τάξας ἐν οἷς ἐδοκίμασε τόποις, ὡς ἡ τῆς κοσμογενείας 1) βίβλος διέξεισι, καὶ καλλωπίσας αὐτὴν καὶ καθωραΐσας, καὶ τὰ ἐκ γῆς πάντα φυόμενα δημιουργήσας, καὶ τὰ ζῶα, καὶ εἴ τι ἕτερον, ἀπεκλήρωσε ταύτην ἑαυτῷ τε καὶ ἀποστατικαῖς δυνάμεσιν οἰκητήριον. Ἔπειτα πλάσας τὸ σῶμα τοῦ ̓Αδὰμ ἀπὸ γῆς ὕδατι φυραθείσης 2), ἔστησεν ὀρθὸν, ἀφ ̓ οὗ καταρρεύσασά τις νοτὶς ἐπὶ τὸν δεξιὸν πόδα, καὶ διὰ τοῦ μεγάλου δακτύλου χεθεῖσα κατὰ τοῦ ἐδάφους ἑλικοειδῶς ἐῤῥύη, καὶ σχῆμα ὄψεως ἀπετέλεσεν. Αθροίσας δὲ τὸ ἐν ἑαυτῷ πνεῦμα ὁ Σαταναὴλ ἐνέπνευσε τῷ πλασθέντι σώματι ζωὴν, τὸ δὲ ἐξ αὐτοῦ πνεῦμα διὰ χαυνότητα καταῤῥυν ἐπὶ τὸν δεξιὸν ὁμοίως πόδα καὶ διὰ τοῦ μεγάλου δακτύλου χεθὲν, εἰς τὴν ἑλικοειδῆ ῥανίδα κατέσκηψεν 3), ἡ δὲ παραυτίκα ζωοποιηθεῖσα καὶ ἀποτμηθεῖσα τοῦ δακτύλου γέγονεν ὄφις, καὶ εἵρπυσε. Διὰ τοῦτο γὰρ καὶ φρόνιμον αὐτὸν γενέσθαι καὶ νουνεχῇ, ὡς τοῦ ἐμφυσήματος τοῦ Σαταναὴλ εἰς ψυχὴν αὐτῷ καταστάντος. Ὅπερ ἰδὼν ὁ καινὸς οὗτος δημιουργός, καὶ γνοὺς, ὅτι μάτην πονεῖ, διεπρεσβεύσατο πρὸς τὸν ἀγαθὸν Πατέρα, καὶ παρεκάλεσε πεμφθῆναι παρ ̓ αὐτοῦ πνοὴν, ἐπαγ γειλάμενος κοινὸν εἶναι τὸν ἄνθρωπον, εἰ ζωοποιηθῇ 4), καὶ ἀπὸ τοῦ γένους αὐτοῦ πληροῦσθαι τοὺς ἐν οὐρανῷ τόπους τῶν ἀποῤῥιφέντων 5) ̓Αγγέλων. δὲ Θεὸν, ὡς ἀγαθὸν, ἐπινεῦσαι καὶ ἐμφυσῆσαι τῷ παρὰ τοῦ Σαταναὴλ πλασθέντι πνεῦμα ζωῆς, καὶ γενέσθαι παραυτίκα τὸν ἄνθρωπον εἰς ψυχὴν ζῶσαν, λαμπρύνασαν τὸ σῶμα, καὶ πολλαῖς αὐτὸ καταφαιδρύνασαν χάρισιν. Εἶτα τῆς Ενας ὁμοίως ἐκεῖθεν ποιηθείσης, καὶ ταῖς ἴσαις ἀπαστραψάσης λαμπρότησι φθονῆσαι τὸν Σαταναὴλ, καὶ μεταμεληθῆναι, καὶ κινηθῆναι πρὸς ἐπιβουλὴν τοῦ 1) Wolf. p. 67 κοσμογονίας. Τον 3) Tergov. κατέκυψεν. 5) Wolf. 1 c. ἀποῤῥιφθέντων. suis in locis, ut ei visum est, collocasset, quemadmodum in libro, qui mundi continet procreationem, descriptum est; terram ornavit et decoravit, et omnia fecit, quae nascuntur e terra, et animalia, et si quid aliud est, camque sibi et aliis potestatibus, quae defecerant, constituit domicilium. Deinde cum Adam e terra aqua commixta formasset, eum rectum collocavit, ex quo humor quidam in dextrum pedem defluxit, et per magnum digitum effusus in terram se circumvolvit, et serpentis figuram reddidit. Satanaël vero spiritum suum colligens