Obrazy na stronie
PDF
ePub

baptizatos esse nam aut oblivisci, aut certe hæsitare, aut etiam mentiri potuissent. Hinc illa verba Basilii Synodum optantis, uti decidatur « an qui responderit, in responsione fide dignus habeatur; » quam ad quæstionem spectat canon Arelatensis, quo legimus interrogatos qui ab hæreticis venirent, « an et Patre, et Filio, et Spiritu sancto baptizati essent; » additumque « Et qui interrogatus non responderit hanc Trinitatem, baptizetur (1). »

:

Hæc nos ad cumulum de Firmiliano et Basilio investiganda doctis, et confirmanda, vel etiam, si placuerit, oppugnanda proponimus. Utcumque est, stat illud immotum : Cyprianum, Augustinum, cæteros, in ea quæstione quam fidei putarent, post judicium quoque Romani Pontificis, dissidentibus Ecclesiis, ad habendam certitudinem, Ecclesiæ universalis sententiam exspectasse.

(1) Conc. Arelat. ann. 314, Can. vii; tom. 1 Conc. col. 1426.

Quæ sit illa Synodus universalis, quam in hac quæstione Augustinus memoret : Nicænam eam esse; sed, utcumque sit, nostra immota esse.

Anxie a doctis quæritur, quæ sit illa universalis Synodus qua istam quæstionem fuisse terminatam Augustinus memorat. Qui Arelatensem primam esse volunt, Romani Pontificis sententiam iniquius, ut videtur, pendere decernunt ab ejus Synodi decreto, quæ non nisi abusive universalis

vocetur.

Nos eam quæstionem in Synodo Nicæna fuisse decisam cum sancto Hieronymo (1) profitemur: Quod Episcopo Novatianorum, si conversus fuerit, non tantum baptismum, sed quod majus est, etiam presbyterii gradum servet, can. VII (2). Et quod omnes hæreticos susceperit, exceptis Pauli Samosateni discipulis, can. XIX (3); cujus rei causam cum beato Augustino esse credimus, quod Paulianista regulam baptismatis non tenerent (4). Nec facile adduci possum ut credam Arelatensem primam Synodum, numerosam quamvis, et ex toto fere Occidente collectam, Synodum cunctarum gentium, et totius christiani orbis, et totius Ecclesiæ ubique diffusæ ab Augustino vocari: quippe quam vix Oriens noverit, nedum frequentarit, neque Romani Pontificis vel præsentia, vel saltem legatio intervenit. Quin Synodum Nicænam apud Augustinum Concilii universalis nomine intelligendam esse, non alio magis argumento probaverim quam quod eam nequidem nominarit eam enim toto terrarum orbe celebratam, ipso plenarii Concilii nomine statim ab omnibus intellectam putabat (5). Et quemadmodum nos Concilii nomine Concilium Tridentinum intelligimus, quemadmodum generalis Concilii nomine Lateranensis illa Synodus, sub Innocentio III, plerumque accipitur; ita Au

(1) Hieron. Dial. adv. Lucif. tom. 1v, part. II, col. 305, 306.

(2) Conc. Nic. Can. vii, tom. 11 Conc. col. 31. 32.

(3) Ibid. Can. xix, col. 38.

(4) Aug. Hæres. XLIV; tom. viii, col. 13.

(5) Ibid. lib. 1, de Bapt. cont. Donat. cap. vii, n. 9; tom. 1x, col. 84; lib. 11, cap. ix, n. 14, col. 104; et alibi pass.

gustini tempore, apud Ecclesias Africanas, Synodi universalis nomine Nicænam, proprio licet nomine minime appellatam, intellectam fuisse constat. Lego enim apud Possidium, in Vita Augustini, ordinatum eum fuisse vivo suo Episcopo, « contra Synodi universalis vetitum, quod jam ordinatus didicit (1). » Non hic Nicænam nominat; sed Nicænam fuisse ex ipso Augustino accipimus (2). Sic universalis Synodi nomine Nicænam intelligi solere arbitramur.

Ut ut sit, qui tantum Arelatensi tribuunt, in eam auctoritatem consensione devenisse dicent, Gallicanamque sententiam de consensionis summa et ineluctabili auctoritate confirmabunt.

(1) Vit. Aug. auct. Possid. cap. vii, in fin. Append. tom. x, col. 262.

(2) Aug. Ep. ccx, n. 4; tom. 11, col. 790.

Non tantum fidei causa, sed etiam aliæ quæ universalem spectarent Ecclesiam ab universali Concilio retractandæ, nec nisi consensione Orbis finite esse creduntur: causa Cæciliani: sancti Augustini locus.

Partem controversiæ cum Donastistis maximam, quæ in rebaptizatione posita erat, non nisi Sedis apostolicæ et totius Ecclesiæ conjuncta sententia finitam esse, beato Augustino teste, vidimus. Jam quod erat caput schismatis, in causa Cæciliani idem evenisse, eumdem Augustinum adducimus testem.

Ergo Cæciliani causa, cum tractata esset a Melchiade Papa, ejusque judicio Donastistæ victi essent (1), tamen hæc ait Augustinus (2): « Ecce putemus omnes Episcopos, qui Romæ judicarunt, non bonos judices fuisse; restabat adhuc plenarium universæ Ecclesiæ Concilium, ubi etiam cum ipsis judicibus causa posset agitari; ut, si male judicasse convicti essent, eorum sententiæ solverentur: quod utrum fecerint, Donatistæ probent; nos enim non factum esse facile probamus, ex eo quod totus Orbis non eis communicat. » Ex his duo concludimus: alterum, post prolatum, habita Synodo, Papæ judicium, restare adhuc plenarium Ecclesiæ universæ Concilium, quo Pontificis judicium Synodi sententia solveretur; alterum, quamvis nulla fuerit cecumenica Synodus quæ Melchiadis judicium retractaret, haud minore auctoritate decisam fuisse causam, eo quod Orbis terrarum non communicaret Donatistis; imo, ut ibidem Augustinus ait (3), « experti sunt cum Cæciliano permanere consensionem Orbis terrarum. Quibus verbis constat Melchiadis judicium, quod alioqui canonico ordine retractari potuisset, ipsa Ecclesiæ cansensione in summam auctoritatem evectum.

Facti quæstio, inquiunt. Certe; sed ejus facti, in qua tota Donatistarum causa verteretur; ex quo illud efficitur, non tan

(1) Vid. Opt. Milev. lib. 1.

(2) Aug. Ep. ad. Glor. Eleus., etc., XLIII, cap. vii, n. 19; tom. 11, co'. 97.

(5) Ibid. col. 96.

tum in fidei quæstionibus, sed etiam in omnibus quæ totam Ecclesiam spectarent, robur summum in consensione esse positum: ut profecto mirum non sit, sub Eugenio IV, cum de Concilii potestate acerrime decertarent, illud ab omnibus pro certo esse positum, nempe altercantibus, si forte, Concilio et Papa, Concilii sententiam potius attendendam, in fide quidem maxime; sed etiam in aliis omnibus quæ statum Ecclesiæ principaliter perturbarent, ut supra memoravimus.

« PoprzedniaDalej »