Obrazy na stronie
PDF
ePub

faez ar. Zinsen. faezdžę Wucherer.

F.

bulg. fauzčija Wucherer. Hind. 339. Z. 656. 2.

fagfur farfur, fagfuri, farfure, farfuri Porcellan; Titel des Herrschers von China, Gegend in China, chinesische Waaren.

bulg. farfor. farforija. farforčica. russ. farforʊ. poln. farfury. rum. farfurie Teller. farfurerie Porcellanwaare. griech. yapyoupí, pappypí; pappapās Atacta IV. 2. 639. Hind. 345. Z. 654. 2; 663. 2; 668. 3.

fajda sar. Nutzen. fajdalę.

bulg. fajda. fajdalija sofr. fajdosam sofr. fajdozemane sofr. serb. fajda, vajda. fajdisati, vajdisati. alb. fajde. kurd. paida: nordt. pajda. pajdalę Radl. 122. Hind. 339. Z. 656. 1.

fal Jar. Vorbedeutung. faldžę Wahrsager. fal acmak wahrsagen.

alb. faljedži Anbeter. Vergl. serb. fale, bei juk. 618. durch ,mudrolije, dosjetke' erklärt. Z. 655. 2.

falaka x, xël; ar. ein Werkzeug, um die Füsse bei der Bastonnade zusammenzubinden und aufwärts zu kehren, Block, Bastonnade.

serb. falage, falake, valake: sve im metn'o noge u falake juk. 569. kr. felezje vincula rum. felange Strafstock. sp. falaca aus dem arab. Dozy 262, wo eine Beschreibung dieses Werkzeuges zu lesen ist. Z. 670. 1.

ung.

فارفره farfara

ar. Schwätzer. farfaralek.

kr. farforiti, ferforiti radoter bei Cihac. rum. ferfare, ferfale farceur. farafastik bouffonnerie. farfasit Stammler. Z. 654. 2; 663. 2. Vergl. it. fanfano Diez, Wörterbuch. fénér, fénaris, Laterne.

فنر

bulg. fener, vener. serb. fenjer. russ. fonart. mrum. fenere. alb. fener. Vergl. türk. fanos. serb. panos Feuersignal. griech. pavápt. pavós. pápos. Hind. 346. Z. 671. 2. fanos. 655. 3. Das Wort ist griechisch.

féradžé, férédžé, t. Art Oberkleid türkischer Frauen.

bulg. feredže n. feredžja, veredžja Art Frauenkleid ger. 385. serb. feredža, veredža, haljina čim se bule zagrnu, kad dje idu herc. 359. russ. fereza, ferezi, ferjazi la robe de fête des paysannes russes. klruss. ferezyja. poln. ferezyja. rum. feredže. nslov. fareža marc. Linde. griech. yepeté DC. papevt(éc, yepetÇéç für èxevòótys. Hind. 340. Z. 659. 2. Dozy, Vêt. 327. Man vergleicht, vielleicht mit Recht, griech. popestά.

férés ar. Pferd, Stute.

altbulg. fariž. aserb. farija. faris. pariži.

aruss. far mat. 307. griech. pápne pass.

φάρης

[ocr errors]

mhd. vārīs. mlat. farius. sp. alfaras. Hind. 341. Z. 662. 1. férférétar. Leichtsinn.

rum. firfiriú leicht. pirfiriu schwächlich Rösler 605. Z. 663. 2.

férman pers. Befehl.

bulg. alb. ferman. serb. ferman: turali ferman juk. 496. russ. firmano. griech. pepμáve pass. Hind. 342. Z. 664. í.

Denkschriften der phil.-hist. Cl. XXXIV. Bd.

38

férzi

bulg. ferz.

pers. Königin im Schachspiel.

russ. ferz. Z. 662. 1. Matzen. 156. fésar. bonnet que les Turcs portent sous le turban.

serb. fes,

bulg. fes: mor feso'i mil. 449. fefče 433. fino-no fefée 399. fefčina 433. ves. fesa finofesa juk. 141. finofesić 402. alb. fes. alb. fes. griech. géot pass. Z. 654. 3; 666. 1.