in corpus a se conflatum vitam insufflavit. Sed spiritus ejus per vacuum similiter flucns in dexterum pedem, et per magnum digitum in tortuosam stillam coaluit, quae statim vitam accipiens, et a digito abscedens serpens effecta est et serpebat. Idcirco enim, inquiunt, est prudens ac mente praeditus serpens, quoniam Satanaëlis insufflatio illi fuit animae loco. Quod novus iste opifex conspicatus, cum animadverteret, se frustra laborare, legatos misit ad bonum Patrem, qui peterent, ut mitteret spiritum suum, promisitque hominem fore communem, si vitam acciperet, et ex genere ipsius repletas iri sedes, e quibus Angeli dejecti fuerant. Deum autem utpote bonum annuisse, insufflasseque Satanaëlis figmento spiritum vitae, et continuo factum esse hominem in animam viventem, quae corpus illustraret et multiplici gratia decoraret. Post autem cum Eva item ex eo fuisset formata, eodemque esset affecta splendore, Satanaël invidia commotum sententiam πλάσματος τοῦ ἰδίου 1), καὶ εἰσρυῆναι τοῖς ἐγκάτοις τοῦ ὄφεως, καὶ ἐξαπατῆσαι τὴν Ευαν, καὶ συγγενέσθαι αὐτῇ, καὶ ποιῆσαι ἔγκυον, ἵνα τὸ σπέρμα τούτου προλαβὼν κατακυριεύῃ τοῦ ̓Αδαμιαίου σπέρματος, καὶ ὡς οἷόν τε διαφθείρῃ, καὶ μὴ συγχωρῇ αὐξάνεσθαι καὶ πληθύνεσθαι. Τὴν δὲ ταχέως ὠδινήσασαν ἀπογεν νῆσαι τὸν Καὶν ἐκ τῆς συνουσίας τοῦ Σαταναὴλ, καὶ ἀδελφὴν δίδυμον ὁμοιότρο πον, ὄνομα αὐτῇ Καλωμενά 2). Ζηλοτυπήσαντα δὲ τὸν ̓Αδάμ συνελθεῖν καὶ αὐτὸν τῇ Εὔᾳ, καὶ γεννῆσαι τὸν ̓Αβελ, ὃν ἀνελὼν εὐθὺς ὁ Καὶν τὸν φόνον 3) εἰς τὸν βίον εἰσήγαγε. διὰ τοῦτο καὶ τὸν ̓Απόστολον Ιωάννην εἰπεῖν, ὅτι ὁ Καϊν ἐκ τοῦ πονηροῦ ἦν ). Τοῦ Σαταναὴλ μέντοι συμφθαρέντος ἀσελγῶς τῇ Εὔᾳ διὰ μέσου τοῦ ὄφεως, ἀφαιρεθῆναι ἀπ ̓ αὐτοῦ τὴν θείαν αὐτίκα καὶ στολὴν καὶ μορφὴν, καὶ τὴν δημιουργικὴν, ὡς εἴρηται, δύναμιν, καὶ τὴν τοῦ θεοῦ προσηγορίαν. Θεὸν γὰρ ἄχρι τότε καὶ αὐτὸν ὀνομάζεσθαι, καὶ γυμνωθέντα τούτων ἁπάν των σκοτεινὸν γενέσθαι καὶ δυσειδῆ. Τὸν δ ̓ ἀγαθὸν Πατέρα μέχρι τούτου στήσαντα τὴν ὀργὴν, ἀφεῖναι τοῦτον κοσμοκράτορα καὶ κύριον, ὧν αὐτὸς ἐδημιούργησε πεσών ἄνωθεν. Ταῦτα μὲν ἐκείνων τὰ μυθικά. ̓Αλλὰ πῶς οὐκ ἠδύνατο τοῖς ὕδασιν ἐφιζάνειν; μᾶλλον δὲ ἐπεὶ τὸ ἐφιζάνειν σώματός ἐστι, πῶς οὐκ ἠδύνατο μετὰ τῶν συναποστατικῶν δυνάμεων ἔχειν τὸ ὕδωρ ἐνδιαιτητήριον; καὶ γὰρ καὶ νῦν ὕδασιν ἐνδιαιτῶνται, καὶ πηγαῖς, καὶ ποταμοῖς, καὶ λίμναις, καὶ θαλάσσαις, καὶ καταχθόνιοι μένουσιν, ὡς πνεύματα ἄϋλα, πολλῷ τῶν ἀνεμιαίων πνευμάτων αυλότερα. Εἰ δὲ καὶ φύσει Θεοῦ υἱὸς ἦν, ἰσοσθενὴς ἂν ἦν τῇ φύσει Tergov. et Wolf. p. 73. 