Obrazy na stronie
PDF
ePub

est cavendum, ne extollantur b. Scriptum est enim : Non plus sapere, quam oportet sapere; ne forte, dum plus vult esse quam sit, sit minus quam sit. Cæterum, quamvis indigne legatione et sacerdotio Christi fungimur c, sicut docet Apostolus, pacem deposcimus, unanimitatem petimus, et te, o Roma, quæ es caput omnium nostrum, sanari flagitamus... et ne tam leviter in postmodum scandalizeris d, modis omnibus exoramus; ipso auxiliante, cui est laus, honor, et virus, et gloria cum Deo Patre in unitate Spiritus sancti, per interminabilia sæcula sæculorum. Amen.

episcopo, contra omnem canonum auctoritatem A tollentibus non pepercit, quanto magis hominibus invadere præsumpsit; consecratus quoque missarum solemnia pontificali jure indigne exercuit, et inlicitas consecrationes exegit; qua relicta, sanctam Romanam et apostolicam Ecclesiam nefariis ausibus usurpavit. Et tuna pro libitu suo vult solvere et ligare; et, velut Lucifer ille, qui sedem suam in Aquilone ponere voluit, et in altum se extollens, similem Deo gloriatus est fore, catholicam et universalem Ecclesiam vult excommunicare, et justiores et sanctiores se quærit anathematizare. Quis enim ei ex hoc crediturus erit? (Ne glorietur æque distinctus aut accinctus.) Non est enim Deus, sicut homo. Si enim angelis exa Lege nunc, vel tamen. Et nota etiam ex hoc loco palam fieri scriptorem nostrum hoc Colloquium Romæ exarasse sub Joanne X antipapa.

b Cod.,

extollatur.

c Auctor hujus apologiæ hic episcopum vel saltem presbyterum se prodit.

d Cod., scandalizari.

[blocks in formation]

Quando nos piorum locorum, juxta quod nobis divinitus est commissum, studiosius gerimus, tanto nobis copiam mercedis acquirimus, et status illorum potiori vigebit regimine; et ideo vera devotio per Barnoinum reverendissimum archiepiscopum Viennensem nostro suggessit apostolatui, ut ipsum vene- C rabile monasterium una vobiscum apostolica muniremus auctoritate. Unde nos omnium sollicitudinem gerentes, et maxime audientes vos de Trecassino comitatu ex monasterio Dervo a facie paganorum elapsos, et quod ab eodem venerabili archiepiscopo misericorditer suscepti estis, inclinati precibus vestris, per hujus apostolicæ nostræ auctoritatis privilegium vos inibi firmiter et quiete Deo militare confirmamus, et quæ necessaria esse videntur loco et monasterio diu noctuque instantissime operari, et canonicæ imo beati Benedicti regulæ obedire, tam in ecclesiæ restauratione, quam ubi et ubi expedit, ea scilicet ratione ut neque eidem venerabili archiepiscopo, neque cuilibet successorum suorum licitum sit illis durum servitium imponere, neque longissimi D itineris profectionem; sed neque mansionaticos onerosos, neque censum, præter id quod impositum est, in festivitate prædicti sancti Theuderii in fine

Sed neque ex his omnibus, quæ præsentialiter obtinent, mobilibus et immobilibus, et quæ deinceps a senioribus et aliquo modo juste promereri potuerint, ullo modo exinde aliquid auferatur ab aliquo neque minuatur; sed neque commutetur, nisi per voluntatem monachorum : quin etiam si contra hanc auctoritatem quis agere tentaverit, nullatenus a quolibet nostram abeundi præsentiam, successorumque nostrorum abbati et monachis denegetur et prohibeatur, sive insidietur facultas et propter adjntorium omnipotentis Dei impetrandum, et intercessionem sancti Petri, et nostræ charitatis auxilium, abba illorum, nomine Adalricus, taliter cum reverendissimo archiepiscopo Barnoino limina sancti Petri acceleravit. Qua dilectione et apostolatus nostri auctoritate commoti rogamus et petimus, et ex Deo et per Deum et per sancti Petri meritum nostrique ministerii reverentiam adjuramus et contestamur, ut nullus nobilium et potentium vicinorum et extra advenientium, et circumquaque degentium, aliquatenus mala illis inferre præsumat, et absque lege inquietare, et mobilia et immobilia usurpare: sed neque servientes illorum destruere quisquam pertentet; et amodo volumus eos securos et quietos

