Satyra I. Pochwały milczenia. Co nie jest do istności, co brak w liczby rzędzie, Jest w nim przymiot istotny, jest przymiot dokładny; Pisarze i gadacze! znam waszą myśl sprzeczną, Satyra I. Pochwały milczenia. Tekst podług W s. 3-7; odmiany podług R, k. 85-87, R, s. 117-120, D s. 170-173. Tytuł: Pochwała milczenia R, D, Pochwały milczenia W R. 2 mniema(my) milczenie, (znajduj(e)ą się) [i jesteśmy] R. Po 2 w R: (Z pozoru się nie myli) 3 go tak] tak go R,, je tak D; osądził] osadził W R, D; osadz(a)ił, (lecz w kreśleniu) [ale pozór] zdradny R. 4 Jest w nim przymiot istotny, jest przymiot dokładny] (Przymiot w nim jest wytworny, zdatny) [W milczeniu przymiot istny - w (nim przymiot) (a) [jest]* przymiot] i dokładny R2, niém D. 5 (Zgola) Zgola jest R2. 6 waszą] waszę D. 7 Przecież na was powstanę] Przecież ja w kontr wam pojdę — (Śmiały) [Ty co ci się] marzy R2, Przecięż D. 8 co zmyślasz] ty co żesz R. 9 nudzisz] Że (zmordowany) [utrudzony] krzykiem, którym (mordowałeś) [drugich trudzisz] R,. 10 nie trudzisz] nie nudzisz R. 12 hold] hold R, D. Krasicki, Satyry i Listy. 9 5 10 15 Wy, co słowem, co piórem umiecie kaleczyć, 15 słowem, co piórem] piórem, co słowem R2, co (pis)piórem R 16 trudem [gać] zdradzać (i) złorzeczyć R. 18 wśrzód] wśród R, D. 20 (W) Pod R. 22 milczyć] milczeć R, R, D. 24 talenta] przymioty R,. 25 poczciwych] (Szczęśliwsze od) [Stąd nieszczęście] podściwych, st(A)ąd R. 26 Cnota w (prostej) [podłej] siermiędze R. Po 26 w R2: Wy, którzy dworskim trybem (mys)myślicie, żyjecie, (Wy którzy) I1 treść działania (waszych) [zam(ykając)knąwszy] w zbyt ścisłym sekrecie, (Częstokroć to) (Taicie) Tajne u was sprężyny, co nieprawość płodzą, Tajne zdradne postęp(ki)y Na tem kończy się k. 85. U góry k. 85′ napisano nad ciągiem dalszym niniejszej satyry w R2: rwą lup niecne potwory na zysk tylko rącze Ale ja podob. (Por. satyra VIII: Małżeństwo 72). 28 sztucznej a zdradnej] zdradnej a chytrej R2, sztucznym a zdradnym D. 29 Kładniecie] Kładziecie R, R D. 2 1 Sposobem przyjętym nie można uwidocznić przeróbek wyrazów, z których powstało: I. Podaje je tedy słownie. Pierwotne: Wy przerobiono na a, które przekreślono; nad tem znowu napisano a, które przekreślono; ostatecznie z pozostałego W (z Wy) zrobiono I. Maszka, coście przywdziali, patrzających wzroku Dusze podłe! nurzcie się w odchłaniach milczenia. więc skromna i cicha, 30 Maszka, coście przywdziali, patrzających wzroku] Maszka, (prawego) [bystrego] na was nie osłabi wzroku R,, Maska D. 5 Po 30 w R2: (Ucho) Strzeżcie się prawych uszów wśród (słów które) [(tych co)] [wabów co]* pieszczą, Dojdą jadą (!) skrytego, które zdradnie mieszczą, Dojdą nicy, za którą wasz labirynt próżny, Dojdą co znaczy wyraz niby t(u)o usłużny, Dojdą czego są warte wasze oświadczenia. 32 odchlaniach] w (kryjówkach) [otchłani] milczenia R2, otchłaniach D. 2 Po 32 w R, następuje ustęp umieszczony w W jako 45-50, który będzie uwzględniony na swojem miejscu. Potem następuje w R, 33–44. 33 trwoźliwa] trwożliwa R, R; poczciwość] podściwość R,; nie jest jej kunszt głuszyć] i nie umi głuszyć R. 36 Mogłbyś bo (równych tobie) [(swych) [masz]* czołgaczów coś] wysłał(eś) na zwiady R. 37 twoim] twoich D, twoich ręku, (w twych ustach los) [los prawego] człeka R2. 38 Czegoż się cnota, Pawle, od ciebie doczeka] Czegoż więc od ciebie, gdy możesz, doczeka R. 39 ją przytłumisz] go przygnębisz — w(m)ięc skromna i cicha R,. 40 u dworów narzeka i wzdycha] (Gdy szkaradność w tryumfie) [(Na) (Patrząc na) Nieznajoma u dworów] cnota nędzna wzdycha R., z dworów ucieka i wzdycha R,. 42 nią] nię D; niegodziwy(ch) warczy R2. 44 (Wzdycha) [Jęczy] iż R,. -- 45 Niegdyś służyć ojczyźnie hasłem było człeka. Dobrze milczyć, bo płacą; szukaj w pośrzód wiela 50 Jest gmin, ale kto znajdzie w nim obywalela ? O wy! których powinność prawdę mówić jawnie, W świetnym się blasku wydasz. - O święto-wymowne 45-50 umieszczone są w R, przed 33-44 (zob. 32). 46 Święte hasło] Hasło święte R,. 47 (Zmilczane) (Hasło święte istotne podściwego)y) [odgłosie serca (prawego) [podściwych]* (niegdyś) niezmazanej] duszy R. 49 milczyć milczeć R, D; w pośrzód] w pośród D; Dobrze (z)milczyć, bo płacą (bo pieszczą, bo straszą) [Szukaj w pośród wiela] R,. 50 Jest gmin, ale kto znajdzie] Tłum ludzi ale nie masz R2. Po 44 następują w R, wiersze, umieszczone w W jako 51. Po 51 w R2 (Mówić słowem, przykładem). 52 Mocnić słowo przykładem dzielnie a ustawnie] Mówić słowo W D, Mówić słownie R,, przykładem potwierdzać ustawnie R, D, Mocnić słowo R2. 53 potępia (le) (Ale nieuboży) gdy myśl R. 55 trwoźliwą] trwożliwą R2 R,; nie godzicie z stanem] nie zgodzicie stanem R2, jak zgodzicie z stanem D. 56 (Czuć) Znać, czuć R. 57 w skutkach bywasz złe, lecz] złeś jest w skutkach, ale R2. 58 Zrzuć barwę, co cię podli, a towarzysz cnocie] (Milczenie barwę złości zruć) [Zruć barwę podłą] [racz] [a] towarzysz[yć] cnocie R,. 59 W świetnym] W (inny) świętnym R,; O świętowymowne] O święte, wymowne R. 60 podchlebstw] pochlebstw D, gdy (usta) uszy pochlebstw R. 62 biorąc (słów) brzęki R,; i] a R2. |