HIERARCHIA

Status questionis et disputa

tum.

CAPUT PRIMUM.

1. Status quæstionis, ac disputationis argumentum. II. Episcopatum, et presbyteratum ordines esse, ac semper fuisse duos, et in quo sita est amborum differentia. III. Difficilis ex Apostolo contra discrimen illorum ordinum objectio proposita. IV. Quæ duplici ratione dissolvitur, et utraque comprobatur.

1. De Hierarchicis ordinibus, episcopatus tionis præsertim, ac presbyteratus, et eorum disargumen crimine, deque Scripturæ locorum, quibus illorum mentio fit, interpretatione, quid sentirem, exposui duobus in libris, quos grassanti ad Christianorum sacrorum injuriam temeritati, ac petulantiæ Salmasii Leidensis ex causidico Grammaticæ professoris objeci. Hos libros neminem qui legerit, siquidem rationis et judicii, quo uti possit, pusillum habeat, confido fore, quin quid velim, quæque mea sententia sit proposita de re, clare, et perspicue cognoscat. At iste, quem contra scripsi, sive per zzzofetav, sive, ut ingenium est hominis perinde, ac loquendi genus, inconditum et confusum, sensum opinionemque nostram obscure ac præpostere concepit; ac plerumque contra id, quod falso dici a me suspicatus erat, non adversus hoc, quod reipsa dixeram, declamare instituit.

Malam

indolem.

Quamobrem faciendum id mihi visum est hoc initio, ut summam opinionis meæ propositæ illic et uberius explicatæ conficerem, et sub unum aspectum erudito lectori subjicerem, quo facilius et imperiti, ac tenebricosi nebulonis fucus et calumnia, et solidæ, conTOM. VIII.

stantisque veritatis lux dispici, dijudicarique possit.

II. Cum igitur in medium adducta esset quæstio, utrum olim Apostolorum sæculo, et videlicet ex institutione,Christi, distinctus ab episcopo fuisset presbyter; mea imprimis ratio ista fuit, secernendos in hac controversia ipsos ordines, et dignitates a personis videri, hoc est episcopatum, et presbyteratum ab iis hominibus, qui episcopi fuerunt, et presbyteri; tum quod ad prius attinet, dubitandum non esse, quin ex instituto Christi, divinoque jure, duo illi ordines diversi fuerint, sive in unum eumdemque collati sint, sive personis disjuncti ita; ut alter episcopus simul esset et presbyter, (quæ duo necessario in summo gradu conjuncta sunt) alter nonnisi presbyter, vel, ut vulgo loquuntur, simplex presbyter esset. De altero vero, nempe utrum presbyteri omnes, etiam episcopi, temporibus illis forent, quæstionis rem esse dixi.

essentialis

Jam illud ex antiquorum placitis, et per- Episcopatus et presbytepetuo sensu, atque usu Christianæ, ac catho- ratus licæ Ecclesiæ certo constitui, episcopatus, et differentia. presbyteratus simplicis præcipuam et quodammodo obaton differentiam in eo sitam Essentialem esse, quod episcopus solus administer est sacrorum Ordinum, ac nemo præter ipsum, episcopos, presbyteros, et diaconos ordinare potest; neque jus istud habet presbyter simplex, uti, si hoc usurpet, non modo illicitam rem, ac nefariam faciat, sed nihil omnino faciat. Est quidem presbyteri potestas hujusmodi, qua ab diacono distinguitur, quod tum consecrandi Dominici corporis, et offerendi sacrificii functionem exercet, tum remittendorum in sacramento Pœnitentiæ peccatorum. quod clavium potestatem vocant; quod utrumque, ac quidquid aliud presbyter potest, etiam episcopus potest, eo quod episcopus omnis presbyter est : non omnis autem presbyter est episcopus.