permanere, apostolica protectione tutos atque muni- A perpetuo tempore immutabilis permaneat. Cum iis tos, cum omnibus rebus immobilibus et mobilibus

ad ipsum venerabile monasterium pertinentibus. Si quis autem, quod non optamus, temerario ausu contra hoc privilegii nostri statutum (quod ad laudem Dei omnipotentis, et ejusdem pii loci stabilitatem fieri decrevimus) in toto et ex parte agere præsumpserit, et in omnibus non observaverit, sciat se auctoritate beati Petri apostoli atque nostra anathematis vinculis innodandum, et a regno Dei, nisi resipuerit, alienandum : qui autem verus custos et observator exstiterit, benedictionem et gratiam a Domino consequi mereatur.

Scriptum per manum Anastasii seriniarii S. R. E. in mense Novembrio, indictione 10. Bene valete.

Data VII Kal. Decembris per manum Sergii primi- B cerii, defensoris sanctæ sedis apostolicæ, imperante domno piissimo PP. Augusto Vidone a Deo coronato magno imperatore anno 1, et post consulatum ejus anno 1, indictione 10.

II.

AD STYLIANUM NEOCESAREE EUPHRASIE PROVINCIE

EPISCOPUM.

(Anno 892.)

Respondet litteris a Styliano ad Stephanum papam V missis, quas supra descripsimus.

Litteras sanctitatis tuæ ad apostolicam sedem missas, etc. (Ita decurtata in codice habentur, et post multa brevitatis causa omissa hæc sequentur :) Petis misericordiam, et non scribis quomodo sit exhibenda, neque cui, sæculari videlicet vel sacerdoti. Si enim sæcularem dixeris, venia dignus is erit, tanquam a sæculari dignitatem adeptus: si vero sacerdotem dicas, non adhibes mentem quod dignitatem præbere non potuit qui dignitatem non habebat. Nihil potuit Photius præter damnationem quam habuit, per impositionem obliquæ manus, et damnationem præbuit. Quomodo dignitatem potuit accipere qui particeps factus est condemnato? Quoniam pro ordinato misericordiam obtinere petis, animadverte quod ordinatorem potius foves, juxta Domini sacrum eloquium: Vel facite arborem bonam et fructus ejus bonos: vel facite arborem malam, et fructus ejus malos. Nunquid potest ficus uvam producere, vel vitis ficus? (Matth. XXII.) Oportebat igitur istam Ecclesiam, in qua talia deprehenduntur facta, gravissimas dare pœnas, ut hujusmodi pœnis vestra Ecclesia purgaretur. Continet autem nos benignitas et fratrum dilectio, quæ nobis persuadet ut alia quidem toleremus. Quapropter misimus e latere nostro religiosissimos episcopos Landenulfum Capuanum, et Romanum, quibuscum sanctitatem etiam tuam hortamur convenire, necnon Theophylactum metropolitanum Ancyræ, et Petrum fidelem nostrum: ut ita ante omnia in Photium prævaricatorem et legum eversorem sententia a prædecessoribus cecumenicis pontificibus synodice prolata, necnon a nostra humilitate confirmata,

vero qui a Photio fuerunt ordinati misericorditer nos gerentes, decernimus ut oblatis libellis se deliquisse fateantur, et pænitentiam veniam deprecentur, pollicentes se nunquam tale quid commissuros. Deinde his peractis, quæ sequuntur omnia, quæ nostris litteris mandata conspiciuntur. una cum prædictis viris sanctitas tua peragat, nec aliquid addendo, nec diminuendo aut commutando. Ita enim et a nobis, et a reverentia tua in communionem fidelium receptis ut laicis, scandalum delebitur. His vero peractis, si quis ipsorum communicare renuerit, noverit seipsum a communione nostra alienum fore. In Domino valete.

[blocks in formation]

[Lappenberg, Hamburgisches Urkundenbuch.] FORMOSUS episcopus, servus servorum Dei, reverentissimo et sanctissimo HERIMANNO, Agrippinæ Coloniæ archiepiscopo.