1) Wolf. p. 73 τοῦ ἰδίου πλάσματος. 2) Ita Cod. Vienn. 270. a) 1 Jo. 3, 12. mutasse, et ad insidias proprio figmento struendas se convertisse, et serpentis visceribus influentem decepisse Evam et cum illa consuetudinem habuisse, ut ea uterum gerente semen ipsius semini Adam anteiret, et quoad fieri posset illud corrumperet, nec augeri multiplicarique permitteret. Sed Evam mox doloribus partus affectam peperisse Cain ex concubitu Satanaëlis, et sororem ei similem, cui nomen fuit Calomena; Adam vero aemulatione commotum rem ipsum quoque habuisse cum Eva, et Abel suscepisse, quem statim interficiens Cain invidiam in vitam intulit. Ideoque Joannem Apostolum dixisse, quod Cain ex maligno erat. Caeterum cum Satanaël impudice cum Eva per serpentem corrumperetur, divina fuisse statim privatum forma ac vestimento, et creandi facultate, et Dei appellatione, quibus ademptis rebus tenebricosum atque omnibus invisum evasisse. Sed bonum Patrem sic iracundiam temperasse, ut permitteret auctorem ac dominum corum esse, quae ipse e sublimibus cadens condiderat. Istiusmodi sunt ipsorum fabulae. Verum cur non potuit aquis insidere? imo vero, quando corpora quoque insident aquis, cur ipse una cum defectricibus illis potestatibus proprium non habuit in aquis domicilium? quandoquidem nuuc etiam in aquis habitant et in fontibus, et in mari, et in locis subterrancis, cum a materia longius absint, quam ipsi ventorum flatus. Quodsi Satanaël natura eum Πατρὶ, καθάπερ καὶ ὁ μονογενὴς Υἱὸς, ὁ λέγων, ἐγὼ καὶ ὁ Πατὴρ ἕν ἐσμεν 4), καὶ αὖθις, ὁ ἑωρακὼς ἐμὲ ἑώρακε τὸν Πατέρα b), καὶ πάλιν, ὅσα ἔχει ὁ Πατὴρ, ἐμά ἐστι καὶ αὖθις, εἰ οὐ ποιῶ τὰ ἔργα τοῦ Πατρός μου, μὴ πιστεύετέ μοι 4). Ἰσοσθενῆς δὲ ὢν ἀντέστη ἂν, ἐπειδὴ καὶ ὅλως ἀποστασίαν ἐμελέτησε 1), καὶ οὐκ ἂν οὕτω ῥαδίως κατεβλήθη. Πῶς δὲ καὶ ῥιφεὶς εἶχεν ἔτι τὴν τοῦ θεοῦ μορφὴν, καὶ στολὴν, καὶ τὴν δημιουργικὴν αὐτοῦ δύναμιν; ἔδει γὰρ αὐτὸν