12 nus, 502 Juliani 1o in occidendo Pertinace socius, A tavit. Itaque magnam fossam firmissimumque valqui se in Gallia Cæsarem fecerat, suscitabat: cujus bello multum utrimque Romani sanguinis fusum est. Albinus tamen apud Lugdunum oppressus et interfectus est. Severus victor in Britannias, defectu pene omnium sociorum trahitur. Ubi magnis gravibusque præliis sæpe gestis, receptam partem insulæ a cæteris indomitis gentibus vallo distinguendam pu lum, crebris insuper turribus communitum, 13 per centum triginta et duo millia passuum a mari ad mare duxit. Ibique apud Eboracum oppidum 503 morbo obiit. " Reliquit duos filios, 15 Bassianum et Getam quorum Geta hostis publicus judicatus, interiit. Bassianus, Antonini cognomine assumpto, regno politus est. In eo Clodii Albini, sine laurea, cernitur fa- B num, etc. 10. In occidendo Pertinace socius. Immo juxta Capitolinum, in Vita Clodii cap. 1 optimus senex Perlinax auctore Albino interemptus est. 11. Victor in Britannias. De Severi expeditione in Britannias præter superiores scribit Cassiodorus. FABR. 12. Magnam fossam. Lugd. Batt. quatuor, cum cod. Ultr. et Coll. Gronov., maximam fossam. 13. Per centum et triginta duo millia passuum. In hisce numeris centenarium abundare ex aliorum scriptorum collatione docuit Scottus ad Victorem ed. Arntz., p. 533. Utrum apud descriptores, an ipsum Orosium culpa sit, dubium videtur: neque enim mss. modo omnes, sed et Historia Miscella Pauli Diaconi, qui Orosianis verbis (ut passim) utitur eumdem numerum exhibet, ut in Collect. seu Thesauro Murator. tom. 1, p. 65, patet. 14. Reliquit duos filios. Ita mss. et ed.Aug. In reliquis minus recte legebatur, Relinquens duos filios, Bassia C W 15. Bassianum et Getam. Unde immoderatissime lætatum Septimium Severum ex Elio Mauro, Phlegontis Tralliani liberto, scribit Spartianus in Severo cap. 20, quod duos Antoninos pari imperio reipublicæ relinqueret, exemplo Pii, qui Verum et Marcum Antoninos, per adoptionem filios, reipublicæ reliquit : hoc melius, quod ille filios per adoptionem, hic per se genitos, rectores Romanæ reipublicæ daret. Posterioribus ex his illustrantur verba Orosii supra cap. 14, de M. Aurelio et Lucio Vero, qui ibidem liberi vocantur Antonini Pii, cum proprie nepos fuerit Verus, a Marco adoptatus. Adde Capitolin. in Vita Veri cap. 11. Pessima autem inter fratres Antoninos, Severi filios, concordia fuit, licet in inscriptionibus et nummis sæpe conjungantur, ut in hoc nummo Græco Gazæ Cæsareæ, qui maximi moduli est, atque in parte anteriore adversa duo fratrum capita, laureatum Antonini, nudum Getæ ostentat, cum inscriptione Μάρκος Αυρήλιος ΑΝΤΩΝΕΙ ΝΟC Πούλιος CΕΠΤίμιος TETAC. Marcus Aurelius Antoninus, Publius Septimius Geta. Ab altera conspicitur typus Apollinis, sive sacerdotis ejus, atque Esculapii cum hac epigraphe, ΑΡΧιερέως Γαίου ΦΛαΐου ΜΑΞΙΜΟΥ ΑΛΙΚΑΡΝΑΣCEON. Summo sacerdote Caio Flavio Maximo, Halicarnassensium, Servatur in Gaza Cæsarea. Anno ab Urbe condita DCCCCLXII, Aurelius Anto. ninus Bassianus, idemque Caracalla, octavus decimus ab Augusto principatum adeptus est, manHAVERCAMPI CAP. XVIII. - 1. Caracalla. Xiphilinus hujus nominis rationem explicans