7

III. Ex his controversiæ capitibus unum præsertim in quæstione versari dixi; ex quo etiam nostra est orta contentio; an qui in Epistolis Apostolicis, et in Actis nominantur presbyteri, iidem episcopi fuerint. Dubitandi porro causa hæc est, quod et Actorum vicePresbyteros simo capite Paulus, Mileti cum esset, toÙS πPε

Guτépous eo convocasse ex Epheso dicitur'. Quos deinde coactos in unum alloquens, Episcopos, 'Erioxóñoυs nominat commate xxvIII,et a Spiritu sancto constitutos ait ad regendam Ecclesiam Dei. Et epistolam ad Philippenses episcopis, et diaconis inscribit, nulla interjectorum presbyterorum mentione facta. Rursus in priore ad Timotheum, capite tertio, postquam episcopis, quæ erant eorum officii, præscripsit, subinde transit ad diaconos, eisque præcepta dat, nullo ordine interposito.

Duobus modis

Item in epistola ad Titum ait se hunc in Creta reliquisse 2, ut constituat per unamquamque civitatem presbyteros, quos deinceps episcopos appellat ejusdemmodi 3, quales in priore ad Timotheum instituerat. Nam iisdem fere verbis, quibus ad hunc scripserat, ibi quoque presbyteris partes suas, et officia describit. His de causis nata illa suspicio est, unum et eumdem ordinem Apostolorum tempore fuisse presbyterum, et episcopum.

IV. Nos autem, quibus constat, ex instituexplicantur tione Christi, duplicem ac distinctum ordinem loci Pauli fuisse, duas illorum interpretandorum Apospresbyteris toli locorum, ac cæterorum, quæ ad eamdem et episcopis. significationen implicata sunt, rationes adhibuimus. Harum prior exposita est in primo libro Dissertationum Ecclesiasticarum, capite secundo, quæ est ejusmodi: Videri Apostolos dixi, in quibusdam ecclesiis a se constitutis clerum sic instituisse, ut majores, et ad regendam Ecclesiam, gubernandamque præpositos complures ordinarent presbyteros eosdem, et episcopos, hoc est episcopali charactere, ac potestate præditos, ut esset parata copia præsidum, et episcoporum, quos ad alias, quas deinceps fundarent, ecclesias administrandas destinare possent. Cum enim perpetuo fere huc, illucque discurrerent Apostoli, nec eodem loco consisterent, non facile poterant ad ordinandos, ubi opus erat, episcopos plures convenire. Itaque expeditius visum est in quibusdam ecclesiis aliquot episcopos ordinare, quos ad manum haberent, et ad loca varia, in quibus ecclesiæ coaluerant. sine mora destinare possent. Hinc vero veri

simile est accidisse, ut ad quas ecelesias ita scribebat Apostolus, duos ut tantummodo commemoraret ordines, horum primus ex episcopis constaret, quos promiscue presbyteros, et episcopos vocaret. Etenim mos fuit primis illis temporibus majores clericos, qui in primo, ac secundo de tribus hierarchicis ordine censebantur, episcopos ac presbyteros nominare; quorum vocabulorum prius ab inspectione, et curatione, posterius non tam ab ætatis prærogativa, quam ab dignitate, ac veneratione cepit originem, ut in superioribus libris de Hierarchia docuimus. Utroque sane appellabantur illi, qui honore, ac functione cæteris antecellebant, et horum curam gerebant, eosque verbo Dei, ac sacramentis pascebant, et administrationi Ecclesiæ in commune præerant; cujusmodi per illa Christianorum initia primarii duo erant ordines, quorum alter episcopi postea proprium sibi nomen fecit, alter presbyteri ambo, inquam, illi ordines episcopi simul, et presbyteri vocabantur sub initia prodeuntis ecclesiæ Christianæ.

