Pater, Omnipotens Filius, Omnipotens et Spiritus Sanctus.

14. Et tamen non tres Omnipotentes, sed unus Omnipotens.

15. Ita Deus Pater, Deus Filius, Deus et Spiritus Sanctus.

16. Et tamen non tres Dii, sed unus est Deus.

17. Ita Dominus Pater, Dominus Filius, Dominus et Spiritus Sanctus.

18. Et tamen non tres Domini, sed unus est Dominus.

19. Quia sicut singillatim unamquamque Personam et

14. (Et tamen) deest tamen in Cod. Ambros.

16. (est Deus) deest est in MS. Ambros.

18. (est Dominus) deest est. Cod. Ambros.

19. (et Deum et Dominum) Ita MS. Ambros. et MS. Oxon. Fortunat. rectissime. Cod. Fortunat. Ambros. aliique, tum MSS. tum impressi, habent Deum et Dominum. Brunonis Cod. et Coll. Joh. MS. Deum ac Dominum. San-germanensis, Dominum

Omnipotens Filius, Omnipotens Spiritus Sanctus. Aug. de Trin. lib. v. cap. 8.

14. Nec tamen tres Omnipotentes, sed unus Omnipotens. August. ibid.

15. Deus Pater, Deus Filius, Deus Spiritus Sanctus. August. Trin. lib. viii. c. 1. et Serm. 105. P. 542. tom. v.

16. Nec tamen tres Dii-sed unus Deus. Aug. ibid.

17. Sic et Dominum si quæras, singulum quemque respondeoAugust. tom. viii. p. 729.

18. Sed simul omnes non tres Dominos Deos, sed unum Dominum Deum dico. August. ibid.

19. Cum de singulis quæritur, unusquisque eorum et Deus, et

14. Sicut simul illi tres unus Deus, sic simul illi tres unus omnipotens est, et invisibilis unus, Deus Pater et Filius et Spiritus Sanctus est. Augustin. tom. viii. p. 654. Vid. p. 865.

16. Unus Deus propter inseparabilem Divinitatem; sicut unus Omnipotens propter inseparabilem Omnipotentiam. August. de Civit. Dei, p. 290.

In illa summa Trinitate, quæ incomparabiliter rebus omnibus antecellit, tanta est inseparabilitas, ut cum Trinitas hominum non possit dici unus Homo, illa unus Deus et dicatur et sit. August. de Trin. lib. xv. cap. 23. 18. Non sunt enim duo Domini ubi Dominatus unus est; quia Pater in Filio, et Filius in Patre, et ideo Dominus unus. Ambros. de Sp. S. lib. iii. cap. 15. p. 686.

Deum et Dominum confiteri Christiana veritate compellimur; ita tres Deos, aut Dominos, dicere Catholica religione prohibemur.

20. Pater a nullo est factus, nec creatus, nec genitus.

21. Filius a Patre solo est, non factus, nec creatus, sed genitus.

22. Spiritus Sanctus a Patre et Filio, non factus, nec creatus, nec genitus est, sed procedens.

23. Unus ergo Pater, non tres Patres; unus Filius, non

et Deum. Plerique editi, Deum aut Dominum. Quæ lectio, me judice, omnium pessima est. (aut Dominos) Ita plerique MSS. et editi: sed nonnulli, ac Dominos. (prohibemur) MS. Ambr. legit prohibemus: male.

22. (sed procedens) Cod. Ambros. adjecta habet ista; Patri et Filio coæternus est. Glossa, uti videtur, ex margine in textum immissa : nisi forte librarius verba illa ex Bachiarii Fide, quam simul descripserat, huc transtulerit; sive oscitanter, sive majoris elucidationis gratia. Vid. Bachiar. Fid. apud Murator. tom. ii. p. 16, 18.

WATERLAND, VOL. III.

Omnipotens esse respondeatur; cum vero de omnibus simul, non tres Dii, vel tres Omnipotentes, sed unus Deus Omnipotens. August. de Civit. Dei, lib. xi. c. 24. p. 290.

20. Dicimus Patrem Deum de nullo. August. tom. v. p. 680.

Non enim habet de quo sit, aut ex quo procedat. Aug. tom. viii. p. 829.

21. Filius Patris solius hunc quippe de sua substantia genuit, non ex nihilo fecit. Aug. Ep. 170. alias 66.

22. De Filio Spiritus Sanctus procedere reperitur. August. de Trin. lib. xv. c. 17.

Neque natus est sicut unigenitus, neque factus, &c. Id. lib. v. c. 15. p. 841.

23. Unus est Pater, non duo vel tres; et unus Filius, non duo

22. Spiritus quoque Sanctus non, sicut creatura, ex nihilo est factus; sed sic a Patre Filioque procedit, ut nec a Filio, nec a Patre sit factus. August. ep. 170.

Τὸ ἅγιον πνεῦμα - οὔτε γεννητὸν οὔτε κτιστὸν - · ἀλλ' ἐκ πατρὸς ἐκποpevóμevov. Epiphan. p. 742.