πρότερον γυμνωθῆναι τούτων, εἶτα καταῤῥιφῆναι. ̓Απιθάνου δὲ τοῦ μέρους τούτου φανέντος καὶ γυμνοῦ πάσης ἀληθείας, ἀκολούθως καὶ τὰ ἀκόλουθα τούτῳ ψευδῆ φαίνον ται καὶ ἀσύστατα. Σκοπητέον δὲ, πῶς ἐκ τῆς ἀθετουμένης αὐτοῖς Μωσαϊκῆς βίβλου παράγουσι μαρτυρίαν, ὅτι ἐν ἀρχῇ ἐποίησεν ὁ Θεὸς τὸν οὐρανὸν καὶ τὴν γῆν €). Τὸ δὲ δογματίζειν, ὅτι ὁ Σαταναὴλ ἐδημιούργησε τὸ στερέωμα, καὶ ὅτι συνήγαγε τὰ ὕδατα εἰς τὰς κατασκευασθείσας αὐτοῖς συναγωγὰς, καὶ ὅτι κατεκόσμησε τὸ στερέωμα καὶ τὴν γῆν, καὶ τὰ ἐφεξῆς ἅπαντα μέχρι τοῦ εἰς τὸν πρωτόπλαστον ἐμφυσήματος, ἐκ τῆς Μωσαϊκῆς μὲν κοσμογενείας 2) ἐσυλήθησαν· τῷ Σαταναὴλ δὲ ἀνέθεντο τὴν τούτων δημιουργίαν οἱ Βογόμιλοι, τῷ δόγματι τῶν Παυλικιάνων ἀκολουθοῦντες. ̓Εκεῖνοι γὰρ τῷ Πονηρῷ οὐ μόνον τὴν τούτων δημιουργίαν ἀπονέμουσιν, ἀλλὰ καὶ τὴν τοῦ πρώτου οὐρανοῦ καὶ τῆς γῆς, καὶ ἁπλῶς εἰπεῖν, ἁπάντων τῶν ἐγκοσμίων. Καὶ ζήτησον ἐν τῷ κατὰ τῶν Παυλι κιάνων Τίτλῳ τὰ κεφάλαια, οἷς ἐπιγέγραπται, ὅτι οὐ δύο ἀρχαί, ἀλλ ̓ εἷς δημιουργὸς οὐρανοῦ καὶ γῆς, καὶ τῶν ἐν μέσῳ· καὶ εὑρήσεις ἐν ἐκείνοις τὰς προςφόρους ἀνατροπὰς, ὅσαι τῷ παρόντι τῶν Βογομίλων δόγματι προσαρμόζουσιν. esse, 1) Ισοσθενὴς ἐμελέτησε deest apud Wolfium p. 69. 2) Wolf. p. 69 κοσμογονείας. b) Jo. 14, 9. c) Jo. 16, 15. d) Jo. 10, 37. e) Gen. 1, I. fuisset filius Dei, potentia patri suo par extitisset, quemadmodum et unigenitus Filius, qui dicit: ego et Pater unum sumus; et rursum : omnia quae Pater habet mea sunt; et rursum : qui vidit me, Patrem vidit; et rursum: nisi facio opera Patris mei, ne in me credite. Quodsi potentia par extitisset, quamvis de defectione omnino cogitasset, haud facile dejectus esset. Dejectus autem Dei formam atque habitum et procreandi potestatem non retinuisset. His enim prius illum spoliari oportuit, deinde expelli. Quare cum pars horum absurda et ab omni veritate aliena perspicue sit; constat, et ea quae consequuntur plane falsa nec ullo modo posse consistere. Nec illud negligendum est, quod ex Mosis libro, quem improbant, testimonium illud proferunt: in principio fecit Deus coelum et terram. Nam quod Satanaël firmamentum fecisse dicunt, et aquas in loca ipsis parata congregasse, ornasseque firmamentum et terram, et quae