4

14

10 in imperio filium veste ac potestate regia " spo- A pelli. Mox bellum inter Licinium ipsum et Conliare conatus, 12 conviciis autem ac 538 tumultibus militum palam conterritus, in Galliam profectus est, ut Constantino genero æque dolis junctus auferret imperium; sed per filiam deprehensus ac proditus, deinde in fugam versus, Massiliæ oppressus et interfectus est. Porro Galerius, occiso Severo, Licinium imperatorem creavit. Cumque persecutionem a Diocletiano et Maximiano 13 missam ipse atrocioribus edictis accumula visset, ac postquam per annos decem omni genere hominum exhausit provincias, putrefaclo introrsum pectore, et vitalibus dissolutis, cum ultra horrorem humanæ miseria etiam vermes eructaret, medicique, ultra jam fetorem non ferentes, crebro jussu ejus occiderentur, a quodam medico constantiam ex desperatione sumente increpitus, B iram Dei suam esse poenam atque ideo a medicis non posse curari, edictis late missis, Christianos de exsiliis revocavit. Ipse autem cruciatus non sustinens, vim vitæ suæ attulit. 15 Ita respublica nunc sub novis quatuor principibus fuit, Constantino et Maxentio, filiis Augustorum, Licinio autem et 16 Maximino, hominibus novis. Constantinus pacem Ecclesiis post decem annos quam a persecutoribus vexabantur, indulsit. Deinde inter Constantinum et Maxentium bellum civile 17 exortum est. Maxentius, sæpe multis præliis fatigatus, ultime ad pontem Mulvium victus et interfectus est. Maximinus, persecutionis Christianorum incentor exsecutorque infestissimus, apud Tarsum, dum civile bellum contra Licinium disponit, interiit. Licinius, repentina rabie suscitatus, omnes Christianos e palatio suo jussit ex

18

C

stantinum efferbuit. Sed Constantinus Licinium, sororis suæ virum in Pannonia primum vicit, deinde apud Cibalas oppressit, universaque Græcia potitus, Licinium crebris bellis terra marique assurgentem 19 et repressum, tandem ad 539 deditionem coegit, sed Herculei Maximiani, soceri sui, motus exemplo, ne iterum depositam purpuram in perniciem reipublicæ sumeret, privatum jussit occidi; 20 cum, omnibus jam ministris nefariæ persecutionis exstinctis, hunc quoque, in quantum exserere potuit, persecutorem, digna punitio flagitaret. Constantini filii, Crispus et Constantinus, et Licinius adolescens, Licinii Augusti filius, Constantini autem ex sorore nepos, Cæsares sunt creati. His diebus 1 Arius, Alexandrinæ urbis presbyter, a veritate fidei catholica devians, exitiabile plurimis dogma constituit. Qui simul ut primum Alexandriæ vel notus vel notatus inter confusos vulgo sectatores insectatoresque factus est, ab Alexandro, tunc ejusdem urbis episcopo, pulsus Ecclesia est. Cumque homines 23 quos in errorem seduxerat, ctiam in seditionem excitaret, apud Nicæam, urbem Bithyniæ, conventus trecentorum et octodecim episcoporum factus est, per quos Arianum dogma " exitiabile et miserum evidentissime deprehensum, palam prodi. tum ac reprobatum est. Sed inter hæc latent causæ, cur vindicem gladium, et destinatam in impios pu nitionem, Constantinus imperator etiam in proprios egit affectus. Nam Crispum filium suum et 25 Licinium, sororis filium, interfecit. Præterea multas 540 gen. tes diversis præliis subegit. 26 Urbem 27 nominis sui

HIAVERCAMPI NOTE.

10. In imperio. Manuscripti quidam delent in. 11. Spoliare conatus. Lugd. Batt. quatuor, spoliare conatus est, et sic quoque Ultr. et Coll. Gron. atque edd. quædam vetercs; at editio August., exspoliare

conalus.

12. Conviciis autem ac tumultibus. Codex Perizon., Convictus autem, etc.; sed in duobus Lugd. Batt. autem non exstat.

13. Missam. Ed. Aug., passam.

14. Medicique, etc. Sic recte in edd. prima, Venetis et Scotti legitur, et nihil in sequentibus invenitur quo vox neque, quæ occurrit in Fabric. et aliis, sese tueri possit.

15. Ita resp. tunc. Sic transponunt mss. Nescio quomodo in Fabricianis et Scott. edd. pro tunc tolerari potuerit et repeti sæpius, Ita nunc resp.

