Z dniem 1 stycznia 1863 roku wychodzić będzie w dalszym ciągu pismo peryodyczne pod nazwą: Przyjaciel Zdrowia. Trzechmiesięczna przerwa w wydawnictwie nastąpiła skutkiem niektórych zmian, jakie uczynić uważała redakcya za potrzebne. W roku drugim istnienia tego pisma będzie ciąg dalszy rad, jak zachować należy każdy organ po szczególe w pożądaném zdrowiu, jak na razie postąpić trzeba w przypadłościach chorobliwych organów szczególnych. W dziale: Apteczka domowa", przeprowadzony będzie ciąg dalszy rozmaitych sposobów ratowania zdrowia, w razach nagłych za pomocą domowych środków i leków, niemniej obszernie podane będą rady dla pielęgnujących chorych wracających do zdrowia, jakotéż sposoby zachowania się pod względem żywności i napojów i t. d. dla tych ludzi, którzy dotknięci są chorobami chronicznemi, dziedzicznemi lub nabytemi. Od czasu do czasu, umieszczane będą małe rozprawy poważnej treści naukowej. Ważnym działem pisma będzie weterynarya tak pod względem hodowania domowych zwierząt, użytecznych w gospodarstwie krajowém, jakotéż ich leczenia w razach nagłych, opisując sposoby rozpoznawania rozmaitych chorób zwierząt i podając środki najskuteczniejsze i najnowsze. Po ukończeniu hygieny stanu duchownego, następują rady hygieniczne dla ludzi rozmaitych stanów, dla ludzi stanu, dla urzędników, lekarzy, literatów, artystów, rzemieślników i t. d. Nie będzie pominięty dział o fałszowaniu żywności i o sposobach rozpoznania takowego. Kiedy niekiedy rozważane będą rozmaite metody lekarskie zjawiające się w dziedzinie medycyny. Hygiena publiczna obejmować będzie sprawozdania miejscowe i różnych krajów, dotyczące ulepszeń zaprowadzonych w celu zachowania zdrowia zbiorowych mieszkańców, jakotéż i zwierząt domowych. Rozmaitości donosić będą o najnowszych wynalazkach w medycynie i o sposobach ich używania. Przyjaciel Zdrowia wychodzić będzie, jak w roku zeszłym, dwa razy na miesiąc co dni 15 każdego Igo i 15go miesiąca, w dwóch arkuszowych poszytach. Cena prenumeraty ta sama co dotąd, t. j. rocznie rs. 4, półrocznie rs. 2, kwartalnie rs. 1. Na prowincyi i w cesarstwie dołącza się do prenumeraty zwyczajnej opłata dla poczty.

Od Towarzystwa naukowego krakowskiego.

Urządzona przez nas w Krakowie w r. 1858 wystawa zabytków sztuki przeszłości, zyskała dla siebie rozgłos w naukowym świecie; katalog zgromadzonych na niéj przedmiotów stał się pożądanym, tak obszerny atoli jakim być musiał, nie mógł być dokonanym w czasie wystawy, a nawet długo po jej zamknięciu, zupełne jego uporządkowanie napotkało na trudności, których usunięcie nie zależało od możności Towarzystwa.

Przecież od niejakiego czasu spoczywa on już w archiwach Towarzystwa, a skoro nie jednokrotnie dopominano się od nas, aby

Tom IV. Grudzień 1862.

73

ten inwentarz ojczystych pamiątek drukiem ogłoszonym został, postanowiliśmy przeto żądaniu temu uczynić zadosyć w sposób jak tu podajemy.

Ponieważ Towarzystwo szczupłemi swemi funduszami kosztom tego rodzaju publikacyi podołać nie może, odzywamy się zatem do szanownych piśmiennictwa ojczystego mecenasów i pp. księgarzy-nakładców, oświadczając: iż rękopism katalogu gotowi jesteśmy oddać prywatnemu przedsiębiorstwu, zastrzegając sobie otrzymanie bezpłatne tylko 100 egzemplarzy, częścią dla instytucyj, z któremi Towarzystwo nasze zostaje w związku naukowym, częścią dla wyprzedania po cenie księgarskiej celem wspomożenia wyczerpniętych funduszów oddziału sztuk i archeologii, potrzebnych do poparcia jego szczegółowych celów.

Katalog zredagowany jest mniej więcej podobnie do warszawskiego, z wystawy urządzonej w tém mieście 1856 r. O ile siły Towarzystwa zgromadzone w czasie wystawy dozwoliły, o tyle redakcya jego jest dostateczną; sądzimy, że tak jak jest, uważanym być może jako dalszy ciąg katalogu warszawskiego, a w publikacyi do formy tamtego zastosowanym być winien. Nasz rękopis zajmie prawdopodobnie dwa tomy takie, jaki jeden o 354 stronnicach przedstawia praca warszawskich kolegów.

Dla ozdoby wydania, oddamy bezpłatnie 15 sztuk drzeworytów w wiedeńskiej nadwornéj xylografii, starannie wykonanych.

