Obrazy na stronie
PDF
ePub

(825) against image-worship, at this time accompanied with an express rebuke of the pope. The Franks, indeed, were not successful in reconciling the pope and the Greeks by means of their views; but, on the other hand, neither did the pope venture

verae religioni detrahentes.-Unde honorem Ecclesiae Christi quaerentes fecimus literas ad s. Papam antiquae Romae, et eas missimus per praedictos Missus nostros ad eum.— De caetero ordinet vestra spiritalis Dilectio, ut cum omni honore et illaesione ad eum veniant, auxiliam eis ferentes in his, quae Deo placeant,-jubentes ei, ut si a modo manifesti fuerint quidam seductores pseudo-christiani, Ecclesiae calumniatores, illuc eos expellere, etc.

• Acta Synod. Paris. prim. ed. (Jac. Bongars). Francof. 1596. 12. Also in Goldasti Imp decret. p. 623. First included in the collections of Councils, by Mansi, xiv. 415. Comp. Walch, xi. 96. Synod. Paris. ad. Ludov. et Lotharium Imp. (ap. Goldast. p. 626, ss.). Primum epistolam domini Hadriani Papae, quam pridem pro imaginibus erigendis Constantino Imp. et Helenae matri ejus ad eorum precationem in transmarinis partibus direxit, coram nobis legi fecimus, et quantum nostrae parvitati res patuit, sicut juste reprehendit illos, qui imagines Sanctorum temerario ausu in illis partibus confringere et penitus abolere praesumserunt, sic indiscrete noscitur fecisse in eo, quod superstitiose eas adorare jussit. Inseruit etiam in eadem epistola quaedam testimonia SS. Patrum, quantum nobis datur intelligi, valde absona, et ad rem, de qua agebatur, minime pertinentia. "Ean dem porro Synodum [Nicaenam] cum s. memoriae genitor vester coram se suisque perlegi fecisset, et multis in locis, ut dignum erat, reprehendisset, et quaedam capitula, quae reprehensione patebant, praenotasset, eaque per Angilbertum Abbatem eidem Hadriano Papae direxisset, ut illius judicio et auctoritate corrigerentur; ipse rursus favendo illis, qui ejus instinctu tam superstitiosa quamque incongrua testimonia memorato operi inseruerant, per singula capitula in illorum excusationem respondere quae voluit, non tamen quae decuit, conatus est. Talia quippe quaedam sunt, quae in illorum objectionem opposuit, quae remota pontificali auctoritate, et veritati et auctoritate refragantur. Sed licet in ipsis objectionibus aliquando absona, aliquando inconvenientia, aliquando etiam reprehensione digna testimonia defensionis gratia proferre nisus sit; in fine tamen ejusdem apolo giae sic sentire et tenere et praedicare ac praecipere de his quae agebantur professus est, sicut a b. Papa Gregorio institutum esse constabat (see Vol. I. Div. II. § 121, note 10). Quibus verbis liquido colligitur, quod non tantum scienter, quantum ignoranter in eodem facto a recto tramite deviaverit. Venerabilis namque Freculfus Episc. subtiliter prudenterque, qualiter ipse et Adegarius socius illius (the two Frank embassadors, who had accompanied the Greek embassadors to Rome), egissent, viva voce parvitati nostrae innotuit. Sed cum prudenti relatu illius cuncta cognovissemus, qualiter partim veritatis ignorantia, partim pessimae consuetudinis usu hujus superstitionis pestis illis in partibus (Rome and Italy) inolevisset, et priora et posteriora studiosissime considerassemus, intelleximus, quantum nobis res patuit, quo zelo ad haec consideranda vestra s. Devotio excitata fuerit. Non enim ignoramus animum vestrum magno taedio posse affici, cum illos a recto tramite quoquo modo conspicitis deviare, qui, summa auctoritate praediti, deviantes quosque debuerant corripere (the Pope). Sed quoniam maximum vobis in eo obstaculum erat, eo quod pars illa, quae debebat errata corrigere, suaque auctoritate hujusce superstitionis errori obniti, ipsa prorsus eidem superstitioni non solum resistere, verum etiam incauta defensione contra auctoritatem divinam et SS. Patrum dicta nitebatur suffragari, aperuit vobis Dominus ostium juxta optatum vobis desiderium, ut licentiae vobis ab eadem tribueretur auctoritate tantae rei cum vestris quaerendi familiariter veritatem-quatenus sancto vestro desiderio ac vigilanti studio veritas patefacta, dum se in medium ostenderet, etiam ipsa auctoritas volens nolensque veritati cederet atque succumberet.