ecclesi

recen

excita

presbyt

duntax in stitue

V. Altera quæstionis illius enodatio, quam Episcop ab antiquis traditam mihi in mentem postea venit usurpare, cum superiores libros de Ecclesiastica Hierarchia conscriberem, sic a nobis illic explicata fuit. Apostolos dixi plerisque in ecclesiis recens excitatis nondum episcopos, hoc est ordinis primi gubernatores, et pastores instituisse; sed secundi duntaxat, hoc est presbyteros simplices, qui curationem illam ecclesiarum capesserent, et utroque nomine censerentur. Hujusmodi ergo in administranda Ecclesia communia sibi cum superiori ordine munia præstabant, quæ quidem præsenti necessitate magis urgebant, nec differri longius poterant; cætera, quæ majoris erant potestatis, in Apostolorum, aut ab iis missorum episcoporum, adventum interim reservabant. Hoc institutum nostra ætas in longinquis ecclesiis media in barbarie constitutis etiamnum servari videt, ut apud Sinenses, et Canadenses, aliosque barbaros, in quos Christianæ fidei lux illata parem haud modicis condendis ecclesiis numerum aggregavit, quæ omnes ab simplicibus presbyteris, quorum studio, et laboribus acquisitæ sunt, sine ullo interim episcopo gubernantur. Talia sine dubio, prædicantibus Apostolis, esse potuere rudimenta Christianismi. Neque tamen ubique, et in omnibus civitatibus, ecclesiarum

ille status constitutus fuit; nec ibi, ubi primum adhibitus est, diuturnus, nedum perpetuus exstitit, cum in alterutra instituenda, retinendave forma, pro rerum opportunitate, proque Christianorum numerositate, vel paucitate, consilia sua moderarentur Apostoli.

VI. Non absurdam, nec incredibilem hanc esse conjecturam nostram. persuadet illud, quod in Actis Apostolorum legimus1, Samariæ primum opera, et prædicatione Philippi diaconi conditam Ecclesiam fuisse; cumque nullus ibi adhuc creatus esse episcopus, qui baptismo initiatos Spiritu sancto confirmaret, ac manus imponeret, Hierosolymis ad eos missos esse primarios episcopos, hoc est Apostolos, per quos ea, quæ sunt episcoporum propria, interim administrarentur, dum proprius illis pastor, et episcopus ordinatus esset. Sic ergo Corinthi, Ephesi, et in aliis quibusdam civitatibus, ubi nuper ab Apostolo Paulo vel ab Apollo, aliisque discipulis, et Apostolis, greges acquisiti Christo fuerant, verisimile est, nullos tantisper primi ordinis sacerdotes, hoc est veros, uti nunc censentur, episcopos attributos esse, sed ex secundo ordine, qui nunc presbyterorum simplicium dicitur, ac tertio, qui Ministros habet, clerum constitisse; donec summus omnibus præficeretur ecclesiæ rector, et episcopus, cum id tempestivum videretur.

Hæc de ordinibus hierarchicis, deque rudis adhuc, et nascentis Ecclesiæ administratione duplex mea fuit opinio, duplici in opere probabilibus argumentis, et veterum testimoniis approbata; quorum perinde summa cogenda hic est, perstrictis singulis rationum capitibus, ne quid temere affirmare tantis de rebus, ac divinare videamur, et illum, quem contra scribimus, imitari Leidensem Trapezitam, ridiculum hominem, qui collectam ex Puritanorum suorum usu, cui innutritus est, formam regiminis ecclesiastici in antiqua illa Ecclesiæ tempora refudit, nulla nec idonea satis auctoritate, nec argumentationis specie, ac colore fretus, qui non stultum hominem veri aliqua similitudine morari, et advertere posset.

CAPUT II.

Quæ antecedenti capite proposita sunt, expli.cantur, et confirmantur. 1. Ordinationis verum sacramentum esse, ut et Baptismi. 2. Ex Augustino probatum; quod et iterari nefas asserit, et characterem imprimere. 3. Item ex Joanne Chrysostomo probatur. 4. Triplex gradus Hierarchiæ ecclesiasticæ. 5. Distingui presbyteratum ab episcopatu ex eo demonstratur, quod ordinare soli isti licet, nefas est illi. 6. Idque uberius ostenditur. 1. Nulli canstitutam a Deo sacramento Ordinis substantiam abrogare, aut mutare licere.