16. Maximino. Verum homini nomen restituunt D mss. Inepte in vulg., Maximiano.

17. Exortum est. Ed. Aug. ortum est. 18. Fatigatus. Lugd. Batt. quatuor, Ultr. et Coll. Gronov., agitatus; ed. Ang. fugatus.

19. Et repressum. Ed. Aug., et oppressum.

20. Cum, omnibus, etc. Depravatus in edd. hic locus ita fuit: Quamvis omnibus jam ministris nefariæ persecutionis exstinctis, hunc quoque in quantum exercere potuit persecutionem, digna punitio flagitaret. Primo autem reposui cum ex edd. omnium principe, Paris. et Venetis; dein, auctoritate codd. Florenti. duorum, atque Perizon., ut et edd. August. et aļia omnium prima, pro persecutionem feci persecutorem. Pro exercere in quibusdam mss. exserere legi marginales notæ in Hitt. et Bolsuing. edd. testantur. Ne

22

illud quidem damno, dictum enim est ut exserere principem et similia. Fuit igitur persecutor, quantum per se potuit Licinius, futurus acrior, si per Constantinum licuisset. Itaque merito illum, qui solus supererat, divina manebat vindicta.

21. Arius, Alexandrinæ urbis. De Ario et concilio Niceno tam multa scriptores ecclesiastici, ut mihi tacendum putem. FABR.

22. Facius est. Duo ex mss. Lugd. Batt., cum Coll. Gronov., abjiciunt est.

23. Quos in errorem seduxerat. Mss. Lugd. Batt. quatuor cum Perizon. Ultr. et Coll. Gronov., cumque homines in hoc errore seductos, etc.

24. Exitiabile et miserum. Addunt esse Lugd. Balt. quatuor, Perizon., Ultr. et Coll. Gronov. et uterque Florentinus.

25. Licinium, sororis filium. Nescio unde putida lectio contra omnes miss. et edd. irrepserit in Fabricii et Scott. editiones, et Licinium filium, sororis filium, interfecit. Quasi de patre Licinio, jam ante interfecto, aliquis cogitare posset.

26. Urbem nomine suo. Constantinopolim intelligit, quæ prius Byzantium erat. FABR.

27. Nominis sui. Placet hæc lectio mss. omnium, ut et ed. August., præ alia quæ in reliquis vulgg. legitur, nomine suo. Et hinc innumeri inveniuntur nummi ex omni modulo, qui conditam a Constantino Magno Constantinopolim celebrant. Et hi quidem passim occurrunt, Rarissimum autem ex argento puro est Constantini Magni, maximi moduli, quod possideo, numisma, cum propter insolitam magnitudinem, tum propter superbissimam inscrip

30

6

7

Romanorum regum vel primus vel solus instituit. A tius Cæsar fratris filius, sed continuo militari Quæ sola expers idolorum, ad hoc, brevissimo tem- factione decerptus est. Interea maligna semper adpore, condita a Christiano imperatore, provecta est, versus Deum verum insectatio diaboli, quæ ab ut sola Romæ, tot sæculis, miseriisque provectæ, initio mundi usque ad nunc, a sincero fidei religio28 forma et potentia merito 29 possit æquari. Tum nisque tramite, soffusis errorum nebulis, lubrica deinde primus Constantinus justo ordine et pio vi- hominum corda perturbat; postquam Christianis imcem vertit edicto, siquidem statuit citra ullam ho- peratoribus summam regia potestatis in meliora minum cædem paganorum templa claudi. Mox Go- vertentibus, ecclesiam Christi zelo idololatriæ perthorum fortissimas et copiosissimas gentes in ipso sequi destitit, aliud machinamentum, quo per eosbarbarici soli sinu, hoc est in Sarmatarum regione dem Christianos imperatores Christi ecclesiam vexadelevit. Calocerum quemdam, 541 in Cypro aspi- ret, invenit. Fit igitur Ario, novi erroris auctori, rantem novis rebus, oppressit. Tricennalibus suis cæterisque discipulis ipsius ad familiaritatem 542 Dalmatium Cæsarem legit. Cumque bellum in Persas Constantii imperatoris promptus aditus et facilis via. moliretur, in villa publica juxta Nicomediam, dispo- Suadetur Constantio, ut quosdam in Deo gradus sitam bene rempublicam filiis tradens, diem obiit. credat et qui per januam ab errore idololatriæ fueCAPUT XXIX. B rat egressus, rursus in sinum ejus, dum in Deo deos quærit, tamquam per pseudothyrum inducitur, Perverso igitur zelo potestas armatur illusa, et sub nomine pietatis vis persecutionis agitatur. 10 De nova nominis electione contenditur, ut Arianorum potius ecclesiæ, quam catholicorum sint. Sequitur terramotus horribilis, qui plurimas Orientis urbes solo NOTÆ.