Kapazalov habet. Ejus vitam Spartianus descripsit, de eodem Herodianus lib. IV. FABR. lamen minus cautus, qui uxorem Juliam, famosam adulteriis, tenuit, etiam conjurationis conseiam. Formam ejus Cleopatra contulerunt Egeatæ et Smyrnei in numismate maximi moduli, qui penes me est; pulcherrimo, integerrimo, rarissimo. A parte priori nummi cernitur Julia caput cum inscriptione hac, ΙΟΥΛΙΑΝ ΔΟΜΝΑΝ CΕβαστην. Juliam Domnam Augustam, scilicet colunt. Ab altera parte caput reginæ quondam Egypti Cleopatra cernitur, quod ex diademate regio et ad collum apposita aspide cognoscitur. Nomina urbium in circuitu nummi legas, Μυρναίας ΑΔΡΙΑΝΩΝ ΑΙΓΕΩΝ ΕΤΟΥΣ... Smyrnaorum Adrianeorum, Egeatarum anno... 6. Opelius Macrinus. De foc Capitolinus, Xiphili- C atque egregie exsculptus est. In parte priore Macrinas et Herodianus lib. iv et v. FABR. - Plures hujus imperatoris nummos nummorumque typos habeo ineditos, dos autem profero, alterum ex museo Lebretiano, alteruin ex nostro. Prior in Colonia Julia Beryto cusus, coloni e ejus consuetum typum, rttdiuscule licet, ostentat. Posterior, Rome signatus, ni cernitur caput laureatum, cum paludamento ad humeros, et hac inscriptione, IMPerator CAESar Marcus OPELius SEVerus MAcrinus AUGustus. Ab altera parte stat Jupiter cum fulmine et hasta, in circuitu legitur PONTIFex MA- . - - SII. Pater Patria. 9 11 so anno continuo apud Archelaidem militari tu- A moriam reliquit. Tumultu autem militari 507 exormultu occisus est. Anno ab Urbe condita DCCCCLXX, to, Romæ cum matre interfectus est. Anno ab Urbe 10 Marcus Aurelius Antoninus, vigesimus ab Augusto, condita DCCCCLXXIV, 12 Aurelius Alexander, vigesiimperium adeptus, tenuit annis quatuor. Hic sacer- mus primus ab Augusto, senatus ac militum volundos Heliogabali templi, nullam sui nisi stuprorum et tate imperator creatus, tredecim annis digno æquiflagitiorum totiusque obscenitatis infamem satis me- tatis præconio fuit. 13 Cujus mater Mammea, 508 NOTÆ. HAVERCAMPI 9. Archelaidem. Lugd. Batt. duo, cum Coll. Gronov., Dulaidem vel Dualaidem; Perizon., Archeidem. Male, nam Eusebius quoque et Georgius Syncellus Archelaidem appellant. Bithyniæ fuit vicus, ut apparet ex Capitolino in Macrino cap. 10: Fugiens sane Macrinus cum paucis et filio, in vico quodam Bithyniæ occisus est cum Diadumeniano. 10. M. Aurelius Antoninus. De Antonino Heliogabalo Lampridius, et Herodianus lib. v. FABR. Pervenit ad imperium aviæ Julia Mosa, vaferrimæ B mulieris, artibus, prout scenam hanc describit Capitolinus in Macrino cap. 9: Fuit quædam mulier Mosa, sive Varia, ex Emissena urbe, soror Julia, uxoris Severi Pertinacis Afri, quæ post mortem Antonini Bassiani ex aulica domo fuerat expulsa per Macrini superbiam: cui quidem omnia concessit Macrinus, quæ diu illa collegerat. Huic erant duæ filiæ, Semiamira et Mammaa, quarum majori filius erat Heliogabalus, qui et Bassiani, et Antonini nomen accepit. Nam Heliogabalum Phonices vocant solem. Sed Heliogabalus pulchritudine ac statura et sacerdotio conspicuus erat, ac notus omnibus hominibus qui ad templum veniebant, militibus præcipue. His Masa, sive Varia, dixit, Bassianum filium esse. Antonini, quod paulatim omnibus militibus