omni tui offensione cavere, et post huius vitae cursum ad te videndum et perfruendum me perducere digneris, qui cum Patre (a) et Spiritu sancto vivis et regnas, Deus benedictus, per infinita saecula saeculorum. Amen (6).

Explicit pars tertia huius operis de vita (c) et conformitate beati Francisci ad vitam Domini nostri lesu Christi, editi a Magistro Bartholomaeo de Pisis, Ordinis Mi- 5 norum, anno Domini 1390 die XVIII mensis martii. Deo gratias.

Littera (d) directa generali ministro el capitulo generali pro approbatione
istius (e) operis a magistro Bartholomaeo de Pisis 1.

Reverendis in Christo patribus, fratri (f) Henrico, generali ministro (g), ministris, ceterisque definitoribus capituli Generalis Ordinis fratrum Minorum apud sacrum 10 conventum Assisii in proximo festo sacrae indulgentiae Sanctae Mariae de Portiuncula ibidem celebrandi, frater Bartholomaeus de Pisis, sacrae theologiae magister indignus, reverentiam debitam cum omni subiectione devota. Devotione, professione ac beneficiis perceptis, quibus obligor beato patri nostro Francisco, cupiens aliquid componere ad eius laudem, gloriam et honorem, Christo praedocente, qui ipsum patrem 45 Franciscum sibi per omnia similem reddidit et conformem, opus quoddam, quod De conformitate vitae beati Francisci ad vitam ipsius Domini nostri Iesu Christi intitulatur compegi, cum arbore figurata, quae personaliter assistens iuxta papalia nostri ordinis instituta vestrae prudentiae tribuo corrigenda, lima vestrae sapientiae (h) examinanda ac approbanda, atque aliis intra nostrum ordinem et extra communi- 20 canda, humiliter exoro (i) a vobis mihi licentiam impertiri (k), deprecans instanter ipsum patrem Franciscum, cuius corpus in hoc sacro loco requiescit, ut vos () totum Ordinem Minorum ibi (m) praesentantes in agendis dirigat, et suis meritis (n) ad gaudia perducat aeterna (o). Amen. Datum (p) in loco praefato Assisii die prima mensis augusti 1399 (q).

Lillera generalis Capituli responsiva (r), istud opus approbantis.

25

In Christo sibi çarissimo fratri Bartholomaco de Pisis, sacrae theologiae magistro, frater Henricus Ordinis fratrum Minorum generalis minister et servus, ceterique ministri ac definitores capituli generalis apud sacrum locum de Assisio die 2 augusti anno Domini 1599 (s) celebrati, salutem et pacem in Domino sempiternam. Opus, 30

(a) Edd. add. tuo. (b) Sic expl. As; Ed. add. tantum. Finis arboris et operis; Ed. III tantum Amen. Finis. (c) Al vitae. (d) Edd. Copia litterae etc. Copia duarum epistolarum in ultimo fol. Al, scil. f. 187 ra-b, forsan ab alia manu, quam illa quae Codicem totum scripsit, addita est. (e) Ed. I et III om. istius; Ed. I add. (op.) praecedentis; item Ed. II. et III praesentis. (f) Ed. I, II fra(g) Edd. add. et aliis. (h) Al scientiae, sed postea corr. (i) Al om. exoro. (n) Edd. om. suis meritis. (q) Al 1389; Edd. om. - (r) Ed. II et III add. ad prae

tribus; Ed. III om.

(k) Al add. et.

(0) Al. om. aeterna.

scriptam litteram.

(1) Edd. add. et.

(m) Edd. om. ibi praes.

(p) Edd. Data. (s) Al 1389.

1

1 De his litteris et capitulo gli cf. AF IV, XXIV, XII-III; et Arch. fr. hist. III, 4910, 703, 704.

quod favente (a) divina clementia, et intitulatur: De conformitate vitae beati Francisci ad vitam Domini nostri lesu Christi, fecisti, inspici, discuti et examinari fecimus diligenter, cum arbore, quam nobis personaliter praesentasti, et nihil invenimus correptione dignum sed laude. De quo tuae regratiando prudentiae, praesentibus tibi 5 licentiam faciendi depingi arborem ipsam, ac ipsum opus volentibus videre et transscribere (b), quod possis eis (c) communicare, liberaliter impartimur. In cuius rei testimonium praesentem litteram, in registro Ordinis positam, fecimus sigilli (d) generalatus officii impressione muniri. Datum (e) in dicto sacro loco anno, die et mense superius annotatis ().

(b) Al potius transcribereque; om. et et quod. (c) Al om. eis. (d) Al, Edd. Desunt (f) Al demum add. Nota diligenter approbationem istius operis.

(e) Edd. Data.

epistolae in As.

