Obrazy na stronie
PDF
ePub

Quàm ex hoc fonticulo tantundem fumere. Eò fit,
Plenior ut fi quos delectet copia justo,
Cum ripâ fimul avulfos ferat Aufidus acer.

At qui tantuli eget, quanto eft opus, is neque limo
Turbatam haurit aquam,neque vitam amittit in undis.

༡༠

At bona pars hominum decepta Cupidine falfò, Nil fatis eft, inquit: quia tanti, quantum habeas, fis. Quid facias illi? jubeas miferum effe, libenter 63 Quatenus id facit. ut quidam memoratur Athenis Sordidus ac dives, populi contemnere voces 65 Sic folitus: populus me fibilat; at mihi plaudo Ipfe domi, fimul ac nummos contemplor in arcâ. Tantalus à labris fitiens fugientia captat Flumina---quid rides? mutato nomine, de te Fabula narratur. congeftis undique faccis Indormis inhians, et tanquam parcere facris Cogeris, aut pictis tanquam gaudere tabellis. Nefcis quò valeat nummus, quem præbeat ufum? Panis ematur, olus, vini fextarius; adde, Queis humana fibi doleat natura negatis. An vigilare metu exanimem, noctesque diefque Formidare malos fures, incendia, fervos, Ne te compilent fugientes; hoc juvat? horum Semper ego optârim pauperrimus effe bonorum. At fi condoluit tentatum frigore corpus, Aut alius cafus lecto te affixit; habes qui Affideat, fomenta paret, medicum roget, ut te Sufcitet, ac reddat gnatis carifque propinquis. Non uxor falvum te vult, non filius; omnes Vicini oderunt, noti, pueri, atque puellæ. Miraris, cùm tu argento poft omnia ponas, Si nemo præftat, quem non merearis, amorem? At fi cognatos nullo natura labore

N 2

75

[ocr errors]

85

Quos

90

Quos tibi dat, retinere velis, fevareque amicos;
Infelix operam perdas: ut fi quis afellum
In campo doceat parentem currere frenis.
Denique fit finis quærendi: cúmque habeas plus,
Pauperiem metuas minùs: et finire laborem
Incipias, parto quod avebas: nec facias quod
Umidius quidam (non longa eft fabula) dives
Ut metiretur nummos, ita fordidus, ut fe
Non unquam fervo meliùs vestiret; ad ufque
Supremum tempus, ne fe penuria victûs
Opprimeret, metuebat: at hunc liberta fecuri
Divifit medium, fortiffima Tyndaridarum.

95

100

Quid mi igitur fuades? ut vivam Mænius? aut fic Ut Nomentanus? Pergis pugnantia fecum Frontibus adverfis componere. non ego, avarum Cùm veto te fieri, vappam jubeo ac nebulonem. Eft inter Tanaim quiddam, focerumque Vifelli: Eft modus in rebus; funt certi denique fines, 106 Quos ultrà citràque nequit confiftere rectum.

Illuc, unde abii, redco. nemon' ut avarus Se probet, ac potiùs laudet diverfa fequentes? Quòdque aliena capella gerat diftentius uber, 110 Tabefcat? neque fe majori pauperiorum [ret? Turbæ comparet? hunc atque hunc fuperare laboSic feftinanti femper locupletior obftat: Ut cùm carceribus miffos rapit ungula currus; Inftat equis auriga fuos vincentibus, illum Præteritum temnens extremos inter euntem. Inde fit, ut rarò, qui se vixisse beatum Dicat, et exacto contentus tempore, vitæ, Cedat, utì conviva fatur, reperire queamus. Jam fatis eft: ne me Crifpini fcrinia lippi 120 Compilâffe putes, verbum non ampliùs addam.

115

SATYRA

SATYRA II.

5

AMBUBAIARUM collegia, pharmacopolæ,
Mendici, mimæ, balatrones; hoc genus omne
Mæftum ac folicitum eft cantoris morte Tigelli:
Quippe benignus erat. contrà hic, ne prodigus effe
Dicatur, metuens, inopi dare nolit amico,
Frigus quo duramque famem depellere poffit.
Hunc fi perconteris, avi cur atque parentis
Præclaram ingratâ stringat malus ingluvie rem,
Omnia conductis coëmens obfonia numinis;
Sordidus, atque animi quòd parvi nolit haberi, 10
Refpondet: laudatur ab his, culpatur ab illis.
Fufidius vappæ famam timet ac nebulonis,
Dives agris, dives pofitis in fœnore nummis.
Quinas hic capiti mercedes exfecat; atque
Quanto perditior quifque eft, tanto ac:iùs urget:
Nomina fectatur, modò fumtà veste virili, 16
Sub patribus duris, tironum. Maxime, quis non
Jupiter, exclamet, fimul atque audivit? At in fe
Pro quæftu fumptum facit. Hic? vix credere poffis
Quàm fibi non fit amicus: ita ut pater ille, Terenti
Fabula quem miferum gnato vixiffe fugato
Inducit, non se pejùs cruciaverit, atque hic.
Si quis nunc quærat, Quò res hæc pertinet? Illuc;
Dum vitant ftulti vitia, in contraria currunt.
Malthinus tunicis demiffis ambulat; eft qui
Inguen ad obfcænum fubductis ufque facetus :
Paftillos Rufillus olet, Gorgonius hircum.
Nil medium eft. funt qui nolint tetigiffe, nifi illas,
Quarum fubfutâ talos tegat inftita vefte:
Contrà, alius nullam, nifi olenti in fornice stantem.
Quidam notus homo cùm exiret fornice; Macte 31

