fich Conseyll General de la present ciutat, ab auctoritat decret dels magnifichs y rev. Senyors Oficial del Senyor Bisbe, e del Cort y Veguer de la dita ciutat, ordena que á negu sia permes donar a les fonts a ningun fillol ó fillola, mes de hun real de argent.

Digons en la nit qui comptaven ... del mes de abril, any M.CCCC.LXXIII. se crema la segrestia de la Seu de Leyda, et se cremaren molta rica capa de brocat, molts draps de brocat de empaliar, e molts altres richs joyels e creus, qui valen pus de cent milia florins. Restauraren lo Sant Drap de Jesu Xst, la custodia, alguns libres missals, que entre tot ere de molt poca valua. Cremas hun fadri.

Sin data de año se halla el articulo siguiente de un bando sobre los privilegios concedidos á los estudiantes de la universidad de Lérida y el territorio en que les valian: E encara us fa hom a saber, que les afrontacions dels lochs que son assignats a estatge dels scolars, e dins los quals son privilegiats segons les dites penes, son aquestes: ço es á saber: de la porta dels Boters tro á la porta de Sent Gili, segons que clou lo mur de la ciutat: e de la torre de Besora per les parets dels Preycadors a quall tro a la dita porta de Sent Gili: e de la dita porta dels Boters tro a la plaça maior de la Cadena del Romen, e dallen a en sus, o per la carrera que va a Sent Andreu et pel carrer d'Odena tro al mur veyll de pedra de ios lo palau del Bisbe carrera dreta: e daltra tro a la dita torre de Besora, axi com se te lo mur de pedra; ab tot ço que es dins enclos.

XII.

Carta dotationis ecclesiæ Ilerdensis, an. MCXLVIIII. (Vid. pág. 60.)

Ex autogr. in archiv. ecclesiæ Ilerden.

In nomine Sancte et Individue Trinitatis. Ego Raymundus

Berengarii Dei gratia Comes Barchinonensis, Princebs Aragonensis, atque Hylerde ac Dertose Marchio libenti animo et spontanea voluntate facio hanc donationem et dotem de restauranda Hylerdensi Sede, et ad Dei servitium restituenda. Gloria in altissimis Omnipotenti Deo, qui secundum

voluntatem suam tranfert regna et mutat imperia. Qui post multa annorum spacia Hylerdensem ecclesiam Paganorum perfidie subditam pietate sua nostris temporibus in pristinum christiane religionis restituere dignatus est gradum, Anno igitur ab Incarnatione Domini M.C.XL. VIIII superna clementia tradidit in manus nostras civitatem Hylerdam, et nos inspiratione divina atque consilio illustrium ac religiosorum virorum, venerabilis scilicet Bernardi Terrachonensis Archiepiscopi, et Petri Ausonensis, atque Guillermi Barchinonensis, necnon et Bernardi Urgellensis ac Bernardi Cesaragustani Episcoporum, multorumque Barchinonen. atque Aragonen. assistentium procerum, concedimus et donamus prenominate Ilerdensi civitatis Sedi, et illustri ac venerabili Guillermo jam dicle Sedis Episcopo, eiusque successoribus. in perpetuum, omnes decimas et primitias Illerdensis urbis, et totius territorii eius simul cum ipsis decimis de molendinis, de leudis et de passaticis prefate civitatis. Dono etiam jam dicte Sedi in hac die consecrationis eius, que celebrata est III. kalendas novembris, omnes ecclesias que sunt in Illerdensi civitate, que hucusque a Mauris vocabantur mez→ chite, et in omni termino vel territorio eius, cum prediis et alodiis omnibus ubique sibi pertinentibus, sicut melius habuerunt in tempore Sarracenorum. Insuper dono, atque confirmo predicte Illerdensi Sedi, et Guillermo Episcopo et successoribus eius omnes ecclesias, que sunt in villis vel castellis tocius Hyllerdensis episcopatus, quas Deus michi dedit vel adhuc dabit cum omnibus decimis et primitiis et omnibus suis pertinenciis, ad ordinandum et stabiliendum secundum voluntatem suam ad servitium Dei.=Sig+num Raymundi Comes. Sig+num Illdefonsi Regis Aragonensis, Comitis Barchinone et Marchionis Provincie. Facta est heç consecratio et donatio atque confirmacio III. kalendas no→ vembris anno Dominice Incarnationis M.C.XLVIIII dominante sive regnante Raymundo. suprascripto Comite in Barchinona et in Aragone et in Superarbe et in Ripacorza et in Cesaragusta et in Illerda et in Fraga atque Tortosa, quas divina virtute idem ipse superavit et cepit. Sigfnum Bernardi Terrachonensis Archiepiscopi. Sig+num Guillermi Barchinonensis Episcopi. Sigtnum Poncii de Cervera Vicecomitis de Bass. Sig+num Raymundi de Podio alto. Sig+num Guillermi Umberti. Sig+num Arnaldi Mironi Co

mitis Paliarensis. Sig+num Guillermi Raymundi Dapiferi,➡ Sig+num Berengarii Tarroia. Sig+num Gaucerandi de Pinos. Signum Guillermi de Cervera. Sig+num Geraldi de Jorba.Sig+num Arnaldi Berengarii Danglerola. Sig+num Berengarii Arnaldi. Sig+num Bernardi de Bel log. Sig+num Arnaldi de Ponts. Sig+num Guillermi de Castelvel. Sigfnum Guillermi Ibilot.=Sig+num Poncii, notarii Comitis supra scripti qui hoc scripsit mandato illius die annoque prefixo.

