silicam aperiebatur ingressus. Cum Paulino habitabant 33 quidam servi Dei, inter quos Proforus et Restitutus Hebræi. Domicilium suum Paulinus dicit " monasterium, et societatem suam vocat ▾ fraternitatem monacham, quia omnes inhabitantes regulis monasticis addicti vitæ severiori incumbebant; ibi adveniente luce matutinum officium celebrabant, ves pertinum ad incensum lucernæ. discessione. Romam igitur relinquere properans in A hoitus • pomarius, ex quo privatus in S. Felicis basui Felicis optatum sinum se abdidit, ut invidia quæ conspectu et præsentia sua alebatur, subducto fomite exstingueretur. Denique a nobis, inquit b aliquanto post, Roma zelotyporum incendia clericorum longinquitas urbis exstinguit, et omnis illic iniquitas obstruit os suum, quia per absentiam inde nostram, quasi subducto fomite, segnis odiorum flamma frigescit; nec in vocem audet erumpere licet dentibus frendeat invidia, dum iniquitatis suæ conscia ipsa se erubescit, nec in promptu habet ubi faces lividæ mentis accendat... Horum vix ad nos tenuis fama perlabitur, et ab auribus nostris spinarum sepe munitis, ut aura frigidu vel importunum vacui culicis murmur excluditur. Ad eamdem forte persecutionem spectaverit in eadem epistola illud quod sequitur : © Etiam in causis vociferandis silere nos docuit ipse Dominus : ipsius ergo voluntatem et judicium taciti sustinemus, qui potens est et nunc in nobis tacere, et cum voluerit interpellare pro nobis. Idipsum din magnum divinæ gloriæ cedebat impedimentum, et Dominicæ gratiæ detrimentum faciebat, cum ab sequendis Paulini vestigiis non paucos rumor ille de alieno Romani pontificis animo retardaret. Hanc tamen Siricii zelotypiam paulo post fuisse sedatam ex infra sequentibus patebit. CAPUT XVIII. 2. Facile colligitur eorum vivendi ratio ex quadam Paulini epistola y, in qua cum dixisset sibi non placere bomines seculares habere hospites, addit: Nos adeant et revisant conservuli et compallidi nostri, nơn vestibus pictis superbi, sed horrentibus ciliciis humiles; nec chlamide curtalini, sed sagulis palliati; nec B baltheo, sed reste succincti; nec improba attonsi capitis fronte criniti, sed casta informitate capillum ad cutem cæsi, et inæqualiter semitonsi, et destituta fronte prærasi; et ornatu pudicitiæ inornati et decenter inculti sint et honorabiliter despicabiles, cum ingenitam quoque speciem corporis pro interiore cultu aspernantes, etiam studio deformantur, ut fiant pudenter inhonesti vultibus, dum perficiantur salutariter honesti mentibus... Quid nobis jure succenseant, si vicissim nobis fœteat odor vitæ eorum, quibus odor nostræ in mortem est? Ille jejunium meum horret, ego illius crapulam ferre non possum. Ille halitum monachi loquenLis evitat, ego flatum Thrasonis ructantis effugio. Si illis displicet gutturis nostri siccitas, et nobis gulæ eorum cruditas. Si illos offendit frugalitatis ariditas, el nos ventrium offendit ingluvies. Videant ergo nos non mane ebrii, sed vespere jejuni; nec hesterno inflati vino, sed hodierno abstemii; nec de crapula libidinis dementer instabiles, sed vigiliis honestatis integre saucii et sobrie temulenti, quos parcimonia faciat,non vorago, titubare. Non solum singulis aa Quadragesimæ diebus ad vesperam usque differebat Paulinus cibum suinere, verum etiam bb Paschali tempore ante nonam nul-. lus in familia edere præsumebat: toto anni curriculo cc ad vesperam edebant, et eorum cibi consueti herbæ et dd oluscula erant. Cum panem siligineum Paulinus e pro eulogia mitteret ad Severum, dicit quod ei videbitur modum suæ humilitatis excedere: ex quo conficitur tam delicatum non fuisse panem cibarium quo vesceretur. Summa erat ejus in victu temperantia 1. Amono in agro ad quingentos ab urbe Nola passus ossa beati Felicis presbyteri et confessoris quiescebant, hodieque servantur. In eum