5. Cæterum quod Israel primogenitus sit, et ob A hoc primogenituræ honore affectus, item quod exciderit ab ea qua præditus erat gloria, quodque gratia hujus tam eximiæ gloriæ translata sit in novum populum collectum ex gentibus, per ea quæ deinceps in historia sequuntur, manifeste etiam nobis constabit. Ait enim : e Israel, conspectis filiis Josephi, dixit : Qui sunt hi ? Respondit Joseph patri suo : Filii mei sunt, quos dedit mihi Deus hic. Dixit autem Jacob : Adduc mihi ipsos, ut eis benedicam. Oculi enim ejus caligabant præ senectute, nec poterat videre eos. Et adduxit illos ad ipsum, et oscufatus est eos, atque amplexatus; dixitque Israel ad Joseph Ecce tuo aspectu non sum privatus, et ecce ostendit mihi Deus etiam semen tuum. Et deduxit cos Joseph a genibus ipsius, et adoraverunt eum B humi prostrati in faciem. Joseph autem cum accepisset filios suos, Ephraim in dexteram quidem sibi, sed Israeli ex sinistris et Manassen e diverso sibi ad sinistram, Israeli a dextris, adduxit eos illi. Cæterum Israel extentam manum dextram immisit in caput Ephraim (is enim erat natu minor) et sinistram in caput Manasse, permutatis manibus. Et benedixit eis dicens: Deus, cui placuerunt patres mei in conspectu suo, Abraham et Isaac; Deus, qui me aluit ex juventute mea usque in hunc diem; angelus, qui liberavit me ex omnibus malis, benedicat pueris istis . Aslabant enim adolescentes; et senex percontabatur cujusnam essent. Ad hoc vero respondet Joseph: Hi sunt duo filii mei. Deinde propius admotos amplexus osculabatur. Intelligis C nuae quo pacto nos quasi ignoti Deo ac Patri innotuerimus, atque propinqui in Christo facti simus. Admittit autem libenter admodum, testificante pro nobis Filio, nostram cum ipso familiaritatem, atque sta amore dignos censet, et ad unitatem vocat, spiritalem nimirum. 209 Porro osculum manifestus est amicitiæ typus, sicut et amplexus unitatis. Idcirco et sapientissimus Paulus scribit, dicens iis qui in Christum crediderunt, interdum quidem sic : • Qui olim longe, jam prope facti estis ",, Christo videlicet nos adducente. Interdum autem sic: Nune cum Deum cognoveritis, imo cogniti a Deo ". Aspectu enim dignatur, et solos illos Deus et Pater cognoscit, qui spiritalem cum Filio amicitiam ineunt, quique regenerationem spiritalem ab ipso, et per ipsum sunt consecuti : quemadmodum et in Ægypto ilos solos, qui sanguine agni tincti erant, inter notos ponebat, dicens : « Videbo sanguinem, et protegam vos, nec erit in vobis plaga, ut vos absumam, quando percussero terram Ægypti "". › Exhilaratus autem est supra modum Jacob aspectu Josephi. Ait enim : : Ecce, non privatus sum tuo aspectu. Deus ostendit mihi et semen tuum 66. Quantum enim attinet ad Judæos, Pater orbatus est Filio. Arbitrati enim sunt quod a portis inferorum retineri posset, quodque, ut alii morte oppressi, 4 62 Gen. XLVIII, 8-16. 