α

I. Ut ratione ac via disputatio nostra progrediatur, illud imprimis obtinendum est, esse in Ecclesia Sacramentum quoddam ordinationis, institutum a Christo, quod Baptismo, Eucharistiæ, ac cæteris anuumeretur. Id adeo ex ipso sacramenti Christiani notione, definitioneque constat, in quam Romanæ hostes Ecclesiæ consentiunt, ut alibi docui*. Inter quos Philippus Melanchthon, « Sacramenta ritus, esse dicit, qui habent mandatum Dei, et quibus addita est promissio gratiæ.» Ut Kemnitius asserit, auctoritatem, et potestatem instituendi sacramenta, ut sint efficacia signa gratiæ, non est ullius creaturæ, sed solius Dei, qui gratiam illam operatur. »> Ex quo duo quædam ad sacramenti rationem necessaria esse, tam isti, quam Calvinus, Beza, ac cæteri earumdem partium approbant: alterum, ut sit externum quoddam signum institutum a Christo, et Ecclesiæ traditum

alterum, ut gratiæ sit efficiens. Utrumque vero inest in ordinationis ritu, hoc est, in manuum impositione, qua Christianorum sacrorum administri creari solent, quam Græci χειροτονίαν et χειροθεσίαν appellant. Hoc enim Apostolus demonstrat in secunda ad Timotheum 3: Admoneo te, inquit, ut resuscites gratiam Dei, quæ est in te, per impositionem manuum mearum. Non enim dedit nobis Deus spiritum timoris, sed virtutis, et dilectionis, et sobrietatis. Ac nonnullis aliis in locis mentio fit impositionis manuum, tan

quam cæremoniæ cujusdam, qua sacri ministri ordinabantur. Est igitur novæ legis sacramentum ex Christi institutione descendens, Ordo, sive ordinatio.

Huic catholieæ fidei decreto Christiana retro omnis antiquitas auctoritatem conciliat, tum plurium in synodalibus coœtibus aggregatorum, tum seorsim singulorum. Qui ritum illum ordinandi, ac manuum impositione consecrandi, nec humano jure constitutum esse testantur; et non minus sacrosanctum esse, quam reliqua sacramenta; et cœlestem gratiam, ac Spiritum sanctum per illum tribui. Ordinatio II. Augustinus certe verum, ac proprie Juris est dictum in Ecclesia ordinationis esse sacradivini non ecclesiastici mentum, luculenter asserit in libro secundo contra epistolam Parmeniani,capite XIII, atque et cum Baptismo confert, et utrumque non humanæ, sed divinæ institutionis esse confirmat: « Utrumque, ait, Sacramentum est, et quadam consecratione utrumque homini datur, illud cum baptizatur, istud cum ordiLatur. Ideoque in Catholica utrumque non licet iterari. » Ac duo istic docet Augustinus, quæ certissimam fidem faciunt, non ex humana, sive ecclesiastica institutione, ac potestate manasse ritum illum Ordinationis, sed ex divina prorsus, unde et Baptismus profectus est. Alterum est, quod nunquam iterare illam licet; ut cum ab hæresi ad catholicam Ecclesiam revertuntur, qui vere ordinati sunt, non eis denuo manus imponitur; sed neque cum depositi sunt, aut usu ordinis prohibiti, << eis ipsa ordinationis sacramenta detrahuntur, sed manent super eos.» Alterum, quod præter gratiam sanctificantem, quam ut Baptismi, sic Ordinationis sacramentum in animam nostram derivat, aliud quoddam effectum utriusque commemorat, ut « hæreant sacramenta illa Christiana non minus, quam corporalis nota, hoc est militaris character, » quo tirones in militiam adscripti signari solebant, exquo theologi spiritualem illam notam, quam sacramenta quædam imprimunt, quæ repetere nefas est, characterem vocarunt. Hinc igitur, quod dixi, firmissima ratiocinatione colligitur, tam humani, aut ecclesiastici non esse juris, ac potestatis Ordinationis ritum, quam Baptismi. Nam si ex hominum uterque arbitrio penderet, nihil prohiberet,