Litteras tuas apostolatui nostro delegatas coram nobis recitari fecimus, in quibus continebatur quod piæ recordationis Leo papa, decessor quondam noster, temporibus Caroli Magni imperatoris parœchias, monasteria, ecclesias et familias omnesque res Agrippinæ Coloniæ competentes propria auctoCritate inscriptionis roborave it et ab illo tempore Bremensis sedes eidem Ecclesiæ subjecta fuerit usque ad tempus Guntharii. Audivimus equidem et credimus fuisse; sed relatu quorumdam didicimus eam in ultimis finibus, ubi pagani confines sunt, esse; verum asseritur, quatenus Gunthirii tempore Ludovicus quondam rex sancto studio, reverentissimorum archiepiscoporum, consultu seu et nobilium optimatum apostolico consensu, inibi decreverit instituere prælatum qui, sibi Christi favente gratia, verbum fidei seminaret in gentibus, quæ nullam ipsius habebant notitiam. Et misso Salomone, reverentissimo Constantiæ episcopo, expetivit a sanctæ recordationis domno Nicolao, decessore nostro, hujusmodi sanctum et Deo dignum roborari decretum, quatenus gentes quæ ignorabant Deum, doctrina Bremensis Ecclesiæ, quæ in affinitate posita neglecta interdum tabuerat, ad sanctum opus expergefacta assurgeret et segnitie deposita ad agriculturam accingeretur Domini Salvatoris, ac exstirpatis idololatriæ sentibus seminarium spargeret, unde multiplex fructus ad divina horrea perveniret. Præterito autem anno, cum exinde ventilaretur quæstio inter legatos tibi commissæ Ecclesiæ necnon et Bremensem antistitem, quia res in ambiguo erat posita, temere definiri non debuit. Cujus rei gratia decretum est, ut conventus sanctissimorum episcoporum in competenti loco fieret, cui Mogontiæ archiepiscopus præsideret, apostolica auctoritate munitus, ubi et tua et præfati antistitis querimonia diligentissime

perscrutaretur et sic demum cum legatis ab eorum A roboramus, confirmamus, et in perpetuum stabilicollegio seu quolibet episcopo utrique ad apostolicam venissetis deliberationem percipiendam. Audire quippe et discutere, non vero definire injunctum est. Ideoque id ipsum ut fiat, exspectamus et injungimus condicto tempore, mense videlicet Augusto, præsentis decimæ indictionis. Revera tunc liberius definire poterit, quia attentius ventilata quæstio in potiorem veritatis lucem erumpet, beati Job exemplo, qui ait: Causam, quam nesciebam, diligentissime investigabam (Job XXIX, 16). Enimvero hujuscemodi disceptatio non secundum cujuslibet libitum, sed Deo placite definienda est. Optamus reverentiæ tuæ sanctimoniam bene in Christo valere.

IV.

a BULLA PRO ECCLESIA GERUNDENSI.

(Anno 892.)

FORMOSUS episcopus, servus servorum Dei, R. et S. Servo-Dei sanctæ Gerundensis Ecclesiæ episcopo, et per te in eadem venerabili Ecclesia in perpetuum.

mus in usu et utilitate ejusdem Ecclesiæ Gerundensis, cui præesse dignosceris, id est omnes domoscellas, ecclesias, villas, curtes, parochias, terræ, vineas, prata, silvas, una cum famulis, et alia omnia quæ ab imperatoribus, regibus et aliis Deum timentibus in eadem Ecclesia collata sunt, seu conferenda erunt, simul cum raficum. seu pascuarium sub tua tuorumque successorum ditione potestate omnimodis confirmamus; statuentes sub apostolica censura, seu divini judicii protestatione, et anathematis interdicti, ut nulli unquam magno vel parvo homini liceat quamlibet fortiam vel oppressionem in omnibus rebus ejus facere, aut potestatem aliquam habere, vel aliquam distringere, aut qualiB tercunque teloneum ab eis exigere, sive. . . . . ubicunque eos pro quibuslibet causis provocare præsumat; sed a providentia sui episcopi causa illorum audiatur et canonice terminetur. Si quis autem, quod non optamus, contra hoc privilegium a nobis statutum temerario ansu agere præsumpserit, sciat se anathematis vinculis innodatum, et nisi se arripuerit a re. Cætera desiderantur.