Katalog wystawy krakowskiej obejmie opis 3,437 przedmio

tów. Szczegółowe działy są w nim następujące:

a) Przedmioty z czasów pogańskich opisywał Karol Rogawski.

b) Broń sieczną i kolną; Józef Lepkowski.

c) Broń palną; Lucyan Siemieński i Gustaw Czer-
nicki..

d) Uzbrojenie; Gustaw Czernicki.

Przybory wojskowe; Józef Głębocki.

Sprzęty domowe i części stroju; Hipolit Sere-
dyński.

sztuk 440

306

"

Przedmioty sztuki; Franciszek Paszkowski.
Naczynia i ozdoby srebrne i złote; s. p. Karol
Kremer

i) Zegary, s. p. Józef Mączyński.

k) Zabytki szklane, porcelanowe i gliniane; ksiądz
Eugeniusz Janota.

1) Gobeliny, dyftyki, makaty, opony; Jan hr. Za-
łuski..

1) Sprzęty, aparaty kościelne, oraz inkubuły; ks.
Adam Jakubowski z pomocą ks. Wal. Serwatow-
skiego.

m) Monety, medale, pieczęcie; Dr. Teofil Zebraw-
ski..

n) Zabytki rękopiśmienne; Žegota Pauli.

o) Ryciny, drzeworyty, rysunki i mappy; tenże

Nadto ówczesny prezydujący oddziału archeologii, s. p. Karol Kremer, sporządził z pomocą Józefa Lepkowskiego sprawozdanie z administracyjnych czynności wystawy, i obliczenie przychodu, kosztów i podziału czystego dochodu. Zaś Karol Rogawski uporządkował zreferowany przez powyższych członków katalog, odnosząc opisane przedmioty do właściwych działów.

Dział rycin i zabytków piśmiennych daje tej pracy rozleglejsze rozmiary niż je miał katalog warszawski, a nadto właściwą ważność w obec licznych na połu dziejów i sztuk pięknych pracowników. Treść nawet 638 rękopiśmiennych zabytków na wystawie przedstawionych i opis 514 rycin, stanowić mogą osobne publikacye, które właściwych dla siebie znajdą czytelników, jeśliby jakie wyjątki z ogólnego katalogu sprzedawane były, Do części zawierającej treść 564 dyplomatów, których szereg od XIII poczyna się wieku, dodaćby mogło Towarzystwo (za osobną z nakładcą ugodą) 72 przywilejów, które jako najważniejsze z pomiędzy okazanych na wystawie, w całości odpisane zostały.

Zgłaszający się o udzielenie mu do wydania rękopisu, winienby wskazać rękojmią, iż sprawę do skutku przywiedzie, a pragnęlibyśmy, aby nadzór nad pilną korrektą mógł być oddany jednemu z członków Towarzystwa naszego, który się znajdzie chętnym ku temu, w tém mieście, w którém rękopis drukować się będzie.

Sądzimy, że Towarzystwo oddając ten katalog krajowi, wywięzuje się z obowiązku swego, a ufni, że kraj dostarczy nam środków do ogłoszenia tych śladów i pamiątek naszéj ojczystej przeszłości, upraszamy szanowne redakcye pism czasowych o uprzejme podanie téj odezwy do publicznej wiadomości.

Kraków, dnia 21 listopada 1862 roku.

Prezes Dr. Majer.

Sekretarz ks. Waleryan Serwatowski.

KRONIKA BIBLIOGRAFICZNA.

Miesiąc Październik 1862 roku.

DZIEŁA.

Encyklopedya powszechna. Tom XI. Zeszyty 99, 100. T. XII Zesz. 101. Warszawa 1862, nakł. i druk S Orgelbranda, w 8-ce większ., str. od 785—896, 897-983, X, 112. (Heyne-Hont.), okł. druk., każdy zeszyt kop. 35.

Mrówka Łukasz. Podarek dla ludu naszego. Podania, powiastki, pieśni, bajki. Książeczka pierwszą. Warszawa 1862, nakł. J. J. Okońskiego, druk J. K. Psurskiego, w 12-ce, str. III. 72.

Nauki poczciwego Mateusza, czyli droga do pomyślności. Z przydaniem trzech innych pism tegoż autora, oraz powieści wschodniej, p. t. „Przyjaciele," nakład L. Liebermana w Radomiu, druk J. Krokoszyńskiego w Warszawie, 1862, S-ka, str. 65.

Marek z Dabrowy, Obrazki obyczajowe i historyczne dla ludu wiejskiego nakł. L. Liebermana w Radomiu, druk J. Krokoszyńskiego w Warszawie, 1862, 8-ka, str. 79.

Gawarecki Zygmunt i Kohn Albin. Rolnik polski. Tomów dwa, z wielu rycinami. Zeszyt XIV. Warszawa 1862, nakł. A. Dzwonkowskiego i spół., druk J. Jaworskiego, 8-ka, str. od 481-576.

