IN

MARCI EVANGELIUM

EXPOSITIO.

LIBER PRIMUS.

EPISTOLA AD ACCAM.

mus.

XPOSITIONEM Evangelii secundum Marcum, opitulante ipsa Evangelica gratia, scripturi, primo quæ fuerit eidem Marco causa evangelii scribendi, breviter insinuandum esse censuiCum Romanæ urbi clarum veri Dei lumen prædicante beato Petro Apostolo fuisset exortum, adeo sermo veritatis universorum mentes placito illustrabat auditu, ut quotidie audientibus eum nulla unquam satietas fieret. Unde neque auditio sola eis suffecit, sed Marcum discipulum ejus omnibus precibus obsecrantes orant, ut ea quæ ille verbo prædicabat, ad perpetuam eorum commonitionem habendam scripturæ traderet, quo domi forisque in hujuscemodi verbi meditationibus permanerent. Nec prius ab obsecrando desistunt, quam quæ oraverant impetrarent. Petrus vero, ut per Spiritum Sanctum religioso se spoliatum comperit furto, delectatus est: et fidem eorum devotionemque per hæc considerans, factum confirmavit, et in perpetuum legendam scripturam ecclesiis tradidit. Clemens in sexto Dispositionum libro hæc ita gesta esse describit. Cui simile dat

VOL. X.

B

testimonium etiam Hierapolites Episcopus, nomine Papias, qui et hoc dicit, quod Petrus in prima epistola sua, quam de urbe Roma scripsit, meminerit Marci, in qua tropice Romam Babyloniam nominarit, cum dicit, Salutat vos ea ecclesia, quæ in Babylone electa est, et Marcus filius meus. Assumpto itaque evangelio quod ipse confecerat, perrexit in Ægyptum, et primum Alexandriæ Christum annuncians, constituit ecclesiam tanta doctrina, et vitæ continentia, ut omnes sectatores Christi ad exemplum sui cogeret. Denique Philo disertissimus Judæorum, videns Alexandriæ primam ecclesiam adhuc judaizantem, quasi in laudem gentis suæ librum super eorum conversatione scripsit. Et quomodo Lucas enarrat Hierosolymæ credentes omnia habuisse communia: sic et ille quod Alexandriæ sub Marco fieri doctore cernebat, memoriæ tradidit. Tradunt autem hunc natione Israelitica, et sacerdotali ortum prosapia, ac post passionem ac resurrectionem Domini Salvatoris, ad prædicationem apostolorum evangelica fide ac sacramentis imbutum, atque ex eorum fuisse numero, de quibus scribit Lucas, quia multa etiam turba sacerdotum obediebat fidei. Quapropter utpote legalibus institutus edictis, optimum per omnia vivendi ordinem genti, quam ad fidem vocabat, præmonstravit. Sed et canonicam Pascha observantiam, quæ universis Christi ecclesiis foret imitabilis, ostendit. In cujus evangelium tuo, dilectissime antistitum Acca, necnon et aliorum fratrum plurium commonitus hortatu, prout Dominus dederit, scripturi, maxime quæ in patrum venerabilium exemplis invenimus, hinc inde collecta ponere curabimus. Sed et nonnulla propria ad imitationem sensus eorum, ubi opportunum videbitur, interponemus, lectoremque supplex obsecro, ut si hæc nostra opuscula transcriptione digna duxerit, annotationem nominum eorum quæ supra in mar

gine apposita sunt, diligens scriptura conservet, quomodo in expositione evangelii beati Lucæ, quam ante annos plurimos auxiliante Dei gratia composuimus, constat esse factitatum. Orantem pro nobis sanctitatem tuam, cælestis semper gratia protegat. Sed et hoc ante omnia cunctos qui hæc forte lecturi sunt deprecor in Domino, ut pro meis et corporis et animi fragilitatibus, apud pium Judicem intercessores existere dignentur.

IN CAP. I.