• This was the object, the Parisian fathers advising for this end the following, l. c. p. 631: Credimus itaque, quod illos reprehendendo, illisque compatiendo, istos vero demulcendo, laudando et praeferendo, eorumque auctoritatem magnis laudum praeconiis efferendo et s.

to treat the Franks, as his predecessor's treated the Greeks. Throughout the ninth century, the worship of images continued to be rejected in the empire of the Franks,10 without Rome excommunicating any one on that account.

This is the more remarkable, inasmuch as the Frank Churches, in some cases, went still farther than the Greeks themselves, in the ninth century, in the growing civilization. Claudius," as bishop

Romanae Ecclesiae condignam laudem deferendo, veritatem tamen ex testimoniis SS. Scripturarum et sententiis SS. Patrum in medium proferendo, et veraciter sobrieque exponendo, poterit vestra sanctissima Devotio, sicut optat, utrisque consulere. Sic quippe refragator vinculis veritatis modo blandiendo, modo honorando, modo secundum rationem veritatem demonstrando subtiliter adstrictus, non audebit aliter docere, quam quod veritas habet, etc. In the same spirit also Lewis issued his letter to Eugenius II. and the commonitorium [instruction] to the embassadors sent to Rome, Jeremy, archbishop of Sens, and Jonas, bishop of Orleans (ap. Goldast. p. 747. Baluzii Capitul. i. 643, and thence in Mansi, in the App. ad t. xv. 435). In these instructions we read, among other things: Sed et vos ipsi tam patienter ac modeste cum eo de hac causa disputationem habeatis, ut summopere caveatis, ne nimis ei resistendo eum in aliquam inrevocabilem pertinaciam incidere compellatis, sed paulatim verbis ejus quasi obsequendo magis quam aperte resistendo ad mensuram, quae in habendis imaginibus tenenda est, eum deducere valeatis. Postquam vero hanc rationem de earundem imaginum causa consummaveritis, si tamen hoc ad nihilum Romana pertinacia permiserit,-eum interrogetis, si ei placeat, ut nostri Legati pariter cum suis in Graeciam pergant, etc.

1 Anastasius in his Praef. in septimam Synodum ad Joann. VIII. Papam about 880 (ap. Mansi, xii. 983): Quae enim super venerabilium imaginum adoratione praesens Synodus docet haec et apostolica sedes vestra-antiquitus tenuit, et universalis Ecclesia semper venerata est et hactenus veneratur: quibusdam dumtaxat Gallorum exceptis, quibus utique nondum est harum utilitas revelata. Ajunt namque, quod non sit quodlibet opus manuum hominum adorandum, etc. The annales Mettenses (toward the end of the tenth century) write ad ann. 794, still without ever stumbling at them, after the old annalists, Pseadosynodus Graecorum pro adorandis imaginibus habita, et falso septima vocata, ab Episcopis damnatur (ap. Pertz. i. 335).

