Annus Christi 1002, S. Henrici imperantis I.
Annus Christi 1003, Henrici imperantis II.
Annus Christi 1004, Henrici imperantis III.
Ad sequentem Vitam præmonitio.
X. Henrici II regis præceptum per quod regium
bannum concedit Wormatiensi Ecclesiæ in silva Forchahi.
245
XI. S. Henrici privilegium domnæ Godesdhivi Heri-
furdensis monasterii abbatissæ concessum.
S. HENRICI VITA ALTERA auctore anonymo.
CAPUT PRIMUM. S. Henrici in imperium successio,
Wolfgandi apparitio, munificentia in ecclesias, victoria de
Sclavis, et restauratio episcopatus Merseburgensis. 109
CAP. II. Fundatio Ecclesiæ Bambergensis, synodi ad
eam spectantes, ejusque a summo Pontifice approbatio. 114
CAP. III. Brunonis in sanctum fratrem odium, S. Cu-
negundis innocentia; sanatio calculi in Monte Cassino et
causa claudicationis S. Henrici.
120
CAP. IV. Adventus Benedicti PP. VIII in Germa-
niam; sancti peregrinatio Cluniacum, ejus pro ecclesia et
imperio gesta, felicissimns obitus et de eodem mira visio,
S. Henrici privilegium pro Nova Corbeia.
S. Henrici privilegium pro Ecclesia Paderbor-
250
XVI. S. Henrici privilegium pro Ecclesia Hambur-
gensi.
250
XVII Diploma S. Henrici regis Romanorum pro par-
thenone Mulenbechano, quo privilegia eidem ab Arnulfo
et Ottone II imperatoribus concessa confirmat, liberam
eligendæ abbatissæ potestatem tribuit.
251
XVIII S. Henricus imperator confirmat possessiones
monasterii S. Bavonis Gandensis, ordinis S. Benedicti 252
XIX. Diploma regis Henrici II, concedentis Adalbe-
roni comiti bannum super agrestes feras.
254
XX. S. Henrici privilegium Frederunæ abbatissæ
concessum.
XXI. Diploma S. Henrici Keminudensi virginum mo-
nasterio concessum.
XXII. - S. Henricus Ecclesiæ Comensis privilegia con-
firmat et possessiones auget.
CAP. IV. De celeberrima Cruce, aliisque S. Henrici
apud Bambergenses sacris cimeliis.
CAP. V. De S. Henrici hodierna gloria in aunua Bam-
bergensi solemnitate per totum occiduum, catholico more,
festive produci solita in officio pietatis, templisque et sa-
cellis Sancto electis.
I. Prævius ad festivitatem apparatus.
II. Ejusdem institutio et continuatio.
III. - Incrementum anni hujus MDCCXXIII.
- Innovatum de S. Henrico pietatis officium. 181
§ V. Templa et sacella in honorem S. Henrici et
S. Cunegundis erecta, præter illud de quo superius
num. 18, inter miracula.
Ad Acta sancti Henrici additamentum.
XXIII. S. Heurici diploma per quod prædium Pipi-
nesdorff Ecclesiæ Wormatiensi liberaliter confert.
XXV. Rex Henricus donat veteri capellæ quoddam
sui juris prædium in Nortgowe, et quidquid in duabus
villis Diurnin et Mantalahi possidebat.
XXVI. Rex Henricus Il donat monasterio inferiori
prælium in curtibus Ratisbonæ, id est in Regensburger
Burgfrieden.
XXVIII. S. Henricus imperator confirmat fundationem
collegii canonicorum in ecclesia S. Crucis Leodii, facta
per Notgerum episcopum Leodiensem.
264
VITA SANCTE CUNEGUNDIS imperatricis ET VIRGINIS.
Observationes præviæ ubi de sancto Henrico imperatore
Evangelio legitur: Dixit Dominus parabolam ad A Eripe me de luto, ut non infigar; libera me ab his
turbam; et in alio psalmo Aperiam in parabolis os
meum. Parabola est enim natura discrepantium re-
rum, sub aliqua similitudine, facta comparatio,
more providentiæ suæ, ut qui cœlestia capere non
poterant, per terrenas similitudines audita percipere
potuissent.
Adversum me loquebantur qui sedebant in porta, et
in me psallebant qui bibebant vinum.
In illis scilicet, quia, habentes clavem scientiæ, ne-
que introibant neque alios introire pertinebant, Scri-
bæ et Pharisæi, qui discernebant causas cum sede-
bant in publico judicio; et in me psallebant qui bibe-
bant vinum, repleti enim vino iniquitatis. Qualiter
eum interficerent concinnabant; stulte enim psal-
lentium, audi qualiter doceat vos: Psallite, inquit,
sapienter. Vel ebrii erant de vino, quando operiebant
caput ejus, et dicebant: Prophetiza nobis, Christe,
quis est qui te percussit. In portis sedent qui con-
ventibus hominum, sedula curiositate, miscentur.