sequantur omnia usque ad hominis formationem et insufflationem in eum, ex Mosis libro, in quo mundi procreationem enarrat, surrepta sunt a Bogomilis, qui Paulicianorum opinionem sequentes opificium eorum Satanaëli tribuerunt. Illi enim non solum aliarum rerum, sed etiam primi hominis, et terrae, et omnium_quae in mundo sunt procreationem Malo adscribunt. Quaere in Titulo adversus Paulicianos capita, quae inscripta sunt: Non esse duo principia, sed unum auctorem coeli et terrae, et eorum quae in medio sunt; et in illis invenies varias rationes, quibus haec Bogomilorum opinio confutari facile queat. Ibi rursum Ὅτι δὲ οὐδὲ τὸ σῶμα τοῦ πρωτοπλάστου δημιούργημα 1) τοῦ Σαταναήλ ἐστιν, ἐκεῖ πάλιν σαφῶς εὑρήσεις ἐν τοῖς ἐφεξῆς κεφαλαίοις, οἷς ὁμοίως ἐπιγέγραπται, ὅτι εἷς δημιουργὸς τοῦ σώματος καὶ τῆς ψυχῆς, ἤτοι τοῦ ἀνθρώπου. Τὴν γὰρ κατὰ τὸν ὄφιν μυθολογίαν αὐτῶν παρήσομεν, ὡς γέλωτος μᾶλλον ἢ ἀντιῤῥήσεως ἀξίαν. Διὰ τίνος δὲ μεσίτου καὶ τὴν πρὸς τὸν ἐπιβουλευθέντα Πατέρα καὶ Θεὸν ἐποιήσατο πρεσβείαν ὁ καταῤῥαγεὶς ἐχθρός; Οὐδεὶς μὲν γὰρ ἐκ τῶν συναποστάν των αὐτῷ ταύτην ἂν ἐτόλμησεν ὑποστῆναι, καὶ αὖθις οὐδεὶς τῶν παρὰ τῷ θεῷ λειτουργικῶν Αγγέλων ἠθέλησε μεσιτεῦσαι τῷ καὶ τούτων 2) ἐχθρῷ. Πῶς δὲ καὶ ὁ ἀγαθὸς Θεὸς ἐπλήρωσεν ἂν τὴν αἴτησιν τοῦ δυσμενοῦς, τὴν περὶ τοῦ καταπέμψαι πρὸς τὸ δι ̓ αὐτοῦ πλασθὲν σῶμα ψυχὴν, ὥστε εἶναι τὸν ἄνθρωπον κοινόν; τίς γὰρ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; τίς δὲ συμφώνησις Θεῷ πρὸς Βελίαρ; Πῶς δ ̓ ἂν καὶ ὁ Σαταναὴλ ἀσώματος ὢν σωματικῶς τῇ Εὔᾳ συνεγένετο, εἰ μήπου κατὰ φαντασίαν εἴποι τις; Εἰ δὲ κατὰ φαντασίαν, πῶς ἂν ἐπαιδοποίησεν ἐξ αὐ τῆς; Πῶς δὲ ὁ Καὶν υἱὸς αὐτοῦ γεγονὼς οὐκ αὐτῷ ἦν ἶσος καὶ ὅμοιος, ἀλλὰ τῷ Αδάμ; πᾶν γὰρ γέννημα ἶσον καὶ ὅμοιον τῷ γεγεννηκότι κατὰ τὴν φύσιν 3) ἐστὶν, ὁ δὲ ̓Απόστολος Ιωάννης εἶπεν, ἐκ τοῦ πονηροῦ εἶναι 4) τὸν Καϊν, οὐχ ὡς ἐκ τοῦ πονηροῦ σωματικῶς γεννηθέντα, ἀλλ ̓ ὡς τὴν κακίαν ἐξ ἐκείνου μεμαθηκότα. Πολλάκις γὰρ τέκνον λέγεται καὶ ὁ μαθητὴς, καὶ πατὴρ αὖθις ὁ διδάσκαλος. Ἐπεὶ δὲ οὐδενὸς τῶν ἐγκοσμίων κτισμάτων ἀπεδείχθη 5) δημιουργὸς ὁ Σατανᾶς, ὡς ἐν τοῖς κατὰ τῶν Παυλικιάνων κεφαλαίοις ἀναγέγραπται, πρὸς ἃ πρὸ μικροῦ παρεπέμψαμεν 6), οὐδενὸς ἄρα τῶν ἐν τῷ κόσμῳ κτισμάτων κοσμοκράτορα καὶ 2) Wolf. τούτῳ. 