1

Constantinus, Constantius et Constans imperatores. Interim de Magnentio arripiente imperium, et Decentio. Anno ab Urbe condita MxCI, Constantius tricesimus quintus cum Constantino et Constante 2 fratribus suis adeptus imperium, 3 viginti quatuor annis tenuit. Fuit inter successores Constantini et Dalma

HAVERCAMPI

tionem. Cæsari enim Augusto, imperii Romani amplificatori, qui marmoream ex lateritia fecerat Romam, primus bic Christianus imperator, et novæ Romæ conditor, æquiparatur. Caput Constantini Magni, corona gemmata (pro qua laurea in numismate non dissimili apud Bandurium cernitur) cinctum, a priori parte est; a posteriori corona laurea ingens, cui

9

Caesaris inscribitur nomen, apposito ad caput Constantini, non proprio ipsius nomine, sed illius cui sese assimilabat, Augusti. Unde integra nummi, qui Lugduni cusus est, omnibus titulis superbior emergit inscriptio, CÆSAR AVGVSTVS. Magnitudo num. mi et pictura hæc est :

28. Forma el potentia. Florent. sec., forma ut po- C 6. Decerptus est. Id est, immature abreptus est. tentia; sec., et forma et potentia.

29. Possit æquari. Ita legi debere omnes mss. el ipsa clamat ratio. In vulgg. edd. exceptis prima et Paris. inepte legitur posset.

30. Calocerum. Lugd. Batt. pr. et tert., cum Coll. Gronov., Calotherum; Florent. duo, cum Ultr., Calocherum; Perizon., Calochareum.

CAP. XXIX.-1. Constantius, etc. Ex mss. et edd. vetustioribus ita reponendum duxi, magis convenienter quam, ut Fabricius aliique ediderunt, Constantinus tricesimus quintus cum Constantio et Constante, etc. Reliquis enim supervixit Constantius, Constantinus autem statim periit.

2. Fratribus suis. De Constantini tribus filiis, qui illi in imperio successerunt, Eutropius lib. ultimo. FABR.

3. Viginti quatuor annis. Male in ed. Aug. viginti tres decessit enim anno imperii vigesimo quinto, itaque integris viginti et quatuor annis imperavit. 4. Fratris filius. Lugd. Batt. quatuor, Perizon. et D Ultr., fratris sui filius.

5. Factione. Lugd. Batt. pr. et tert., seditione.

Scribæ quidam non intelligentes verbum, posuerant deceptus est.

7. Insectatio diaboli. Florent. sec., diabolica insectatio; tert., cum ed. Aug., diaboli insectatio.

8. Offusis. Mss. codd. Florentt. duo et Perizon., effusis.

9. Rursus in sinum ejus, dum. Libri plerique : reversus in sinum ejusdem, in quibus dum sensum quæro, nec invenio, sic immutavi. Audacter, inquies, audacter sane, sed nec minus commode. LAUT.Cum sic in omnibus mss. et præterea in ed. August. scribatur, corruptam tamen reliquarum editionum lectionem, quæ minus apte exhibent, reversus in sinum ejusdem, in Deo deos quærit, et tamquam per pseudothyrum inducitur, pleræque ex postremis secutæ sunt, excepta Scotti, in qua bene constitui

tur.

10. De nova nominis. Mss. quidam et edd. de novi nominis, etc.

11. Solo stravit. Priorem vocem mss. quædam delent.

rium qui deinde, cum improbus ac per hoc invisus cunctis esset, a Magnentianis ducibus oppressus est. Sequitur bellum illud horribile inter Constantium Magnentiumque apud Mursam urbem gestum, in quo multa Romanarum virium profligatio etiam in posterum nocuit. Magnentius tamen victus aufugit, ac non multo post apud Lugdunum propria se manu interfecit. Decentius quoque, frater ejusdem, quem Cæsarem Gallis præfecerat, apud Senonas laqueo vitam finivit. Continuo Constantius Gallum, patrui filium, Cæsarem legit quem rursus crudeliter ac tyrannice agentem, paulo postquam creaverat, occidit. Sylvanum quoque per Gallias rebus novis inhiantem, mature circumveniendum opprimendumque curavit,