veluti por- C tum ubi Paulinus ab sæculi æstu fessam ratem invexit, dici non potest, ut respirarit, quibus gaudiis exundarit, ut amantissimo patrono se totum dicarit permiseritque, ac totum in omnem sanctitatis præstantiam effuderit. Urbs Nola celebris est colonia in Campania, eaque maritima; octo leucas a Capua distans, seu viginti mille passus, unum supra viginti juxta Antoninum in Itinerario; et ad unum supra centum sexaginta passuum millia ab urbe Roma, seu sexaginta quatuor leucas; quam tamen centum et viginti mille passus solummodo a Roma dissitam dicit Paulinus. Hanc urbem maxime commendabat S. Felicis tumulus,paululum ab urbe remotus. Super tumulum erat 1 constructa basilica, et juxta eam ædificiun ma terra suspensum cœnaculo, una porti- D tum in ciborum tum in potus qualitate et copia, ff lo k cu cellulis hospitalibus interposita, longius tendebatur. E diverso habitationis ejusdem alterum erat domicilium in quo seculares viri aliquando hospitabantur et hæc omnia videbantur urbs altera. Illic P hortulus erat, quem S. Felicis a hortum vocabat Paulinus, eumque tam rangustum describit, ut vix unici caulis ferax et capax esset. Ex altera parte erat quens enim de Cardamate tante sobrietatis insueto, a Paulin. ep. 29, n. 13; Baron. et Sacch., loc. supra cit. n. 14. n. 12. n. 2. a 19, n. 4. Г Ep. 32, z Ibid., ssEp. Si modo lugentem gravis hirto tegmine saccus de vacui ventris aut sicci gutturis injuria querebatur. Mo- A h tur ex illius scriptis. 34 Cumque hujus generis i de- B CAPUT XIX. Quis fuerit paupertatis, voluntariæ corporis afflictationis, solitudinis et silentii amor in Paulino. De ejus litteris judicium S. Augustini. Ne post purpureos me flamma perennis amictus illius epistolæ, plane demonstrant quam maxime stri 35 2. Hilaritas illa et grata suavitas quam spirant ctioris vitæ statu, quem elegerat, delectaretur. Itaque Augustinus paucis verbis vitam exponens quam in Campania Paulinus noster agebat, ait: Nunc Christo moderatore itineris sui quietus et modestus exsultat. Neque enim ecclesiasticis rebus erat multum occupatus, licet tamen eodem tempore quo S. Augustinus t eum putabat sancto perfrui otio, illi essent incredibiles occupationes; nec minus solitudini vacabat quam aliis pœnitentiæ operibus : quippe enim cum apud Pammachium se purgaret quod illius con.. jugis Paulinæ mortem serius cognovisset, ait illi: Neque videar de te negligentia mea serus audisse, cum ipsa me et loci remotio et propositi ratio defendat, quo secretus et tacitus agens neque videre nisi raros prætereuntium possum, neque interrogare de sanctis fratribus nisi caros volo. Inde frequentes advenarum catervas qui ad S. Felicis tumulum veniebant nihil solitudinis ejus et silentii minuisse colligitur; remotus enim agebat, ut alibi ipse testatur, et secretus silebat, eaque vivendi ratione y Romæ zelotyporum incendia clericorum exstinxit. Maxime autem in so2 litudinis tranquillitate et lætitia pacis coram Deo gratiarum actionibus vacabat, unde Augustinus ad Licentium suum scribens, ait: Vade in Campaniam, disce Paulinum..., disce quibus opibus ingenii sacrificia laudis Christo offerat, refundens illi quidquid accepit ex illo, ne amittat omnia si non in eo reponat a quo hæc habet. In observantia et exspoliatione cordis sui totus erat, ut diaboli tela declinaret. Idcirco præcrediderat et permiserat, neque tum defuturam illis D dia vendiderat, et ab omnibus aliis se expedierat oc 1. Ab ejus austeritate non discrepabat externus apparatus. Omnia simplicia erant, vilia, spirantia humilitatem. Supellectilem argenteam a principio conversionis in ligneam mutavit ac fictilem, quam ideo C amare se dicit, quia vasa fictilia secundum Adam cognata illi essent, et Domini thesaurum in talibus vasis commissum haberet. Scutellam m buxeam Severo misit tanquam spiritualis