Sicut per donum sancti Spiritus beato apostolorum principi Petro et cœlesti regni clavigero ligandi atque solvendi ab ipso Domino tradita est potestas evangelica, subsequente lectione quæ ita inter cætera ait: Tu es Petrus et super hanc petram ædificabo Ecclesiam meam (Matth. XVI), et reliqua, etc.; ita sedes apostolica, canonica legalique auctoritate suffulta, omnibus Ecclesiis Dei per universum orbem diffusis suffragia et justa postulationis subsidia ut præbeat, tam divini quam humani juris ratio C postulat. Igitur veniens, jam dicte Serve-Dei venerabilis episcope, causa orationis ad eorumdem sanctissima beatorum apostolorum limina, subjecisti nobis quatenus apostolicæ nostræ confirmationis privilegio confirmare deberemus omnes res mobiles ejusdem Gerundensis Ecclesiæ, in honorem sanctæ Dei Genitricis et semper Virginis Mariæ domina nostræ, ubi beatus Felix Christi martyr corpore requiescit, hoc est domos, pleves, cellas, ecclesias, villas, et insulas, Majoricam scilicet, Minoricam, curtes, parochias, terras, vineas, prata, silvas, una cum familiis utriusque sexus, cum omnibus adjacentiis suis, quæ a piis imperatoribus, regibus vel aliis Deum timentibus in eadem Gerundensi Ecclesia collata sunt, sicut ipse nunc usque legali or- D dine tenere videris. Unde salubribus petitionibus tuis inclinati decernimus et a præsenti hac decima indictione per hoc apostolicum nostrum privilegium

a In ecclesia Gerundensi asservatur diploma Formosi Romani pontificis papyraceum, Servo-Dei Gerundensi episcopo datum. Nuper hoc diploma edidit Martenius in Collectione amplissima Anedoct. tom. I, pag. 239. Ego vero illius exemplar ex autographo Gerundensi descriptum anno 1736 accepi, et cum edito contuli, atque inveni exemplar Martenii ad ea verba: in perpetuum stabilimus desinere, reliqua deesse. Desiderantur autem in autographo pontificiæ datæ; in contextu tamen habetur indictio decima, ex quo colligitur hoc diploma anno Christi 892 datum fuisse. Petrus de Marca in appendice Marcæ PATROL. CXXIX.

V.

[ocr errors]

....

AD ADALGARIUM ARCHIEPISCOPUM HAMMABURGENSEM.

(Anno 892.)

Decernit, ut Hammaburgensis Ecclesia Bremensem ad subsidium habeat, donec suffraganeos instituere valeat.

FORMOSUS, servus servorum Dei, reverendissimo et sanctissimo ADALGARIO archiepiscopo Hammaburgensi.

Arbitramur tuam sanctimoniam, prout injunctum fuerat, ad apostolicam sedem festinare, quatenus disceptatio, quæ inter te et Hermannum Agrippinæ Coloniæ reverendissimum archiepiscopum ventilatur, de Bremensi Ecclesia finem acciperet. Sed ipso per suos vicarios insistente et querimoniam multiplicante, cur tuam non exhibueris præsentiam, saltem per defensorem vicarium, non modicum miramur. In quo suspicare tribuitur summopere, contentionem non odire qui judicii æquitatem conatur subterfugere præsertim cum et Maguntiæ sanctissimus archiepiscopus, cui de hac re ut veritatem inquireret per confratres et collimitaneos episcopos injunctum fuerat, ad nos scribens significaverit quatenus venientibus reverendissimis episcopis ad Frankenford, de hac eadem re diligentissima facta fuerit inquisitio, omnesque diocesani ejusdem Coloniensis Hispanicæ, pag. 284. ex chartulario ecclesiæ Gerundensis profert diploma Romani summi pontificis Servo-Dei episcopo Gerundensi, quod iisdem ferme verbis conceptum est ac illud Formosi, si pauca excipias; aliud item exhibet ejusdem Romani pro ecclesia Helenensi, et lib. III Marcæ Hispanicæ pag. 370 de epochis horum diplomatum disserit, quas ad examen vocat Pagius ad annum 897, num. 6, Interim Formosi diploma pro ecclesia Gerundensi ad fidem prototypi hic dandum censemus.

DOMINICUS GEORGIUS RODIGINUS.