3) Wolf κατὰ φύσιν. 4) Terg. 5) Tergov. ἐδείχθη. 6) Tergov. προεπέμψαμεν. 1) Wolf p. 72 τὸ δημιούργημα. ut ei aperte deprehendes in capitibus subsequentibus, quae similiter inscripta sunt, unum esse corporis et animae auctorem. Nam fabulam de serpente ab ipsis confectam, ut risu potius quam confutatione dignam, omittemus." Quem porro legatum misit ad Patrem et Deum, quem insidiis petierat, ipse jam hostis declaratus? Nemo enim eorum, qui simul defecerant, co munere fungi ausus esset, et nemo rursum Angelorum Deo ministrantium cam provinciam cepisset, hostem ipsius et suum reconciliaret. Ad haec quomodo bonus Deus inimico consensisset postulanti, ut animam in corpus a se formatum demitteret, ut homo communis foret? Quae enim communio luci cum tenebris? aut qui consensus Deo cum Belial? Jam quomodo Satanaël corporis expers ratione corporea cum Eva concubuit? Per visumne? At si per visum '), quomodo ex illa filios precreavit? Aut cur Cain filius ejus non ipsi par et similis fuit, sed Adam? Omnis enim proles genitori natura par et similis est. Nam quod Joannes Apostolus dixit, Cain ex malo fuisse, non co spectant haec verba. quod corpore ab illo fuerit procreatus, sed quod ab illo malitiam didicerit. Saepe enim et discipulus vocatur filius et magister pater. Verum quoniam nullius rerum procreatarum, quae in mundo sunt, auctor est Satanas, ut in illis capitibus adversus Paulicianos scriptis, ad quae paulo ante lectorem rejecimus, demonstratum est, 1) Recte: Num corpore simulato? At si corpore simulato, constat, κύριον αὐτὸν ὁ Θεὸς κατέστησεν. Αλλ ̓ ἐπεὶ πολυσήμαντον ὄνομα τοῦ κόσμου πέφυκεν, ἓν δὲ τῶν σημαινομένων ἐστὶ καὶ ἡ κοσμικὴ κακία καὶ μοχθηρία, περὶ ἧς ὁ Κύριος ἔλεγε πρὸς τοὺς μαθητάς, ὅτι εἰ ἐκ τοῦ κόσμου ἦτε, ὁ κόσμος ἂν τὸ ἴδιον ἐφίλει α), ταύτης καὶ μόνης ὀνομάζεται κοσμοκράτωρ αὐτὸς, τὴν κακίαν ταύτην δημιουργήσας τῇ τοῦ καλοῦ φυγῇ, καὶ δι ̓ αὐτῆς ἄρχων καὶ κυριεύων τῶν ὑπ ̓ αὐτῆς δελεαζομένων, καὶ ὑποταττομένων ἑκουσίως αὐτῷ. Π'. Λέγουσιν, ὅτι τῶν ἀνθρώπων πικρῶς τυραννουμένων καὶ ἀπηνῶς ἀπολλυμένων μόγις ὀλίγοι τινὲς τῆς τοῦ πατρὸς 1) μερίδος ἐγένοντο, καὶ εἰς τὴν τῶν Αγγέλων τάξιν