Philippi Melanchthonis praefatio. I. De articulo primo. Cap. I. De peccato originali. II. De articulo secundo. III. De articulo tertio s. de Christo. Cap. II. De iustificatione. IV. De quarto, quinto, sexto et vicesimo articulo. Quod fides in Christum iustificet. Quod remissionem peccatorum sola fide in Christum Cap. III. De dilectione et impletione legis. Cap. IV. De ecclesia. V. De articulo septimo. VI. De articulo octavo. VII. De articulo nono s. de baptismo. Cap. V. De poenitentia. X. De articulo duodecimo. Cap. VI. De confessione et satisfactione. XII. De articulo decimo quarto s. de ordine ecclesiastico. XIV. De articulo decimo sexto s. de ordine politico. XV. De articulo decimo septimo s. de Christi reditu ad iudicium. XVI. De articulo decimo octavo s. de libero arbitrio. Cap. IX. De invocatione sanctorum. XIX. De articulo vicesimo primo. Quid sit sacrificium et quae sint sacrificii species. De usu sacramenti et de sacrificio. De missa pro defunctis. Cap. XIII. De votis monasticis. Cap. XIV. De potestate ecclesiastica. APOLOGIA CONFESSIONIS. PHILIPPUS MELANCHTHON LECTORI SALUTEM D. Postquam confessio Principum nostrorum publice praelecta 47 est, theologi quidam ac monachi adornaverunt confutationem nostri scripti, quam quum Caesarea Maiestas curasset etiam in consessu Principum praelegi, postulavit a nostris Principibus, ut illi confutationi1) assentirentur. 2. Nostri autem, quia audierant multos articulos improbatos esse, quos abiicere sine offensione conscientiae non poterant, rogaverunt sibi exhiberi exemplum confutationis, ut et videre, quid damnarent adversarii, et rationes eorum refellere possent. 3. Et in tali causa, quae ad religionem et ad docendas conscientias pertinet, arbitrabantur fore, ut non gravatim exhiberent2) suum scriptum adversarii. 4. Sed non potuerunt id impetrare nostri, nisi periculosissimis conditio. nibus, quas recipere non poterant3). 5. Instituta est autem deinde pacificatio, in qua apparuit nostros nullum onus quamlibet incommodum detrectare, quod sine offensione conscientiae suscipi posset. Sed adversarii obstinate hoc postulabant, ut quosdam manifestos abusus atque errores approbaremus; quod quum non possemus facere, iterum postulavit Caes. M., ut Principes nostri assentirentur confutationi. 6. Id facere Principes nostri recusaverunt. Quomodo enim assentirentur in causa religionis 48 scripto non inspecto? Et audierant articulos quosdam damnatos esse, in quibus non poterant iudicia adversariorum sine scelere comprobare. 7. Iusserant autem me et alios quosdam parare apologiam confessionis4), in qua exponerentur Caes. Maiestati causae, quare non reciperemus confutationem, et ea, quae obiecerant adversarii, diluerentur. Quidam enim ex nostris inter praelegendum capita locorum et argumentorum exceperant.5) 8. Hanc Not. 1) Germ. Antwort und Vorlegung. 2) Germ. ohn alle Beschwerung, ganz willig und gern überreichen oder auch uns anbieten würden. 3) Var. add.: nisi vellent se in discrimen certum coniicere. 4) Germ. eine Schutzrede oder Apologie unsers ersten Bekenntnises. 5) Camerarius inprimis et Cruciger. apologiam obtulerunt ad extremum 1) Caesareae Maiest., ut cognosceret nos maximis et gravissimis causis impediri, quo minus confutationem approbaremus. Verum Caesarea Maiestas non recepit oblatum scriptum. 9. Postea editum est decretum quoddam, in quo gloriantur adversarii, quod nostram confessionem ex Scripturis confutaverint. 