convivii munus, ut doceretur simili argento uti. Ad qualem paupertatis statum. se redegerit Paulinus colligi potest ex " epistola 39, cum inopiæ necessitate se aliquando sale egere ponit. Ejus itaque paupertatem admirabatur Severus, sed imitari se negabat posse. Et quidem nihil Paulinus P habebat nisi Christum, at omnia possidere se existimabat in eo qui omnia habentem haberet. In paupertate non fluctuabat aut diffidebat, nihil curans de crastino ; nec tamen amicos ad se invitare dubitabat : sciebat enim Deum sibi adfuturum qui se totum Deo vitæ mortalis alimoniam, quorum Deus cœperit esse Da mibi nunc lugere Deus fletuque salubri Hoc precor, hoc potius maneat mihi luctus in ævo, Út brevibus lacrymis gaudia longa metam. cupationibus, ut huic uni vacaret. 3. In a scribendis litteris ejus humilitas fluentem styli venam ex una parte comprimebat, interdum abripi se caritatis æstu longius sinebat, cum loquendi necessitatem agnosceret : quanti autem faciendæ sint ex Augustino discamus, qui primis a Paulino acceptis litteris sic respondet bb : Legi litteras tuas fluentes lac et mel, præferentes simplicitatem cordis tui, in qua a Ep. 15, n. 4. Ep. 13, n. d Cap. 38, 39 et 47. 2. Ep. 23, n. 6 et 9. Ep. 29, n. 13. b Carm. 32, v. 451; et ep. 29, n. 1. i Ibid. lin. ep. 5, 11. 21. m. Ibid. " Ep. 39, n. 4. Ep. 11, n. 12. August. ep. 26, n. 5. Ep. 51, n. 4. u Ep. 95, n. 9. n. 14. Aug. ep. 26, n. 5. ■ Paulin. ep. 24, n. 9, 13, et i Ep. 13, n. 2. aa Ep. 13, n. 1. quæris Dominum sentiens de illo in bonitate, et affe- A a nostro pectore temporalium rerum possessione et cura, rentes ei claritatem et honorem... Quotquot eas legerunt rapiunt, quia rapiuntur cum legunt. Quam suavis odor Christi, et quam fragrat ex eis dici non potest. Illa litteræ cum te offerunt ut videaris, quantum nos excitant ut quæraris : nam et perspicabilem faciunt el desiderabilem; quanto enim præsentiam tuam nobis quodammodo exhibent, tanto absentiam nos ferre non sinunt. Amant te omnes in eis, et amari abs te cupiunt. Laudatur et benedicitur Deus cujus gratia tu talis es. • Litteræ illæ, litteræ fidei non fictæ, litteræ spei bonæ, litteræ puræ caritatis, quomodo nobis anhelant sitim tuam, et desiderium defectumque animæ tuæ in atria Domini! Quid amoris sanctissimi spirant! quantam opulentiam sinceri cordis exæstuant! quas agunt gratias Deo! quas impetrant a Deo ! Blandiores sunt, an ardentiores? luminosiores, an fecundiores? Quid enim est quod ita nos mulcent, ita accendunt, ita compluunt et ita serenæ sunt? CAPUT XX. jam nobis inspectione cordis nostri vacantes ab his quie nos foras extrahebant, inveteratorum criminum nodos, et inimicorum spiritualium latebras in nostris sensibus invenimus. Nunc nobis apparere incipit interior domus, et illic repentia quorum non est numerus. Nunc tota infelicitatis nostræ patescit obscuritas. Nunc demum quam longinqui a Deo sumus, et quam mortui in comparatione vivorum, videmus. ↑ Intellige hæc, et cura nostri anxio corde suspira. Cum aliquando postulasset Severus Paulini imaginem, hinc abjiciendi sese atque despiciendi causam ille venatus est, et postulatum de homine interiore interpretans, ac hominis cœlestis imaginem in se ipso terrena corruptione inficiatam prætexens ingeniose elusit Paulinus. His В usus est verbis, quæ Augustinus epistola 186, n. 40, commemorat: ↳ Puuper ego et dolens qui adhuc terrenæ imaginis squalore concretus sum, et plus de primo quam de secundo Adam carneis sensibus et terrenis actibus refero; quomodo audebo me tibi pingere, cum cœlestis imaginem inficiari prober 37 corruptione terrena? Utrimque me concludit pudor: erubesco pingere quod sum, non audeo pingere quod ħon sum; odi quoa sum, el non sum quod amo. Sed quid mihi misero proderit odisse iniquitatem et amare virtutem, cum id potius agam quod odi, nec elaborem