534 D

D

537 D

D

538

38. Foederatur pro foeneratur; cf. supra, p. 89, 100 sqq.

4. Cf. modo Analecta Franc. (AF) V, 81sq.; 249 lin. 27-36. De codice cf. modo P. Bonav. Kruitwagen, O. F. M., ap. Archiv. Franc. Hist., (AFH) 1, 324–329. 5. Actus c. 20 pro c. 29.

1. (et 663) fruct. XXXIII pro XXXVIII; cf. scil. AF V, p. 436-438.

P. 80

nota 3. Potius alleganda fuit Leg. min. 1, lect. 3; nota 4, Cap. 4 n. 9 pro n. 10. 2. cap. 25 pro 24.

34. Interpungas: qui nunc coruscat miraculis Perusii, retentus.
24. contra mores pro contra morbos, uti As et Edd. habent.
12-13. Cf. Catalogus ss. fratr. 43.-P. 309 nota 6. 7 april. 1347 pro 19 aug. 4397.
23. idololatrae pro idolatrae. 341 nota 1 pag. 238 pro 388.
1. Leg. 3 soc. c. 16 n. 67 pro 1 Cel. n. 400. Nota 5 item Leg. 3 soc. c. 18
n. 72.-P. 348 n. 1 Robertus rex Neapolis obit 19 ian. 1343 pro 16 ian.
1. Allegandum potius MS. Coll. S. Antonii f. 51r sqq. Fioretti, ed. Passerini,
496-8; [Vide AF V, 436-38]. Nota 2, allegandus erat potius Bern. de Bessa,
AF II, 668 1. 9-11.

1. Addas Leg. 3 soc. c. 8 n. 25; cf. n. 27; Leg Mai. c. 3 n. 1. P. 371 nota 4, alleganda erat potius Leg. Mai. c. 3 n. 9.

3. Adde plures harum narrationum inveniri quoque ap. Specul. Vitae B. Fran-
cisci, Venetiis 1504, Metis 1509, praesertim fol. 217 sqq.

27-35. Haec narratio de praeposito Montis Vici legitur etiam ap. Chron. 24 gen.,
AF II, 327 sq., et in MS. Coll. F. Ant. f. 50vb. - P. 439 nota 7 adde Specul.
Vitae, f. 229 sq. Vide AF V, 475 sq. Fioretti, ed. Passerini. p. 287-290.
4. adde Speculum Vitae, f. 218r-v; Fioretti, ed. Passerini, p. 286 sq.
3. Cap. 12 n. 4 pro n. 14.

1. frater enim corpus pro fratrum, uti habent As, Edd. et fons cit.

28. compatrem pro comparem; item lin. 29 infelix compater pro compar. Sic As, et Edd., quorum lectio confirmatur 1. 30, 32, 33: commatrem luam.

1. Varignana pro Vergnana; ibidem potius Argelato pro Ronchi, licet prope Ronchi hic conventus situs fuisset.

2. Villafranca del Bierzo pro Villafranca; n. 5 Monte de Valderrago pro S. Maria de Angelis. - P. 535 n. 4. Jerez de la Frontera pro Jerez; n. 5 Talavera de la Reina pro Talavera. — P. 536 n. 3. Valladolid pro Vallodolid; n. 7 Villafranca de Conflent pro Villafranca. 537 n. 4 Ejea de los Caballeros pro Ejea. 6. Samatan pro Séranne; Castelnaudary pro Castellaudary. (f) In textum omnino assumendus est, ex Al, locus: « fecit. De isto loco est magister Bertrandus, factus cardinalis per dominum Gregorium X1». Etenim Gregorius XI (1370-1378) Cardinalem revera creavit Bertrandum Atgerii (Latgerii) de Figiaco 30 maii 4374, (cf. AFH III, 307, 308), dum e contra Bertrandus de Turre, creatus Cardinalis a lohanne XXII an. 1320, iam anno 1348 obierat. Ibid. n. 2 Valcabrère pro Vatéabrère; n. 4 Millau pro Amilly; n. 5 Saint-Antonin pro Saint-Antoine-de-Salins; n. 6 Sainte-Foy pro S. Foy. › 539 » 1. La Réole pro Reole; Rions pro Rioms; n. 5 Reillanne pro Raillane; n. 6 Monteux pro Montelier et L'Isle-sur-la-Sorgue pro L'Isle-Venaissin. — P. 540 nota Marvejols pro Saint-Jean-de-Marvejols. P. 541 nota 5 Montélimar pro Montelie; n. 4 Nyon (Neuss) ad lacum Genevensem, pro Iverdon. - P. 542 nota 4 Souvigny pro Seignelay; ib. n. 2 legendum [cf. AF IV, 633] Rupella, locum de Insula Olerum, i. e. Isle d'Oleron. Conventus erat in oppido (Le) Château-d'Oleron. Cognac pro Compreignaco; n. 6 Laudun pro Loudon. 545 nota 5 Séez pro Faches, latine Sagium.