CAP. I. Initium evangelii Jesu Christi, &c.] Sicut scriptum est in Esaia propheta. Conferendum hoc evangelii Marci principium, principio Matthæi, quo ait: Liber generationis Jesu Christi, filii David, &c. Atque ex utroque unus dominus noster Jesus Christus, Dei et hominis filius est intelligendus. Et apte primus evangelista filium hominis eum, secundus filium Dei nominat, ut a minoribus paulatim ad majora sensus noster exurgeret, ac per fidem et sacramenta humanitatis assumptæ, ad agnitionem divinæ æternitatis ascenderet. Apte, qui humanam erat generationem descripturus, a filio hominis cœpit, David videlicet sive Abrahæ, de quorum stirpe substantiam carnis assumpsit. Apte is qui librum suum ab initio evangelicæ prædicationis inchoabat, filium magis Dei appellare voluit dominum nostrum Jesum Christum: quia nimirum et humanæ erat naturæ de progenie patriarcharum sive regum, veritatem carnis suscipere, et divinæ fuit potentiæ evangelium mundo prædicare. Evangelium quippe bonum nuncium dicitur. Quod autem melius est nuncium, quam Pœnitentiam agite, appropinquabit enim regnum cœlorum? Hominis itaque est, humanitus nasci: Dei vero, regni cælestis introitum

pœnitentibus prædicare. Et ideo Matthæus recte filium David nuncupat, quem in carne venientem asseverat. Recte Marcus filium Dei, quem in prima voluminis sui fronte auctorem evangelii, et sponsorem regni designat æterni. Ubi notandum quod Evangelistæ sancti, qui dispensationem nobis dominicæ incarnationis scriptam reliquere, uno quidem spiritu accensi ad officium scribendi accesserunt, sed diversum narrationis suæ primordium singuli, diversum statuere terminum. Matthæus namque a nativitate dominica exordium sumens, ad tempus usque dominicæ resurrectionis seriem suæ narrationis perduxit. Marcus ab initio evangelicæ prædicationis incipiens, pervenit ad tempus usque Ascensionis Domini, et prædicationis discipulorum ejus cunctis gentibus per orbem. Lucas a nativitate præcursoris inchoans Evangelium, terminavit in Ascensione dominica: cum redeuntes discipuli Hierosolymam adventum Sancti Spiritus divinis in laudibus expectabant. Joannes ab æternitate verbi Dei, per quod omnia facta sunt, principium sumens, et ipse ad tempus usque dominicæ resurrectionis evangelizando pertingit. Scripturus ergo evangelium Marcus, congrue primo omnium ponit testimonia prophetarum quibus hoc futurum jam olim præcinebant. Ut eo cunctis vera ac sine scrupulo dubietatis suscipienda quæ scriberet intimaret: quo hæc a prophetis Sancto Spiritu impletis antea præscita ac prædicta esse monstraret: simulque uno eodemque evangelii sui principio et Judæos qui legem ac prophetas susceperant, ad suscipienda etiam evangelii sacramenta quæ ipsorum prophetæ prædixerant, instituit, et gentiles qui per omnia evangelii præconia ad Dominum venerant, ad auctoritatem quoque legis et prophetarum suscipiendam venerandamque provocat: ne si qui juxta hæreticos aut vetus solummodo testamentum, aut

solummodo novum suscepisset, alienus a testamento Dei remaneret.

Ecce mitto angelum meum, &c.] Angelus vocatur Joannes, non naturæ societate juxta hæresim Origenis, sed officii dignitate. Angelus enim Græce, Latine nuncius dicitur. Quo nomine recte appellari potuit homo ille qui fuit missus a Deo ut testimonium perhiberet de lumine, et venientem in carne Dominum mundo nunciaret. Nec mirandum mystice Angelum nominari eum quo inter natos mulierum major nemo surrexit, cum constet omnes qui sacerdotii gradu rite funguntur, ob evangelizandi officium angelos posse vocari, dicente Propheta: Labia sacerdotis custodient scientiam, et legem requirent ex ore ejus, quia angelus Domini exercituum est.

Vox clamantis in deserto, Parate viam Domini, &c.] Constat quia unigenitus filius verbum patris vocatur, Joanne attestante qui ait: In principio erat verbum, et verbum erat apud Deum, et Deus erat verbum. Et ex ipsa nostra locutione cognoscimus, quia prius vox sonat, ut verbum postmodum possit audiri. Joannes ergo vox a propheta vocatur, quia verbum præcedit. Adventum itaque dominicum præcurrens vox dicitur, quia per ejus ministerium patris verbum ab hominibus auditur. Qui etiam in deserto clamat: quia derelictæ ac destitutæ Judææ solatium redemptionis annunciat. Quid autem clamaret, aperitur cum subditur: Parate viam Domini, rectas facite semitas ejus. Omnis qui fidem rectam et bona opera prædicat: quid aliud quam venienti Domino ad corda audientium viam parat, ut hæc vis gratiæ penetret, ut lumen veritatis illustret, et rectas Deo semitas faciat, dum mundas in animo cogitationes per sermonem bonæ prædicationis format? Sane notandum quod ex testimoniis propheticis quæ posuit Marcus, unum solummodo in Esaia, alterum vero