A, C. 339. ne ad lapidem octavum 87 viæ, quæ nunc Appia est, perveniunt: U. C. 413. issentque confestim ad urbem, ni venire contra exercitum Valerius dictatoremque adversus se M. Valerium Corvum dictum au- Corvus dicdissent, et magistrum equitum L. Æmilium Mamercinum. tator. sos oratio. XL. 88 Ubi primum in conspectum ventum est, arma signaque agnovere; extemplo omnibus memoria patriæ iras permulsit. Nondum erant tam fortes ad sanguinem civilem, nec, præter externa, noverant bella: ultimaque rabies secessio ab suis habebatur. itaque jam duces, jam milites utrimque, congressus quærere ad conloquia. Quinctius, quem armorum etiam pro patria satietas teneret, nedum adversus patriam; Corvus, omnes caritate cives, præcipue milites, et ante alios suum exercitum, complexus, ad conloquium processit. Cognito ei extemplo haud minora ab adversariis verecundia, quam ab suis silentium, datum: 'Deos,' inquit, in- Dictatoris ' mortales, milites, vestros publicos, meosque, ab urbe proficis- ad seditiocens ita adoravi, veniamque supplex proposci, ut mihi de ' vobis concordiæ partæ gloriam, non victoriam, darent. Sa'tis fuit eritque, unde belli decus pariatur : hinc pax petenda est. Quod Deos inmortales inter nuncupanda vota expoposci, ejus me compotem voti vos facere potestis; si memi'nisse vultis, non vos in Samnio, nec in Volscis, sed in Romano solo castra habere: si illos colles, quos cernitis, patriæ vestræ esse, si hunc exercitum civium vestrorum : si me con'sulem vestrum, cujus ductu auspicioque priore anno bis legiones Samnitium fudistis, bis castra vi cepistis. Ego sum M. 'Valerius Corvus, milites, cujus vox nobilitatem beneficiis erga 'vos, non injuriis, sensistis; nullius superbæ in vos legis, nulli us crudelis senatusconsulti auctor; in omnibus meis imperiis in me severior, quam in vos. Ac si cui genus, si cui sua virtus, ❝ si cui etiam majestas, si cui honores subdere spiritus potue'runt; iis eram natus, id specimen mei dederam, ea ætate ' consulatum adeptus eram, ut potuerim, tres et viginti annos natus, consul Patribus quoque ferox esse, non solum plebi. Quod meum factum dictumve consulis gravius, quam tribuni, ' audistis? eodem tenore duo insequentes consulatus gessi; eo'dem hæc imperiosa dictatura geretur: 89 ut neque in hos 'meos et patriæ meæ milites mitior, quam in vos, horreo dicere, a minore Doer. 87 Viæ, quæ nunc Appia est] Jac. Gronovius ex uno MS. legendum censet, viu, ex solenni Liviano more. Sic supra c. 9. Galli ad tertium lapidem Salaria via ....castra habuere. Firmant hanc emendationem duo ex codd. Hearnii, et unus e nostris, et Campanus, 88 Ubi primum....ventum est, arma] Legendum videtur, monente J. Frid. Gronovio: Ubi primum....ventum, et 89 Ut neque in hos....mitior] Suspi. A. C. 339.6 6 U. C. 413.hostes. Ergo vos prius in me strinxeritis ferrum, quam in vos ego. istine signa canent, istine clamor prius incipiet atque 'inpetus, si dimicandum est. Inducite in animum, quod non ' induxerunt patres avique vestri ; non illi, qui in Sacrum mon'tem secesserunt; non hi, qui postea Aventinum insederunt. Exspectate, dum vobis singulis, ut olim Coriolano, matres conjugesque crinibus passis obviæ ab urbe veniant. Tum Vol"scorum legiones, quia Romanum habebant ducem, quieverunt; vos, Romanus exercitus, neb destiteritis inpio bello? T. "Quincti, quocumque istic loco, seu volens, seu invitus, consti'tisti, si dimicandum erit, tum tu in novissimos te recipito: fu'geris etiam honestius, tergumque civi dederis, quam pugnaveris contra patriam. Nunc ad pacificandum bene atque 'honeste inter primos stabis, et conloquii hujus salutaris interpres fueris. 