4.

Antonius

4

circa 25 Aprilis celebrata, tum posterioribus annis gravissimas ob causas apud Adm. RP. Nostrum Generalem urserunt et tandem obtinuerunt.

Hunc statum dum Provincia Poloniae haberet, Antonius Possevi Possevinus Soc. Nostrae a Gregorio XIII Pontif. Max. in SueSueciam ciam legatus missus Cracoviam venit. Et in hac adeo nobili legatus, Regni Metropoli, qua indigenis qua externis referta et haere

nus in

ma Plasa

Stephani

tate Cra

coviam

advocan

confert.

sibus graviter laborante, proindeque maxime alienae salutis cu pidorum indiga, dum nullum Nostrorum domicilium reperisset indoluit et despicere coepit modos, quibus Nostros ad tantum Religionis Catholicae bonum Cracoviam inducere posset. Era cum Tho- tum vir singularis et sincere pius Thomas Plasa Curio ad S parocho S. Stephani Cracoviae idemque Vislicensis Canonicus, qui dudun de Socie- idem animo versabat non magis Nostrorum, hinc inde venien tium et ejus hospitio usorum consuetudine captus: quam fructu davant, quem pene oculis intuebatur, sive cum alibi, tum potissimum Brunsbergae manens. Ibi enim cum Martino Cromero Episcop post Varmiensi et gentis nostrae historico, de laboribus ac in dustriis Nostrorum conferens, postquam Cracoviae S. Stephan Parochiam obtinuisset, totus in eo erat, ut eandem tam solli citis ac indefessis locaret agricolis. Utile consilium, sed quiɛ non aeque facilem ejus exitum reperiebat, patienter praestola batur diem, quem non diffidebat destinatum a Deo aliquand‹ adfuturum. Is igitur adventu Possevini, ea auctoritate viri lae tus, consilium cum illo suum communicat, ratus a nullo ali id facilius impetrari, a nullo celerius perfici posse et oranı monensque ut ne tam praeclaram Societati Jesu de salute plu rimorum bene merendi occasionem abire pateretur, calcar cur renti addidit.

5.

Possevinus enim tam inopinato auxilio non minus quan ipse Plasa laetus et spei plenus, in praesens nihil amplius egit quam collaudato animo hominis egregie pro suo grege sollicit promissis alit: constitutoque si quos socios Roma a Maioribu assert pro Urbe Cracoviensi impetrasset, hospitio illos suo acciperet Craco alimenta aliunde habituros; ipse in Sueciam, ut erat constitu Missione tum, abiit. Legatione functus cum Romam rediisset, rem omnen petrat exposuit Everardo Mercuriano Soc. Universae Antistiti et ma

Possevi

nus pro

viensi

duos im

5

Odeschal

gnae spei occasionem tam opportuni loci commendavit exoravitque, ut duo sacerdotes Cracoviam mitterentur. Dum se hi ad iter componunt, percommode accidit, ut ipse Possevinus ab eodem Pontifice iterato legaretur in Sueciam, quo dum proficiscitur, in suum comitatum duos sacerdotes e sociis Aloisium Odeschalcum et Basilium Cerinum Italos accepit. Adductos Aloisium igitur Cracoviam, postquam apud Andream Celarium Italum cum et civem et mercatorem Cracoviensem, Ordinis nostri amantissi- Cerinum, mum ex laboribus viae tam longinquae animos recreassent et corpora, Thomae Plasae uti convenerat non ingratos nec inutiles comendat hospites: ipse Laurentii Lintii Itali, itidem civis mercatorisque Cracoviensis Nostri studiosissimi uti et antea et alias deinde hospitio postquam fuisset usus, postquam fuisset usus, ad Regnum Sue

ciae perrexit.

Ab his initiis Domus Sae Barbarae historia ita nobis erit describenda, ut non tantum ea, quae ipsam Domum concernunt et majoris momenti sunt, fideliter proponantur, sed etiam aliquorum vel ad totam Societatem, vel ad totam Provinciam, vel ad Regnum Poloniae ipsamque Civitatem Cracoviensem pertinentium non infrequens mentio fiat.