10. Habes igitur, lector, nunc apologiam nostram, ex qua intelliges, et quid adversarii iudicaverint (retulimus enim bona fide), et quod articulos aliquot contra manifestam Scripturam Spiritus Sancti damnaverint; tantum abest, ut nostras sententias per Scripturas labefactaverint. 11. Quamquam autem initio apologiam instituimus communicato cum aliis consilio, tamen ego inter excudendum quaedam adieci. Quare meum nomen profiteor, ne quis queri possit sine certo auctore librum editum esse. 12. Semper hic meus mos fuit in his controversiis, ut quantum omnino facere possem, retinerem formam usitatae doctrinae, ut facilius aliquando coire concordia posset. Neque multo secus nunc facio, etsi recte possem longius abducere huius aetatis homines ab adversariorum opinionibus. 13. Sed adversarii sic agunt causam, ut ostendant se neque veritatem, neque concordiam quaerere, sed ut sanguinem nostrum exsorbeant. 14. Et nunc scripsi, quam moderatissime potui; ac si quid videtur dictum asperius, hic mihi praefandum est, me cum theologis ac monachis, qui scripserunt confutationem, litigare, non cum Caesare aut Principibus, quos, ut debeo, veneror. 15. Sed vidi nuper confutationem, et animadverti adeo insidiose 49 et calumniose scriptam esse, ut fallere etiam cautos in certis locis posset. 16. Non tractavi tamen omnes cavillationes2) (esset enim infinitum opus), sed praecipua argumenta complexus sum, ut exstet apud omnes nationes testimonium de nobis, quod recte et pie sentiamus de evangelio Christi. 17. Non delectat nos discordia; nec nihil movemur periculo nostro, quod quantum sit in tanta acerbitate odiorum, quibus intelligimus accensos esse adversarios, facile intelligimus. Sed non possumus abiicere manifestam veritatem et ecclesiae necessariam. 18. Quare incommoda et pericula propter gloriam Christi et utilitatem ecclesiae perferenda esse sentimus, et confidimus Deo probari hoc nostrum officium, et speramus aequiora de nobis iudicia posteritatis fore. 19. Neque enim negari potest, quin multi loci doctrinae Christianae, quos maxime prodest exstare in ecclesia, a nostris pate Not. 1) Germ. zuletzt als sie von Augsburg Abschied genommen, i. e. die 22. Septemb. 2) Germ. zänkische müthwillige Ränke der Widersacher. facti et illustrati sint, qui qualibus et quam periculosis opinionibus obruti olim iacuerint apud monachos, Canonistas et theologos Sophistas, non libet hic recitare. Habemus publica testimonia multorum bonorum virorum, qui Deo gratias agunt pro hoc summo beneficio, quod de multis necessariis locis docuerit meliora, quam passim leguntur apud adversarios nostros. 20. Commendabimus itaque causam nostram Christo, qui olim iudicabit has controversias, quem oramus, ut respiciat afflictas et dissipatas ecclesias, et in concordiam piam et perpetuam redigat. I. De articulo Augustanae confessionis primo. Primum articulum confessionis nostrae probant nostri adversarii, in quo exponimus nos credere et docere, quod sit una essentia divina, individua etc., et tamen tres sint distinetae personae eiusdem essentiae divinae et coaeternae, Pater, Filius et Spiritus Sanctus. 2. Hunc articulum semper docuimus et defendimus, et sentimus eum habere certa et firma testimonia in Scripturis Sanctis, quae labefactari non queant; et constanter affirmamus, aliter sentientes extra ecclesiam Christi et idololatras esse et Deum contumelia afficere.1) Cap. I. De peccato originali, II. De articulo secundo. Secundum articulum de peccato originis probant adversarii, verum ita, ut reprehendant tamen definitionem peccati originalis, quam nos obiter recitavimus. 