27

limina, prout mandaveramus, venire et viva voce tecum de generali illius barbaricæ gentis salute tractare. Sed quia aliter quam optaveramus accidit, infirmitati imputantes, calumniam pro hoc inferre desinimus.

episcopi, Francho videlicet Tungrensis, Vodelbaldus A mur equidem, sanctimoniam tuam ad apostolorum. Trajectensis, Wofelmus Mimigardevordensis, Druogo Mimidomensis, Egilmarus Osnabrugensis, sub testificationis prætextu testificati sunt, usque ad te nullum Brumensis Ecclesiæ præsulem modum subjectionis Coloniensi antistiti contempsisse, sed semper decessores tuos, qui eidem Bremensi Ecclesiæ præfuerunt a temporibus suæ Christianitatis, sedi Coloniensi fuisse subjectos. Verum quia tantorum virorum testimonium frustrari non expedit, et ad statutum veniendi tempus festinare vel delegare vicarium distulisti, tanti temporis querimoniam, ac legatorum constantem instantiam nihili pendere inhumanum videbatur. Quapropter arctati, hinc ne Coloniensis Ecclesia justitiam perderet, inde ne Hammaburgensis Ecclesia, quæ ad gentium vocationem instituta fuerat, subsidio destituta deficeret; dispensative censuimus, quatenus quoadusque divina suffragante gratia prælibata Hammaburgensis Ecclesia in tantum dilatetur, ut episcopiam instituere valeat, jam memoratam Bremensem Ecclesiam ad subsidium habeat; et quoties in magnis ac prænecessariis canonicis negotiis oportuerit, non subjectione aliqua, sed affectu fraternæ charitatis Hammaburgensis archiepiscopus, qui ejusdem Bremensis Ecclesiæ regimen obtinet, per se aut vicarium suam vicem gerentem, in adjutorium Coloniensis archiepiscopi invitatus accedat: dilatata autem Hammaburgensi Ecclesia, largitore omnium bonorum adminiculante, et fundatis episcopiis, sæpe memorata Coloniæ sedes Bremensem recipiat Ecclesiam. Inhumanum C quippe est inter sæculares aliena jura pervadere : quanto magis sanctissimos episcopos statutos a Patribus transgredi terminos, et eos litigare, qui pacis debent subditis exempla præbere? Hæc autem ad hoc decreta est dispensatio, ut pax vigeat, cesset contentio, et justitiæ vigorem misericordiæ com. passio temperet, scientes sine pacis bono nullum Deo munus fore acceptabile.

VI.

AD HERIMANNUM COLONIENSEM ARCHIEPISCOPUM.

(Anno 892.)

[Lappenberg, Hamburgisches Urkundenbuch.]

Contentio itaque, quæ inter te et Adalgarium, reverentissimum archiepiscopum Hamburgensis Ecclesiæ, ventilata est pro Ecclesia Bremensi, pro qua ad venerabilem archiepiscopum Moguntiæ scribere præterito anno prævidimus, quatenus ejus studio rei veritas inquisita, ablata ambiguitate, in clariorem lucem erumperet, ipso prout scribente didicimus, testificantibus sanctissimis episcopis, qui Francanorfut convenerunt, apparet, tuæ diœcecis ecclesiam esse. Ideoque dispensative id determinare oportuit eo videlicet ordine, ut et Coloniensis Ecclesia non privaretur facultatibus, et Hamburgensis Ecclesia, pio labori dedita, non patietur penuriam, unde oporteat Deo acceptabile opus cessari. Quapropter statuimus ut quousque dispensatore bonorum omnium largiente, cujus nutu omnia dispensantur, Hamburgensis Ecclesia infra paganorum terminos dilatari valaet, ubi episcopia fundari possint, Bremensem Ecclesiam teneat ad subsidium. Et ob hoc fraterno charitatis affectu, non subjectione aliqua, quoties pro majoribus ecclesiasticis negotiis librandis certa ratio exigit, invitatus ipse per se in adjutorium Coloniensis Ecclesiæ accedere non pigeat, vel si prædicationis opere implicatus per se venire nequiverit, vicarium saltem deleget, qui ejus vicem repræsentet et conanice deliberationi adjutor intersit. Divina autem ditione suffragante cum Hamburgensis Ecclesia augmentata, ceu prætulimus, fuerit, Coloniensis Ecclesia sua recipiat, quia inter sæcularia negotia non expedit cuiquam aliena jura pervadere, quanto minus religiosis episcopis, qui sno ducatu per viam justitiæ ad coelestia regna commissum sibi populum debent perducere.

