737

vesperis annunciationis Incipiatur ad capitulum de visitatione ut prius dictum est.1

ps.

In festo visitationis Beate marie ad primas vesperas antiphona prima super psalmum Eterni patris filius mariam concupivit de sanctorum splendoribus in matrem introivit. In tempore pasche. Alleluya. ps. Dixit dominus. an. Lilium convallium fragrans in odorem iter ornat montium ferens celi florem. In tempore pasche Alleluya. ps. Laudate pueri dominum. An. Paradisus celicum fructum afferebat gravide qui puerum gaudio replevit. In tempore pasche Alleluya. ps. Letatus sum. an. Lucernam veri luminis dominus accendit quo dragmam nostrum 5 perditam salvans apprehendit. In tempore pasche Alleluya. Nisi dominus. Añ. Conforta mater filios simul et veracem totius hierusalem ponens fines pacem. In tempore pasche Alleluya. ps. Lauda hierusalem. Capitulum. Ego mater pulchre dilectionis et timoris et agnitionis et sancte spei: in me omnis gratia vie et veritatis. in me omnis spes vite et virtutis. Rm. Exultat infans gaudiis in spiritu helye cujus mater mirabilis fit compos prophetie. Celi manat deliciis introitus marie. Propter archam domini benedixit domui deus zacharie. Celi manat. Gloria patri et filio et spiritui sancto. Celi Hymnus. Festum matris gloriose plebs

manat.

sancta concelebret pietatis viscerose gratiam expostulet. quam cognata copiose sensit hic elezabeth.6

8

:

7

738

Fecundare senectutis sterilem aggreditur. que divine jam virtutis mater clam efficitur. gratulatur cum solutis consortem alloquitur. Vox non loquens exultavit ad verbi presentiam sed elezabeth hoc expavit matris excellentiam. benedictamque clamavit fructus affluentiam. Unde michi quisquam putet hoc ait presagium: ut devote me salutet mater regis omnium, ventris mei fructum mutet in novum tripudium. Virgo dum sic commendatur canticum leticie. psallens pure gloriatur in amore gratie quo beata predicatur in omni progenie. Trine9 deus summe pie regnans eternaliter prece virginis marie nos conserva jugiter. ut post finem hujus vie vivamus perenniter. Diffusa est gratia. In tempore pasche. Alleluya. aña. In psalterio decachordo psallat virgo regia dominum magnificando qui fecit magnalia pellens potentes de sede divina justicia servos humiles exaltans ex misericordia. In tem

pore pasche. Alleluya. ps. Magni

ficat.

Oratio.

'Quesumus auctor omnium in hoc paschali gaudio ab omni mortis impetu tuum defende populum. Gloria tibi domine qui natus.'

10 Verba a 'non' usque ad Rubrica' om.: S2. Addit autem in eorum vice ut in tempore paschali et in fine hymni dicitur Gloria tibi domine qui natus. Ad matutinas.'

11 pro 'quin' quia: Sj.

739

Re

passionem dicitur post versum. sponsorium de completorio. Si1 vero festum visitationis celebrari debeat tempore paschali: fiat cum antiphona et psalmis de primo nocturno: et lectiones de expositione evangelii et tribus responsoriis tantum. primo sexto et nono. et in fine ympnorum quorum metro convenit dicatur. Quesumus auctor. Gloria tibi domine qui natus es de virgine. Et in fine antiphonarum responsoriorum et invitatoriorum et aliorum ut in tempore paschali dicetur. Alleluya. Completorium non mutatur nisi in versu Gloria tibi domine qui natus es de virgine ut alibi notatur in Rubrica. Invitatorium. Reginam celi glorie devote collaudemus matrem misericordie:

venite adoremus. In tempore pasche

Alleluya. 3. Venite exultemus. Hym.