63 63 γ'. Οτι δὲ πρωτότοκος ὤν, καὶ τοῖς εἰς τοῦτο πρεσβείοις τετιμημένος ὁ Ἰσραὴλ, ἀπώλεσθε μὲν τῆς ἐνούσης δόξης αὐτῷ, μεταπεφοίτηκε δὲ τῆς οὕτω λαμπρᾶς εὐκλείας ἡ χάρις ἐπὶ τὸν νέον τε καὶ ἐξ ἐθνῶν ἥκοντα λαὸν, καὶ διὰ τῶν ἐφεξῆς οὐδὲν ἧττον εἰσόμεθα. « Ἰδὼν γάρ, φησίν, Ἰσραὴλ τοὺς υἱοὺς Ἰωσήφ, εἶπε· Τίνες σοι οὗτοι; Εἶπε δὲ Ἰωσὴφ τῷ πατρὶ αὐτοῦ· Υἱοί μου εἰσὶν οὓς ἔδωκέ μοι ὁ Θεὸς ἐνταῦθα. Εἶπε δὲ Ἰακώβ· Προσάγαγέ μοι αὐτοὺς, ἵνα εὐλογήσω αὐτούς. Οἱ δὲ ὀφθαλμοὶ αὐτοῦ ἐδαρυώπησαν ἀπὸ τοῦ γήρως, καὶ οὐκ ἠδύναντο βλέ πειν. Καὶ ἤγγισεν αὐτοὺς πρὸς αὐτὸν, καὶ ἐφίλησεν αὐτοὺς, καὶ περιέλαβεν αὐτοὺς, καὶ εἶπεν Ἰσραήλ πρὸς τὸν Ἰωσήφ· Ἰδοὺ τοῦ προσώπου σου οὐκ ἐστερήθην, καὶ ἰδοὺ ἔδειξέ μοι ὁ Θεὸς καὶ τὸ σπέρμα σου. Καὶ ἐξήγαγεν αὐτοὺς Ἰωσὴφ ἀπὸ τῶν γονάτων αὐτοῦ, καὶ προσεκύνησαν αὐτῷ ἐπὶ πρόσωπον ἐπὶ τῆς γῆς. Λαβὼν δὲ Ἰωσὴφ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ, τόν τε Ἐφραὶμ ἐν τῇ δεξιᾷ, ἐξ ἀριστερῶν δὲ Ἰσραήλ· τὸν Μανασσῆ δὲ ἐν τῇ ἀριστερᾷ, ἐκ δεξιῶν δὲ Ἰσραήλ ἤγγισεν αὐτοὺς αὐτῷ. Ἐκτείνας δὲ Ἰσραὴλ τὴν χεῖρα τὴν δεξιάν, ἐπέβαλεν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν Εφραίμ οὗτος δὲ ἦν ὁ νεώτερος· καὶ τὴν ἀριστερὰν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν Μανασσῆ, ἐναλλάξας τὰς χεῖρας. Καὶ εὐλύγησεν αὐτοὺς, καὶ εἶπεν· Ὁ Θεὸς ᾧ εὐηρέστησαν οἱ πατέρες μου ἐνώπιον αὐτοῦ, Ἀβραὰμ καὶ Ἰσαάκ· ὁ Θεὸς ὁ τρέφων με ἐκ νεότητός μου ἕως τῆς ἡμέρας ταύτης· ὁ ἄγγελος ὁ δυόμενός με ἐκ πάντων τῶν κακῶν, εὐλογήσαι τὰ παιδία ταῦτα. Η Παρειστήκει μὲν γὰρ τὰ μειράκια. Διεπυνθάνετο δὲ ὁ πρεσβύτης, τίνος εἶεν. "Αρα καὶ πρός γε δὴ ταῦτά φησιν ὁ Ἰωσήφ ι Οἱ δύο υἱοί μου. » Εἶτα προσενηνεγμένους καὶ γεγονότα; ἐγγὺς, φιλημάτων τε αὐτοὺς καὶ περιπλοκῶν ἠξίου. Σύνες οὖν ὅπως οἱονεί πως οὐ γινωσκό μενοι τῷ Θεῷ καὶ Πατρί, γνώριμοί τε γεγόναμεν, καὶ ἐγγὺς ἐν Χριστῷ. Προσίεται δὲ καὶ λίαν ἀσμένως, ἐπιμαρτυροῦντος ἡμῖν τὴν πρὸς ἑαυτὸν οἰκειότητα τοῦ Υἱοῦ, ἀγάπης τε οὕτως ἡμᾶς ἀξιοῖ, καλεῖ πρὸς Ένωσιν, δῆλον δὲ ὅτι τὴν νοητὴν καὶ ἐν πνεύματι. Τύπος δ' ἂν γένοιτο καὶ μάλα σαφής, φίλημα μὲν ἀγάπης, ἑνώσεως δὲ περίληψις ἤτοι περιπλοκή. Τοιγάρτοι καὶ ὁ σοφώτατος Παῦλος ἐπιστέλλει λέγων τοῖς εἰς Χριστὸν πιστεύσασιν, ότὲ μὲν, ὅτι ο Νυνὶ δὲ οἵ ποτε ὄντες μακρὰν ἐγενήθητε ἐγγὺς, ο προσκομίζοντος δηλονότι τοῦ Χριστοῦ, ὁτὲ δὲ αὖ, « Νυνὶ δὲ γνόντες Θεὸν, μᾶλλον δὲ γνωσθέντες ὑπὸ Θεοῦ. Εποπτείας γὰρ ἀξιοῖ, καὶ ἐπιγινώσκει μόνους δ Θεὸς καὶ Πατὴρ τοὺς πνευματικὴν ἔχοντας οικειότητα πρὸς τὸν Υἱὸν, καὶ τὴν διὰ πνεύματος ἀναγέννησιν ὑπ' αὐτῷ τε καὶ δι ̓ αὐτοῦ πλουτήσαντας. Καθάπερ ἀμέλει καὶ ἐν Αἰγύπτῳ τοὺς τῷ αἵματι τοῦ ἀμνοῦ καταχρισμένους, γνωρίμους ἐποιεῖτο λέγων· « Καὶ ὄψομαι τὸ αἷμα, καὶ σκεπάσω ὑμᾶς, καὶ οὐκ ἔσται ἐν ὑμῖν πληγὴ τοῦ ἐκτριβῆναι ὑμᾶς, ὅταν παίω ἐν γῇ Αἰγύπτῳ. » Εὔθυμος δὲ λίαν γεγονώς ὁ Ἰακὼν πρὸς τὸν υἱὸν, τουτέστι, τὸν Ἰωσήφ, ἔφη· • Ἰδοὺ τοῦ προσώπου σου οὐκ ἐστερήθην, καὶ ἰδοὺ 65 Exod. xi, 13. 