innotuit. Narrat deinde quomodo legiones a Macrino abduxerit, et mira audacia illum subplantaverit. Quæ quidem longiuscule ex Capitolino adducere placuit, ut intelligatur, quare in quodam nummo, ad imitationem Faustine, Marci uxoris, Mater castrorum, quod hactenus nemini auditum vel cognitum in hac Augusta, vocetur Moesa. Nummus iste inter rariores nostros merito locum occupai, tum ob insolitam istam inscriptionem, tum quod ex argento sit, majoris moduli. Cernitur in nummi pricre parte caput Julia Moese, cum hac inscriptione, IOTA MAICA CΕΒάστη ΜΗΤηρ ΕΤΡΑτιάς. Julia Mesa Augusta, Mater Castrorum. Ab altera parte Isidis est bustum dextra manu ad pectus sublata, caput loto coronatur, et ascribitur L. P. sive annus imperii Heliogabali tertius. Ægyptius igitur est nummus, ex argento satis puro, non tamen purissimo. 1111 1112 14 Christiana, Origenem presbyterum audire curavit. A Christianos, sextus a Nerone, exercuit. Sed continuo, Nam statim expeditione in Persas facta, Xerxem, regem eorum, maximo bello victor oppressit. Ulpiano usus assessore summam sui moderationem reipublicæ exhibuit sed militari tumultu apud Moguntiacum interfectus est. 509 CAPUT XIX. De Julii Maximini et Gordiani junioris imperiis, et 1 hoc est tertio quam regnabat anno, a Pupieno Aquileix interfectus, et persecutionis et vitæ finem fecit. Qui maxime propter Christianam Alexandri, cui successerat, et Mammææ matris ejus familiam, persecutionem in sacerdotes et clericos, id est, doctores, vel præcipue propter Origenem presbyterum, miserat. Anno ab Urbe condita DCCccxci, Gordianus, vigesimus tertius ab Augusto, imperator creatus est, mansitque in eo annis sex. Nam 3 Pupienus, interfector Maximini, 4 et frater ejus Balbinus, 510 qui usurpaverant imperium, in palatio mox interfecti sunt. Gordianus admodum puer in 5 Anno ab Urbe condita DCCCCLXXXVII, Maximinus vigesimus secundus ab Augusto, nulla senatus voJuntate imperator ab exercitu, postquam bellum in Germania prospere gesserat, creatus, persecutionem in B Orientem ad bellum Parthicum profecturus, 511 2 HAVERCAMPI NOTÆ. 6 14. Xerxem. Ita nominatur etiam a Cassiodoro, qui Herodiano est, 'Aptužέpěns ô Nepowv Buocdeús. Fabr. - CAP. XIX. — 1. Maximinus. Duorum Maximinorum, C bro complexus est. FARR. patris et filii, vitam descripsit Capitolinus, de eodem Herodianus lib. vi et vin. FABR. Mole membrorum et articulorum firmitate fuit admirabilis, unde Herculi eumdem compararunt Pergei in maximi moduli, quem servo, numismate. Caput Maximini laureatum, cum paludamento ad humeros, conspicitur a parte priore, ubi hrc est epigraphe, ATTоxpάrop ΓΑΙΟς Ιούλιος Ο ηρος ΜΑΞΙΜΕΊΝΟς cέβαστος, Imperator Caius Julius Verus Maximus Augustus. Ab altera parte cernitur Hercules, utraque manu clavam tenens, ascribitur ПIEPгAION, Pergæorum. Nummi typus infra positus est. 2. Creatus. Ed. Aug., factus. 5. Pupienus, interfector. De Pupieno et Albino Eutropius lib. IX. Pro Pupieno Capitolinus et Herodianus Maximum habent. Idem tres Gordianos uno li 4. Et frater ejus. Male fratres vocat Orosius, qui collegæ fuerunt in imperio, nulla cognatione juncti. Concordia quoque fraterna haud fuerunt; potuerant enim contra insidias et tumultum militarem sese munire, nisi alter alteri, malis suspicionibus, diffidisset. Fuerunt alias par nobile imperatorum, quos conjunctos vidi in numismate quondam Marckiano pondere et magnitudine insigni, quod, distracta ejus Gaza, in Brabantiam abiit; quamvis autem merito, ut minus genuinum, suspectum habuerim, delineationem tamen ejus, propter singularem artem, et similitudinem utriusque ad præstantissimos corum nummos insignem, servavi, neque conspectu indignam judicavi. 5. Balbinus. Cum tot nunmi hujus imperatoris exstent, et mss. plurimi recte id nomen efferant, hæc habentur, IMPerator CAESar Decimus CAELius BALBINVS AVGustus. Ab altera parte, Pupieni hæc sunt, IMPerator CAESar Marcus CLODius PVPIENVS MAXIMVS AVGustus. mirum, in omnibus edd. ne Fabricianis quidem, aut D Tituli et nomina Balbini, in adducto numismate, postrema Andreæ Scotti excepta, legi Albinus. Sola ed. Augustana Balbinus exhibet, cum qua concordant Lugd. Batt. tres, Coll. Gronov., cod. Perizon. et Florentinus uterque, nisi quod in altero ex iis, erasa littera priori, remanserit Albinus, quod nomen, propter Cæsarem Clodium Albinum, de quo mentio facta fuit cap. 17, aliquot codices occupasse videtur. 6. In Orientem ad bellum Parthicum profectur us In uitur illa profectio in ornatu clypei, quem dextra gestat Gordianus in nummo maximi moduli Cæsa 7. Eutropius. Lib. ix, cap. 11, pag. 395: Gor- C dianus, admodum puer, cum Tranquillinam Roma duxisset uxorem, Janum geminum aperuit, et ad Orientem profectus, Parthis bellum intulit, qui jam moliebantur erumpere; quod quidem mox feliciter gessit, præliisque ingentibus Persas afflixit. 8. Cornelius Tacitus prodat. Non quidem in illis libris, qui nobis, ex tanto naufragio supersunt, sed quos suo tempore legit Orosius, ut patet ex verbis ejusdem sive Taciti supra cap. 9. 9. Circesso. Mesopotamiæ oppido inter Nicephorium et Chaboræ confluentem, in angulo quem Chabora fluvius cum Euphrate facit, ubi infelici juveni tumulus exstructus fuit. Eutropius lib. ix, cap. 11. pag. 396: Miles ei tumulum rigesimo milliario a Circesso, quod castrum nunc Romanorum est Euphrati imminens, ædificavit. CAP. XX.-1. Philippus. De Philippo patre, et Philippo filio Eutropius et Sex. Aurelius. FABR. Possideo hujus Philippi numisma Gra cum, in quo, a parte priori caput ejus cernitur laureatum, cum paludamento ad humeros; ascribitur, ATToxpάTop Καίσαρ Μάρκος ΙΟΥΛιος ΦΙΛΙΠΠΟΣ, Imperator Casar Marcus Julius Philippus. Ab altera parte Fortunam cum modio in capite, signarunt Ancyrani cum hac epigraphe, ΑΓΚΥΡΑΝΩΝ ΕΠΙ ΜΑΡκου ΖΟΙΛΟΥ ΑΡΧιερέως A. TO B, Ancyranorum sub Marco Zoilo sacerdote summo semel atque iterum. 2. Philippum filium, etc. Unde is quoque cum D AnпOс AYTovotos, Imperator Cæsar Marcus Julius titulo Augusti in nummis occurrit, ut in Græco quoque majoris moduli, quem servo, Laodicea cuso. Philippo, cujus caput laureatum a parte priore, cum paludamento ad humeros exhibetur; hæc adest inscriptio, ΑΥΤοκράτωρ Καίσαρ Μάρκος Ιούλιος ΦΙ Philippus Augustus. Ab altera parte stat figura muliebris, capite modium, dextra icunculam, læva cornucopiam ferens. Ascribitur, ΑΟΔΙΚΕΩΝ ΝΕΩΚΟΡΩΝ. Laodicensium Neocororum. |