stravit. 1 Constantinus, dum Constantem fratrem A roris filius, gladiatorum manu fretus, invasit impebello 1 insectatur, incauta petulantia periculis sese offerens, a ducibus ejus occisus est. 15 Constantius 543 adversus Persas et Saporem, qui Mesopotamiam 16 vastaverant, novem præliis parum prospere decertavit. Novissime, seditione atque intemperantia militum nocte adoriri pugnam coactus, patratam pene victoriam insuper victus amisit. 17 Post cum se Constans intolerandis vitiis dedisset, ac poena provincialium favorem militum compararet, Magnentii dolis in oppido 18 cui Helena nomen est, in proximo Hispaniæ interfectus est. Magnentius enim apud Augustodunum arripuit imperium, quod continuo per Galliam, Africam Italiamque porrexit. In Illyrico autem 19 Vetranionem, ætate grandævum, imperatorem sibi milites creaverunt, virum natura B Igitur Sylvano interfecto, Julianum patruelem suum, simplicem, cunctisque jucundum, sed qui ne prima quidem umquam litterarum elementa didicisset. Itaque 20 cum primas litteras, litterarumque syllabas, imperator senex, interdum invitus, meditaretur, a Constantio, qui tunc in Magnentium, ultione fratris accensus, bellum parabat, deponere jussus imperium, abjiciens cum litteris purpuras, contentusque 544 privatis feriis, palatium simul "1 scholamque dimisit. Nepotianus deinde, Romæ, Constantini so

Galli fratrem, Cæsarem creatum, misit ad Gallias. Itaque Julianus Cæsar eversas oppressas que ab hoste Gallias strenuissime in integrum restituit. Alamannorum parvis copiis magnam multitudinem fudit. 23 Rheno Germanos revinxit. His elatus successibus, fastigium usurpavit Augusti: et mox Italiam Illyricumque pervadens, Constantium, Parthicis præliis occupatum, regni parte privavit. Constantius, Juliani scelere comperto, dimissa expeditione Parthorum, HAVERCAMPI NOTÆ.

12. Constantinus dum, etc. Epicedium anonymi sophistæ Græcum in Constantinum hunc Juniorem, ex quo militaris illa factio et infelix ejus obitus cognosci potest, exstat ad calcem Eutropii ed. nostra p. 703. In eo causa mortis refertur ad percussores a fratre Constante subornatos.

15. Insectatur. Flor. sec., insectatus; ed. Aug. et C cod. Perizon., insequitur.

14. Periculis. Ed. Aug., periculo.

15. Constantius. Sic omnino ex mss. Lugd. Batt. sec. et quarto atque Ultr. reponi debet, non Con stans, ut fuit editum. Constanti enim cum Persis nihil negotii fuit, sed adversus Gothos aliosque

21

barbaros rem gessit, de quibus reportatas victorias insigne ex argento primi moduli testatur numisma, cujus ectypon penes me est. In parte anteriore cernitur cum pectore paludato, caput Constantis, corona gemmata insigne, cum hac inscriptione: FLavius IVLius CONSTANS Pius Felix AVGustus. Ab altera parte stat imperator thorace et paludamento indutus, læva tenens hastam, dextra signum militare, a cujus summitate dependet labarum monogrammate Christi insignitum, in circuitu scribitur ambitiosus titulus : TRIVMPHATOR GENTIVM BARBARARVM. Numisma Sisciæ in Pannonia cusum fuisse docent litteræ in ima ora positæ SIScia.

16. Vastaverant. Lugd. Batt. duo, cum Perizon. D et Florent. sec., vastaverat.

17. Post cum se Constans. Ex iisdem mss. quibus hic Lugd. Batt. duo reliqui cum Coll. Gronov. accedunt, inseritur Constans, cujus (ut in editis fit) omisso nomine, ingens Orosio, ut historiarum ignaro, fit injuria.

18. Cui Helena. Eutrop. scribit Constantem periisse haud longe ab Hispaniis in castro cui Helenæ nomen est. Schonhovius non recte castris, legit, quod ex Cassiodoro et Hieronymi Chronico perspicitur. FABR.