46 Gen. XLVIII, D Ephes. 11, 13. * Gal. IV, 9. 11. ἔδειξέ μοι ὁ Θεὸς καὶ τὸ σπέρμα σου. • "Οσον μὲν A jaceret mortuus. Caterum non sivit eum, qui vite B Β auctor est, mortis vinculis contineri. Revixit itaque, et Pater eum rursus conspexit, atque adeo progeniem ex ipso et in ipso, nimirum credentes, qui sunt gens sancta, regale sacerdotium, populus in acquisitionem ®. . De quibus et ipse Christus latatur, dicens : e Ecce ego et pueri mei, quos dedit mihi Deus 68. Joseph autem adduxit eos ad patrem, et illi adoraverunt eum. Deinde Manasse, qui erat primogenitus, collocato ad dexteram, et Ephraim natu minore ad sinistram, Jacob permutatis ipsis manus imponit. Honoravit enim Ephraim impositione manus dextera: Manasse autem, quasi secundis et posterioribus dignatus, sinistram ei manum imponit. Atque ita Ephraim fit benedictionis princeps. Suscepti enim sumus in cultores primi, et post illos populi, adducentibus nos non Mose, non prophetis (ad salutem enim conferendam non satis apla fuit lex), sed ipso Dei Filio : « Per ipsum enim, ut dixi, accéssum habuimus "*. Atque erat quidem ejus scopus atque propositum, ut gre gi gentium præferret Israelem (ad dexteram enim patris collocaverat Joseph Manassen). 210 Cæterum ob insignem eorum in ipsum impietatem, Pater illos, qui tempore erant posteriores, hoc est gentes, anteposuit : atque sic c ultimi facti sunt primi, et primi ultimi ". » Porro Jacob benedixit adolescentulis, Deum appellans, qui enutriat; el angelum, qui liberet, Deo ac Patri in universum eonjungens Filium, qui et per vocem prophetarum < magni consilii Angelus 71, appellatur. Omnis igitur gratia, omnisque erga nos benedictionis et auxilii modus, nullo alio pacto nobis obveniat, quam per Filium a Patre. Idcirco et divinus Paulus : • Gratia vobis et pax, inquit, a Deo Patre nostro, et Domino Jesu Christo". Moleste autem fert Joseph videns majorem natu positum in ordine inferiore. Sed vim mysterii patefaciebat pater, dicens : « Et hic erit in populum, et hic exaltabitur : verum frater ipsius natu minor erit co major, et semen ejus dilatabitur in multitudinem gentium ". Deinde paulo post : « Et posuit, ait, Ephraim ante Manassen". Quantum enim ad Christi voluntatem attinet, cert Israel non excidit propria gloria. Hinc alicubi palam edicit : « Non sum missus, nisi ad oves perditas domus Israelis ". » Postquam vero deprehensus est, sicut scriptum est, adversus ejus, qui salutem offerebat, vocationem contumeliosus, atque refractarius et inobediens, tum translatus