Basilium

eosque in domo

Thomae

Plasae re

linquit. Celarius

Andreas

et Laurentius Lincius amici Societatis.

6.

1.

Aloisius

italicas et

Annus Domini 1579.

Everardo Mercuriano Generali. Francisco Sunierio Provinciali.
Aloisio Odeschalco Missionis Cracovien. Superiore.

Aloisius Odeschalcus et Basilius Cerinus Cracoviae iussu Superiorum et Basilius manentes ipso quadragenarii ieiunii tempore invitante, negocium ad quod conciones erant missi, magno animo sunt aggressi et unus Italus ad ejus linguae holatinas ag- mines in sacello D. Mathiae, latine alter ad Academicos sive in S. Stegrediun- phani templo, sive in S. Mathiae conciones instituerunt ac Polonicae linguae ignari, Polonos ut poterant iuvare conabantur et fere per hunc totum annum iugum simul trahebant, magno rei Catholicae bono. Nam iis cum initium sequentis anni disiuncti sunt, ut suo loco patebit.

tur.

2.

Hosius

moritur.

Mortuus hoc anno magnus ille Stanislaus Hosius CardiCardinalis nalis, qui nos primum in Regnum Poloniae induxit, et mortuus Capranicae prope Romam, quo ob calores Romanos secesserat, postquam ad mortem longo tempore antea diligentissime sese comparasset, consuetaque Ecclesiae Sacramenta devotissime suscepisset assistente illi per totum extremum morbum Patre Oliverio Soc. Nostrae, 5ta Augusti ipso videlicet Beatissimae Virginis ad Nives. Sepultus post, 9a ejusdem mensis in Ecclesia sua titulari Sae Mariae trans Tiberim Romae ad dextram partem altaris maioris, praesentibus et communem Reipublicae Christianae calamitatem deplorantibus optimisquibusque doctissimisque viris, qui tantum hunc Cardinalem, immortalem, si fieri potuisset, omnes cupiebant. Extat hucusque in Ecclesia praedicta aureis literis in marmore nigro sculptum epitaphium tale:

Ejus epita

phium

Stanislao Hosio Polono S. R. E. Presbytero Cardinali, Varmiensi Episcopo, Majori Poenitentiario, vitae sanctitate, eruditionis et eloquentiae gloria celeberrimo. Catholicae fidei acerrimo propugnatori. Qui cum antiquae probitatis et episcopalis

vigilantiae praestantiam, in humilitate, caritate, castitate, beneficentia expressisset, haereticorum sectas scriptis et consiliis sapientissime, ferventerque oppugnasset, multos ab errore revocasset, gravissimisque legationibus, pro pace Ecclesiae Dei, cum apud Carolum V et Ferdinandum Caesares, tum praecipue in Concilio Tridentino Pii IV Pontificis nomine felicissime perfunctus, Christianae Reipublicae plurimum profuisset, omnium virtutum laude et exemplis ad imitandum abundans, obdormivit in Domino Nonis Augusti Anno Salutis 1579 aetatis suae 76. Antecesserat optimi Cardinalis mortem mors RP. Simeonis Rodericii, unius ex decem primis Nostrae Societatis Patribus, Sanctique Ignatii sociis. Rodericii Is cum a S. Ignatio in Indiam simul cum S. Francisco Xaverio designatus unius ex fuisset et deinde in Lusitania, Rege sic statuente mansisset, ac postea primus Lusitaniae Provincialis a S. Patre creatus, munus illud magna cum laude obiisset, denique post mortem S. Patris variis in locis egregiam operam Societati navasset, diem extremum clausit Olyssiponae 15 julii hujus anni. Erat natione Lusitanus ex diocesi Visensi, de quo primo ac secundo tomo Historiae Soc. multa legi possunt.

3.

Simonis

Societ.

mors.

