiritu mendacii exierunt spiritus mendaces B et C.
25) Aqua est populus B et C.

28) Quod diluvium peccatorum et habundancia iniquitatis nimis inundaverunt C.

a) et filios C. b) in (sic) C. c) et filios in hominibus A in marg. d) predacionem B; unus ad salutem, alter ad perdicionem C.

hoc vigilareque in omnibus super seipsum add. A in marg.

30

e) Et ex 35

f) in mundum

h) aptum C. i) ex corr. per A.

k) videat

corr. videret A. 1) simul et C.

1) Joann. VIII. 44.

2) Joann. VIII. 44. 3) Genes. VIII. 21:

sensus enim et cogitatio humani cordis in malum prona sunt ab adolescen- 40 tia sua." 4) Cf. Psalm. XIII. 2. 3.

et sanguis sangwinem tetigit, sicud scriptum est 1): „Omnis quidem caro corruperat viam suam."

Ideoque, prochdolor, latissimam viam habet in genere humano spiritus mendacii et nimis facilem et expeditam ad intro5 ducendum suum opus et ad suam suorumque perdicionem operandum). Propter quod multum profecit et proficit, et saturatus est filiis, et multiplicati sunt sibi super numerum. Spiritui autem dei bono, spiritui veritatis, vix arta via relinquitur et cum maxima et continua pungna et indomabili adversitate. 10 Nam domestici cuiuslibet hominis sunt inimici eius; unde facilius totum mundum moveret spiritus dei et ad viam sue veritatis perduceret, quam unicum hominem, cuius est voluntas libera et de natura vult esse semper) libera, et cuius caro corrupta semper est contraria) et semper adversum) spiri15 tum concupiscit. Et ideo semper ab inicio pauci fuerunt, quos spiritus veritatis inspirabat in hac vita, et per consequens pauci inventi sunt prophete veritatis et predicatores fideles, et usque hodie semper multi pseudoprophete exierunt in hunc mundum. Propter hoc semper) ab inicio mundi, nunc et semper neces20 saria fuit valde electis dei discrecio spirituum et maxime attendere sibi ipsis a falsis prophetis vigilareque in omnibus super seipsumf).

Verum quia veritati semper est cognata simplicitas, et qui amat veritatem, venit ad lucem, ideoque spiritus veritatis una 25 via et simplici et manifesta salutem) in medio terre, non in angulis, non in occulto semperh) est operatus. Sed spiritus mendacii duplici via semperi) maliciam perficit, scilicet nudek), puta in manifesta mala hominem precipitando, et hoc quoad filios

3) Quod mendaci spiritui longa via et lata, sed spiritui veritatis vix 30 arta relinquitur C.

23) De contrarietate spirituum continua in homine C.

26) Quod spiritus mendacii duplici via procedit: manifesta, sicut in publicanis, et occulta, sicut in yppocritis, sub specie boni malum inducendo C. a) operandam C. b) om. C. c) semper spiritui est contraria C. 35 d) adversus C. e) om. B et C. f) Et ex hoc contigit super seipsum A

40

in marg. In codice C post seipsum haec sequuntur: cum tam affirmate inimicicie atque contrarie inpressiones spirituum semper in homine agitantur. Et ex hoc contingit, quod multi pseudoprophete (sic). Verum quia, etc. g) ad salutem add. B. h) add. A in marg., om. B et C. i) add. A super lineam. k) nuda B.

1) Gen. VI. 12.