est ad sinistram, inferiori in gloria conditione. Verumtamen et ipse benedicitur et exaltatur, veluti in parte quæ salvata est. Atque hæ sunt reliquiæ, juxta vocem prophete, salvalæ r. » Caterum longe superat hanc Ecclesia gentium, atque in congregationes populorum dilatatur, majorque est quam Israel, cum excedat innumerabili credentium multitudine. γὰρ ἧκεν εἰς Ἰουδαίους, ὁ Πατὴρ ἐστέρηται τοῦ Υἱοῦ. Οἰηθέντες γὰρ ὅτι κάτοχος ἔσται ταῖς τοῦ ᾅδου πύλαις, καὶ τοῖς ἄλλοις ὁμοῦ κείσεται νεκρός, θανάτῳ περιβεβλήκασιν. Αλλ' οὐκ ἐνεδέχετο θανάτῳ περι βεβλῆσθαι τὸν τῆς ζωῆς ἀρχηγόν. Οὐκοῦν ἀνεβίω, καὶ πάλιν αὐτὸν ὁ Πατὴρ τεθέαται, καὶ τὸ ἐξ αὐτοῦ δὲ καὶ ἐν αὐτῷ γένος, δῆλον δὲ ὅτι τοὺς πιστεύσαντας, • τὸ ἔθνος τὸ ἅγιον, τὸ βασίλειον ιεράτευμα, τὸν εἰς περιποίησιν λαόν. » Οἷς καὶ αὐτὸς ὁ Χριστὸς ἐπισ γάννυται, λέγων· . Ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία, ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός. Καὶ προσεκόμιζε μὲν Ἰωσὴφ τῷ πατρί· οἱ δὲ προσεκύνουν. Εἶτα τοῦ μὲν Μανασσῆ, ὃς ἦν πρωτότοκος, ἑστῶτος εἰς δεξιὸν, τοῦ δὲ νεωτάτου Ἐφραὶμ εἰς εὐώνυμον· παραλλάξας αὐτοῖς τὰς χεῖρας ἔθηκεν ὁ Ἰακώβ, καὶ τὸν μὲν Ἐφραὶμ τῇ τῆς δεξιᾶς τετίμηκεν ἐπιθέσει, δευτερείων δὲ ἤδη ὥσπερ ἠξίου τὸν Μανασσῆ, χεῖρα δοὺς αὐτῷ τὴν εὐώνυμον, οὕτω τε τῆς εἰς αὐτοὺς εὐλογίας ἄρχεται. Εἰσδεδέγμεθα γὰρ εἰς προσκυνητὰς οἵ τε πρώτοι, καὶ μετ' ἐκείνους λαοί, προσκομιζόντων ἡμᾶς οὐ Μωσέως οὐ προφητῶν· ἀργότερος γὰρ εἰς σωτηρίαν ὁ νόμος ἀλλ ̓ αὐτοῦ τοῦ Υἱοῦ· « Δι' αὐτοῦ ν γὰρ, ὡς ἔφην, στην προσαγωγὴν ἐσχήκαμεν. Καὶ ἦν μὲν αὐτῷ σκοπὸς τῆς ἐξ ἐθνῶν ἀγέλης προτάξαι τὸν Ἰσραήλ. Εἰς δεξιὸν γὰρ ἔστη τὸν Μανασσῆ τοῦ πατρὸς ὁ Ἰωσήφ. Ἐπειδὴ δὲ πέρα λόγου δεδυσσεβήκασιν εἰς αὐτὸν, προτετίμηκεν ὁ Πατήρ τοὺς ἐν χρόνῳ δευτέ ρους, τουτέστι τὰ ἔθνη, ο Καὶ γεγόνασι μὲν οἱ ἔσχατοι πρῶτοι, καὶ οἱ πρῶτοι ἔσχατοι. » Ηὐλόγηκε δὲ Ἰακὼβ τὰ μειράκια, Θεὸν ὀνομάζων τὸν τρέφοντα καὶ ἄγε γελον τὸν ῥυόμενον αὐτὸν, τῷ Θεῷ καὶ Πατρί συν ἄπτων εἰς ἅπαν τὸν Υἱὸν, ὃς καὶ διὰ φωνῆς προφη τῶν ο μεγάλης βουλῆς "Αγγελος » ὀνομάζεται. Οὐκοῦν πᾶσα χάρις, καὶ ἁπάσης εἰς ἡμᾶς εὐλογίας καὶ ἐπισ κουρίας τρόπος, γένοιτ' ἂν οὐχ ἑτέρως, πλὴν ὅτι δι' Υἱοῦ παρὰ τοῦ Πατρός. Καὶ γοῦν ὁ θεσπέσιος Παῦ λος, ο Χάρις ὑμῖν καὶ εἰρήνη, φησίν, ἀπὸ Θεοῦ καὶ Πατρὸς ἡμῶν καὶ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. » Ασχάλλει γε μὴν ὁ θεσπέσιος Ἰωσὴφ κατόπιν ὥσπερ τοῦ νέου τεθειμένον ἰδὼν τὸν πρωτότοκον. Εἶτα τοῦ μυσ στηρίου την δύναμιν διεσάφησεν ὁ πατὴρ λέγων· • Καὶ οὗτος ἔσται εἰς λαὸν, καὶ οὗτος ὑψωθήσεται· ἀλλ ̓ ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ ὁ νεώτερος μείζων αὐτοῦ ἔσται, καὶ τὸ σπέρμα αὐτοῦ ἔσται εἰς πλῆθος ἐθνῶν. » Εἶτα η μεθ ̓ ἕτερα, ο Καὶ ἔθηκε, φησί, τὸν Ἐφραὶμ ἔμπροσθε τοῦ Μανασσή. » "Οσον μὲν γὰρ ἦκεν εἰς τὸ δοκοῦν τῷ Χριστῷ, οὐκ ἂν ἀπώλεσθε τῆς οἰκείας δόξης ὁ Ἰσραήλ. Καὶ γοῦν ἔφασκεν ἐναργώς· « Οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οίκου Ισραήλ. » Ἐπειδὴ δὲ πεπώρωται, κατὰ τὸ γεγραμμένον, καὶ τὴν τοῦ καλοῦντος εἰς σωτηρίαν κλήσιν περιυβρίζων μεμένηκεν ἀπειθής, τέθειται πρὸς εὐώνυμον, τὸ μεῖον ἔχων ἐν δόξῃ. Καὶ εὐλογεῖται μὲν καὶ ὑψοῦται καὶ αὐτὸς, ὡς ἕν γε τῷ σεσωσμένῳ μέρει· καὶ τοῦτό ἐστι τὸ κατάλειμμα, κατὰ τὴν τοῦ C • 1 Petr. II, 9. 4 Gen. XLVIII, 9. 69 Rom. v, 2. το Matth. xix, 30. 71 Isa. 15, 1. 38 Gen. ΧΙΙ, 19. * ibid. 20. ** Matth. xv, 24. 16 1sa. x, 22. * Ephes. 1, 2, Nam quatenus ad sanctificationem, una ac pari gra- A προφήτου φωνήν· ὑπέρκειται δὲ λίαν ὁ ἐξ ἐθνῶν, tia locupletati sunt, et qui ex Israel, et qui ex gentibus crediderunt, atque justificati sunt in Christo : per quem et cuin quo sit Deo et Patri gloria cum sancto Spiritu in sæcula sæculoruin. Amen. καὶ εἰς συναγωγὰς λαῶν κατευρύνεται, καὶ μείζων ἐστὶ τοῦ Ἰσραὴλ τῇ τῶν πιστευσάντων ἀμέτρῳ πληθύν ποιούμενος τὴν ὑπεροχήν· μιᾷ γὰρ καὶ ἴση χάριτι κατεστέμμεθα πρὸς ἁγιασμὸν οἵ τε ἐξ Ισραήλ καὶ μέν τοι καὶ οἱ ἐξ ἐθνῶν πιστεύσαντες, καὶ ἐν Χριστῷ δεδικαιωμένοι· δι' οὗ καὶ μεθ' οὗ τῷ Θεῷ καὶ Πατρὶ ἡ δόξα σὺν ἁγίῳ Πνεύματι εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Αμήν. ΓΛΑΦΥΡΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΓΕΝΕΣΙΝ ΒΙΒΛΙΟΝ Ζ ́. GLAPHYRORUM IN GENESIM LIBER SEPTIMUS. 211 De benedictione duodecim patriarcharum. Scopus quidem atque institutum præsentis sermouis est narrare ea quæ Jacob filiis ex se natis eventura prædixit. Sed prius quasi contestatur, difficilem admodum esse dictorum sensum, neque vulgo obvium, sed abstrusam obscuramque significationem in se habere. Immistum vero est benedictionis modo, id quod non ita se habet, et quod adhuc his difficilius est. Promittit quidem divinus Jacob prædicere filiis quæ novissime eventura sint; facit vero præteritorum mentionem, et peccatum melitur, primum quidem ipsius Ruben, ac post hoc Simeonis et Levi. Quis vero dicere audeat esse legitimum benedicendi modum præteritorum peccalorum commemorationem? Annon is mendax et B C a recta ratione alienus habeatur ? Obscurus itaque " admodum est capere volentibus hac de re sermo. Quid ergo dicemus, adhibentes probationem hisce a nobis propositis commodam ? Quia explicatio ipsius prophetiæ sive prædictionis omnino nobis introducet typum Synagogæ Judæorum, aut, ut summatim dicam, totius generis, atque adeo eorum quæ uniuscujusque tribus sunt, qualisnam illa futura sit suo tempore, an damnanda, an e diverso approbanda : item quomodo, aut in quibus fuerit, et quo illa quæ secundum ipsa sunt evadant. Vide autem quo pacto aliis quidem, ex iis quæ jam facta sunt, futura describit, aliis vero ex ipsa nominum declaratione sive interpretatione futurorum eventum declarat. Scriptum est igitur sic : « Vocavit autem Jacob filios suos, et dixit : Congregamini, at annuntiem vobis quid accidet vobis in novissimis diebus. Congregamini, et audite, filii Jacob; audite Israelem patrem vestrum 17. 