Aliter autem nostro apostolatui deliberare visum non est, ne sæpedicta Hamburgensis Ecclesia ad vocationem gentium instituta ablato annihiletur subsidio et inopia cogente a Deo digno opere cesset, præsertim cum et decessor noster recolendæ memoriæ Nicolaus, Ludovico, glorioso rege, per Sa

FORMOSUS episcopus, servus servorum Dei, reve- D lomonem reverentissimum Constantiæ episcopum, rentissimo et sanctissimo confratri nostro, HERIMANNO, archiepiscopo Coloniensi.

Visitatione tua, charissime confrater, lætificati sumus, a te directis venerabilibus sacerdotibus receptis. Verum cum de tua incolumitate eos per ordinem inquirere studeremus, comperimus, ipsis indagantibus, te incommoditate corporis laborare, et condoluimus plurimum. Attamen in hoc consolamur quia novimus scriptum in Eloquio: Quem diligit Dominus, castigat, et corripit omnem quem recipit (Hebr. XII, 6; Prov. III, 12). Sit ergo oramus infirmitas hæc ad salutem ac celerem Christo largiente mereatur consequi sanitatem. Arbitraba

intercedente, suo privilegio Bremensem Ecclesiam Ansgario, Hamburgensi archiepiscopo, confirmaverit. Sed quia indignum censuimus, sacerdotum quempiam aliena jura pervadere propiis transgressis liminibus, proinde id dispensative instituimus tempori consulentes, ut et justitia proprium vigorem teneat et misericordia compassionem impendat, contentio cesset et charitas inviolata persistat.

Privilegium etiam tuæ Ecclesiæ prout petiveras, renovavimus ac tuæ venerabilitudini per præsentes presbyteros delegavimus, commonentes, ut in omnibus ac præ omnibus pacem diligas et eidem semper insistas, quæ specialis est arrhabona omnium

fidelium, sine qua nullum munus Deo est accepta- A quamlibet dignitatem fulcito licitum sit aut etiam

bile. Et pax Dei, quæ exsuperat omnem sensum, custodiat cor tuum et intelligentiam tuam in Christo Jesu, Domino nostro.

VII.

AD BERNONEM ABBATEM GIGNIACENSEM.

De privilegiis ejusdem monasterii.

FORMOSUS Servus servorum Dei BERNONI religioso ac venerabili abbati cœnobitarum sito territorio Lugdunensi, quod in honore beati Petri apostolorum principis constructum esse dignoscitur in loco qui Gigniacus perhibetur, ac in eodem venerabili monasterio in perpetuum.

de ipsis donatoribus quamcunque vim aut aliquam oppressionem ibidem inferre aut res donatas vel amodo devote donandas quoquo modo auferre : potius autem firmum et ab omnibus immutilatum custodiatur ad jus et protectione beati Petri apostolorum principis. Si autem, quod humanum est, abbas prædicti cœnobii obierit, congregatio ipsius monasterii ex seipsis secundum Deum et regulam beati Benedicti, quem idoneum prævider int, concordi voto habeat semper eligendi et secundum morem in abbatem sibi præficiendi. De decimis autem quæsti estis, eo quod de propriis vestris a vobis persolvi quærantur. Quod si ita se res habet, hoc ne fiat interdicimus, maxime cum scriptum sit ne sacer