piger id potius agere quod amo? Ipse discors mei intestino bello dis trahor, dum spiritus adversus carnem et cùro adversus spiritum dimica, et lex corporis lege peccaii legem mentis impugnat. Infelix ego qui venenâtum inimicæ arboris gustum nec crucis ligno digèssi; durat enim mila illud ab Adam vitus pàternum, quo universitatem generis sui pater prævaricatus infecit. Nihil pulcrius de originis vitio scribi potest, neque uberius et plenius agnosci naturam nostram per illum generis humani patrem vitiatam esse, nec mansisse ut condita est. i De humana miseria hic multa insuper connectit Paulinus ingemiscendo, exspectans redemptionem corporis sui, et nondum re, sed spe, salvum se esse cognoscens. Postquam hæc humiliter deploravit, proficiendi ac recte vivendi adjutorium iis gemitibus postulat, quibus omnes possint permoveri. In alia epistola ait : Quis nos etipiet ab ira ventura? quis nos a nobis ipsis eruet, ut emundati a sensibus nostris, ab iræ cœlestis materia fide purgante vacuemur? In nobis enim inesse sentimus causas pœnarum æternarum viventibus in corde nostro radicibus spinarum atque tribulorum. Importunas concupiscentis carnis molestias patitur Paulinus, Deum invocat, et seipsum despicit. 36 1. Augustinus sparsam ubique in Paulini scriptis b gemebundam observat pietatem, qua Paulinus Deum orabat et gemitibus flagitabat ne inferretur in tentationem. Omni custodia servabat cor suum, et totus labor et plenum opus illi in observantia et exspoliatione cordis sui erat, ut defæcato ab externarum rerum curis animo, et intus ad semetipsum converso, abstrusas in corde suo inimici latebras videret, et que illic vitiorum virtus, ac carnis infirmitas, quam prona ejus esset ad pravitatem relapsio, et quæ Deum continuo exorandi necessitas incumberet; quamobrem ad Severum d scribit: Credo jam expertus sis quam laboriosum nobis, et assiduum vel quotidianum cum hoc hoste certamen sit, et quantæ in eo versentur insidiæ, quæ illic vitiorum virtus et quanta virtutum infirmitus sit, quam prona ejus ad pravitatem relapsio, quam piger ad Deum nisus. Nunc mihi illa prius clausa intra me discordia diversæ legis aperitur : nunc sentio vim legis adversæ, quæ, velut injecta manu, captivum me trahere contendit in legem peccati : et recognosco quoniam beatus ille vir mea potius infelicitate uritur, et de mea affectione pro me dolens clamat : Infelix ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Sed D idem Magister me recreat et reficit, ostendens mihi exitum salutarem, si tamen velle adjaceat mihi ut persectionem merear invenire, gratia Dei per Jesum Christum 2. Hac ipsa humilitate, quæ in omnibus ilhus scriDominum nostrum, qui exorandus est ut prævalescat plis sparsa est, dicit 1 se mirari amicorum caritatem inimicis nostris, et tenebris superabundet : destruat in atque patientiam in perferendis scriptorum suorum, nobis aliena vel nostra, et ædificet sua. e Sicut exhauseu, ut vocat, ineptiarum suarum, molestiis. Ad Delstione ruderum nudata humo sub immundis molibus phinum, a quo baptizatus fuerat, scribit m se timere multa aut nodamenta truncorum, aut residua spina- ne illius animum bonæ de ipso spei præsumptione gaurum, aut pleraque noxii generis animalia, et præcipue dentem, decepta exspectatione, contristet, quod ex fetus aut cubilia viperarum deprehenduntur, sic remota illius documentis, exemplis, et ab eo collatis sibi saa Aug. ep. 27, n. 3. b Aug. ep. 186, n. 41. • Paulin. ep. 24, n.9. Ibid., n. 10. 8 Paulin. ep. 30, n. 2 et 5. • Ibid. n. 20. ! Ibid., b Ibid., n. 2. ep. 186, n. 41. 