23. Οὔτε οὖν τρεῖς πατέρες, οὔτε τρεῖς υἱοὶ, οὔτε τρεῖς παράκλητοι· ἀλλ ̓ εἰς πατὴρ, καὶ εἷς υἱὸς, καὶ εἷς παράκλητος. Pseud. Ignat. ad Philipp. c. ii. p. 118. Cotel. ed. Vid. Epiphan. H. 69. p. 742.

24. Increata et inestimabilis Trinitas, quæ unius est æternitatis et gloriæ, nec tempus nec gradum vel posterioris recipit vel prioris. bros. de Fid. lib. iv. c. 11. p. 547.

Am

25. Ita tota Deitas sui perfectione æqualis est, ut exceptis vocabulis quæ proprietatem indicant Personarum, quicquid de una Persona dicitur, de tribus dignissime possit intelligi. Pelag. Symb.

26. Si quis hanc Fidem non habet, Catholicus dici non potest, quia Catholicam non tenet Fidem; et ideo alienus est ac profanus, et adversus veritatem rebellis Fides. S. Ambros. apud Lambec. Catalog. Bibl. Vindob. lib. ii. p. 268.

27. İdeo conversatio ipsius in carne post resurrectionem per quadraginta dies erat necessaria, ut demonstraret tamdiu esse necessariam Fidem Incarnationis Christi quamdiu in ista vita docetur arca in diluvio fluctuare. August. tom. v. p. 1078.

28. Est ergo Fides recta, ut credamus et confiteamur, quia Dominus noster Jesus Christus, Dei Filius, Deus pariter et Homo est.

29. Deus est ex substantia Patris ante sæcula genitus: Homo ex substantia Matris in sæculo natus.

30. Perfectus Deus, perfectus Homo ex anima rationali et humana carne subsistens.

31. Equalis Patri secundum Divinitatem: minor Patre secundum Humanitatem.

28. (confiteamur, quia) Cod. Ambros. atque editi nonnulli legunt quod. Plures habent quia. (Deus pariter et Homo est) Ita Codd. Bened. 1. Colbertin. Jacob. 1. et Fortunat. Ambros. et San-germ. legunt, et Deus pariter et Homo est. Editi, Deus et homo est.

29. (ex substantia) Colbertin. de substantia: et infra, de substantia Matris. (Homo) Ambros. Cod. legit et Homo est. Fortunat. et Homo. Post Matris, San-germ. Cod. habet, in sæculo genitus perfectus Homo.

30. (rutionali) rationabili. Codd. Ambros. Colbert. et San-germ.

31. (minor Patre) minor Patri. Colb.

32. Qui licet Deus sit et Homo, non duo tamen, sed unus est Christus.

33. Unus autem, non conversione Divinitatis in carnem, sed adsumptione Humanitatis in Deum.

34. Unus omnino, non confusione Substantiæ, sed unitate Personæ.

35. Nam sicut anima rationalis et caro unus est Homo; ita Deus et Homo unus est Christus.

36. Qui passus est pro salute 32. Deest et Colb.

33. (in carnem) in carne. MSS. Ambros. Colbert. San-germ. aliique plurimi, et vetusti. Habent etiam in Deo, pro in Deum. At multi etiam Codices, cum Fortunati Cod. Ambrosiano, receptam lectionem præferunt; quæ utique præferenda videtur. Cod. San-germ. pro conversione habet conversatione. Cod. Colbert. totam hanc pericopen sic exhibet: Unus autem, non ex eo quod sit in carne conversa Divinitas, sed quia est in Deo adsumpta dignanter humanitas.

34. (Unus omnino) unus Christus est. Colbert.

35. (Nam sicut &c.) Totum omittit Cod. Colbertinus. Scilicet, uti credo, ne simile illud in erroris sui patrocinium arriperent Monophysitæ. (rationalis) rationabilis. Ambros.

36. (Qui passus est pro salute no

secundum Hominem. Aug. Epist. 137. P. 406.

32. Agnoscamus geminam substantiam Christi; divinam scilicet qua æqualis est Patri, humanam qua major est Pater: utrumque autem simul non duo, sed unus est Christus. Aug. Tract. in Joh. p. 699.

33. Verbum caro factum est, a Divinitate carne suscepta, non in carnem Divinitate mutata. August. Enchirid. c. 35.

34. Idem Deus qui Homo, et qui Deus idem Homo: non confusione naturæ, sed unitate Persona. Aug. tom. v. p. 885.

35. Sicut enim unus est Homo anima rationalis et caro; sic unus est Christus Deus et Homo. Aug. Tract. in Joh. p. 699.

36. Descendit ad inferna, ter

32. Caro Christus, et anima Christus, et Verbum Christus: nec tamen tria hæc tres Christi, sed unus Christus. August. in Johan. p. 612.

33. Nemo ergo credat Dei Filium conversum et commutatum esse in Hominis Filium; sed potius credamus, et non consumpta divina, et perfecte assumpta humana substantia, manentem Dei Filium factum Hominis Filium. August. tom. v. p. 887.

Deus ergo Hominem assumsit, Homo in Deum transivit: non naturæ versibilitate, sicut Apollinarista dicunt, sed Dei dignatione. Gennad. Eccl. Dogm. c. 2.

34. Unus autem, non -Divinitatis et humanitatis confusione, sed unitate Personæ. Vincent. Lir. c. xix. p. 58.

36. Quis ergo, nisi infidelis, ne