Comp. above, § 10, note 19. The root of his doctrines was Augustinism, comp. his praef. in Comm. ad epistt. Pauli (in Maji Scriptt. vett. nova coll. vii. i. 275): De admonitione fratrum et exhortatione, unde rogasti quod scriberem, ut votum quod voverunt Domino reddant,-nullam admonitionem meliorem potui invenire, quam epistolae primae Pauli Apostoli, quam misi, quia tota inde agitur, ut merita hominum tollat, unde maxime nunc monachi gloriantur, et gratiam Dei commendat, per quam omnis qui vovit, quod vovit, Domino reddat. Expositio epist. ad Philem. (Spicileg. Rom. ix. i. 110): Gratia est, quia Lullo merito, nec opere salvamur. To this also his opponents point, Jonas de Cultu imag. lib Bibl. PP. Lugd. xiv. 169): Patet, te dicta b. Augustini,—de cujus dictis nihil te latere actitabas, penitus ignorasse. Dungali Liber respons. (1. c. p. 204): Augustinum adsumit, a cajus subtilitate ingenii christianique sensus rectitudine longissime distat. Alios quidem praeter eum solum paene omnes abjicit. On his peculiar doctrines see Claudii Libri inforaationum literae et spiritus super Leviticum ad Theodemirum Abbatem, A.D. 823, at the conclusion (in Mabillonii Vett. annal. p. 91): Et quia ita est, non jubemur ad creaturam tendere, ut efficiamur beati, sed ad ipsum Creatorem: de quo si aliud quam oportet ac sese res habet nobis persuadetur, perniciosissimo errore decipimur.-Beatitudine autem alterius hominis non fit alter beatus.-Neque prudentia cujusdam fit prudens alius, aut fortis fortitudine, aut temperans temperantia, aut justis justitia hominis alterius quisquam efficitur: sed coaptando animum illis incommutabilibus regulis luminibusque virtutum, quae incorruptibiliter vivunt in ipsa veritate sapientiaque communi, quibus et ille coaptavit, et fixit

of Turin (from 820-839) opposed the reigning prejudices with such freedom as soon to provoke the opposition (before 424),

animum, quem istis virtutibus praeditum sibi ad imitandum proposuit. Voluntas ergo adhaerens communi atque incommutabili bono impetrat prima et magna hominis bona, cam ipsa sit medium quoddam bonum. Et ideo non sit nobis religio cultus hominum mortuorum, quia si pie vixerunt non sic habentur, ut tales quaerant honores, sed illum a nobis coli volunt, quo illuminati laetantur, meriti sui nos esse consortes, etc. (from Augustin. de vera relig. c. 55). Hanc adstruendo et defendendo veritatem, opprobrium factus sum vicinis meis, et timor notis meis: in tantum, ut qui videbant nos, non solum deridebant, sed etiam digito unus alteri ostendebant. Sed consolatus est nos Pater misericordiarum et Deus totius consolationis in omni tribulatione, nostra, etc. Claudii Comment. in Gal. vi. 5 (Bibl. PP. Lugd. xiv. 164): Obscure licet docemur per hanc sententiolam novum dogma, quod latitat: dum in praesenti saeculo sumus, sive orationibus, sive consiliis invicem posse nos adjuvari; cum autem ante tribunal Christi venerimus, nec Job, nec Daniel, nec Noe rogare posse pro quoquam, sed unumquemque portare onus suum.Claudii Apologeticum atque rescriptum adv. Theodemirum Abb. was, in 1461, still in the monastery of Bobbio (see Tull. Ciceronis Oratt. fragm. inedita ed. Am. Peyron. Stuttg. 1824. 4, p. 13). The codex is now in the Ambrosiani, but the Apologeticum is wanting in it (ibid. p. 167). Even Papirius Masson employed a complete codex, for he says, after the extracts which he gives before his edition of Dungal. Paris. 1608: Liber, de quo ista excerpisimus, tantae magnitudinis est, quantum liber Psalmorum et L. Psalmi plus. Before Dungal only these extracts are known, and those scattered in the answer of Jonas, also in Goldasti Imper. decr. p. 764-Postquam coactus suscepi sarcinam pastoralis officii, missus a pio Principe-Ludovico, veni in Italiam, civitatem Taurini, inveni omnes basilicas, contra ordinem veritatis, sordibus anathematum et imaginibus plenas. Et quia, quod homines colebant, ego destruere solus coepi, idcirco aperuerunt omnes ora sua ad blasphemandum me, et nisi adjuvisset me Dominus, vivum deglutissent me.-Dicunt isti, contra quos Dei Ecclesiam defendendam suscepimus, "non putamus imagini, quam adoramus, aliquid inesse divinum. Sed tantummodo pro honore ejus, cujus effigies est, tali eam veneratione adoramus." Cui respondeo, quia, si Sanctorum imagines hi qui daemonum cultum reliquerunt, venerantur, non idola reliquerunt, sed nomina mutaverunt, -Si omne lignum schemate crucis factum volunt adorare, pro eo quod Christus in cruce pependit;-adorentur ergo puellae virgines, quia virgo peperit Christum, adorentur et praesepia, quia mox natus in praesepio est reclinatus, adorentur et veteres panni, quia continuo cum natus est pannis veteribus est involutus, etc.-Redite praevaricatores ad ror, qui recessistis a veritate et diligitis vanitatem, et estis vani facti, qui rursum crucifiitis Filium Dei, et ostentui habetis, et per hoc catervatim animas miserorum socias 'actas daemonum habetis; alienando eas per nefanda sacrilegia simulacrorum a creatore sao, habetis eas dejectas et projectas in damnationem perpetuam.