1 Paulin. ep. 28, n. 4. Aug. ep. 186, n. 40. i Paulin. ep. 30, n. 5. Aug. n. 21. Ep. 10, n. 3. cramentis nullum fecisse in virtute progressum; ita- A non ficta; quod autem abundantius est, a malo est. In que dicit illum adhuc habere quod pro ipso faciat imitatione illius qui sterilis ficulneæ commeatum a Domino vinex deprecatus est. Cum Severo de pietate in familiam et servos fuisset gratulatus, ejus extollit felicitatem, et addit : Fatemur gemuisse nos ad infelicitatem nostram, quibus ab ejusmodi filiis sterilita lem graviora peccata fecissent; sed facti sumus quasi consolati, quia vicinum esse nobis tuæ felicitatis bonum judicamus. ↳ Verum ne longiore intervallo nostra iniquitas inter nos et le separet, totum hunc, quo diebus et noctibus Deum mulces, sacræ pubis accinge delectum, ut adversum peccata nostra pro nobis aciem orationum dirigant, et exorent ut confirmet hoc Dominus quod operatus est nobis, id est ut caritate tua, in qua nunc acquiescimus et qua gloriamur, in illa die refrigeremur B et gaudeamus. Amandi precibus seipsum commendans aite se indignum cujus nomen a sanctis viris divinis auribus ingeratur, ne forte labia eorum immunda fiant cum ipsum nominaverint. Item ad alium presbyterum scribit : Verum quia novissima hora est, et securis jam ad radices arborum posita, aridis et infelicibus lignis juştum minatur excidium, quæso te ut indulgentiam mihi et laxamentum temporis depreceris, ut morte dilata forsitan succum feracitatis accipiam de caritatis tuæ diligentia et sollicitudinis meæ cultu, ut cor meum divinus timor fodiat et stirpem meam necessaria pœnitudo stercore humilitatis impinguet : deinde ego ad vigilantiam sollicitudinis excitatus omni hora paratus assistam, et Domino absente sim trepidus, ul adveniente securus sim. Et alibi : Adventum ejus et diligimus miseri spe misericordiæ ejus, et horrescimus 38 peccatores timore justitiæ ejus. Eamdem quam in epistolis servat in carminibus humilitatem; cum enim in quodam poemate de extremo judicio et Davidis pœnitentia egit, subdit f : е Quid facere heu! misero mihi competit? unde piabor? Tu, precor, o fons Christe, meis innascere fibris. C hac tamen laude admittenda facilem se præbebat, et eamdem tribuebat cum iis agens quibus minus familiariter utebatur, in re pene indifferenti morem et consuetudinem retinens, et servans honorem. Convivarum manibus i aquam ministrabat, ut in hac saltem minima humanitate S. Martino aliquatenus accederet; sed et ex eadem submissione, suique existimatione infima sibi vilior factus, immensis laudibus Victorem extollit unum e vulgo, qui sibi quædam ex caritate ministeria exhibuisset. Audeo, inquit i, rem oneris nostri fateri, dum tibi nihil de ejus bonis taceam quæ gaudium tuum esse certo scio, quoniam portio tua est bonum familiaris tui. ↳ Servivit ergo mihi, servivit, inquam, et væ mihi misero, quod passus sum; servivit et peccatori, qui non serviebat peccato, et ego indignus a servo justitiæ ministrabar. Sed hinc mihi levamen aliquod tanti ponderis spero, quod sancti fratris famulatum non superbia vendicari, sed contestandæ caritatis meæ, et fide capiendæ benedictionis admisi. Benedictio enim mihi erat sancta in nomine Dei famulatio, et in libertatis spiritu famula dilectio. Ob hoc voluntarium ejus bonum et pro ipsius utilitate suscepi, præsumens eo potentiorem exorandi pro me futurum, quo plus meriti de religionis operibus acquisisset. Aget profecto orationibus suis, ne meis oneribus accreveril, quod etiam ex me accessit fructibus suis. Dilexi enim, fateor, in ejus obsequio benedictionem, timens ne repadiata elongaretur a me. Addit1 quia et sibi pedes lavare voluit Victor, semel se tantum apostolico exemplo cessisse, quod in Victore Christum veneratus optaret ut ad infirmitatis remedium melior se conservus aqua attingeret. Quamvis emineus Paulini virtus in ejus admirationem omnium oculos et ora converteret, inter hos tamen plausus m nihil sibi de bonis operibus blandiens se servum inutilem asserebat. In virtute Dei et misericordia ejus spem suam omnem collocabat, a quo intellectum itineris sui