Dicit enim passionem suam genti Judaicæ fuisse
fabulam, ut nullus exciperetur qui a tali collocatione
redderetur alienus. De opprobriis ac conviciis Ju-
dæorum hactenus locutus. Nunc, quantum mihi vide-
tur, de fidelibus dicit: Et in me psallebant qui bibe-
bant vinum. In Dominum psallunt qui actione proba-
bili diriguntur, et operibus reddunt quæ monitis
cœlestia mandata suscipiunt.
Ego vero orationem meam ad te, Domine; tempus
beneplaciti, Deus.
Vox Christi ad Patrem. Non enim vincor his pas-
sionibus, quia tecum sum in oratione; ego vero ora-
tionem meam ad te, Domine. Judæis mihi male dicen-
tibus crucifige, crucifige eum; ego pro eis orans
loquebar Pater, ignosce eis. Non enim sciunt quid
faciunt. Tempus placendi, Dominus. Hic est Filius,
Filius meus in quo mihi complacui. Venit ad tertium
caput, ubi contra maledicta Judæorum orationis suæ
posuit sanctitatem cœlestis Doctor, insinuans jurgiis
hominum non inflammatis rixis, sed piis orationibus
obviendum. Videamusque nunc, quod sit tempus bene-
placiti. Illud tempus est beneplaciti, quando, incar-
nationis suæ beneficio, periclitantem mundum im-
minenti liberavit exitio. Hoc tempus est beneplaciti,
de quo et Apostolus ait: Ecce nunc tempus accepta-
bile, ecce nunc dies salutis
In multitudine misericordiæ tuæ exaudi me, in veri-
tate salutis tuæ.
Ut post veram mortem resurrectionis veritas ap-
probetur. Non enim parva misericordia fuit, quæ tam
ingenti ad peccatum superavit (sic). Multitudo quidem.
fuit delicti, sed multo numerosior misericordia illa
quæ vicit, cum, memorato tempore misericordiæ quæ
passionis salutem mundo præstitit, consequens fuit
ut et resurrectionem sibi venire precaretur, quam
in veritate pollicitus fuerat per prophetas. Precatur
ergo Patrem non natura deitatis, quæ ejusdem per-
æqualis est, sed infirmitas assumpta hominis, in qua
minor est Patri.
qui oderunt me, et de profundis aquarum.
Aperte hæc de Judæis, qui eum nunc quam di-
lexerunt (sic) dicit: Et de profundis aquarum. Demus
operam ut hisdem verbis et nos Dominum roge-
mus, quibus Caput nostrum exorasse cognoscimus.
Hoc plane subtiliter perscrutandum est quare supe-
rius infixo limo dixerit et hic ne in ipso hærere
possit exorat. Infixus utique limo fuit, quum suscepta
carnis infirmitate tenebatur; unde etiam mortem
crucis accepit. Hic autem competenter exposcit ut
anima ejus a desideriis luteis, id est hujus mundi
cupiditatibus, reddatur aliena, quod bene suscipitur
a parte membrorum, qua ille luto inhærere non
poterat qui peccati maculam non habebat. Libera me
B
ex odientibus me, istud ad Judaicum populum ma-
nifestum est pertinere. Quare, surgente Christo,
eorum odia frustrata vanuerunt; nam quod dixit:
De profundis aquarum, ad populum ipsum non est
dubium pertinere, quia profundus erat malignitate
consilii, et seditionibus turbulentus.
Non me demergat tempestas aquæ, neque absorbeat
me profundum, neque urgeat super me puteus os
Vox Christi in id quod homo est. Hæc passioni-
bus tempestas non eum in profunditate abyssi reti-
neat infernalis. Neque absorbeat me profundum, in
quo, dum per mortem descendit, non devoretur
ab eis; neque urgeat super me puteus os suum, aditus
C inferni, sive diabolus. Rogat enim ne mergatur a
fluctibus, id est a sæculi istius tempestate sævis-
sima, quæ in modum maris animas sorbuit, quando
eas vitio pravitatis involverat; ait enim: Neque
absorbeat me profundum. Profundum utique pecca-
tum est, quod voracitate quadam deglutit animas
impiorum, ut ad pœnitudinem redire nequeant qui
de actuum suorum iniquitate desperant. Neque
urgeat super me puteus os suum. Puteus enim est
terræ altius excavata profunditas; in quo, per alle-
goriam, vere incidunt peccatores, quando se a vi-
tiosa voluntate non abstrahunt; urgetque super
eos os suum concludere, cum usque ad mortis suæ
tempus in pessima voluntate persistunt.
Exaudi me, Domine, quoniam benigna est misericordia
tua, secundum multitudinem miserationum tuarum
respice in me.