Mundi salus affutura virgo mater

inclita. gestu simplex mente pura. specie prefulgida cum celesti genitura processit in publica. Caput conterens drachonis, rubus qui non uritur, aaron virga gedeonis, vellus quod perfunditur, hec est mater salomonis que beata dicetur. Genitrix emanuelis. virga jesse floruit. ostium ezechielis. quod viro non patuit. mons quo lapis danielis statuam comminuit. Sic in mundo preter morem notum fecit dominus castis mater conditorem circundat visceribus terra gignit salvatorem. nubibus pluentibus. Virgo cara caritatis. fervens desiderio caste consanguinitatis. favet ministerio. gaudens hujus novitatis sancto puerperio. Felix domus zacharie. talem habens hospitem. felix cognata marie. quam suscepit comitem. sed johannis et messie. tu distinguis limitem. Zaus 2 sit summo genitori. qui regnat per

Verba a 'Si' usque ad dicetur Alleluya' omittuntur apud Si.

2 Hunc versum om. S2 et in ejus vice addit 'Quesumus auctor omnium &c.' ut supra: et Gloria tibi domine qui natus.' primo' om.: S2.

Pro hac benedictione legit S2 Per

740

omnia. laus sit nostro redemptori. per quem venit gratia procedenti creatori sit equalis gloria. Amen. In primo 3 nocturno añ. Pater matris filio singula subjecit ex infantis gaudio laudemque perfecit. In tempore paschali. Alleluya. ps. Domine dominus noster. an. Sol in tabernaculo solis illucescit dum sponsus in thalamo sponse requiescit. In tempore pasche Alleluya. ps. Celi enarrant. an. Cepit terra domini fructu fecundari per misericordiam a deo salutari. In tempore pasche Alleluya. ps. Domini est terra. Diffusa est gratia in labiis tuis. In paschali tempore alleluya. Benedictio. Alma virgo virginum intercede pro nobis ad dominum. Amen. Lectio j.

Celebrantibus nobis nuper fratres

Annunciationis dominice festivitatem: convenienter secundum ordinem evangelii subsequitur sacra visitationis solemnitas In qua ad suum sanctum officium dignata est non segniter exurgere et se preparare virgo pudica virgo preelecta et omnium beatissima maria et jam in utero habens unde certa extiterat se esse matrem dei. Est quoque ista progrediens visitatio super credibilibus attestata miraculis et divino testimonio Hec ergo celestia misteria studeamus omnes honore prosequi devotissimo ne conciliatrici generis humani. ne matri misericordie virgini marie videamur per negligentiam ingratissimi. Tu autem. Elezabeth ut virgini senectus presentatur hanc voce venerabili salutat amplexatur. Intacta mater sterili matri congratulatur. In tempore pasche. aileluya. In sacris claustris viscerum precursor pueri 6 puerorum dominum protestatur Intacta

Re.

741

mater. etc. Benedictio Christus marie filius sit nobis clemens et propicius. Amen. Lectio secunda.

Hujus igitur festi visitationis

magnalia tractantes admiramur in virgine deiformi quod decedente ab ea nuncio angelico eo ardere mentis accensa est ut se laboribus accingeret et itineri. Sic caritas exercet opera virtutum que si operari renuisset caritas perfecta esse non possit. Ab humilitatis valle quam tu maria angelo professa es verbo conscendis montana contemplationis in opere. Ad civitatem juda prope

ras ubi mox revelatam laudis confessionem es ipsa in ympnis a te edito decantatura. Festinas in domum zacharie id est memoris domini. In qua domo omnia reperiuntur dei memorie plenissima. Et disponis cognatam elezabeth amabili salutatione preveniet. Ex qua servus dominum presentem sentiebat. ex voce virginis matris in aures directa sue provecte genitricis. Tu autem domine miserere nostri. Re. ij. Exultat infans gaudiis in spiritu helie cujus mater mirabilis fit compos prophetie. Celi manat deliciis introitus marie. Propter archam domini benedixit domui deus zacharie. Celi manat. Benedictio. Sancta dei genitrix sit nobis auxiliatrix. Amen. Lectio tercia.

Quam magna hec in domo zacharie

id est memoris domini memoria dei mirabilium. Ubi testis effectus est sacer pusio supercelesti pusione 2 quam novo ritu revelavit. Et propter vocem sponsi amicus gavisus est. non tenerrimus 3 labellis: sed ore prolatam virginis dei genitricis. Sic prodidit testimonium a justo thoro sex mensium parvulus: parvulo vix adhuc a conceptu plene sex dierum. Unde mirabunda parens cogitur in vocem magnam erumpere et excla

1 hymnis : Si. 5 dei: Si.