B. L. (Lesman Bernard). F. Ahn'a. Nowa metoda praktyczna i łatwa nauczenia się w krótkim czasie języka niemieckiego, z zastosowaniem do użytku młodzieży polskiej. Nowe poprawne i powiększone wydanie. Kurs piérwszy. Warszawa 1862, nakł. B. Lessmana, druk Braci Hindemith, Ska, str. 90.

B. L. (Lesman Bernard). Nowa gramatyka niemiecka z zadaniami do tłumaczenia z niemieckiego na polski i z polskiego na niemieckie, podług Ahna i Beckera ułożona. Warszawa 1862, nakł. B. Lessmana, druk Braci Hindemith, w S-ce, str. 220. II, okł. druk.

Katalog czytelni polskiej, przy księgarni Feliksa Kowalskiego. Warszawa 1862, druk J. Krokoszyńskiego, w 12-ce, str. 44.

Katalog dzieł nakładowych i komisowych księgarni i składu nut muzycznych G. Gebethnera i R. Wola. Warszawa 1862, druk J. Krokoszyńskiego, w 8-ce, str. 34.

S(umiński) Leopold. Słownik łacińsko-polski, do autorów klassycznych, a szczególniej do Korneliusza Neposa. Warszawa 1862, nakł. S. H. Merzbacha, druk J. Psurskiego, w 8-ce, str. 73.

Gregorowicz Jan Kanty. Gawędy księdza proboszcza pod lipami. Serya II. Warszawa 1862, nakł. A. Nowoleckiego, druk K. Kowalewskiego, w 8-ce mniejsz., str. 152, okł. druk.

Brambeus Baron (Sękowski Józef). Wielkie posłuchanie u Lucypera. Warszawa 1862, druk J. K. Psurskiego, w 8-ce, str. 52.

Adoracye, czyli dwanaście godzin klęczenia przed Najświętszym Sakramentem. Przekład z francuzkiego. Warszawa 1862, nakł. i druk kks. Missyonarzy, w 12-ce, str. 215, okł. druk.

Wybór świętej Jadwigi, który uczyniła między światem i niebem, przepychem dworskim i pokorą zakonną, rozkoszą stanu króleskiego i najostrzejszém umartwieniem ciała, każdemu prawowiernemu do naśladowania wielce zalecony. Oraz kziążka do nabożeństwa dla wszystkich katolików, szczególniej zaś dla płci żeńskiej, zebrana i po raz czwarty wydana. Nakł. W. Lange, druk T. Heneczek w N. Piekarach, 1862, w S-ce mniejsz., str. 332, IV.

Lewestam Henryk Fr. Historya literatury powszechnej. Tom I Zeszyt I. Warszawa 1862, nakł. A. Lewińskiego, druk Braci Hindemith, w S-ce większ. str. III, 96, okł. druk.

Sapalski Józef. Pogląd na historyą naturalną gubernii Radomskiej. Kielce 1862, druk E. Kołakowskiego, w 8-ce większ., str. 110.

Winkler Leopold. Gramatyka języka polskiego, obejmująca naukę o częściach mowy i ich odmianach, oraz ortografią, sposobem katechetycznym ułożona. Część I. Warszawa 1862, nakł. C. Lewickiego, druk Gazety Polskiej, w 8-ce mniejsz., str. 153.

Novum Tirocinium ad usum classis primae. Varsaviae 1862, sumptibus M. Centnerschweri, typ. J. Krokoszyński, w 8-ce, str. 94.

Sawicki Aloizy. Skorowidz do Dziennika Praw Królestwa Polskiego, czyli zbiór ustaw, ukazów i postanowień rządu, mieszczących się w Dzienniku Praw od roku 1856 do włącznie 1861 roku, a mianowicie w tomach od włącznie L, do włącznie LVIII, materyami alfabetycznie i chronologicznie ułożony. Tom II. Warszawa 1862, nakł. wydawcy, druk J. Krokoszyńskiego, w S-ce, str. 66, rsr. 1.

Falkowska C. Opowiadania starca, powiastka ludowa. Warszawa 1862, w drukarni przy ulicy Daniłowiczowskiej, w 8-ce, str. 22.

(Gregorowicz Jan Kanty). Obrazki historyczne z życia świątobliwych, błogosławionych i zasłużonych krajowi cnotą, nauką, odwagą i męztwem Polaków i Polek, napisane przez różnych autorów, pod redakcyą Janka z Bielca. II. Chryzostom Dobrosielski. O pewnym mazurze żo nierzu. Krzysztof Strzemski. Pustelnicy św. Romualda w Polsce. Zawisza Czarny. Wanda królowa polska. Warszawa 182, nakł. A. Nowoleckiego, druk J. Jaworskiego, w 8ce mniejsz., str. 90, okł, druk.

(Gregorowicz Jan Kanty). Książeczki obrazkowe, przez Janka z Bielca. II. Historya o próżniaku Semenie, przedstawiona w 15 obrazkach podług pomysłu Leona Kunickiego, rysował F. Kostrzewski. Mateusz Gralewski z Mazewa do Janka z Bielca. Pismo i przemówka w kościele Mazewskim do ludzi przy wpisie do bractwa. Nauka nigdy nie szkodzi. Przysłowia i przypowieści. War