N 3

21

25

Virtate

Virtute efto, inquit fententia dia Catonis.
Nam fimul ac venas inflavit tetra libido;
Huc juvenes æquum eft descendere, non alienas
Permolere uxores. Nolim laudarier, inquit,
Sic me, mirator cunni Cupiennius albi.

35

45

50

Audire eft operæ precium, procedere rectè Qui machis non vultis, ut omni parte laborent; Utque illis multo corrupta dolore voluptas, Atque hæc rara, cadat dura inter fæpe pericla. 40 Hic fe præcipitem tecto dedit: ille flagellis Ad mortem cæfus: fugiens hic decidit acrem Prædonum in turbam: dedit hic pro corpore nummos: Hunc perminxerunt calones: quin etiam illud Accidit, ut cuidam teftes caudamque falacem Demeteret ferrum. juré omnes: Galba negabat. Tutior at quanto merx eft in claffe fecundâ! Libertinarum dico: Salluftius in quas Non minùs infanit quàm qui machatur. at hic fi, Quà res, quà ratio fuaderet, quáque modeftè Munifico effe licet, vellet bonus atque benignus Effe; daret quantum fatis effet, nec fibi damno Dedecorique foret. verùm hoc fe amplectitur uno; Hoc amat, et laudat : Matronam nullam ego tango. Ut quondam Marfæus, amator Originis; ille, 55 Qui patrium mimæ donat fundumque laremque, Nil fuerit mî, inquit, cum uxoribus unquam alienis. Verùm eft cum mimis, eft cum meretricibus: unde Fama malum gravius, quàm res, trahit. an tibi abunde Perfonam fatis eft, non illud, quidquid ubique 60 Officit, evitare? bonam deperdere famam, Rem patris oblimare, malum eft ubicunq; quid intereft, in matronâ, ancillâ, peccefve togatâ ? Villius in Faustâ Sullæ gener ( hoc mifer uno

[te

70

75

[tus.

Nomine deceptus) pœnas dedit ufque fuperque 65
Quàm fatis eft, pugnis cæfus, ferroque petitus,
Exclufus fore, cùm Longarenus foret intus.
Huic fi mutonis verbis mala tanta videntis
Diceret hæc animus: Quid vis tibi? nunquid ego à
Magno prognatum depofco confule cunnum,
Velatumque ftolâ, mea cùm conferbuit ira?
Quid refponderet? Magno patre nata puella eft.
At quanto meliora monet, pugnantiaque iftis
Dives opis natura fuæ ! tu fi modò rectè -
Difpenfare velis, ac non fugienda petendis
Immifcere. tuo vitio, rerumne labores,
Nil referre putas ? quare, ne poeniteat te,
Define matronas fectarier: unde laboris..
Plus haurire mali eft, quam ex re decerpere fruc-
Nec magis huic inter niveos viridesque lapillos 80
(Sit licet hoc, Cerinthe, tuum) tenerum eft femur, aut
Rectius; atque etiam melius perfæpe togatæ. [crus
Adde huc, quòd mercem fine fucis geftat apertè
Quod venale habet, oftendit; nec, fi quid honefti eft,
Jactat, habetque palàm, quærit quo turpia.celet.
Regibus hic mos eft; ubi equos mercantur, opertos
Infpiciunt: ne, fi facies (ut fæpe) decora 87
Molli fulta pede eft, emptorem inducat hiantem,
Quòd pulchræ clunes, breve quòd caput ardua cervix,
Hoc illi rectè. ne corporis optima lynceis
Contempleré oculis, Hypfæâ cæcior, illa

90

[ocr errors]

Quæ mala funt, fpectes. O crus, ô brachia! Verùm
Depygis, nafuta, brevi latere, ac pede longo eft.
Matronæ, præter faciem, nil cernere poffis,
Cætera, ni Catia eft, demissâ vefte tegentis.
Si interdicta petes, vallo circumdata (nam te
Hoc facit infanum) multæ tibi tum officient res;
Cuftodes,

.95

« PoprzedniaDalej »