CAPUT I. Ordo Missae Romanae Gregorianus cum Gelasiano comparatus. Licet inter aevi medii homines exstiterint permulti, qui liturgiam missae suis temporibus usitatam piis iisque verbosis commentariis illustrarent: non ferebat tamen illius aetatis ingenium acres et diligentes ecclesiasticae antiquitatis investigatores vel criticorum studia in vetustis liturgiarum chartis collocata. Saeculo demum decimo sexto cum theologi utriusque ecclesiae vehementer de nova Lutheri ac Reformatorum doctrina disputare coepissent telisque uterentur non modo e sacra scriptura, conciliorum decretis et ecclesiae christianae historia sed etiam ex antiquissimis ritibus depromtis: inde liturgicae disciplinae novam lucem affulsisse dixeris. Inter primos vetustae liturgiae notitiam denuo revocandi occasionem praebuit Matthias Flacius Illyricus, vir et stupendo eruditionis apparatu et immodico partium studio notabilis. Invento antiquo codice in bibliotheca Palatina edidit Argentinae libellum, Ottoni Henrico Palatino Rheni dedicatum: Missa latina quae olim ante Romanam circa septingentesimum Domini annum in usu fuit bona fide e vetusto authenticoque codice descripta *). Id vero evincere studet, ut Missa Romana Missa Illyrici est in rariorum librorum numero. Cf. J. Vogt, Catalog. libr.rariorum p. 400 sq. Bayle s. v. Illyricus. Iterum ex Flacii libro recusa est in Caroli Cointi Annalium Francorum Ecclesiasticorum Tom. II. an. 601. no. 20., item in appendice operis 1. Bonae: Rerum Liturgicarum libri duo. Colon. 1674. p. 913-954. Synopsis missae legitur apud Guilielm. Peyratium in Tractatu de Iuribus et antiquitatibus capellae |