Quod vero ais, quod ego prohibeam, homines poenitentiae causa pergere Romam, falsum ta loqueris. Ego enim iter illud nec adprobo nec improbo, quia scio, quod nec omnibus obest, nec omnibus prodest. Scimus enim, quod non intellecta evangelica verba Domini Salvatoris, ubi ait b. Apostolo Petro: "Tu es Petrus et super hanc petram aedificabo Ecclesiam meam, et tibi dabo claves regni caelorum," propter ista jam dicta Domini verba imperitum hominum genus pro adquirenda vita aeterna, postposita omni spiritali ntelligentia, volunt pergere Romam. Si proprietatem verborum Domini subtiliter conderamus, non est ei dictum: " Quodcunque solveris in caelo, erit solutum et in terra, et quodcunque ligaveris in caelo, erit ligatum super terram." Ac per hoc sciendum est, qued tam diu antistitibus Ecclesiae istud ministerium concessum est, usque dum ipsi peregrinantur in hoc mortali corpore: cum vero debitum mortis reddiderint, alii succedunt loco ipsorum, qui eandem obtinent judiciariam potestatem. Audite et hoc insipientes in populo, et stulti aliquando sapite, qui intercessionem Apostoli Romam pergendo quaeritis, quid contra vos dicat idem saepe dictus b. Augustinus, etc. Promittente Deo debet fidelis quisque credere quanto magis jurante quidem dicere: "Si fuerint in medio ejus

of the abbot Theodemir,12 and (827) of one Dungal.13 Still he was not molested, though, perhaps, even in France, many believed that he went too far, and though, after his death, even there Jonas, bishop of Orleans (840), wrote against him." Ago

Noe, Daniel et Job,” i. e., si tantae sanctitatis, tantae justitiae, tantique meriti sint, quanti illi fuerunt, "non liberabunt filium neque filiam" (Ezech. xiv. 20). Haec idcirco dicit, ut nemo de merito vel intercessione Sanctorum confidat, quia nisi eandem fidem, justitiam, veritatemque teneat, quam illi tenuerunt, per quam illi placuerunt Deo, salvus esse non poterit. Quinta tua in me objectio est, et displicere tibi dicis, eo quod Domnus Apostoli. cus indignatus sit mihi. Hoc dixisti de Paschali Ecclesiae Romanae Episcopo, qui praesente jam corruit vita. Apostolicus autem dicitur, quasi Apostoli custos. Certe non ille dicendus est Apostolicus, qui in cathedra sedet Apostoli, sed qui apostolicum implet officium. De illis enim, qui eum locum tenent, et non implent officium, Dominus dixit: "Super cathedram Moysi sederunt Scribae et Pharisaei, etc." (Matth. xxiii. 1, 2.) Comp. Rudelbach's and Schmidt's treatises cited above, § 10, note 19. Walch's Ketzerhist. xi. 140. Neander's K. G. iv. 225.