Dozy, Vêt. 336.

féslékén, féslijén basilicum. Dasselbe Wort ist filisgin Minze.

serb. feslidjan, fesligen, feslidjen, feslidžen juk. 464. 618. vesligen, meslidjen, mislodjin, velsagenj. alb. feselgjen, sefergjen. Alles aus dem griech. Bastλtxóv, eben daher bulg. bosilek, busujok, bosiljok kač. mil. 37. 295. kr. bašelak. serb. bosiljak neben bosiok. klruss. vasyljok. alb. basilek R. Dieses wohl unmittelbar aus dem griech., feslidjan, fesligen usw. durch Vermittlung des türk. Blau 231. Das z des alb. bozęljok spricht für ein roman. Medium. Hind. 343. Z. 666. 2; 670. 2.

féstan, fistan Weiberrock, fustanella.

bulg. fistan; fustan, fastan mil. 433. 479. fusta. serb. fistan, fustan. klruss. fustky kostumy 65. rum. fuste. fustanliu Stoff, Kleid. alb. fustan, festan R. griech. povstáv. poustavéla. it. fustagno. Hind. 343. Z. 666. 1.

fétil, fitils, As dünner, aus Palmenfasern gedrehter Strick, Lunte, Docht. bulg. fitil, fetil. serb. fitilj, vitilj, vitiljača neben svještilo ellychnium. russ. fitil Lunte. mrum. fitile. rum. fitil neben feštilę. alb. fitil. griech. pitíke, próki, potýle, φιτίλι, φτύλι, φυτήλι, φυτύλλι Atacta IV. 2. 650. 663. Serb. svještilo und rum. feštilę beruhen auf aslov. svêštilo. Hind. 339. Z. 657. 3.

féth

فتح

ar. Eröffnung, Eroberung, Sieg. féth étmék erobern.

serb. fet: dok Grahovo feta učiniše bis sie Grahovo eroberten volksl. nordt. fäty, fätiy Radl. 196. Hind. 339. Z. 656. 3.

fétvaar. Entscheidung, Ausspruch des Mufti.
bulg. fetfa. serb. vetma. Hind. 339. Z. 657. 2.

fedan, fidanas t. junge Pflanze. fidanlek.

bulg. fidan verk. čol. fidanka bog. fidanče bezs. 2. 89. alb. fidan H. Z. 659. 1. Griech. φυτάνη.

fẹndẹk, funduk pers. Haselnuss, Flintenkugel.

bulg. mrum. fentek (fendek) Flintenkugel dan. griech. φουντούκι Haselnuss pass. Atacta V. 1. 336. kurd. bendik. sp. bodoque. Hind. 346. bunduk Haselnuss Z. 211. 3. fendek Haselnuss, Kugel 671. 2. Dozy 241. bendak, pandek Hehn 341, der dieses Wort mit pontica (nux pontica) in Verbindung bringt.

ferčat. Bürste.

alb. vurtse. griech. Boópta. Hind. 341. Z. 661. 1.

fertena xib fortuna fértuné Sturm.

bulg. fortuna, fartuna. serb. fortuna, frtuna, vrtuna. hvortuna, fortuna pisk.

russ. furta mat. 91. klruss. rum. fortune. alb. furtung. griech. pooptoóva. nslov. fortuna. Hind. 342. Z. 663. 1. it. fortuna, nicht etwa slav. Ursprungs, wie man aus serb. vrtuna schliessen wollte. In einige Sprachen kann das Wort unmittelbar aus dem it. eingedrungen sein.

festek pers. Pistazie. festęki.

aslov. pistiko. pistikyj. bulg. fistaška.

bulg. fistaška. russ. fistaška. rum. fistik, fistikę. fistikiu blassgriech. πιστακία. agriech. πιστάκιον.

grün. alb. festek Zirbelnuss und ihr Kern.

Hind. 343. Z. 666. 1. pistan pers. Pistazienwald 197. 1. Hehn 359. 361. 528.

fęškę, fiški ëŵit. Mist, Dünger.

serb. vuškija Pferdeharn. griech. povoxí. Z. 667. 1.

فكر fikr, fekr

alb. fikjír.

ar. Gedanke.

nordt. fikr Radl. 195. Hind. 345. Z. 669. 2.

filfil, pil pers. Elefant. fildis Elfenbein, eig. Elefantenzahn.

bulg. fil Laufer (im Schachspiel). filska kost Elfenbein. fildiš mil. 404. fildišev; fildisen: greben fildišen. s. filj. filjev zub marjan. 156. fildis, vildis. mrum. póloo, filu. rum. fildis Elfenbein, Elefant. alb. filj. fildits Elfenbein. filditštę aus Elfenbein H. fildis R. griech. φιλδίσι. aind. pīlu (wahrscheinlich ein Wort aus der Sprache der Ureinwohner Indiens). kurd. fil. osset. pil. armen. pigh. arab. filun. chald. phil. nordt. pel. anord. fill dän. fil. Hind. 347. Z. 238. 2; 673. 2.

filan, falan, fülanar. ein Gewisser.

alb. filan J. filjan H. kuman. falan 305. 349. sp. fulano, pg. fullano, folam usw. Dozy 271. nordt. fulan Radl. 48. Ein weitverbreitetes Wort: hindust. fulānā. Z. 670. 1. filart. Schnürstiefel.

bulg. firali mil. 519. serb. filar Art Frauenschuh. Hind. 345. Z. 669. 3.

fildžan findžan Becher, Tasse.

serb. fildžan. findžan juk. 141. 380. poln. filižanka. klruss. finža. rum. filidžjan. alb. fildan Kaffeetisschen. griech. φιλτζάνι, φλιτζάνι, φλυτζάνι, φιλτσιάνι. magy. findia.