212 De Ruben. « Ruben primogenitus meus, tu es fortitudo mea, 71 Gen. xLIS, 1, 2. p Περὶ τῆς εὐλογίας τῶν β' πατριαρχών. Σκοπὸς μὲν τῷ λόγῳ τὸ ἀφηγήσασθαι δεῖν τῶν εἰρη μένων ἕκαστα παρὰ τοῦ προπάτορος Ἰακὼβ τῶν ἐκε βησομένων κατὰ καιροὺς ἐπὶ τοῖς ἐξ αὐτοῦ γεγονότιν υἱοῖς. Προδιαμαρτύρεται δὲ ὥσπερ ἐκεῖνο σαφῶς ὡς δυσέφικτος μὲν κομιδῇ τῶν εἰρημένων ὁ νοῦς, καὶ οὐ βάσιμος τοῖς πολλοῖς, αἰνιγματώδης δὲ καὶ ἀσυμφα νὴς τὴν δήλωσιν. Μέμικται δὲ τῷ τῆς εὐλογίας τρόπῳ, τὸ μὴ οὕτως ἔχον, καὶ τὸ ἔτι τούτων δυσεφικτότερον. Ἐπαγγέλλεται μὲν γὰρ ὁ θεσπέσιος Ἰακώβ προαγω ρεύειν τοῖς τέκνοις τὰ ἐν ἐσχάτοις· ποιεῖταί γε μὴν τῶν παρωχηκότων τὴν μνήμην, καὶ πλημμέλεια» ἀναμετρεί, πρώτην μὲν τὴν τοῦ Ρουβείμ, εἶτα γεί τονα εὐθὺς καὶ μετ' ἐκείνην, τὴν Συμεὼν καὶ Λευί. Εἶτα τίς ὁ φάναι θαῤῥῶν, ὡς εὐλογίας τισὶν ἔσται τρόπος, ἡ τῶν ἤδη προεπταισμένων ἀνάμνησις, καὶ οὐκ ἂν νοοῖτο ψευδοεπής, καὶ τοῦ καθήκοντος ἐξώχειλε νοῦ ; Βαθὺς οὖν ἄρα καὶ οὐ λίαν ἐκκείμενος τας ἑλεῖν ἐθέλουσιν ὁ ἐπὶ τῷδε λόγος. Τί οὖν ἄρα φαμὲν τὴν ἐνδεχομένην τοῖς προκειμένοις; (1) "Η καὶ συλλή βδην εἰπεῖν παντὸς τοῦ γένους, ἤτοι τῶν ἑκάστοις φυ λῆς τύπον, ὁποῖος τις ἔσται κατὰ καιροὺς, καὶ και ταῤῥηθήσεται μὲν ἐπί τισιν, εὐδοκιμήσει δὲ ὅπως, ἢ καὶ ἐν τίσιν ἔσται τυχὸν, καὶ ὅποιπερ ἂν τὰ κατ' αὐτὴν ἐκτελευτήσειεν· εἰσκομιεῖ που πάντως ἡμῖν τῆς προφητείας ἡ ἀφήγησις. Αθρει δὲ ὅπως οἷς μὲν ἀπὸ τῶν ἤδη γεγενημένων τὰ ἐν ὑστέροις ἐστ μενα ζωγραφεῖ, ἑτέροις δὲ αὖ τὴν τῶν ὀνομάτων ἀφήγησιν, ἤτοι τὴν ἑρμηνείαν, μήνυσιν ὥσπερ τινὰ ποιεῖται τῶν ἑπομένων, καὶ σαφῆ προανάδειξιν. Γέγραπται τοίνυν ὠδί· Ἐκάλεσε δὲ Ἰακὼβ τοὺς υἱοὺς αὐτοῦ, καὶ εἶπε· Συνάχθητε ἵνα ἀπαγγείλω ὑμῖν τί ἀπαντήσει ὑμῖν ἐπ' ἐσχάτου τῶν ἡμερῶν. ̓Αθροί σθητε καὶ ἀκούσατε, υἱοὶ Ἰακώβ· ἀκούσατε Ἰσραὴλ τοῦ πατρὸς ὑμῶν. Περὶ Ρουβείμ. • Ρουβείμ πρωτότοκός μου, σὺ ἰσχύς μου καὶ (1) Supple ex cod. Harleiano, θεωρήμασιν ἐπιριπτοῦντες βάσανον, ὅτι τῆς Ἰουδαίων Συναγωγής, ή.... ἀρχὴ τέκνων μου, σκληρὸς φέρεσθαι καὶ σκληρῶς A et principium liberorum meorum, difficilis toleratu αὐθάδης. Εξύβρισας ὡς ὕδωρ, μὴ ἐκζέσης. Ανέβης et dure intractabilis. Redundavit superbia tua tanquam aqua, ne efferbueris. Ascendisti enim super cubile patris tui, et maculasti stratum ejus 18. Nam Ruben clam violaverat nuptias paternas, deprehensusque est palam commisisse, quæ fas non est. Unde et ab ipso Jacob flagitiosa res judicata est. Ait enim : e Apparuit malum in conspectu Jacob *. » Caterum quod jam præteritum est, nemo, arbitror, tanquam