KAZANIA GNIEŹNIEŃSKIE. 1) (Początek.) (Pisownia dzisiejsza.) Dziatki miłe, iże jako to wy sami dobrze wiecie i teże wy o tem to często słychacie, gdyż ci się któremu królewi albo książęciu syn narodzi, tedyć więc po wszytkiemu królestwu posły bieżą, a to orędzie oni powiedają-ć, iżci się jest był królewicz narodził; a takież ci święci anieli, są-ć to oni byli uczynili, iże gdyż ci się Kryst jest był narodził, tedy-ć więc iżeć oni o jego narodzeniu są-ć nam byli powiedali, a na powietrzy słodkie pienie są-ć oni byli śpiewewali, a rzekąc tako: Chwała bądź Bogu na wysokości, a mir boży bądź na ziemi ludziom dobre wole. BIBLIA KRÓLOWEJ ZOFII (Pisownia oryginału.) Poczynayo3) sze pyrwe kszągi Moyszesowi, genesis. Na początce bog stworzyl nyebo y szemyo1), alye szemya bila nyeuszyteczna3) a proszna“), a czmi7) bili na twarzy przepaszczy,) a duch boszy naszweczye9) nad wodamy. 1) Kazania Gnieźnieńskie stanowią zabytek z końca XIV w. Rękopis z pierwszej połowy XV w., znajdujący się w bibliotece katedry Gnieźnieńskiej, zawiera obok rzeczy w języku łacińskim, 10 kazań polskich. Wydane staraniem Tytusa Działyńskiego p. t. Zabytek dawnej mowy polskiej.» Poznań. 1857, powtórnie przez prof. W. Nehringa w wydawnictwach Akad. Krak. « 2) Biblia Królowej Zofii albo Szaroszpatacka odnaleziona w bibliotece gimnazyalnej na Węgrzech południowych w Sàros Pataku, była własnością Zofii, czwartej żony Władysława Jagiełły, z jej polecenia tłómaczona z czeskiego. Dochował się tylko Stary Testament i to znacznie uszkodzony (186 kart pergaminowych). Wydanie krytyczne Ant. Małeckiego p. t. »Biblía Królowej Zofii. Lwów. 1871. Jest to najważniejszy zabytek języka z XV w. 3) Poczynają się pirwe księgi Mojżeszowy... ) Ziemię. 5) Nieużyteczna. 6) Próżna. ) Cmy, ciemności. ) Po nad przepaścią, na powierzchni łac. super faciem. 9) Pomyłka tłómacza,-miało być: naszasze szą, aoryst, unaszał się. Y rzekł bog: bądz szwyatlo, y stworzono szwyatloszcz. A uszrzal bog szwyatloszcz, ysze gest dobra, y roszdzelyl swyatloszcz ode czmi, y nazwal gest szwyatloszcz dnyem, a czmi noczą, y uczynył wyeczyor a syutra dzeyn geden. Lepak1) rzecze bog: bądz stworzenye 2) w poszrzod wod, a rozdzelyl wodi od wod. Y uczynyl bog stworzenye3) y rozdzelyl wodi, gesto bili pod stworzenym,4) ot tich, gesz bili nat stworzenym. Y stalo sze geszt tako. Y nazwal bog stworzenye) nyebem i stal sze wyeczor a zyutra dzen drugi. Weszrzal lepak1) bog y rzekl: sgromaczczye sze wodi, geszto pod nyebem są, w myasto gedno, a ukasz szą suchoszcz, a stalo szą gest tako. Y nazwal bog suchoszcz szemyą, a zgromadzenye wod nazwal morze. Y wydzal bog, ysze gest dobrze. Y rzekl: wsplodz szemya szelye) czynyącz szemyo') a drzewo yablko noszącz czynyącz owocze podlug swego przyrodzenya, gegosz) szemye') w sobye samem bądz na szemy.9) A stalo sze gest tako... LEGENDA O ŚW. ALEKSYM.10) (Pisownia dzisiejsza.) Ach, królu wieliki11) nasz, Przydaj rozumu k mej rzeczy, Raczy mię mych grzechów pozbawić, 5 Bych mógł o twych świętych prawić. Coż miłował boga swego, Cztę18) w jednych księgach o nim, Kto chce słuchać, ja powiem: W Rzymie jedno panię było, Coż bogu rado służyło, 10 1) Zaś. 2,3,4,5) Pomyłka tłómacza lub przepisującego, powinno być stwierdzenie tj. firmament,-czesk. stvrzenie. ) Ziele. 7) Siemię. ) Jegoż. 9) Na ziemi. 10) Legenda o św. Aleksym, znana w literaturze europejskiej średniowiecznej, jako ideał wyrzeczenia się wszelkich dóbr i potrzeb ziemskich i zupełnego oddania się Bogu. Rękopis z XV-go w. odnalazł w bibliotece jagielońskiej Wł. Wisłocki i ogłosił w IV t. Rozpraw i sprawozdań wydziału filologicznego Akad. Krak. r. 1878. 11) Wielki. 12) Nazywają cię; dziać komu, czemu-nazywać, dawać imię; dziano mu-nazywano go. 13) Czytam. |