12 Abbot of Psalmodi in the diocese of Nismes. To him Claudius dedicated many of his commentaries, and Theodemir had mentioned to him what approbation they met with from the Frank bishops. (See Epist. prefixed to Claudii Comm. in libros Regum, in Bedae et Claudii Taur. Opuscula. Bononiae. 1755. fol. p. 7). But subsequently he took offense at the commentary on the epistles to the Corinthians, Claudii Epist. ad Theutmirum (l. c. p. 164): Pervenit ad manus meas epistola ex Aquis, regio directa palatio, qualiter tu librum tractatus mei, quem tibi ante biennium praestiti, in epistolas ad Corinthios, Episcoporum judicio atque Optimatum damnandum ad eundem jam dictum palatium praesentari feceris. Quem tractatum ibidem non damnandum, sed scribendum amici mei non solum humiliter, sed etiam amabiliter susceperunt. Ignoscat tibi Dominus, testis vitae meae, et largitor operis mei, qui non timuisti sermonibus detrahere veritatis, et sedens adversum me loqueris mendacium, etc. On this followed an epistle of Theodemir in which he designates several opinions of Claudius as errors: and against him Claudius set forth his apologeticum.

13 Dungali Liber responsionum adv. Claudii Taur. Ep. sententias ed. Pauperius Masson Paris. 1608, in Bibl. PP. Lugdun, xiv. 197 (comp. Bahr, S. 372). In the prologue on account of the differences of opinion caused by Claudius, de sancta pictura, de cruce: Pari ratione de memoriis Sanctorum causa orationis adeundis, et reliquiis eorum venerandis obnituntur: aliis adfirmantibus, bonam et religiosam esse consuetudinem, basilicas Martyrum frequentare, ubi eorum sacri cineres et sancta corpora-cum honore eorum meritis congruo condita habentur, ubique ipsis intervenientibus corporales ac spiritales quotidie languores, divina operante manu et gloria coruscante, copiosissime et praesentissime sanantur: alii vero resistunt, dicentes, Sanctos post obitum nullum adjuvare, nullique posse intercedendo succurrere, nihil eorum duntaxat scientes, quae in terris gerunter, illorumque reliquias nullum alicujus reverentiae gratiam comitari, sicut nec ossa villissima quorumlibet animalium reliquamve terram communem.

14 Jonae de Cultu imaginum libb. iii. in Bibl, PP. Lugdun. xiv. 167. (Comp. Bakr, S. 394). In the praefatio: Deo dilectissimus Princeps [Ludovicus] inter caetera bonitatis suae studia erga divinum cultum amplificandum multiplici modo ferventia, quendam Presbyterum, natione Hispanum, nomine Claudium, qui aliquid temporis in Palatio são in Presbyteratus militaverat honore, cui in explanandis SS. Evangeliorum lectionibus quantu lacunque notitia inesse videbatur, ut Italicae plebis (quae magna ex parte a SS. Evangel. istarum sensibus procul aberat) sacrae doctrinae consultum ferret, Taurinensi praesulem subrogari fecit Ecclesiae. Lib. i. above: Qui dum super gregem sibi creditum pro viribus superintenderet-vidit eum inter caetera, quae emendatione digna gerebat, superstitiosae, imo perniciosae, imaginum adorationi, qua plurimum nonnulli illarum partium laborant, ex inolita consuetudine deditum esse. Unde immoderato et indiscreto zelo succensus, non

bard, archbishop of Lyons (from 816-840), the liberal opponent of all superstition, was little behind Claudius in his views of image and saint worship," without giving much offense in his