90 Postulate æqua, et ferte: quamquam vel iniquis T. Quinc-standum est potius, quam inpias inter nos conseramus manus.' tius suos ad T. Quinctius plenus lacrimarum, ad suos versus, 'Me quoque,' pacem hor inquit, milites, si quis usus mei est, meliorem pacis, quam tatur. Seditio composita. 6 'belli, habetis ducem. Non enim illa modo Volscus aut Sam'nis, sed Romanus, verba fecit; vester consul, vester imperator, 'milites: cujus auspicia pro vobis experti nolite adversus vos 'velle experiri. Qui pugnarent vobiscum infestius, et alios 'duces senatus habuit: qui maxime vobis, suis militibus, parceret, cui plurimum vos imperatori vestro crederetis, eum 'elegit. Pacem, etiam qui vincere possunt, volunt. quid nos 'velle oportet? quin, omissis ira et spe, fallacibus auctoribus, < nos ipsos nostraque omnia cognitæ permittimus fidei. XLI. Adprobantibus clamore cunctis, T. Quinctius, ante signa progressus, in potestate dictatoris milites fore dixit: oravit, ut caussam miserorum civium susciperet: susceptamque eadem fide, qua rempublicam administrare solitus esset, tueretur. 'Sibi se privatim nihil cavere: nolle alibi, quam in innocentia, spem habere. Militibus cavendum, quod apud Patres semel plebi, iterum legionibus cautum sit, ne frau'di secessio esset.' Quinctio conlaudato, ceteris bonum animum habere jussis, dictator, equo citato ad urbem revectus, auctoribus Patribus, tulit ad populum in luco Petelino, ne cui militum fraudi secessio esset. Oravit etiam bona venia Quirites, ne quis eam rem joco seriove cuiquam exprobraret. 9 Lex quoque sacrata militaris lata est, ne cujus b non Gron. Crev. 90 Postulate aqua, et ferte] Si Tò ferte hic dictum est, quemadmodum vulgatum illud ferre conditiones, paruin differt ab eo quod præcessit postulate. Hinc nobis in mentem veniebat, num posset exponi, perferte, accipite æquas conditiones. Tunc ratio e oravitque Eæd. antitheseos expedita et clara esset. Sed veremur ne hanc interpretationem non patiatur Latini sermonis proprietas. 91 Lex sacrata] Vid. not. 81. ad c. 33. 1.11. militis scripti nomen, nisi ipso volente, deleretur. additum- U. C. 413. que legi, ne quis, ubi tribunus militum fuisset, postea 92 ordi- A. C. 339. num ductor esset. Id propter P. Salonium postulatum est ab conjuratis; qui alternis prope annis et tribunus militum, et primus centurio erat, quem nunc primipili adpellant. Huic infensi milites erant, quod semper adversatus novis consiliis fuisset, et 93 ned particeps eorum esset, qui ab Lautulis fugissent. Itaque quum hoc unum propter Salonium ab senatu non inpetraretur; tum Salonius, obtestatus Patres conscriptos, ne suum honorem pluris, quam concordiam civitatis, æstimarent, perpulit, ut id quoque ferretur. Æque inpotens postulatum fuit, ut de stipendio equitum (merebant autem 95 triplex ea tempestate) æra demerentur, quod adversati conjurationi fuissent. XLII. Præter hæc invenio apud quosdam, L. Genucium, tribunum plebis, tulisse ad populum, ne foenerare liceret: item aliis plebiscitis cautum, ne quis eumdem magistratum intra decem annos caperet; neu duos magistratus uno anno gereret; utique liceret consules ambos plebeios creari. quæ si omnia concessa sunt plebi, adparet, haud parvas vires defectionem habuisse. Aliis annalibus proditum est, neque dictatorem Valerium dictum, sed