ἀνέβησαν 2). Τούτους δὲ εἶναι τοὺς ἐν ταῖς γενεαλογίαις τοῦτε κατὰ Ματθαῖον Εὐαγγελίου, καὶ τοῦ κατὰ Λουκᾶν μνημονευομένους. Οψέ ποτε δὲ συνῆκε κατασοφισθεὶς ὁ Πατήρ, καὶ ἀδικεῖσθαι γνοὺς, ὅτι τὸ τιμιώτερον μέρος τοῦ ἀνθρώπου δοὺς, τὰ καιριώτατα 3) συντελέσας εἰς τὸν ἀπαρτισμὸν αὐτ τοῦ, πολλοστημόριον 4) ἀποφέρεται 5) τοῦ γένους, καὶ ἅμα κατελεήσας τὴν ψυχὴν, τὸ ἴδιον ἐμφύσημα, πάσχουσαν οὕτως ἀθλίως καὶ καταδυναστευομένην, διαναστῆναι πρὸς ἄμυναν, καὶ ἐν τῷ πεντακισχιλιοστῷ πεντακοσιοστῷ ἔτει ἐξερεύξασθαι 6) τῆς ἑαυτοῦ καρδίας λόγον, τοῦτον δὲ τὸν Υἱὸν καὶ Θεόν. Ἐξηρεύξατο 7 γάρ, φησιν, ἡ καρδία μου λόγον ἀγαθόν b). Τοῦτον δὲ τὸν Λόγον καὶ Υἱὸν ἰσχυρίζονται εἶναι τὸν ̓Αρχάγγελον Μιχαήλ· καλεῖται γάρ, φησι, τὸ ὄνομα αὐτοῦ μεγάλης βουλῆς "Αγγελος ) Αρχάγγελον μὲν καλούμενον, ὡς θειότερον ὅλων Sed cum nullius rei, quae in mundo sit, dominum a Deo fuisse constitutum. quoniam vocabulum hoc, mundus, multiplex est, et significat etiam malitiam et nequitiam, quae in mundo est, de qua Dominus ad discipulos loquens intellexit, si ex mundo, inquiens, essetis, mundus quod suum est, diligeret; istius solius dominus appellatur: ipse enim ab honesto recedens malitiam peperit, et per ipsam princeps ac dominus eorum constituitur, qui ab illa decepti, ei sese ultro subjiciunt. VIII. Dicunt, cum homines acerbo Daemonum dominatu premerentur, crudeliterque perderentur, vix paucos ex parte Patris extitisse, et in Angelorum ordinem adscendisse, eos nimirum, qui in genealogiis Evangelii secundum Matthaeum et secundum Lucam recensentur. Tandem autem aliquando Patrem, se decipi atque injuria affici, animadvertisse, qui cum praestantiorem hominis partem tribuisset, in eoque perficiendo, quae praecipuae sunt partes, absolvisset, majore tamen generis hominum numero privaretur, animamque commiseratus, quam ipse insufflasset, quae tam misera servitute affligeretur, ad ejus ultionem anno quinquies millesimo quingentesimo ex corde suo Verbum eructasse, id est, Filium et Deum. Scriptum est enim : eructavit cor meum verbum boHoc autem Verbum et Filium Michaëlem Archangelum esse contendunt: vocabitur enim, inquit, nomen ejus magni consilii Angelus; Archangelum vocari, num. |