D 546 lin.

D

547

D

549 lin.

16-19. De risu fratrum Oxonii, cf. Thomas de Eccleston, De adventu fratrum Minorum in Angliam, Coll. 5, ap. AF 1, 227; ed. A. G. Little, Paris 4909, 32. Chron. 24 gen., AF II, 364; Speculum Vitae, f. 219r. Ibidem n. 3 Bridgewater pro Bridgwater. Ibid. n. 6 Bridgenorth pro Broughton; ibid. Llanflaes pro Hamely. Ibidem omittendus locus Hereford, iam recte sub custodia Bristolensi recensitus lin. 12 et nota 3.

2. Monasteroris pro Maynooth; ib. n. 2 New Ross pro Ross; n. 3 Ardfert pro Ardagh, tunc sequitur Butlevant [latine Botonie]; Strudbally Leix pro Limerick; n. 4 Clare Galway pro Clare; Killeigh pro Killaloe; Eunis pro Clonard [latine Inisclaunrada]; tunc sequitur Cavau [latine Breffniae]; n. 5 Downpatrick pro Down [latine Dunensis]. Pisanus omisit conventum Athlone, quanquam iam an. 1224 fundatus est. De eo cf. Wadding., Annales, ad ann. 4244 n. XXVIII (III, 62-3).

25 et pro est. — 550 nota 2 Mülhausen pro Mühlhausen. P. 552 nota 4 Goldberg pro Golberg; Krossen pro Dranse; Zittau pro Mückau; n. 2 Neuenburg pro Neustadt. 20. Oratio ad omnes horas canonicas habetur ap. S. Francisci Opuscula, p. 110. Analecta Tom. V.

600 lin.

33

pag. 44 nota

4. Leg. Mai. c. 9 n. 6 pro n. 5.

42 lin. 12. cf. AF IV, 510 lin. 27, et AF V, p. 44 lin. 42. Narratio legitur ap. MS. Coll. S. Antonii, f. 51va. Ibidem nota 2, adde Specul. Perf. ed. Sabatier, pag. 22 nota 1. P. 13 nota 2 adde MS. cit. fol. 50ra: « Praedicante b. Francisco prope Çarcianum Sartianum] super locum fratrum, qui dicebatur Certena... » Ibidem lin. 11-16, adde Bessa, Liber de Laudibus B. Francisci, ap. AF III, 678 lin. 26-33. 141. Habetur narratio in MS. cit. f. 63vab. Ibidem nota 4, adde MS. cit., f. 51rv. P. 15 nota 3 Cap. 11 n. 44 pro an. 14. — Ibid. nota 7, I! Cel. 11 87 (al. III, 64) 124 pro II Cel. II, 78 (al. III, 64) 118. Cf. supra pag. 174 nota 2. 2. AF IV, 476 refertur ad notam 3. Adde etiam AF IV, 515 lin. 36-7. In nota 3 Tract. mir. c. 17 n. 178 pro n. 179.

16

4. Narratur in MS. Coll. S. Ant., f. 63vb., et ap. Fioretti, consid. IV delle s. stim-
mate, ed. Passerini, 176-177. Ibidem nota 2, Tract. Mir. c. 17 n. 179
pro n. 178.
Ibid. nota 3, adde Tract. Mir. c. 17 n. 174; et Fioretti,
consid. IV delle s. stim., ed. Passerini, 174. Hic dicitur revera puer fuisse co-
mitatus Aretii > et octo annos fuisse hydropicum. Ibidem nota 4, adde
MS. Coll. S. Ant. f. 58a-b. Cf. supra p. 272 nota 9.
4-4. Narratur a Bern. de Bessa, AF III, 678 lin. 34-42. Leggenda antica, c. 42. Cf.
supra 121 lin. 33-34; p. 180-184, 331 lin. 15-16. — P. 19 nota f, Sed pro ed.
3. Cf. quoque AFH 1, 410-444; ubi 1. 17 Placentiam, corrigas in Florentiam.
43-46. Citari potuit pro philomela cum S. Francisco alternatim cantante, Leg-
genda antica, c. 61. Ibidem 1. 40 divulgatur pro divulgatur.

3. Legendum: supra, 15 sqq. — P. 89 nota 5. Notam hanc post sextam reponas. De fratre tusco conventum mutante legitur ap. Specul. Vitae, f. 231r-232r. 23-25. Est in Leg. Mai. c. 7 n. 3; II Cel. II, 49 (l, 25-6) n. 80-81. Cf. supra 277 lin. 6-7. Ibid. nota 4, lect. pro let.