petens, auxilium quo hanc curreret viam præstolabatur. Quin etiam in ipsis operibus bonis Dei judicia timebat. Poterit nos, inquiebat ", vel humilitas confessionis asserere 39 quasi modestos apud Dominum, quos commendare non poterit ut ignavos strenuæ servitutis utilitas. Cum in titulo epistola Paulinum Severus domi- D uum appellasset, et se illius servum adscripsisset, hanc laudem omnino exclusit Paulinus, nec in rescripto voluit eam Severo referre, quia, inquit h, tutius credidi vere scribere. Cave ergo posthac servus Christi in libertatem vocatus, hominis, et fratris, et conservi inferioris servum te scribere; quia peccatum adulationis est magis quam humilitatis justificatio, honorem uni Domino, uni Magistro super terram, uni Deo debitum, homini cuilibet, ne dicam miserrimo peccatori, deferre. Sufficit caritas de corde puro et fide CAPUT XXI. Se putat indignum qui sacram Scripturam exponat 1. Paulinus semper latendi cupidus, nec se ido neum ducens qui Christianæ religionis sacramenta doctoris autoritate tractaret, opusculis levioris operæ contentus erat. Desiderio presbytero qui explicationem postularat verborum quibus patriarcha Jacob filiis benedixit, humiliter respondet tantorum nominum et mysteriorum pondera se ne digito quidem ausum tangere. De quo, inquit P, mihi scripseras, aquam dulcem et copiosam in amaro et arente rivulc quærens, tuæ potius gratiæ explicandum refundo; nam a Paulin. ep. 27, n. 3. 1 Ibid., n. 4. Ep. 12, n. 10. d Ep. 43, n. 6. e Ep. 19, n. 2. f Carm. 34, V. 415. Epist. 5, n. 20. Ibid. i Ep. 23, n. 4. 1 Epist. 23, n. 3. k Ibid., n. 4. 1 Ibid., n. 5. Ep. 20, n. 4. "Ibid. Paulin. ep. 45, n. 3. r Ibid. me fateor tantorum nominum et mysteriorum pondera ▲ lætificans civitatem Dei. ↳ Quæ autem virtus hanc in nec digito ausum tangere. Legi enim quia in malevolam animam non introibit sapientia (Sap. 1, 4); et ideo malitiæ meæ conscius non potui divinæ revelationis habere fiduciam, cum prudentiæ lucem tenebroso corde non caperem. Tu vero benedicte, vas mundum et aptum Deo, si accepisti intellectum benedictionis illius qua filios suos prophetico spiritu patriarcha in cæcitate corporis luminatus alloquitur, expone mihi rescripto mysteria regni, etc. Ejusdem loci explicationem paulo post a Ruffino postulavit, ut te magnæ gratiæ, inquit ei, ac laudis auctorem habeam, si his qui de me supra me opinantes consulendum me putaverunt, divina potius de tuo spiritu quam de meo sensu inepta, respondeam. Cum in quodam carmine multa de Christi morte magnifico et sublimi stylo tractasset, se statim quasi temeritatis et superbiæ conscium arguit, ac se b præsentiæ Nicetæ excusatione defendit, quæ insolitum sibi hunc incitavisset ardorem, et addit : Sed reprimam tumidos flatus; nec magna super me Exiguus spirabo loqui, referarque relictæ Parvus buino, et plano modici pede carminis ibo. Ad Augustinum scribit se nihil de beata Melania seniore sanctius aut melius posse prædicare quam ille in eam profatus fuerat, ut quia, inquit d, ego peccator immunda labia habens nihil dignum loqui potueram, ut longinquus a meritis fidei ejus animæque virtutibus; tu ille vir Christi, doctor in Ecclesia veritatis procurante in melius Dei gratia, parareris dignior tam virilis in Christo animæ prædicator, qui et mentem ejus divina virtute firmatam, ut dixi, spiritu propiore conspiceres, et mixtam cum virtute pietatem eloquio digniore laudares. 