Polocense

a Stepha

Stephanus Battoreus Rex Poloniae, cum aliquot mensibus 4. Polociam (quam Moschus sub Rege Augusto regno eripuerat) Collegium obsidione cinxisset, tandem ultima Augusti eandem vi recepit, no Rege eaque recepta ibidem Collegium Societatis Nostrae fundavit, fundatur. idque cum ex voto ante expugnationem Polociae facto praestitisse testatur Alexander Gwagninus historicus in descriptione Lituaniae circa finem primae partis. Idem Rex Collegium nostrum Vilnense (quod circa annum Dni 1570 ab Antistite Vilnensi Valeriano fundatum erat et postea variis bonis auctum Vilnensis a Radivilis catholicis Romani Imperii Principibus) ut Catholicae Academiae iuribus ac privilegiis gauderet, apud Gregorium XIII Pontificem Max. sub hoc tempus effecerat ipseque varias immunitates concesserat licet et Lituaniae proceribus haereticis et multis pseudopoliticis id mirum in modum displicuerit.

5.

Academia

Soc. Jesu

tur.

6.

continua

Post reditum ab expugnatione Polocensi indixerat Stepha- Bell Mosnus Rex regni generalia Comitia, quibus 23 Novembris initium chovitici erat datum. In iis belli Moschovitici continuatio imprimis est tio. decreta. Postea dum Nicolaus Mielecki palatinus Podoliae, qui Supremi Exercituum Praefecti in expeditione Polocensi munus

mojski ad

egregie obiit, ob adversam valetudinem se tale munus amplius

subire non posse ostenderet et liberationem ab eo instanter Joan. Za- urgeret: successor illi designatus est Joannes Zamojski Regni finem vi- Cancellarius, cui insuper raro privilegio ad finem usque vitae exercitu- generalis haec exercituum administratio fuit demandata in setuitur. quentibus Comitiis.

tae Dux

um consti

Licet porro rebus bellicis Rex Stephanus adeo distineretur, rei tamen Catholicae augmentum, ubicumque poterat, procurare non intermittebat et in hoc Regno et in Transylvania. In eam enim aliquos nostrorum iam praemi7. serat Claudiopolim, ubi Academiam Societatis constituere moliebatur et ma Collegii Claudio- gna ex parte ad finem deduxit. Nam et habitationem nobis, monasterium de politani sertum, egregie accomodavit et templum Regum liberalitate quondam extruc fundatio. tum adiunxit, simulque Seminarium studiosorum, pro quo magnificum gymna sium sumptibus propriis extruxit, certisque annuis reditibus locupletavit atque ut plures pauperes studiosi in eodem Seminario alerentur, ab optimo aeternaque memoria dignissimo Gregorio XIII Pontifice Max. mille aureos in sin 8. gulos annos impetravit. In alimenta vero Nostrorum dedit abbatiam MonoBona Mostorensia storiensem cum pagis illi adiunctis, quae bona iam antea tempore Reginae a rege Isabellae eiusque filii Joannis II fuerant fisco applicata, quaeque cum eodem Stephano tempore essent abalienata, ne ulla iniuria fieret, propriis Rex ipse pecuniis pro noilla redemit et Societati liberalissime in perpetuum donavit. Ut autem haec omnia firmiora essent, neve ullam ullo unquam tempore difficultatem pateremur, Societati horum omnium possessionem nemine contradicente (quod in eo regno summum est possessionis ius) rite dari curavit, neque repugnavit Provincia, sed annuit, ut testantur publica ipsius Regni monimenta.

stris em pta.

9.

Odeschalcus in

vaniam

Sub hoc etiam tempus Aloysius Odeschalcus Rege Stephano postulante in Transylvaniam missus est ob Sigismundum Battoreum, Regis ex germano Transyl- fratre nepotem in literis instruendum. Hic tamen non multo post ob inclemittitur et mentiam coeli morbum contraxerat et brachiorum pedumque usu fere amisso in Italiam reductus erat, succedentibus aliis ex Provincia nostra Principis instructoribus ac ejus literarum moderatoribus. Inerat enim eo P. Jacobus Wągrovecius cum nonnullis aliis.

alii.

10.

Epistola

Inciderat in manus Antonii Possevini liber quidam Andreae Volani Possevini Calvinistae, quem Regi Stephano obtulerat et praecipuis quibusque Regni ad Regem proceribus in Magno Ducatu Lituaniae degentibus obtrudebat. Eum itaque StephaAntonius solide refutatus epistolam ad Regem Stephanum in lucem edidit, tra Vola- qua vulgata conatus Volani in fumum abierunt.

num con

num.