2. Hic in ipso statim vestibulo2) deprehendet Caes. Maiestas, non solum iudicium, sed etiam candorem istis defuisse, qui confutationem scripserunt. Nam quum nos simplici animo obiter recensere voluerimus illa, quae peccatum originis complectitur, isti, acerba interpretatione conficta, sententiam per se nihil habentem incommodi arte depravant. Sic inquiunt:,, Sine metu Dei, sine fide esse est culpa actualis"; igitur negant esse culpam originalem. A. De notione peccati originalis. 3. Has argutias satis apparet in scholis natas esse, non in consilio Caesaris. Quamquam autem haec cavillatio facillime re L. p. Art. I. Symb. apost. 1. Symb. Nicaen. 1. Symb. Athanas. 3-25. Aug. Confess. art. 1. Art. Smalc. p. 303. Cat. min. p. 370. Cat. mai. p. 403. sqq. 489. sqq. Cap. I. Aug. Confess. art. 2. Art. Smalc. p. 317. sq. Form. conc. p. 572. sqq. p. 639. sqq. Not. 1) Germ. abgöttisch und Gotteslästerer. 2) Germ. alsbald im Eingang.. 50 felli possit, tamen ut omnes boni viri intelligant, nos nihil ab51 surdi de hac causa docere, primum petimus, ut inspiciatur Germanica confessio; haec absolvet nos suspicione novitatis. Sic enim ibi scriptum est: Weiter wird gelehret, dass nach dem Fall Adae alle Menschen, so natürlich geboren werden, in Sünden empfangen und geboren werden, das ist, dass sie alle von Mutterleib an voll böser Lust und Neigung sind, keine wahre Gottesforcht, kein wahren Glauben an Gott von Natur haben können. 4. Hic locus testatur, nos non solum actus, sed potentiam seu dona efficiendi timorem et fiduciam erga Deum adimere propagatis secundum carnalem naturam. Dicimus enim, ita natos habere concupiscentiam, nec posse efficere verum timorem et fiduciam erga Deum. 5. Quid hic reprehendi potest? Bonis viris quidem arbitramur nos satis purgatos esse. Nam in hanc sententiam Latina descriptio potentiam naturae detrahit, hoc est, dona et vim efficiendi timorem et fiduciam erga Deum detrahit et in adultis actus: ut, quum nominamus concupiscentiam, non tantum actus seu fructus intelligimus, sed perpetuam naturae inclinationem.1) 6. Sed postea ostendemus pluribus verbis, nostram descriptionem consentire cum usitata ac veteri definitione. Prius enim consilium nostrum aperiendum est, cur his potissimum verbis hoc loco usi simus. 7. Adversarii in scholis fatentur, materiale (ut vocant) peccati originalis esse concupiscentiam. Quare in definiendo non fuit praetereunda, praesertim hoc tempore, quum de ea nonnulli parum religiose philosophantur.2) 8. Quidam enim disputant, peccatum originis non esse aliquod in natura hominis vitium seu corruptionem, sed tantum servitutem3) seu conditionem mortalitatis, quam propagati ex Adam sustineant sine aliquo proprio vitio propter alienam culpam. Praeterea addunt, neminem damnari morte aeterna propter peccatum originis; sicut ex ancilla servi nascuntur, et hanc conditionem sine naturae vitiis, sed propter calamitatem matris sustinent. 52 9. Nos, ut hanc impiam opinionem significaremus nobis displicere, concupiscentiae mentionem fecimus, optimo animo morbos Not. 1) Germ. sondern inwendig die böse Neigung, welche nicht aufhöret, so lange wir nicht neu geboren werden durch Geist und Glauben. Luth. in exemplo a Melanchthone ipsi misso (quod nunc in bibliotheca regia Dresdensi asservatur) haec adscripsit:,,ja es bleibt auch, wenn wir neu geboren werden. Paul. video aliam legem in membris." 2) Germ. mehr heidnisch aus der Philosophie, denn nach dem göttlichen Wort oder nach der heiligen Schrift reden. 3) Germ. ein Gebrechen und aufgelegte Last oder Bürde. |