Hind. 346. Z. 671. 2.

filemenki holländisch.

bulg. filemen svita verk. Z. 670. 3. It. fiammingo.

filinté x Flinte.

bulg. filinta. Hind. 346. Z. 670. 3. Deutsch.

firénk, firéng, frénk firéndž Franke, Europäer. firengi. firandžela, frandžillé, frandžela Art Weissbrot. frandžéladžę.

bulg. frengija: sabja frengija mil. 114. 155. frenglija 123. 330. fruški 69. 136. 224. rum. frandželę, franzolę. franzelar, franzolar. griech. pavéλa, spaɣréλa; opaviÇióλa φραντζέλα, φραγγέλα; φραντζιόλα Atacta V. 1. 357. pрayxá pass. Hind. 342. Z. 664. 2; 960. 2.

.t. Fisole فوليا sulia

bulg. vasul.

φάσηλος.

russ. fasoli. griech. pacola Atacta V. 1. 353. Z. 666. 3. Agriech.

fišék mi fišénk t. Patrone.

bulg. fišek. serb. fišek. fišekluk. fišek-ćese. fišeklije plur. fišečnica. rum. fišek, fišik. alb. füšek. griech. quoéxt, quoέyx. magy. fisek. Z. 667. 1. müšek 892. 3.

florénča, fuluri Gold, Gulden, Ducaten, jetzt Silbergulden. bulg. florini mil. 233. 410. fijorina Gulden. alb. flori Geld, Gold. griech. pλwpi pass. ploupé Atacta IV. 2. 653. Z. 670. 3. Das Wort ist ital. Ursprungs: florinus.

fodul, fudul, fozul Js ar. stolz. fodulluk.

bulg. fodul Stolz mil. fudul stolz čol. 143. fudulin kač. fodulština mil. 48. hodolija. hodulstvo lat. klruss. fudulia. fudulnyj. fudułyty sa. rum. fudul. fuduli vb. fudulie. alb. fodulj; bei Reinhold fundulj bien mis, gentil. kuman. fus vel für fuzuli 305. sp. fodoli. arab. fodhōli, dem verschiedene Bedeutungen zugeschrieben werden: ce terme vient de fodhol, qui est lui-même le plur. de fodhl; c'est proprement: ce qui est superflu; mais c'est aussi remarques impertinentes ou bavardage Dozy 269. Hind. 344. Z. 659. 1. forta, t. Geschwätz. fortadzę.

rum. furda. čech. furták slovak. Spassvogel. Z. 672. 1.

fuči, feče → t. Fass.

serb. vučija aufrecht stehendes Fass, Wanne. Z. 671. 3.

fukara ar. plur. von fakir: im t. sing., arm, der Arme, Derwisch.

bulg. fakir. serb. furak sirotinja petr. fukara: a fukari ni broja se ne zna 107. fakir ostavi fukaru Gorski vijenac 92. alb. fukaraa arm R. nordt. fakir, gewöhnlich fuqara Radl. 117. Hind. 345. Z. 669. 1.

fursat, fursét, fersant ar. Reihe, Gelegenheit.

rum. fursant. Z. 662. 2.

furun, feren Backofen. furundžu.

bulg. furun, furna, vurna, vurnija kač. 456. voruna. serb. furuna, vuruna. vurundžija. rum. furmę. griech. çoõpvos. youpvápys. kuman. furn 349. lat. furnus. it. forno. Ngriech. poopvoc. Hind. 343. Z. 665. 1.

futa, fota xar. Badeschürze, Art indischer Zeug.

bulg. futa per.-spis. 1. 175. klruss. futa kostumy 58. pol. fota Haartuch. mrum. fute. rum. fotę. alb. fute. griech. poutaç. sp. futa Art Schleier Dozy 210. Vergl. Z. 672. 1. Dozy, Vêt. 339.

russ. fota Schleier. magy. futa. Hind. 346. magy. futa. Hind. 346.

fürsi hochtürkisch, eig.

persisch.

bulg. ja znam turski farsija ich kann hochtürkisch, das mit persisch gemengte türkisch kač. 415. Z. 662. 2.

