5

10

15

CARMEN XII.

AD AUGUSTUM.

QUEM virum aut heroa lyra vel acri
Tibia sumis celebrare, Clio?
Quem deum? Cujus recinet jocosa
Nomen imago,

Aut in umbrosis Heliconis oris,

Aut super Pindo, gelidove in Haemo?
Unde vocalem temere insecutae

Orphea silvae,

Arte materna rapidos morantem
Fluminum lapsus celeresque ventos,
Blandum et auritas fidibus canoris

Ducere quercus.

Quid prius dicam solitis Parentis

Laudibus, qui res hominum ac deorum,
Qui mare ac terras variisque mundum
Temperat horis?

Unde nil majus generatur ipso,

Nec viget quidquam simile aut secundum:
Proximos illi tamen occupavit

Pallas honores.

Proeliis audax, neque te silebo,
Liber, et saevis inimica Virgo
Belluis, nec te, metuende certa
Phoebe sagitta.

Dicam et Alciden, puerosque Ledae,
Hunc equis, illum superare pugnis
Nobilem; quorum simul alba nautis
Stella refulsit,

Defluit saxis agitatus humor,
Concidunt venti, fugiuntque nubes,
Et minax-quod sic voluere-ponto
Unda recumbit.

Romulum post hos prius, an quietum
Pompili regnum memorem, an superbos

Tarquini fasces, dubito, an Catonis
Nobile letum.

Regulum, et Scauros, animaeque magnae
Prodigum Paullum superante Poeno,

Gratus insigni referam Camena,

Fabriciumque.

Hunc, et incomtis Curium capillis
Utilem bello tulit, et Camillum,
Saeva paupertas et avitus apto
Cum lare fundus.

Crescit, occulto velut arbor aevo,
Fama Marcelli; micat inter omnes
Julium sidus, velut inter ignes
Luna minores.

Gentis humanae pater atque custos
Orte Saturno, tibi cura magni
Caesaris fatis data; tu secundo
Caesare regnes.

Ille, seu Parthos Latio imminentes
Egerit justo domitos triumpho,
Sive subjectos Orientis orae

Seras et Indos.

35

40

45

50

55

60

CARMEN XIII.

AD LYDIAM.

QUUM tu, Lydia, Telephi Cervicem roseam, cerea Telephi Laudas brachia, vae meum Fervens difficili bile tumet jecur. Tunc nec mens mihi nec color

Certa sede manent, humor et in genas

5

O NAVIS, referunt in mare te novi
Fluctus. O quid agis? fortiter occupa
Portum. Nonne vides, ut

Nudum remigio latus,

Et malus celeri saucius Africo

Antennaeque gemant, ac sine funibus

Vix durare carinae

Possint imperiosius

Aequor? Non tibi sunt integra lintea,
Non di, quos iterum pressa voces malo.

Quamvis Pontica pinus,

Silvae filia nobilis,

Jactes et genus et nomen inutile,

Nil pictis timidus navita puppibus
Fidit. Tu, nisi ventis

Debes ludibrium, cave.

Nuper sollicitum quae mihi taedium,
Nunc desiderium curaque non levis,

10

15

20

5

10

15

Interfusa nitentes

Vites aequora Cycladas.

CARMEN XV.

NEREI VATICINIUM DE EXCIDIO TROJAE.

PASTOR quum traheret per freta navibus
Idaeis Helenen perfidus hospitam,
Ingrato celeres obruit otio

Ventos, ut caneret fera

Nereus fata Mala ducis avi domum,

5

Quam multo repetet Graecia milite,

Conjurata tuas rumpere nuptias

Et regnum Priami vetus.

Heu, heu! quantus equis, quantus adest viris

Sudor! quanta moves funera Dardanae

Genti! Jam galeam Pallas et aegida

Currusque et rabiem parat.

Nequicquam, Veneris praesidio ferox,
Pectes caesariem, grataque feminis
Imbelli cithara carmina divides;

Nequicquam thalamo graves

Hastas et calami spicula Cnossii

Vitabis, strepitumque, et celerem sequi

Ajacem; tamen heu serus adulteros
Crines pulvere collines.

Non Laërtiaden, exitium tuae
Genti, non Pylium Nestora respicis ?
Urgent impavidi te Salaminius

Teucer, et Sthenelus sciens

Pugnae, sive opus est imperitare equis,
Non auriga piger. Merionen quoque
Nosces. Ecce furit te reperire atrox
Tydides, melior patre;

Quem tu, cervus uti vallis in altera
Visum parte lupum graminis immemor,

330

25

20

15

10

20

O MATRE pulchra filia pulchrior,
Quem criminosis cunque voles modum
Pones iambis, sive flamma

Sive mari libet Hadriano.

Non Dindymene, non adytis quatit
Mentem sacerdotum incola Pythius,
Non Liber aeque, non acuta

Sic geminant Corybantes aera,
Tristes ut irae; quas neque Noricus
Deterret ensis, nec mare naufragum,
Nec saevus ignis, nec tremendo
Jupiter ipse ruens tumultu.
Fertur Prometheus, addere principi
Limo coactus particulam undique
Desectam, et insani leonis

Vim stomacho apposuisse nostro.

Irae Thyesten exitio gravi
Stravere, et altis urbibus ultimae

Stetere causae, cur perirent

Funditus, imprimeretque muris

Hostile aratrum exercitus insolens.

Compesce mentem; me quoque pectoris

Tentavit in dulci juventa

Fervor, et in celeres iambos

Misit furentem. Nunc ego mitibus

Mutare quaero tristia, dum mihi

35

5

10

15

20

25