a CHRYS. lib. III de Sacer. 'H yàp lɛpwouvy τελεῖται μὲν ἐπὶ τῆς γῆς, τάξιν δὲ ἐπουρανίων ἔχει ταγ μάτων· καὶ μάλα γε εἰκότως. οὐ γὰρ ἄνθρωπος, οὐκ ἄγγελος, οὐκ ἀρχάγγελος, οὐκ ἄλλη τις κτιστὴ δύναμις,

quominus iterari possit; nec adversus Donatistas, ac reliquos, qui hæc duo sacramenta repetere audebant, tantas capere lites oportuisset, aut pro hæreticis illos ab communione segregare. Imo vero facile hoc Ecclesia catholica tolerasset, et cum tam parvi momenti re, tot a se dissidentium salutem, et pacem publicam, otiumque compensare maluisset. Vide quæ in secundo libro de Hierarchia de hoc argumento scripsi.

III. Joannes item Chrysostomus in aureis præsertim libris illis, quos de Sacerdotio scripsit, (quod vocabulum in episcopatum maxime convenit, tametsi pro ratione munerum, ac functionum utrique communium, etiam ad simplices sacerdotes pertinet) illis. ergo in libris Chrysostomus multa de sacerdotali ordine, ac dignitate perhonorifice dixit, quæ divinam institutionem perspicue testantur; ex quibus unum afferam imprimis disertum. «Sacerdotium, inquit, in terra quidem perficitur; sed ordinem tamen cœlestium illarum legionum obtinet; idque adeo jure meritissimo. Etenim non homo, non Angelus, non Archangelus, nec alia quæpiam creata Virtus, sed ipsemet Spiritus sanctus hanc totam seriem ordinavit, et manentes adhuc in carne angelicum ministerium animo concipere persuasit". »

Ut hic locus Chrysostomi de utroque sacerdotii ordine, primo et secundo, debet accipi; sic quæ Augustinus contra Donatistas de non iteranda Ordinatione tradit, non minus in utrumque quadrant, ac potissimum etiam de episcopatu in illis ambo isti Patres loquuntur. Quare tum sacramentum esse, tum divini juris, et institutionis esse probatur indidem episcopatus; cujus ordinationem efficientem esse gratiæ, nec non ab auctore Deo per impositionem humanarum manuum proficisci, luculentum est Ambrosii testimonium in libro de Sacerdotali dignitate, capite quinto. « Quis dat, frater, inquit, episcopalem gratiam? Deus, an homo? Respondes sine dubio, Deus. Sed tamen per hominem dat Deus; homo imponit manum; Deus largitur gratiam; sacerdos imponit supplicem dexteram; et Deus benedicit potenti dextera, episcopus initiat ordinem, et Deus tribuit dignitatem. >>

ἀλλ' αὐτὸς ὁ παράκλητος ταύτην διετάξατο τὴν ἀκολουθίαν, καὶ ἔτι μένοντας ἐν σαρκὶ τὴν τῶν ἀγγέλων ἔπεισε φαντάζεσθαι διακονίαν.

ribus

tat

bas.

:

constare ex episcopis, presbyteris, et ministris. » Quam perpetuam Ecclesiæ fuisse, ac constantem professionem, antiqui canones demonstrant, qui hierarchicos ordines triplici illo gradu definiunt eosque commemorat Optatus libro secundo : « Certa membra habet, inquit, Ecclesia, episcopos, presbyteros, diaconos, ministros, et turbam fidelium. » Nam solo Ministrorum vocabulo Tridentini patres diaconos, et inferiores cæteros ordines complexi sunt. Et alioquin Optatus ipse trifariam hierarchicos ordines partitur eodem illo in libro, cum ait : « Ut cum sint quatuor genera capitum in Ecclesia, episcoporum, presbyterorum, diaconorum, et fidelium, nec uni parcere voluistis. » Vides ut sacros Ecclesiæ ordines tres itidem, ut Tridentina synodus, enumeret, quibus adjuncta plebe fidelium, quatuor Ecclesiæ membra, sive capita, ut vocat Optatus, existunt.