solum picturas sanctarum rerum gestarum, quae non ad adorandum sed solummodo (teste b. Gregoria) ad instruendas nescientium mentes, in Ecclesiis suis antiquitus fieri permissae, verum etiam cruces materiales, quibus ob honorem et recordationem redemptionis suae sancta consuevit uti Ecclesia, a cunctis Parochiae suae basilicis dicitur delevisso, evertisse et penitus abdicasse. Sed quia errorem gregis sui ratione corrigere ucglexit, et eorum animis scandalum generavit, et in sui detestationem eos quodammodo prorumpere coëgit -Dicitur etiam, Claudium eundem adversus reliquias Sanctorum-eorumque sepulcra-quaedam nefanda dogmatizasse, et usque nunc dogmatizare. Quac licet series literarum suarum manifeste non indicit, ex his tamen, quae innuit, et ex veridica quorundam fidelium relatione, ita se rem habere liquido claret. Theodemirus-cidem Claudio, ut ab his secompesceret, literis caritate refertis mandari curavit. Ille e contra fraternae admonitionis impatiens, turbidaque indignatione permotus, non solum in illum juste se redarguentem, verum etiam in omnes s. catholicae et apostolicae Ecclesiae sincerissimos cultores Galliam Germaniamque incolentes-et ab imaginum superstitiosa adoratione immunes, diversarum reprehensionum ac vituperationum jacula intorsit, eosque et idololatriae abominatione, et falsae religionis superstitione et innumeris aliis sceleribus irretitos, sicut textus suarum literarum demonstrat, appellare non erubuit. Praefatio: The book of Claudius against Theodemir had been brought to the emperor Lewis, qui ab eo suique palati prudentissimis viris examinatus justo judicio est repudiatus. On this Jouas received extracts from it from the emperor for the purpose of refuting them, but at the news of Claudius's death abandoned the task. Sed quia, ut relatione veridica didici, non modo error, de quo agitur, in discipulorum suorum mentibus reviviscit, quin, potius haeresis Ariana pullulare deprehenditur, de qua fertur, quaedam monumenta librorum congessisse, et-in armario episcopii sui clandestina calliditate reliquisse; non sum ausus, quin-opus, quod praetermiseram, enucleatim, discutiendum repeterem, etc.

15 Agobardi Lib. contra eorum superstitionem, qui picturis et imaginibus SS. adorationis obsequium deferendum putant. (Comp. § 10, note 13). It is said c. 17: Non solum vero divinum deferre honorem, quibus non licet, sed et ambitiose honorare Sanctorum memorias ob captandam gloriam popularem, reprehensibile est. Arguit sure: his Dominus Pharisaeos in Evangelio, teste b. Hieronymo, his verbis: "Vae vobis, Scribae et Pharisaei hypocritae, qui aedificatis sepulcra Prophetarum," etc. (Matth. xxiii. 29, 30). C. 23: Si serpentem aeneum quem Deus fieri praecepit, quoniam errans populus tamquam idolum colere coepit, Ezechias religiosius rex cum magna pietatis laude contrivit; multo religiosius Sanctorum imagines (ipsis quoque Sanctis faventibus, qui o' sui bonorem cum divinae religionis contemtu eas adorari more idolorum indignantissin e ferunt) omni genere conterendae, et usque ad pulverem sunt eradendae: praesertim cum non illas fieri Deus jusserit, sed humanus sensus excogitaverit. C. 30: Adoretur, colatur, veneretur a fidelibus Deus; illi soli sacrificetur, vel mysterio corporis et sang inis quo sumus redemti, vel in sacrificio cordis contriti et humiliati. Angeli vel homines sancti amentur, honorentur caritate, non servitute. Non eis corpus Christi offeratur, cum sint hoc et ipsi. Non ponamus spem nostram in homine sed in Deo, ne forte redundet in nos illud propheticum : "Maledictus homo qui confidit in homine," etc. (Jer. xvii. 5). C. 31: Agit hoc nimirum versutus et callidus humani generis inimicus, ut sub practextu honoris Sanctorum rursus idola introducat, rursus per diversas effigies adoretur; ut avertat nos ab spiritalibus, ad carnalia vero demergat; ac per omnia simus digni ab Apostolo audire: "O insensati, quis vos fascinavit?" etc. C. 35: Flectamus genu in nomine solius Jesu, quod est super omne nomen; ne si alteri hunc honorem tribuimus, alieni judicemur a Deo, et dimittamur secundum desideria cordis nostri ire in adinventionibus nostris. The verbal agreement of Claudius and Agobard in several sentences deserves particular attention. Claudius has, for example: Certe si adorandi fuissent, vivi potius quam mortui adorandi esse debuerunt, i. e, abi similitudinem Dei habent, non ubi pecorum vel, quod verius est, lapidum seu

« PoprzedniaDalej »