ROMANUS.

ties Evangelium suum: In nomine Patris et Filii + et Spiritus Sancti. Amen.

Et accepta benedictione osculatur manum Celebrantis et cum aliis ministris, incenso et luminibus, accedens ad locum Evangelii, stans iunctis manibus, dicit: Dominus vobiscum. R. Et cum Spiritu tuo. Et pronuntians: Sequentiae sancti Evangelii secundum N. sive Initium pollice dextrae manus signat librum in principio Evangelii, quod est lecturus, deinde se ipsum in fronte, ore et pectore et dum ministri respondent Gloria tibi Domine, incensat ter librum, postea prosequitur Evangelium iunctis manibus: Quo finito Subdiaconus defert librum Sacerdoti, qui osculatur Evangelium dicens: Per Evangelica dicta deleantur nostra delicta. · Deinde Sacerdos incensatur a Diacono.]

Si vero Sacerdos sine Diacono et Subdiacono celebrat, delato libro ad aliud cornu Altaris, inclinatus in medio iunctis manibus dicit: Munda cor meum ut supra et Iube Domine benedicere. Dominus sit in corde meo et in labiis meis: ut digne et compe

tenter annuntiem Evangelium suum. Amen. Deinde conversus ad librum iunctis manibus dicit:

AMBROSIANUS.

Signans se in fronte, ore et pectore ait:

Lectio Sancti Evangelii secundum N. R. Gloria tibi, Domine.

Deinde inclinans versus crucem petit benedictionem, quae est similis Romanae: tum legit Evangelium.

Finito Evangelio dicit: Domi

tuo.

Kyrie eleison, Kyrie eleïson, Kyrie eleïson.

ROMANUS.

fronte, ore et pectore et legit Evangelium, ut dictum est. Quo finito respondet Minister Laus tibi Christe et Sacerdos osculatur E vangelium dicens: Per Evangelica dicta etc. ut supra.

In Missis Defunctorum dicitur Munda cor meum, sed non petitur benedictio, non deferuntur luminaria nec Celebrans osculatur librum. X. Deinde ad medium Altaris extendens, elevans et iungens manus, dicit si dicendum est Credo in unum Deum et prosequitur iunctis manibus. Dicitur autem Symbolum in omnibus Dominicis per annum, in omnibus festis Christi et Mariae, in festis Apostolorum et Evangelistarum ac Doctorum ecclesiae, in omni-bus festis duplicibus primae classis

etc.

Credo in unum Deum (caput cruci inclinat), Patrem omnipotentem, factorem coeli et terrae, visibilium omnium et invisibilium. Et in unum Dominum Iesum Christum (caput cruci inclinat) Filium Dei unigenitum. Et ex Patre natum ante omnia saecula. Deum de Deo, lumen de lumine, Deum verum de Deo vero. Genitum non factum, consubstantialem Patri: per quem omnia facta sunt. Qui propter nos homines et propter nostram salutem descendit de coelis. (Quae asteriscis signata sunt, dicit genuflexus.) *Et incarnatus est de Spiritu sancto ex Maria virgine et homo factus est. * Crucifixus etiam pro nobis sub

AMBROSIANUS.

Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo.

Et dicitur Antiphona post Evangelium, singulis Officiis propria.

Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.

Pacem habete.
B. Ad te Domine.

Dominus vobiscum.
R. Et cum spiritu tuo.

Et dicitur clara voce Oratio super Sindonem i. e. linteum tegmen, quo modo Altare coopertum est.

Nunc fit (saltem in ecclesia Cathedrali Mediolanensi) ex antiquo more Oblatio panis et vini. Cf. Muratorii Antiquit. Ital. m. a. T. IV. p. 854: Egregium sane remotae antiquitatis pignus ac vestigium ad haec usque tempora servatum. Nimirum alit eadem ecclesia decem senes laicos (Vecchioni nunc appel

ROMANUS.

Pontio Pilato passus et sepultus est. Et resurrexit tertia die secundum scripturas. Et ascendit in coelum, sedet ad dexteram Patris. Et iterum venturus est cum gloria iudicare vivos et mortuos: cuius regni non erit finis. Et in Spiritum Sanctum, Dominum et vivificantem: qui ex Patre Filioque procedit. Qui cum Patre et Filio simul adoratur (caput cruci inclinat) et conglorificatur: qui locutus est per Prophetas. Et unam sanctam, catholicam et apostolicam ecclesiam. Confiteor unum baptisma in remissionem peccatorum. Et expecto resurrectionem mortuorum. Et vitam venturi saeculi. Amen. Signat se signo crucis a fronte ad pectus.

XI. Deinde osculatur Altare et versus ad Populum dicit: Dominus vobiscum. R. Et cum spiritu tuo. Postea dicit Oremus et Offertorium, singulis Officiis proprium, e.g. in Festivitate Corporis Christi:

Sacerdotes Domini incensum et panes offerunt Deo: et ideo sancti erunt Deo suo et non polluent nomen eius. Alleluia.

XII. Dicto Offertorio, si est Missa sollemnis, Diaconus porrigit Celebranti patenam cum hostia: si privata, Sacerdos ipse accipit patenam cum Hostia, quam offerens dicit:

Suscipe sancte Pater, omnipotens, -aeterne Deus, hanc immaculatam Hostiam, quam ego indi

AMBROSIANUS.

lantur) totidemque anus: quorum munus est quibusdam sollemnibus sacris interesse. Honesto ac antiquo vestium genere utuntur et quum tempus Offertorii poscit ex iis duo mares fanonibus h.e. mappis candidis apte involuti accedunt ad gradus presbyterii (Beroldus tamen auctor est eos intrasse chorum) et dextera Oblalas, sinistra amulas cum vino tenent, quas sacerdos illuc ab altari una cum ministris descendens et duo vasa deaurata deferens suscipit. Idem subinde peragunt et feminae duae anili aetate venerandae.

Accipit Celebrans patenam cum hostia eamque offert dicens:

Suscipe clementissime Pater hunc panem sanctum, ut fiat Unigeniti tui Corpus, in nomine Patris et Filii et Spiritus sancti. Amen. Tunc infundit aquam in calicem dicens:

De latere Christi exivit sanguis et aqua pariter. In nomine Patris et Filii et Spiritus sancti. Amen.

Dein offert Calicem dicens :

Suscipe clementissimc Pater hunc calicem, ut fiat Unigeniti tui sanguis in nomine Patris et Filii et Spiritus Sancti. Amen.

Deinde iunctis manibus et inclinatus dicit:

Omnipotens, sempiterne Deus, placabilis et acceptabilis sit tibi haec oblatio, quam ego indignus pro me misero peccatore et pro delictis meis innumerabilibus tuae pietati offero, ut veniam et remis