742

mare dicens. Benedicta tu inter mulieres et benedictus fructus ventris tui. Magna quidem vox que divinis laudibus extulit simul et deum ipsum in sobole, et in predilecta' virgine dei parentem beatissimam. Tu autem domine miserere nostri. Responsorium. Benedictam predicat senex portam spei. unde hoc ut veniat ad me mater mei. Voce tui jubilat infans ventris mei. versus Beata que credidisti, in te fient que audisti ecce signum rei. Voce tui. Gloria patri. Infans.6 Antiphona Stat in regis dextera glorie regina. vide regis filia et aurem inclina. Psalmus. Eructavit cor meum. Antiphona. Dei tabernaculum quod ipse sacravit ex te vite fluvium cunctis derivavit. Psalmus Deus noster refugium. Antiphona. Florida sterilitas senex virtuosa, in te dei civitas dixit gloriosa. ps. Fundamenta Specie tua. etc. Benedictio. Sancte marie merita nos ducant ad regna celestia. Amen. Lectio iiij. Ex predictorum verborum eliza

ejus.

'beth benedictionum ubertate copiosa. perpenditur salutationis marie magnitudo. Unde meretur maria iterum audire ab homine id quod ab angelo prius audierat sese inter mulieres esse summe benedictam. Quippe in ejus benedictionem angelice et humane nature simul conspirante et consentiente testimonio. Omnium enim mortalium hec mater virgo est ad deum reconsiliatrix atque eadem angelice ruine extat reparatrix. Unde merito reparati

angeli et reconsiliati homines tenentur mariam supra omnes mulieres. tam exquisitis verbis quam altis precordiis benedicere. Et benedictus fructus ventris tui. Quemadmodum omnes fideles speramus et prestolamur. O dei mater et per clementiam mater nostra. In fructu ventris tui

7

4

⚫ predicta: Si. tenetur : Si.

Tu autem do

743 eternaliter benedici. mine miserere nostri. Re. iiij. Laudis cum preconio culta singulari letabatur cantico suo salutari. Cum pudoris lilio parens absque pari. Versus. Nam debet ab omnibus generationibus beatificari. Cum pudoris. Benedictio. Que peperit Christum pro nobis postulet ipsum. Amen. Lectio quinta. Post istos fructus benedictionum

subintulit elezabeth. Et unde hoc michi ut veniat mater domini mei ad me. Alto mentis stupore a virgine edocta humilitatem hec mulier se tam celestium secretorum revelatione arbitratur indignissimam. Ad me (inquit) domini mei mater venire dignata est regina celi. domina mundi. imperatrix inferni. voluit me honore prevenire: cui post deum omnis honor debetur in secula. unde hoc michi vetule unde tam celestis consolatio et secretorum revelatio. Quorum probatissimum sentio infra uterum meum ab infante divinum et supernaturale testimonium. Ecce enim ut facta est vox salutationis tue in auribus meis exultavit in gaudio. Infans in utero meo. Ex qua memoria maximorum dei mirabilium merito omnium mentes fidelium eriguntur ad tam grande spectaculum. Ineffabili gaudio et honore celebrandum. Tu autem. Re. v. Cristi 2 sanctuarium spiritus sacrarium mater pietatis. Pregnanti solatium cognate subsidium administrat gratis.

Sic maria nobilis formam vere singulis dat humilitatis. Pregnanti solatium. Benedicto. Stella maria maris succurre piissima nobis. Amen.

Lectio sexta.

Hiis 3 visitationis alme preconiis

super additur donum certe prophetie cum adjecit elezabeth. Et beata que credidisti quoniam perficientur in te que dicta sunt tibi a domino. Per fidem virginis vatici

pro Versus: Si. 2 Christi: Si. • obedientia: Si.

• His: Si.

VOL. II.