per consules omnem rem actam: neque, antequam Romam veniretur, sed Romæ, eam multitudinem conjuratorum ad arma consternatam esse; nec in T. Quinctii villam, sed in ædes C. Manlii, nocte inpetum factum, eumque a conjuratis comprehensum, ut dux fieret: inde ad quartum lapidem profectos loco munito consedisse. nec ab ducibus mentionem concordiæ ortam ; sed repente, quum in aciem armati exercitus processissent, salutationem factam : et permixtos dextras jungere, ac complecti inter se lacrimantes milites coepisse, coactosque consules, quum viderent aversos a dimicatione militum animos, retulisse ad Patres de concordia reconcilianda. adeo nihil, præterquam seditionem fuisse, eamque compositam, inter antiquos rerum auctores constat. Et hujus fama seditionis, U. C. 413. 446 TITI LIVII LIB. VII. CAP. XLII. et susceptum cum Samnitibus grave bellum, aliquot populos ab Romana societate avertit: et, præter Latinorum infidum jam diu fœdus, Privernates etiam Norbam atque Setiam, finitimas colonias Romanas, incursione subita depopulati sunt. EPITOME LIBRI VIII. LATINI cum Campanis defecerunt, et, missis legatis ad senatum, conditionem tulerunt, ut, si pacem habere vellent, alterum ex Latinis consulem facerent. Qua legatione perlata, prætor eorum Annius de Capitolio ita prolapsus est, ut exanimaretur. T. Manlius consul filium, quod contra edictum adversus Latinos, quamvis prospere, pugnasset, securi percussit. Laborantibus in acie Romanis, P. Decius, tunc consul cum Manlio, devovit se pro exercitu: et, concitato equo quum in medios hostes se intulisset, interfectus morte sua Romanis victoriam restituit. Latini in deditionem venerunt. T. Manlio in urbem reverso nemo ex juventute obviam processit. Minucia virgo Vestalis incesti damnata est. Ausonibus victis, in oppidum ex iis captum Cales colonia deducta est. 2 Item Fregella colonia deducta sunt. Veneficium complurium matronarum deprehensum est: quarum plurimæ statim epotis medicaminibus perierunt. Lex de veneficio tunc primum constituta est. Privernatibus, quum rebellassent, victis civitas data est. Palapolitani, bello et obsidione victi, in deditionem venerunt. Q. Publilio, qui eos obsederat, primo et imperium prolatum, et pro consule decretus triumphus. Plebs nexu liberata est propter L. Papiri creditoris libidinem, qui C. Publilio debitori suo stuprum inferre voluerat. Quum L. Papirius dictator reversus in urbem ab exercitu esset propter auspicia repetenda, Q. Fabius magister equitum, occasione rei bene gerende invitatus, contra edictum ejus prospere adversus Samnites pugnavit. Ob eam caussam quum dictator de magistro equitum supplicium sumturus videretur, Fabius Romam profugit: et, quum caussa parum proficeret, populi precibus donatus est. Res præterea contra Samnites prospere gestas continet. 1 P. Decius tunc consul cum Manlio] Adjecit Sigonius vocem consul, quæ recte ei necessaria visa est. 2 Item Fregella colonia deductæ sunt] Vel legendum est, Fregella colonia de ducta est, quemadmodum lib. x. c. 3. colonia Carseoli deducta erat; vel, resectis aliquot vocibus in iis quæ præce. dunt, in oppidum ex iis captum Cales, item Fregellas, coloniæ deducta sunt. 3 3 Q. Publilio... primo et imperium prolatum, et proconsule] Hujus loci emendatio debetur Sigonio, quum prius legeretur: Q. Publilio... primum imperium prolatum, et per consules ei decretus triumphus. Suam lectionem formavit Sigonius ex Capitolinis tabulis et Livio ipso infra c. 23. et c. 26. |