G.

gabja ult. Mastkorb.

pol. gabie. griech. rána. Aus dem it. gabbia. Listy 7. 173. Das poln. Wort kann aus dem türk. entlehnt sein.

gaddaré | kaddéré ar. zweischneidige, gewöhnlich versteckt geführte Waffe. serb. daji, sine, doru i gadoru juk. 255. na gadoru 258. mačah i gadarah 437. mačah i kadarah 149. sablje i kadare Kačić 1. 266. te gadaru s čiviluka skida petr. 1. 429. sjajna gadarija 160. Bei Vuk. gadar und gadara Art Säbel: nach kralj. M. 67. što se nosi konju pod kolanom. kurd. kadare. Z. 645. 3.

gaga lile t. Schnabel.

bulg. gaga. Z. 644. 1.

gajda salė, la, kajda t. Hirtenflöte, tulum Dudelsack.

bulg. gajda cornemuse, bagpipe, mêšnica. gajdar. serb. gajde, gadlje. russ. ajda, adja. klruss. gajda, gajdyća, gojdyća Hirtenpfeife. gajdaty ung. poln. gajda Sackpfeifer.

griech. yxáïda cornemuse, doxolaμπoova. magy. gajde közlem. 117. gajdolni. Z. 645. 1; 652. 3; 726. 3. Bei Dozy 380. lesen wir gaita a instrument de musique usw.

gailé xar. Plage, Unglück.

bulg. gajle Sorge für serb. briga mil. kač. bare gajle nemat mil. 181. ne beri gajle za to'a 184. mrum. gaileie Sorge fet-frum. 42. alb. gailje Sorge. Z. 645. 1.

gairétar. Eifer, Tapferkeit.

serb. gajret Hilfe juk. 618. petr. da mu danas u gajretu bude juk. 387. ja sam srcu gajret učinio petr. 1. 65. alb. gairet, gahiret coraggio R. griech. xaïpétt pass. Z. 653. 1. gajib gajeb ar. Verlust; abwesend, unsichtbar.

serb. gajip wird durch iščeznuo erklärt petr.: tu se svetac gajib učinio 10. kurd. gaib abwesend. Z. 644. 3; 652. 2.

ganémi ar. Schafe. ja ganem! mein Schäfchen!

bulg. ja ganam! meine Einzige! Z. 651. 2.

ganniar. reich.

alb. ganilek Überfluss R. Z. 651. 2.

garazar. Absicht, Leidenschaftlichkeit, Hass. alb. garaz Widerwille. Z. 646. 3.

garbar. Sonnenuntergang, West. garbi westlich.

serb. garbin. nslov. grbin Südwestwind. griech. yappan Südwest. kurd. gerb. fz.garbin. sp. algarve, garbino Dozy 121. 274. Hind. 334. Z. 646. 2. Den Weg, den das arabische Wort genommen, wage ich nicht zu bestimmen: serb. und nslov. verdanken ihr garbin und grbin wohl dem ital.; das sp. algarve und garbino unmittelbar dem arab. garzar. Pflanzenreis, auch bildlich.

serb. gjerz heiratsmässiger Junge filip. Z. 646. 3.

gazab, gazéb ċar. Zorn.

bulg. gazepčija mil. 230. alb. gazepp tribulazione R. Gefahr. griech. yacéлi pass. Z. 648. 3.

gazi ili ar. siegreich, Glaubensheld.

serb. gazija Held juk. 618. kanižke gazije 500. o gazio, od Udbine Mujo 530. gazi Smahilaga 504. Z. 644. 1.

gelafar. Scheide.

bulg. kalov étui bog. serb. kaluf: hajd' izvadi barjak iz kalufa juk. 239. rum. kilif Cihac. kelef. alb. kelef Behälter. kurd. kulāv. Hind. 335. Z. 649. 2.

gena, gana li Zufriedenheit.

Vergl. serb. djene ziemlich. Hind. 336. Z. 651. 1.

goména xie,ė, koména xi, Schiffseil, Tau.

قومنه

serb. gumina. griech. yópeva. sp. gumena. fz. goumène. Z. 652. 1; 722. 3. Dozy 381. Aus it. gómona, gómena, gúmina, das dunklen Ursprungs ist. Vergl. Diez, Wörterbuch. gončé i kondža Knospe.

bulg. gondže-gjula mil. 482. serb. gondže eine Rose, die soeben die Knospe geöffnet. gondžizati: što (ruža) rumenja, to tu mladi momci, što gondžiza, mlade djevojčice herc. 113. türk. kül gonča. kurd. kunče. Hind. 337. Z. 755. 3.

« PoprzedniaDalej »