744

natur mulier complenda esse omnia et perficienda que a domino per angelum sibi dicta et annunciata sunt. Videlicet de partu salubri in nativitate de glorioso nomine Jesu in circuncisione de filio altissimi in passionis obedicentia 1 de sede patris eterni david in ascensione de regno ejusdem ineternum in ultima resurrectione. Post hoc virgo deigena in suum prorupit canticum singulare ubi non se aut suam efferebat dignitatem sed tota fertur in deum et in ejus laudem et magnificentiam. Nam ait maria. Magnificat anima mea dominum. In quo deo salutari meo est et erit spiritus mei justa exaltatio. Illi ergo domino deo eterno patri filioque et spiritui sancto jam hoc festo visitationis. Sit omnis honor, omnis gloria, omnis magnificentia in secula seculorum.

norem.

amen.

lectio evangelica.

745

reliqua. Evangelica lectio opera virginis patefecit unde ista sacra visitatio choruscaret. Ex quibus operibus expremuntur virtutum exempla vel humilitatis vel pietatis vel consolationis vel sancte solicitudinis. Narrat quoque evangelista quod vox salutationis plausum suscitavit infanti in utero unde mater erumpebat in benedictionem dicens Benedicta tu inter mulieres et 3 benedictus fructus ventris tui. Ex spiritu enim tue salutationis sentio michi revelatum quod mater dei existens me dignata es visitare. Et quod non humano semine sed per fidem impregnata es. Et quod omnia in te perficientur que dicta sunt tibi a domino. Hijs adjecit maria ympnum suum salutare et ait. Magnificat anima mea dominum Qui ympnus4 quod in ista visitatione editus est libet paulisper in ejus sacris sensibus meditando immorari. Tu autem. Re. viij. Felix parens et puerperium quibus adest regina virginum. Ibi nequit esse periculum ubi salus qui curat seculum. Gabrielis

juxta presagium tunc est natum multorum gaudium. Ibi nequit esse. Benedictio Divina solatia nobis impetret virgo maria. Amen. Lec. viij.

4

746

spiritus meus in deo salutari meo. Illa enim sola spiritualis exultatio marie bonitatem dei contemplatur in qua suam et nostram salutem operatur1o preeligens eam sibi ministram ut suum salutare11 diceretur. Neque humilitatem sibi vendicat que non dixit. Quia respexit deus humilitatem meam, sed humilitatem ancille sue. videlicet quam in sua ancilla operare dignatur et conservare. Unde sine suo a se merito eam beatam dicent omnes generationes. Fecit michi magna qui potens est quod virginitas fecundatur humilitas sublimatur femina circundaret deum et hominem. Unde et nomen ejus sanctum celebratur et clara lux sue misericordie splendet in omnem progeniem. Precipue super timentes cum 12 timore sancto quo talibus ob reverentiam conferet deus sedes glorie sempiternas. Tu autem. Re. 113 viij. Gloriosa celorum domina, sponsa regis et mater inclita celi melos mundi fiducia. Nostra clemens audi precamina. ✈ Stella maris occasus nescia placa nobis mundi certamina. Nostra clemens. Benedictio. Ad societatem civium supernorum perducat_nos regina celorum. Amen. Lectio nona.14

suum exorsa est maria. quando ad creatorem dominum collaudandum se totam exibuit. Quem confitetur magnificentissimum quia nos omnes pulvis et prorsus nisi per eam nichil sumus. Quare per virginem edocti dicamus. Magnificat anima mea dominum. Et exultavit

1 exprimuntur: Si. S2.

2 'in benedict.' om. Si.
" et' bis: S2.

'hymnum ' passim Si. S2.

Re. Helizabeth ut virgini senectus presentatur hanc voce venerabili salutat amplexatur. Intacta mater sterili mater congratulatur all'a. In sacris claustris viscerum procursor puer puerorum dominium protestatur. Intacta.' S2.

• Lectio secunda: S2.

nam in brachio id est filio incarnato in alvo virginis exercuit deus suam omnipotentiam. Et in nostra natura cum hoste dimicavit, ut detestabilis et imbecillis probetur omnis superbia. quod enim verbum caro factum est et quod in eadem carne mortem crucis toleravit, non

exhibuit: Si. S2. 8 eum: Si. S2. 9sola' om. Si.

10 ? operatus: Si. S2.