Obrazy na stronie
PDF
ePub

Vergilio annuerunt gaudentes rure Camenae.
Hoc erat, experto frustra Varrone Atacino
Atque quibusdam aliis, melius quod scribere possem,
Inventore minor; neque ego illi detrahere ausim
Haerentem capiti cum multa laude coronam.

At dixi fluere hunc lutulentum, saepe ferentem
Plura quidem tollenda relinquendis. Age, quaeso,
Tu nihil in magno doctus reprehendis Homero?
Nil comis tragici mutat Lucilius Acci?
Non ridet versus Enni gravitate minores,
Cum de se loquitur non ut majore reprensis?
Quid vetat et nosmet Lucili scripta legentes
Quaerere, num illius, num rerum dura negarit
Versiculos natura magis factos et euntes
Mollius, ac si quis, pedibus quid claudere senis,
Hoc tantum contentus, amet scripsisse ducentos
Ante cibum versus, totidem cenatus; Etrusci
Quale fuit Cassi rapido ferventius amni
Ingenium, capsis quem fama est esse librisque
Ambustum propriis. Fuerit Lucilius, inquam,
Comis et urbanus, fuerit limatior idem
Quam rudis et Graecis intacti carminis auctor,
Quamque poëtarum seniorum turba; sed ille,
Si foret hoc nostrum fato dilatus in aevum,
Detereret sibi multa, recideret omne quod ultra
Perfectum traheretur, et in versu faciendo
Saepe caput scaberet, vivos et roderet ungues.

Saepe stilum vertas, iterum quae digna legi sint Scripturus, neque te ut miretur turba labores, Contentus paucis lectoribus. An tua demens Vilibus in ludis dictari carmina malis?

45

50

55

60

65

70

75

Non ego; nam satis est equitem mihi plaudere, ut audax, Contemptis aliis, explosa Arbuscula dixit.

Men' moveat cimex Pantilius, aut cruciet quod

45 annuerant, annuerint 50 dixti R. coni.

51 quaero 52 reprendis 71 caput foderet

68 dilapsus, delapsus, delatus
78 crucier editores nonnulli

Vellicet absentem Demetrius, aut quod ineptus
Fannius Hermogenis laedat conviva Tigelli ?
Plotius et Varius, Maecenas Vergiliusque,
Valgius, et probet haec Octavius, optimus atque
Fuscus, et haec utinam Viscorum laudet uterque !
Ambitione relegata te dicere possum,

Pollio, te, Messalla, tuo cum fratre, simulque
Vos, Bibule et Servi, simul his te, candide Furni,
Complures alios, doctos ego quos et amicos
Prudens praetereo; quibus haec, sunt qualiacumque,
Arridere velim, doliturus si placeant spe
Deterius nostra. Demetri, teque, Tigelli,
Discipularum inter jubeo plorare cathedras.
I, puer, atque meo citus haec subscribe libello.

86 Bibule Muretus e coni., N. H., B.: codices Bibuli 91 discipulorum.

88 sint

80

85

90

Q. HORATI FLACCI

SATIRARVM

LIBER SECVNDVS

I.

Horat. Sunt quibus in satira videor nimis acer et ultra
Legem tendere opus; sine nervis altera, quicquid
Composui, pars esse putat, similesque meorum
Mille die versus deduci posse. Trebati,

Quid faciam praescribe. Trebat. Quiescas. Horat. Ne faciam, inquis,

Omnino versus ?

si non

5

Trebat. Aio. Horat. Peream male,

Optimum erat; verum nequeo dormire.

uncti

Trebat. Ter

Transnanto Tiberim, somno quibus est opus alto,
Irriguumque mero sub noctem corpus habento.
Aut, si tantus amor scribendi te rapit, aude
Caesaris invicti res dicere, multa laborum

10

Praemia laturus. Horat. Cupidum, pater optime, vires
Deficiunt: neque enim quivis horrentia pilis
Agmina nec fracta pereuntes cuspide Gallos
Aut labentis equo describat volnera Parthi.

15

Trebat. Attamen et justum poteras et scribere fortem,
Scipiadam ut sapiens Lucilius. Horat. Haud mihi deero,
Cum res ipsa feret. Nisi dextro tempore, Flacci

Verba per attentam non ibunt Caesaris aurem,
Cui male si palpere, recalcitrat undique tutus.