Convenit apostolico moderamini pia religione pol-B dotes decimas dare cogantur. Quisquis autem, quod lentibus benevola compassione succurrere et poscentium animis alacri devotione impertiri assensum. Ex hoc enim lucri potissimum pretium a conditore omnium Domino promeremur, dum venerabilia loca opportune ordinata ad meliorem fuerint sine dubio statum perducta. Igitur properans ipse Berno venerabilis abbas ad beatorum apostolorum limina, nostramque adiens apostolicam præsentiam, retulisti nobis ipsum memoratum cœnobium a te tuoque consobrino nomine Laifino de propriis rebus vestris duntaxat in honore sancti Petri constructum atque dicatum existere, et ut ab omnibus immutilatum servetur, per testamenti paginam, quod nobis servandum contulistis, eidem beato Petro cœlestis regni clavigero nobisque per Dei gratiam vicario. obtulistis ad sempiternum vobis remedium conferendum. Ideo suggessistis nostro apostolatui ut apostolici nostri privilegii illud sanctione muniremus. Quapropter quod statuistis devote admittentes, petitionemque vestram ratam arbitrantes, inclinare precibus vestris per hujus præceptionis seriem prædictum venerabile cœnobium cum cellis seu casis, terris, vineis, casalibus, fundis, pratis, siivis, una I cum colonis et colonabus, necnon et cellulam quæ vocatur Balma cum adjacentiis suis, omnia et in omnibus quæ tam a gloriosis regibus quam ab aliis Deum timentibus inibi data vel præcepta sunt, vel deinceps Domino adjuvante donanda erunt, hac præsenti tertia decima indictione apostolica auctoritate confirmamus, munimus, et in perpetuum sub jure et ditione atque potestate beati Petri apostoli et nostra confirmatum stabilimus, ita scilicet ut nulli homini

non optamus, tam ex ipsis donatoribus quam ex aliis temerario ausu de donatis rebus vel donandis aliquid auferre præsumpserit, sive quamlibet (calumniam) eidem monasterio ipsiusve monachis ingerere tentaverit, et contra hoc nostrum apostolicum privilegium agere non formidaverit, sciat se anathematis vinculis innodandum, et nisi resipuerit a regno Dei alienan dum. Qui autem verus custos et observator hujus pii nostri statuti exstiterit, benedictionem et gratiam a Domino Deo nostro consequi mereatur. Scriptum per manum Sergii scriniarii sanctæ Romanæ Ecclesiæ in mense Novembrio, indictione suprascripta, per manum Stephani cancellarii sanctæ sedis apostolicæ, imperante Domino piissimo Augusto Arnulfo C a Deo coronato. Bene valete.

a Scripta videtur fuisse hæc epistola post celebratam Anglicanam synodum, de cujus tempore non plane constat. De hac synodo Willelmus Malmesburiensis : « Sed ut ad nostrum, inquit, Edwardum revertar, quid ejus tempore de renovandis episcopatibus a papa Formoso præceptum sit, jucundum puto memoratu ; itaque verbis eisdem quibus inveni scriptum interseram.

» Anno quo a nativitate Domini transacti sunt anni nongenti quatuor, misit papa Formosus in Angliam epistolas, quibus dabat excommunicationem et maledictionem regi Edwardo, et omnibus subjectis ejus, pro benedictione quam dederat beatus Gregorius genti Anglorum a sede sancti Petri. Nam per septem annos plenos destituta fuerat episcopis

D

IN SEQUENTEM EPISTOLAM ADMONITIO.

Sequens Formosi papæ epistola argumentum præbuit disceptationi inter eruditos, cujus definitio certa nunc etiam exspectatur. Cum vero cl. Wilkins suam ea de re exhibere conjecturam in novissima conciliorum magna Britanniæ et Scotia collectione voluerit, quam huc transferre, et res ipsa poscebat, et lectoribus non ingratum fore putavi; ideo ut controversiæ argumentum melius teneatur veluti sub aspectu, tum epistolam ipsam, cum et doctissimi illius Angli dissertationem exhibendam duxi.

VIII.

AD EPISCOPOS ANGLIE a.

Fratribus et filiis in Christo omnibus episcopis Angliæ, FORMOSUS.

omnis regio Gevissorum, id est Westsaxonum. Quo audito, congregavit rex Edwardus synodum senatorum gentis Anglorum, cui præsidebat Pleigmundus archiepiscopus Cantuariensis interpretans districte verba apostolicæ legationis. Tunc rex et episcopi elegere sibi suisque salubre consilium, et juxta vocem Dominicam: Messis quidem multa, operarii autem pauci (Matth. IX), elegerunt et constituerunt singulos episcopos singulis provinciis Gevissorum ; et quod olim duo habuerunt, in quinque diviserunt. Acto concilio archiepiscopus Romam cum honorificis muneribus adiit, papam cum magna humilitate placavit, decretum regis recitavit, quod apostolico maxime placuit. Rediens in patriam, in urbe Cantuariæ uno die septem episcopos septem Ecclesiis

« PoprzedniaDalej »