2. Quanto erat vilior sui ipsius existimatio, tanto major erat apud alios illius fama qui eum in rebus obscurioribus consulebant, et præcipue apud Augustinum, qui Paulinum interrogavit, e quænam post resurrectionem carnis in illo seculo beatorum futura esset actio. Ad hæc ille respondit : At ego de præsenti vitæ meæ statu et magistrum et medicum spiritalem consulo, ut doceat me facere voluntatem Dei, tuis vestigiis ambulare post Christum, et morte ista Evangelica prius emori, qua carnalem resolutionem volunLario prævenimus excessu, non obitu, sed sententia reredentes ab hujus seculi vita quæ tota tentationum plena, vel, ut & tu aliquando ad me locutus es, tota tentatio est. Utinam ergo sic dirigantur viæ meæ post vestigia tua, ut exemplo tuo solvens calceamentum vetus a pedibus 40 meis disrumpam vincula mea, et liber exsultem ad currendam viam quo possim assequi mortem istam qua tu mortuus es huic seculo, ut vivas Deo in Christo vivente in te, cujus et mors et vita in corpore tuo et corde et ore cognoscitur, quia non sapit cor tuum terrena, nec os tuum loquitur operu hominum, sed verbum Christi abundat in pectore tuo, et spiritus veritatis effunditur in lingua tua superni luminis impetu nobis efficit mortem, nisi caritas quæ fortis est ut mors? Sic enim obliterat nobis et perimit hoc seculum, ut impleat mortis effectum per effectum Christi; in quem conversi, avertimur ab hoc mundo, et cui viventes morimur ab elementis hujus mundi. Nec tamquam viventes in eorum conspectu visuque decernimus, quia portio nostra mors Christi est, cujus a mortuis resurrectionem non apprehendimus in gloria, nisi mortem ejus in cruce mortificatis membris et sensibus carnis imitemur, ut jam non nostra voluntate vivamus, sed illius cujus voluntas sanctificatio nostra est. S. Augustinus i ad sensum modestissimi viri se accommodavit. Ab Alethio consultus Paulinus respondit i in hunc modum : In iis quæ mihi injungenda dives inopiæ æstimator puB tasti, sanctam quidem purissimæ caritatis fiduciam demonstrasti, fama tamen quantum intelligo, dominici operis persuadente inductus es ut fecundum opus Domini, quo nobis curam redemptionis nostræ inspirare dignatus est, ingenii quoque et vris opes suppetere nobis arbitrareris, sed bonam concupiscentiam magna fide vacuis opinionibus spes illusa decepit. Unde enim mihi tantum aquæ, quantum sitis? Unde tale poculum, quod digne bibus? Unde tanti panes, quantos postulas? Sed ipse tibi auctor injuriæ tuæ eris diutius esurire qui evangelicos lucis et vitæ cibos in alta hujus seculi nocte desiderans, somnolenti et pauperis amici egenam penum pulsas, qui flumina aquæ vivæ sitiens, arentem venulam scalpis, et humorem de pumice conaris exprimere. Aut enim nullus mihi de inspirantiæ siccitate, aut Camarus de malitiæ felle fons intus est, quem utinam D orationes et litteræ tuæ sæpius impensæ mihi exundare ac dulcescere faciant fidei tuæ ligno et eloquii suavitate. De duobus libellis a se compositis, cujus alter erat Panegyricus seu Apologia pro Theodosio imperatore, et cujus desiderium doctis viris intolerabilius reddit magnifica illa S. Hieronymi approbatio, ita ad Severum suum scribit : Ut aliquid de præceptis tuis facerem, misi ex his quæ metuo ne inertiæ potius vel imprudentiæ meæ testimonia sint quam supernæ ministrationis insignia, aut certe vel humano documenta sapientiæ: misi tamen tibi, id est commisi meo pectori meas nugas, non ut sensus tuos polluant tenebræ meæ, sed ut tuis sensibus diluantur. Nugas autem meas de verbis ac sententiis meis dixi: cæterum materia sancta, et tuo potius ingenio eloquioque digna etsi meis sermonibus velut atro habitu vestiatur, speciem tamen divini luminis, interni decoris, quanquam in egenæ supelle. clilis vilitate custodit. CAPUT XXII. Paulini pietas erga sanctos, et præcipue in sanctissimum patronum Felicem. Quotannis ad sacra apostolorum corpora coram veneranda Romam petit. 1. Quam memor esset beneficiorum Dei, quas gratiarum actiones refunderet Deo, proclive intellectu est ex grato et fideli obsequio quo sanctissimo pa• August Carm. 24, v. 307. b Ibid., v. 315. Ibid., v. 320. d Ep. 45, n. 5. e ibid., n. 4. ep. 95, n 2 Ibid., n. 5 1 Ibid., n. 2. i Paulin. ep. 33, n.2. เ Epist. 28, n. 6. ! Ibid. |