V. Jam ordinum illorum trium primos duos a se mutuo distinctos esse, præter antiquitatis expressa testimonia, quæ partim in conciliorum decretis et canonibus, partim in libris sanctorum Patrum innumerabilia continentur; vincit hoc etiam argumentum, quod Ordinis sacramenta pro sacræ functionis discrimine distingui debeant, cum est aliqua scilicet, quæ ab uno geri, administrarique potest, ab altero non potest. Quamobrem cum episcopatui hierarchica quædam attributa sint officia, quæ presbyteratui attingere nullo modo licet, ut si hæc usurpare audeat, non modo nefarie agat, sed nihil agat omnino; perspicuum est, ambos illos ordines, ut genere conveniant, specie esse diversos. Quod vero sit officium illud, munusque sic episcopali affixum ordini, ut ab reliquis omnibus non modo licite, ut loqui solent, sed ne valide quidem exerceri queat; catholici ad hoc usque tempus nominis consensus, ususque perpetuus ostendit. Nimirum illa est, quæ a Græcis yapotovía, ab Latinis ordinatio dicitur. Sic Epiphanius in hæresi LXXV, Aerii cujusdam insanum dogma redarguens, quale est hodie Lutheranorum, et Calvinistarum,

et inter hos maxime Puritanorum, cujus patronum se profitetur Leidensis scholæ magister Salmasius, hoc illum argumento refellit, quod episcopus solus ordinare per manus impositionem presbyterum, adeoque et episcopum possit, neutrum possit presbyter : « Quomodo enim, ait, fieri posset, ut presbyterum constituat, qui ad ordinandum non habet impositionem manuum"? » Quibus verbis non eatenus tantum ordinandi munus presbytero detrahit, quod ab eo sine gravi piaculo exerceri nequeat; cum alioquin, utcumque fecerit, opus irritum non sit, sed ita, ut jure, ac potestate ordinandi prorsus carere significet. Hoc enim voces istæ declarant, xai nãs ofóv te tv, quinam vero posset? Non potest igitur presbyter simplex ordinationem facere presbyteri, vel episcopi; quos quidem ordines, patrum, ac præceptorum ibidem Epiphanius vocat; quoniam per Baptismum, qui penes illos ex officio constat, filios gignunt, quos quidem solos propagare possunt, qui episcopi non sunt; hi vero tum filios per regenerationis sacramentum, tum patres, hoc est filiorum genitores, et præceptores, episcopis ac presbyteris ordinandis. Vide integrum Epiphanii locum, quem in Dissertationibus Ecclesiasticis, et in primo de Hierarchia libro descripsimus 3.

VI. Idem traditum est ab Hieronymo in epistola LXXXV ad Evagrium, his verbis:

Quid enim facit, excepta Ordinatione, episcopus, quod presbyter non faciat? » Chrysostomus item in homilia undecima in priorem ad Timotheum, de episcopis loquens, ait, « ipsos sola manuum impositione superiores esse, et hoc uno videri excellere presbyteros'. » Tum in homilia prima in epistolam ad Philippenses, causam hanc affert, cur Apostolus ad Philippenses scribens, epistolam suam episcopis, et diaconis solis inscripsit, quod per illud tempus presbyteros, etiam simplices, appellare mos esset episcopos. Non enim episcopos illic Paulum intellexisse. primi ordinis, ac proprie dictos, qui plures ejusdem urbis esse non poterant. Agnovit igitur Chrysostomus episcopi et presbyteri, hoc est primi et secundi ordinis discrimen; idque Pauli Apostol temporibus exstitisse ita,

b CHRYSOST. init. hom. II. Tĩ vào yepotovie poin ὑπερβεβήκασι, καὶ τούτῳ μόνῳ δοκοῦσι πλεονεκτεῖν τοὺς πρεσβυτέρους.