in ultimuis temporibus futurum existimarit. Absurdum enim fuerit ita sentire. At si transferamus typum delicti ad aliquid simile huic, tum peccatum primi populi, Israelis inquam, cernemus. Deus enim Synagogam veluti uxorem eduxit ex Ægypto, per intellectualem legis societatem. Admisit enim eam, et familiaritate conjunctioneque dignatus est, atque sic fecundam et matrem filiorum effecit, pronubo quodammodo Mose, atque ad conjugii modum intervenientibus angelis. Verum ista, quæ ad hoc a Deo adducta est Synagoga, repudiata vera ac sincera lege, copulata est quodammodo filiis ipsius, et adulterata cum eis ; nee amnplius ei, qui legitimus maritus erat, fructificavit, sed mentem suam aliorum seminibus subjecit, spiritualibus nimirum, quæque ad doctrinam pert!nent. Despiciens enim ut vanum Deo adhærere, convertit se ad mandata et doctrinas hominum, cœlestibus præceptis repudiatis, quod ipsi arridebat solum faciens. Hinc et propheta Isaias: Quo C pacto, inquit, facta est meretrix civitas fidelis Sion, plena judicii, in qua justitia quievit in ipsa, nunc homicide? Argentum vestrum est adulteratum. Caupones tui miscent vinum aqua "°. › Quievit enim in ipsa atque hospitium habuit justitia, hoc est Deus. Sed admisit homicidas, adulteros, corruptores, qui præbent argentum reprobum, et miscent vinum aqua. Siquidem reprobus omnino est eorum sermo, qui persuadent ipsi ut sectetur doctrinas et mandata hominum. Adulterata etiam est, neque 213 pravitatis mistura caret eorum doctrina. Id enim, arbitror, est quod dicit aquain vino mistam. Quod vero hoc Deum totius universi male habuerit, quodque merito Jerusalem tanquam adulteram accusarit, audi ex hoc clare quod per vocem Jeremiæ dixit: « Leva oculos tuos in directum, et vide ubi prostrata sis. In viis ipsis sedebas tanquam cornix desolata, et polluisti terram in fornicationibus tuis, et habuisti pastores multos in offensionem tibi. Facies scorti facta est tibi. Desiisti erubescere ad omnes, nec vocasti me contubernalem tuum, cum sim et pater et dux virginitatis tuæ "., Item : « Si dimiserit vir uxorem suam, et egressa copuletur alteri viro, num revertens revertetur ad ipsum amplius? Nonne polluendo polluetur mulier ista? Et tu fornicata es in multis pastoribus, et tamen audes ad me reverti ? dicit Dominus 32. . Porro hunc fornicationis modum ipse etiam Salvator nobis aperte monstravit. 22. s1 Jerem. ur, 2, 3. As ibid. 1. 14 Gen. xLis, 5, 4. το Gen. xtr, 56. 40 133. 1, 21, 86 83 B Β Nam rixosi semper et stupidi Pharisæi ad eum A ἐκείνη; Καὶ σὺ ἐξεπόρνευσας ἐν ποιμέσι πολλοῖς, accesserunt dicentes : • Quare discipuli tui transgrediuntur traditionem seniorum? Non enim lavant manus suas cum panem manducant.