19. Vetranionem. Ita hoc nomen scribitur etiam in meo Eutropio. FABR.

20. Cum primas. Perizon. et Lugd. Bat. quart., cum primum.

21. Scholamque. Perizon., scholasque.

22. Ab hoste. Sic plerique mss.; alii, ab hostibus. 23. Rheno, etc. Perizon., Rheno Germanos flumine sejunxit.

24. Præliis. Lugd. Bat. tres cum Coll. Gronov. bellis, quod Latinius, sed Orosius promiscue usurpat.

dum ad civile bellum revertitur, in itinere inter Cili- A transfugæ in deserta perductus, cum vi sitis et ar

ciam Cappadociamque defunctus est. Ita ille qui 25 discissa pace et unitate fidei catholicæ, Christianos adversus Christianos 26 armans, civili (ut ita dicam) bello Ecclesiæ membra dilaceraverat, totum 27 inquietum tempus imperii sui, molestissimumque spatium vitæ suæ, bellis civilibus etiam per propinquos et consanguineos excitatis, exercuit, exegit, expendit.

545 CAPUT XXX.

Fl. Claudius Julianus imperator Cæsar. Anno ab Urbe condita MCXVI, 1 Julianus, dudum Cæsar, post autem sextus et trigesimus ab Augusto regno potitus, anno uno et mensibus octo imperii summam solus obtinuit, Christianam religionem arte

4

dore solis, atque insuper labore arenarum confectus periret exercitus, imperator tanto rerum periculo anxius, dum per vasta deserti 10 incautius evagatur, ab obvio quodam hostium equite conto ictus interiit. 11 Sic misericors Deus impia consilia impii morte dissolvit.

547 CAPUT XXXI.

Jovianus imperator Cæsar Augustus.

Anno ab Urbe condita MCXVII, 1 Jovianus, septimus et trigesimus imperator, in summo rerum discrimine ab exercitu creatus, cum et locorum iniquitate captus, et hostibus circumseptus, nullam evadendi facultatem nancisceretur, fœdus cum Sapore,

satis tamen necessarium pepigit: quippe ut tutum et incolumem Romanum exercitum non solum ab incursu hostium, verum etiam a locorum periculo liberaret, Nisibin oppidum et partem superioris Mesopotamiæ Persis concessit. Inde dum ad Illyricum rediens, per Galatiam iter agit, cum in cubiculum quoddam novum sese cubitum recepisset, calore prunarum et nidore parietum nuper calce illitorum, adgravatus et suffocatus, octavo demum mense quam imperare coeperat, vitam finivit.

potius quam potestate insectatus, ut negaretur fides B Persarum rege, etsi parum, ut putant, dignum, Christi et idolorum cultus susciperetur, honoribus magis provocare, quam tormentis cogere studuit. Aperto tamen præcepit edicto, ne quis Christianus docendorum liberalium studiorum professor esset. Sed tamen, sicut a majoribus nostris compertum habemus, 546 omnes ubique propemodum præcepti conditiones amplexati, officium quam fidem deserere maluerunt. Julianus autem bellum adversus Parthos parans, cum Romanas vires contractas undique ad destinatam secum traheret perditionem, Christianorum sanguinem diis suis vovit, palam per7 Ecclesias, si victoriam potuisset adipisei. Nam et amphitheatrum Hierosolymis exstrui jussit, in quo reversus a Parthis, episcopos, monachos omnesque ejus loci sanctos, bestiis etiam arte C sævioribus objiceret, spectaretque faniandos. Itaque postquam a Ctesiphonte castra movit, dolo cujusdam

secuturus

548 CAPUT XXXII.

Fla. Valerius Valentinianus imp. Cæs. August. cum
Valente fratre. Deque Gratiano jam Cæsare.

1 Anno ab Urbe condita MCXVII, Valentinianus, octavus et trigesimus, apud Nicæam consensu militum imperator creatus est, mansitque in eo annis

HAVERCAMPI NOTÆ.

25. Discissa pace. Probo magis, quod in Lugd. Bat. tertio invenitur discussa pace.

26. Armans. Tres Lugd. Bat., cum Perizon. et Coll. Gronoviana, armaverat.

27. Inquietum. Ed. Aug., inquieti, etc. Lugd. Batt. omnes cum Coll. Gronov. inquieti tempus imperii, deleto sui. Non male.

CAP. XXX. 1. Julianus. De Juliano Eutropius et Sex. Aurelius copiosissime vero Ammianus Marcellinus libr. xxi, et deinceps. FABR.