Vox Christi ad Patrem pro parte carnis. Hæc,
secundum infirmitatem humanam postulat, dicens:
Quia alios mea passione redemisti, me præcurrente
misericordia contemplare. Dicit enim Exaudi me,
Domine; causamque quare exaudiatur adjungit, non
quia meretur humanitas, sed quia misericordia Do-
mini est benigna semperque ad benefaciendum
parata, cum tamen pie petitur, et ei purissime sup-
plicatur. Et, ut ipsam benignitatem pius doctor
exponeret, adjecit: Secundum multitudinem misera-
tionum tuarum respice in me. Ad ipsam semper red-
dit (sic) quam debilibus sit patrona, cui omnia peccata
cedunt, quamvis numerosissima comprobentur.
Fundatio Henrici sancti imperatoris super
Furth, Francofurti in comitiis.
XLI. Rex Henricus II quemdam suæ proprietatis
locum Pferingun dictum, in pago Chelesgouve, et in co-
mitatu Berengeri comitis situm ad stipendium canonicorum
in episcopali sede Babenbergensi a se erecta Deo servien-
tium una cum omnibus ejus pertinentiis sive adhærentiis,
videlicet vicis, villis, ecclesiis, servis et ancillis, areis,
ædificiis, terris cultis et incultis, viis, inviis, exitibus et
reditibus, quæsitis vel inquirendis, silvis, forestibus, sa-
ginis, venationibus, aquis, piscationibus, molis, molendinis,
rebus mobilibus et immobilibus, ac cæteris omnibus, quæ
rite scribi aut appellari possunt quovis modo, utilitatibus
donat atque proprietati omnium contradictione remota,
ea ratione, ut prædicti canonici liberam dehinc habeant
potestatem, eumdem locum Pferingun cum omnibus ap-
penditiis suis tenendi, possidendi, vel etiam sibi commodum
advocatum super loco dicto eligendi, seu quidquid illis
libeat, inde faciendi.
XLII. Rex Henricus abbatiam sui juris seu veterem ca-
pellam in proprium dat Ecclesiæ Babergensi a se erectæ. 278
XLIII. S. Henrici præceptum, per quod Ecclesiæ
Wormatiensi attribuit quidquid Bacelinus comes in bene-
ficium possedit.
XLIV. Diploma Henrici II imperatoris quo Ecclesiæ
Wirceburgensi tradit Meinungen et Walldorf pro aliis bo-
nis in pago Ratenzgau novo Bamburgensi episcopatui per-
missis.
XLVIII. Rex Henricus II donat monasterio Prul prope
Ratisbonam mansum regalem in villa Genstall.
283
XLIX. Rex Henricus II donat Ecclesiæ Bambergensi
locum Lichtowa in pago Nordgow situm.
L. - S. Henrici præceptum pro Ecclesia Cremonensi. 285
LI. Præceptum Henrici Il regis pro abbatia Classensi
sancti Appollinaris.
LII. S. Henrici privilegium Godehardo abbati con-
cesssum.
LIII. - S. Henrici privilegium pro eodem.
LIV. - Ecclesia Nordhwald sitæ in eremo multa prædia
confert.
Traditio Henrici II regis de Lupence Marca. 296
Henrici regi præceptum, per quod Worma-
ticensem Ecclesiam inter et coenobium Laurisheimense
controversiam, ratione forestis Odenwalt dirimit.
LXV. - Abbatia Florinensis, quæ est benedictinorum
in diœcesi Leodiensi, a Gerardo Cameracensi et Atreba-
tensi episcopo fundata, confirmatur diplomate S. Hen-
rici.
LXVI. Imperator Henricus donat Ecclesiæ Bamber-
gensi locum Irnsing in pago Kelesgowe et in comitatu
Ottonis de Wittelspach situm.
LXVII. S. Henrici privilegium pro monasterio S.
Benedicti Montis Casini.
LXVIII. S. Henricus Ecclesiæ Bergomensis, a Re-
ginfredo episcopo male habitæ, possessiones et privilegia
confirmat.
302
LXIX. S. Henricus Ecclesiæ Paderbornensi curtem
Berneshuson concedit.
303
LXX. S. Henricus Ecclesiæ Parderbornensis privilegia
et possessiones confirmat
- S. Henricus, Petro episcopo et abbati S. Mi-
chaelis in Porcariana, bona sua et jura confirmat,
anno 1013, post profligatum Arduinum Italiæ regni in-
vasorem; vel certe anno 1014, ante Pascha, quo die ac-
ceptis a Romano pontifice imperii insignibus, cœpit esse
imperator.
305
LXXII. Henrici II imperatoris diploma pro monaste-
rio S. Salvatoris Fontana Taonis.
306
LXXIII. Henricus II Germaniæ rex Arimannis Man-
tuanis privilegia confirmat.