20

1 videar 10 capit 15 describit, describet 20 palpare 20 recalcitret

Trebat. Quanto rectius hoc, quam tristi laedere versu
Pantolabum scurram Nomentanumque nepotem,
Cum sibi quisque timet, quamquam est intactus, et odit!

25

Horat. Quid faciam? Saltat Milonius, ut semel icto
Accessit fervor capiti numerusque lucernis;
Castor gaudet equis, ovo prognatus eodem

Pugnis; quot capitum vivunt, totidem studiorum
Milia me pedibus delectat claudere verba
Lucili ritu, nostrum melioris utroque.
Ille velut fidis arcana sodalibus olim

Credebat libris, neque, si male cesserat, usquam
Decurrens alio, neque si bene; quo fit ut omnis
Votiva pateat veluti descripta tabella

30

Vita senis. Sequor hunc, Lucanus an Apulus anceps:
Nam Venusinus arat finem sub utrumque colonus, 35
Missus ad hoc, pulsis, vetus est ut fama, Sabellis,
Quo ne per vacuum Romano incurreret hostis,
Sive quod Apula gens seu quod Lucania bellum
Incuteret violenta. Sed hic stilus haud petet ultro
Quemquam animantem, et me veluti custodiet ensis 40
Vagina tectus; quem cur destringere coner,
Tutus ab infestis latronibus? O pater et rex
Juppiter, ut pereat positum robigine telum,
Nec quisquam noceat cupido mihi pacis! At ille
Qui me commôrit, ('melius non tangere!' clamo,) 45
Flebit, et insignis tota cantabitur urbe.

50

Cervius iratus leges minitatur et urnam,
Canidia Albuci quibus est inimica venenum,
Grande malum Turius, si quid se judice certes.
Ut quo quisque valet suspectos terreat, utque
Imperet hoc natura potens, sic collige mecum :
Dente lupus, cornu taurus petit: unde nisi intus
Monstratum? Scaevae vivacem crede nepoti
Matrem; nil faciet sceleris pia dextera: mirum,
Ut neque calce lupus quemquam neque dente petit bos:
Sed mala tollet anum vitiato melle cicuta.

56

31 gesserat 31 umquam
34 Appulus
41 distringere 43 rubigine 48 Albuti

38 Appula
49 si quis..certet

39 petit

Ne longum faciam: seu me tranquilla senectus Exspectat seu Mors atris circumvolat alis, Dives, inops, Romae, seu fors ita jusserit, exul, Quisquis erit vitae, scribam,color. Trebat. O puer,ut sis 60 Vitalis metuo, et majorum ne quis amicus

65

Frigore te feriat. Horat. Quid, cum est Lucilius ausus
Primus in hunc operis componere carmina morem,
Detrahere et pellem, nitidus qua quisque per ora
Cederet, introrsum turpis, num Laelius aut qui
Duxit ab oppressa meritum Carthagine nomen,
Ingenio offensi, aut laeso doluere Metello
Famosisque Lupo cooperto versibus? Atqui
Primores populi arripuit populumque tributim,
Scilicet uni aequus virtuti atque ejus amicis.
Quin ubi se a volgo et scaena in secreta remôrant
Virtus Scipiadae et mitis sapientia Laeli,
Nugari cum illo et discincti ludere, donec

70

75

Decoqueretur olus, soliti. Quicquid sum ego, quamvis
Infra Lucili censum ingeniumque, tamen me
Cum magnis vixisse invita fatebitur usque
Invidia, et, fragili quaerens illidere dentem,
Offendet solido,―nisi quid tu, docte Trebati,

80

Dissentis. Trebat. Equidem nihil hinc diffindere possum.
Sed tamen ut monitus caveas, ne forte negoti
Incutiat tibi quid sanctarum inscitia legum:
Si mala condiderit in quem quis carmina, jus est
Judiciumque. Horat. Esto, si quis mala; sed bona si quis
Judice condiderit laudatus Caesare? si quis
Opprobriis dignum latraverit, integer ipse?
Trebat. Solventur risu tabulae, tu missus abibis.

II.

Quae virtus et quanta, boni, sit vivere parvo,
(Nec meus hic sermo est, sed quae praecepit Ofellus
Rusticus, abnormis sapiens, crassaque Minerva,)
Discite, non inter lances mensasque nitentes,

59 luserit pauci 65 et qui 71 scena 79 diffingere 84 laudatur 1 bonis 2 quem 2 Ofella e coni.. 3 abnormi

85 laceraverit

Hor. 11

85

« PoprzedniaDalej »