2. Dudum Cæsar. Lugd. Batt. tres, cum Coll. Gronov. et duobus Florentt. et edd. Venetis, jam dudum Cæsar; et mox, rerum pɔtitus, Flor. sec.

3. Et idolorum cultus. Quantopere in iis insanierit Julianus patet ex nummulo ejus æreo, in quo Serapidis cernitur caput, et Isidis in navigio figura, votis publice idolis illis Ægyptiis ab impio homine nuncupatis.

nov., delent quis; sed Perizon. legit, ne quis Chri-
stianorum liberalium studiorum professor esset.
6. Nostris. Delent Lugd. Batt. pr. et tert, cum
Coll. Gronov.

7. Ecclesias. Lugd. Batt. tres, Perizon. et Coll. Gronov., ecclesiam. Unus ex iisdem mox posset pro potuisset. Florentin. sec. autem hic legit, parans persecutionem ecclesiis.

8. In deserta. Ed Aug., in desertum.

9. Dum per vasta deserti. Lugd. Batt. tres cum Perizon. et Coll. Gronov., dum vasta per deserta. Lugd. Bat. sec., dum vasta per deserti.

10. Incautius. Perizon., incautus.

11. Sic misericors Deus. Lugd. Bat pr. et tert., cum Coll. Gronov., sicque misericors Deus.

CAP. XXXI. — 1. Jovinianus. De hoc Eutropius extremo lib. x, Ammianus lib. xxv, et Sex. Aurelius. FABR. Jovianus meliores scribunt miss. et D ea quoque Nummorum lectio est.

2. Parum, ut putant, dignum. Contra mss. et ed. August. inepte reliquæ edd. omnes, propagato errore, exhibent, parum putant dignum.

3. Aggravatus. Lugd. Batt. tres cum Perizon. et Coll. Gronov., prægravatus.

CAP. XXXII. 1. Anno, etc. Quæ deinceps 0rosius scribit, ca Paulus Diaconus quoque persequitur in sua historia, quam Eutropio adjunxit. Unde qui volet, ea petere potest: nos, qui in iis nihil quod annotatione opus habeat, inveniraus, hic finem facimus. FABR.

undecim qui cum Christianus integra fide sacra- A et paludibus inviis sitam, virtute atque agilitate terribilem, periculosam Romanis finibus, eruptio

Valens imperator, quomodo Christianos punierit, et quæ bella gesserit, deque Gratiani imperio. Anno ab Urbe condita MCXXVIII, Valens, nonus et trigesimus, imperium quatuor annis Valentiniano mortuo tenuit, cui soli, cum impie ageHAVERCAMPI NOTÆ.

20. Octoginta millia. Duplicem lectionem invenit ed. August., addit enim insuper septuaginta millia. 21. Rheni. Florent. sec. Rhodani.

22. Cæsaris. Addit ed. p. cum Parisina et Venetis, Augusti, quod non damno, sed tamnen in mss. non inveni.

23. In magnam coaluisse gentem. Quasi hæc cobarere non possent cum sequentibus, nisi aliquo tibicine fulcirentur, in omnibus editionibus, sola Augustana excepta, contra omnes mss. intruserunt aiunt, edentes aiunt in magnam, etc., cum depenD deant ab illis, Galliæ hodieque testes sunt.

24. Quia crebra, etc. Mss. Lugd. Batt. omnes cum Perizon. et Coll. Lugd. Batt. crebro, eorumque plures mox constituunt, sed lectio vulgata proba est. 25. Galliæ. Cod. Perizon., Galli.

26. Christiani. Abest hoc a cod. Perizon.

27. Mansuete, innocenterque. Florent. sec., mansuele innocentesque; Lugd. Bat. pr., mansueteque el innocenter vivunt.

28. Sarmatæ. Edd. quædam vett., Sarmalæ gentes. 29. Apud Brigitionem. Ammianus Marcellinus Bregitionem vocat, ex quo mortis Valentiniani circumStantias pete lib. xxx, cap. 5.

30. Quod Græce, etc. Mss. Lugd. Batt. omnes cum Coll. Gronov., quod Græci apoplexis vocant. 31. Filius ejus. Lugd. Bait. pr. filius suus. 52. Etiam. Delent Lugd. Bat. quart. et Coll. Gronov.

CAP. XXXIII. - 1. Cui soli, cum, etc. Lugd. Batt. quatuor cum Coll. Gronov. et Ultr., cui soli cum