307
LXXIV. S. Henricus Ecclesiæ Hamburgensis privi-
legia confirmat et auget.
LXXV. S. Henricus Tarvisinæ Ecclesiæ privilegia
confirmat.
LXXVI. - S. Henricus Petro episcopo Novariensi jura
Ecclesiæ suæ restituit, ab Arduino marchione ablata. 311
LXXVII. S. Henricus Ecclesiæ Savonensis posses-
siones confirmat et auget
LXXVIII. Henricus, intuitu Ardemani episcopi, Sa-
vonensium possessiones confirmat.
LXXIX. S. Henrici privilegium pro monasterio SS.
Petri, Laurentii et Columbani quod vocatur Bromiades 314
LXXX. S. Henrici præceptum per quod Wormatien-
sem Ecclesiam adversus iniquas comitum provincialium
impetitiones tuetur.
LXXXI. Litteræ S. Henrici quibus abbatiam de
Schwarzach tradit possidendam Werenhario episcopo
Argentinensi et successoribus ejus.
317
LXXXII. S. Henrici sententia contra comiles et mar-
chiones Estenses, ipsius imperio obtemperare recusan-
tes.
318
LXXXIII. - S. Henricus imperator donat abbatiæ S.
Michaelis prædia quædam extra urbem Bambergensem
sita.
LXXXIV.
confirmat.
LXXXV. Confirmatio jurium ac privilegiorum asce-
terii sacrarum virginum Lucensium S. Salvatoris, facta
Alperga abbatissæ ab S. Henrico inter Augustos primo. 322
LXXXVI. S. Henrici præceptum, quo Ecclesiæ S.
Alexandri Bergamensi restituit comitatum Alamanni,
cujus Atto comes ecclesiam illam hæredem instituerat. 323
LXXXVII. S. Henricus Bernardo comiti Parmensi
curtis Neronianæ possessionem asserit.
323
LXXXVIII. S. Henricus Ecclesiæ Paderbornensi
curtem Houstide donat.
S. Henricus abbatiæ S. Vitoni possessiones
LXXXIX. Comcambium Henrici II imperatoris cum
Bobbone abbate.
325
XC. Imperator Henricus donat Ecclesiæ Bamberg duo
loca Schwarzenfeld et Weilendorf in pago Nordgow. 326
XCI. S. Henricus Alberico episcopo Comensi curtem
LV. - Rex Henricus II donat Parthenoni Obermunster seu villam Barzanorum olim Berengarii et Ugonis, Sigi-
per ipsum a fundamento perfecto in præsentia sua et 17 fredi comitis filiorum, et Cæsareæ majestati rebellium
Apr. consecrato quamdam sui juris curtem Salach. 289 largitur.
326
LVI.
XCII.
Henricus II rex prædium Tharissa Ecclesiæ
S. Henricus Ecclesiæ Paderbornensi prædia
Bambergensi donat.
quædam donat.
328
XCIII.
-S. Henrici privilegium pro Ecclesia Altahensi. 291
S. Henricus Ecclesiæ Paderbornensi curtem
- S. Henrici imp. diploma datum pro monaste-
329
Moronga largitur.
CXVII. Immunitas Henrici II imperatoris
CXVIII. S. Henricus Ecclesiæ Paderbornensi prædia
quædam confert.
CXIX. S. Henricus confirmat monasterio Sancti Em-
merammi omnia bona generatim, ablata episcopo aliisque
alienandi facultate.
CXX. S. Henricus confirmat monasterio Sancti Eme-
rammi traditionem curtis Ruitæ (Vogtarent) factam a co-
mite Warmundo.
357
CXXI. S. Henricus confirmat monasterio Sancti
Emmerammi curtum Eiterhoven.
358
CXXII. S. Henricus donat monasterio superiori duas
terras (Plaetze) intra et extra moenia civitatis Ratisbo-
nensis versus meridiem.
CXXV. S. Henrici privilegium pro monasterio IX. De dolis Wicmanni.
S. Sophiæ Beneventano.
Oratio Adelæ uxoris Baldrici.
De præfectura Baldrico tradita.
De reconciliatione Adelboldi episcopi et Wic-
De sententiis inter eos collatis.
De exercitu in Bratuspantes misso et capto Bal-
474
CXXVII. S. Henricus II imp. Ecclesiæ Lambergensi
donat prædium Hormunze in archidiocesi Trevirensi,
quod a Poppone archiepiscopo acceperat.
De expulsione Baldrici et Munna destructa. 479
XVII. De quæstione habita cum Baldrico de morte
Wiemanni.
480
XVIII. Quomodo Gevehardus in mortem ductus est 480
XIX. De eclipsi lunæ et solis, et viso comete. 481
XX. De Meriwido a Frisiis obtenta, et de Tielen-
sibus.
481
|