› Ad quos Christus : « Quare et vos, ait, transgredimini miandata Dei propter traditionem vestram? Nam Deus dixit: Honora patrem et matrem tuam, ut bene sit tibi. Vos autem dicitis: Quicunque dixerit patri vel matri Corban (hoc est, donum quodcunque fuerit ex me, te juvabit,) non honorabit patrem suum aut matrem, et sic irritum fecistis mandatum Dei per traditiones vestras "3. Audin' quomodo sub aliis ducibus alia quam a legislatore instituta sunt, et sapere et facere presumpserint ? Fornicata igitur est Judæorum Synagoga. Ila vero quæ virgo casta est et inculpata, atque • ab omni macula rugisque libera, hoc est Ecclesia, promittit se sanctam et intemeratam Christo conjugii formanı servaturam, dicens : 4 Frater meus est mihi, et ego ipsi **. Statuemus itaque in typum Synagogæ pellicem Jacob, Ballam nimirum, cum qua congressus est Rulen, hoc est, primogenitus populus, praesertim cum Balla significet inveterata; et Ruben, filius contaminationis. Inveterata enim est, et quasi rugis 214 obducta Judæorum Synagoga: at novus et fidelis populus e diverso effloruit. Propter hunc et David rum gaudio psallit : • Populus qui creatur, laudabit Dominum **, utpote nova creatura in Christo, sicut scriptum est. Impurus autem et rugosus intelligi debet populus Israel, cum Christi purificationem non susceperit. At quid dico, non susceperit, cum etiam ei qui ad puritatem vocabat, violentas manus intulerit ? Unde per vocem sanctorum prophetarum dictum est, alicubi quidem : ‹ Si Æthiops rutabit pellem suam, et pardalis suas maculas, tunc et vos poteritis bene agere, qui ad mala eruditi estis 87. Alicubi vero ita ad Jerusalem tanquam ad mulierem : e Si abluta fueris nitro et multiplicaveris tibi ipsi berbam, tamen coram me es maculata in tuis ipsius iniquitatibus, dicit Dominus **. » Jacob igitur ait: Ruben primogenitus meus. Tu es fortitudo mea et principium liberorum meorum. › la primogenito enim populo, quem liberavit ex Ægypto, magna fortitudinis significatio edita est a Deo. Ægyptiorum enim regio multifariam mirisque D modis punita est, modo aquis in sanguinem conversis, modo culicibus excitatis, modo illata rana, nunc immissa grandine, nunc sublatis primogenitis, præterea euntibus per medium mare, tanquam per siccum liberatis. Ruben itaque eatenus fortitudo Dei est vocatus. Sed erat difficilis toleratu et durus, atque intractabilis, hoc est, inflexibilis et agrestis, seu ferus atque impetuosus. Judzi enim revera impetuosi sunt et effrenes. Hinc etiam merito audiunt: • Dura cervice, et incircumcisi corde atque auribus, vos semper Spiritui saneto resistitis 99.00, ο Quin et 22. > > C *s Matth. xv, 1-6. Ephes. ν. 27. * Cant. 11, 16. 23.00 Act. VII, καὶ ἀνέκαμπτες πρός με ; λέγει Κύριος. » Τον δέ γε και Psal. c1, 19, * Jerem. vii. 23. sn Jerem. 11, |