21-22. Cf. supra 255 lin. 29-32; Spec. Perf. Sabatier, c. 74.

> 398

6. Benedicta sit anima et corpus tuum, et benedicta sint verba tua pro Benedicta sint verba tua. P. 139 nota 14, 64 pro 74.

41. somnium (sic revera Al; As om.) pro somnum (sic Edd.). Pag. 157 lin. 5.
Lin. 35 Balaam pro Baalam. - P. 161 nota 5, 41 pro 9.
operum pro opum.
5. Allegandus erat potius Bernardus de Bessa, AF III, 668 l. 9-11. Nota 8
delendum est: in nota etc. », quia res narratur revera ap. Leg. mai. c. 3
n. 9 in ipso textu.
4. Adde quoque «
Leg. Vetus ap. Opusc. de critique historique, ed. Sabatier,
1, Paris 1903, 99-102. P. 166 lin: 29-36 Visio ista in hac forma habetur
in MS. Coll. S. Ant. f. 54rb. Cf. supra p. 477 nota 1, ubi f. 54rb pro 55r.
2. II Cel. II, 8 (ul. II, 6) adde n. 37. Pag. 172 nota 4. Leg. Mai. c. 44
n. 9 pro c. 21. Pag. 173 nota 3, adde AF IV, 191 lin. 2-7.
28-34. Cf. supra 289 nota 6; AF IV, 59, 138, 233. Pag. 181 lin. 3, adde
Actus, c. 48 n. 40 sqq.
5. Pedibus pro pedihus. Pag. 216 lin. 33 crimen pro crimine.

1. CT. AF IV, 58, 98, 109, 437, 564; et supra 11, 408, pro cf. AF IV, 73,
81, 97 sq., 487. Ibidem lin. 13, notes locum: Et duae partes totius orbis
virorum ac mulierum in propriis habitantes domibus huius ordinis, dignos
poenitentiae agent fructus, revera sic sonare in Codd. et Edd., dum in loco
eodem ap. AF IV, 437 lin. 18-19 sonat: domibus, de consilio huius ordinis.
Cf. et Chron. 24 gen., AF III, 29 lin. 4-5: quod tertia pars hominum ad sta-
tum poenitentiae per monita huius Ordinis convertetur. Magis ergo cum, AF
IV, 437, concordat, et ap. AF V, 224 admittenda videtur omssio, scil. de consilio.
2. AF IV, 163 pro 16. P. 250 nota 3, AF IV 196 pro 486.
15-22. Oratio haec est iam AF IV, 600; et Opuscula S. Fr., 110. Ibidem
nota 4, adde item AF IV, 600. Ibidem nota 2, nola 2 pro nota 6.
Pag. 268 lin. 44 fragmentorum pro fragmendorum.
15. S. Donnini pro S. Domini. - P. 296 lin. 20. hydropicus pro hydrophicus.
P. 300 1. 25, Moyses pro Moyse. P. 332 1. 10 repletum pro repletum.

3. De Barone Landulfo II Ordinis. Notam sic mutes: Cod. Coll. S. Antonii, f. 54r. Fioretti, Consid. V delle s. stimate, ed. Passerini, 196-8. Vide 224 1. 23-4; p. 384 1. 19-25; 385 1. 30-6; 408 1. 15-24; p. 436-8; AF IV, 73-4; 81 1. 33-7. 3501. 14-7; 445 1. 25-33. Item idem adnotandum p. 385 nota 5; itemque 437 nota 4.

» 4. Remittendum erat ad supra 168 lin. 21-25. — P. 445 1. 20 decursus pro du. cursus. - P. 430 nota 4, AF III, 687 pro 332.

24. Nolens fratribus dare pro volens. Nolens habent Codd. et Edd.
3. Scribendum latomus, i. e. lapicida, pro Latomus.

4. Christus ei spiritus angelicos misit, malignos subiecit, concessit mira agere in

40

-

Pars prima: Iesus stola clarificus .

4. Quomodo pervenit ad tres gradus contemplationis
Quartus fructus (XVI) Pars prima: Iesus inops et modicus
secunda: Franciscus foederatur

D

D

Pars prima: Iesus submissus omnibus.
>> secunda: Franciscus minoratur
Pars prima: Iesus propheta lucidus

D secunda: Franciscus radiatur
Pars prima: Iesus vacans laboribus .
> secunda: Franciscus imitatur

D

Pars prima: Iesus pacem dat fluctibus.
secunda: Franciscus solidatur
Pars prima: Iesu daemon expellitur
D secunda: Franciscus effugator
Pars prima: Iesu aqua convertitur
D secunda: Franciscus commutator
Pars prima: Iesus orans inspicitur
D secunda: Franciscus exorator

-

Undecimus fructus (XXIII)

-