XIII.

Ordinatio ecclesiæ Illerdensis: an. MCLXVIII. (Vid. pág. 62.) Ex autogr. in arch. eccl. Illerd.

Vere laudabilis et misericors Dominus qui ecclesiam suam

Ilerdensem gentili jugo diu oppressam in forti manu Raymundi Berengarii, gloriosi Comitis Barchinonensium, Aragonensium Principis nostris temporibus feliciter liberare dignatus est. Quia vero divina cohoperante gratia me Guillermum licet indignum Episcopum eidem ecclesiæ simul et Rotensi præesse concessum est, illius]pristinam libertatem ac prerrogativam dignitatem attendens ipsam canonice comunicato consilio et assensu Archidiachonorum, canonicorum Illerdensium et Rotensium et Abbatum nostræ diocesis, proborum etiam virorum Ilerdensis civitatis et totius cleri et populi ad honorem Omnipotentis Dei et gloriosæ Virginis Mariæ et omnium Sanctorum et ad salutem vivorum et mortuorum fidelium disponere et ordinare desidero. Communi itaque de→ liberatione et consensu volumus et statuimus viginti quinque canonicos usque ad decem annos in ecclesia nostra esse, nec aliquem de cætero creari canonicum nisi aliquo vel aliquibus defuncto de numero illórum viginti quinque. Illi autem qui substituentur canonici nullo modo recipiantur nisi in habitu B. Augustini, et hoc in Assumptione B. Mariæ habita comuni convenientia totius Capituli. Tempore vero procedente prout facultates ecclesiæ Deo adjuvante adcreverint juxta communem mei providentia et successorum meorum et totius conventus numerus canonicorum augmentelur. Cum autem

sine administracione temporalium divinis vacare misteriis humana non sustinet fragilitas, nos Spiritu Sancto inspirante caritatis largitione communi mensæ illorum providere desiderantes donamus et libere tradimus ecclesiam S. Johannis de Segria cum ecclesiis de villa de Ratera, de Raesniat, et S. Salvatoris de llerda, ecclesia Sanctæ Mariæ Magdalenæ cum ecclesiis S. Egidii et S. Pauli, ecclesiam Sancti Johannis de platea cum ecclesiis de Zudanel, et S. Thoma cum cimiterio pauperum, ccclesiam S. Andreæ, ecclesiam S. Harii, ecclesiam S. Laurencii cum ecclesiis S. Martini et de Villanova et de Palacio et cum decimis et primiciis vineæ Re gis et vineæ Comitis Urgellensis et possesionum Judeorum et Sarracenorum quas modo habent in dominicatura Regis et Comitis in Rofea, ecclesias de Alcaraz et de Monteacuto et de Sosas et de turribus cum hereditate quam habemus in Albares quæ sit capul præposituræ, ecclesiam de Belloloco cum ecclesiis de Avinsellon et de Alamurs et de Alcolega cum quarta parte decimarum castri et termini de Almenara. Has inquam ecclesias et omnes alias quæ sunt vel erunt in civi tate Ilerdensi et in terminis eius, donamus integre et libere tradimus præfatæ comuni mensæ canonicorum cum universis pertinentiis, redditibus, possesionibus quas habent seu ha bituræ sunt simul cum cœnis, deffunctionibus, oblationibus, primiciis et decimis quas nos modo habemus vel habere debemus, vel Deo volente adquisituri sumus in parrochiis et terminis prædictarum ecclesiarum, salvis per omnia jure et dignitate episcopali. De decimis vero et primiciis ita decernimus unaquaque harum ecclesiarum ex integro accipiat decimas et primicias de possesionibus parrochianorum suorum quas ipsi excoluerint. Sin autem parrochiani unius ecclesiæ possesiones parrochianorum alterius ecclesiæ excoluerint, illarum possesionum decimæ et primitiæ inter duas ecclesias per medium dividantur. Si vero aliquis parrochianus de una parrochia in aliam se transtulerit, vel si possesiones suas parrochianus alterius ecclesiæ dónaverit, vendiderit, impignoraverit, sive aliquo modo alienaverit, ecclesia,cuius parrochianus fuit eodem tenore quo prius illarum possesionum decimas et primicias possidebat in perpetuum habeat. De dominicaturis vero huius Sedis disponimus, ut decimas e primicias illa ecclesia habeat, cuius parrochianus est ille qui eas coluerit. Statuimus ergo ut ecclesia S. Johannis de Se

gria cum ecclesiis de villa de Ratera et de Raxmad, et S. Salvatoris et cum universis quæ sibi assignavimus, conventum nostræ Sedis per duos menses procuret. Similiter ecclesia Sanctæ Mariæ Magdalenæ cum ecclesiis S. Egidii et S. Pauli et universis sibi asignatis conventum per duos menses procuret. Eodem modo ecclesia S. Johannis de platea cum ecclesiis de Zudanel et S. Thomæ et universis sibi asignatis per unum mensem procuret conventum. Ecclesia Sancti Laurentii cum ecclesiis Sancti Martini et de Villanova et de Palacio cum universis sibi assignalis per menses duos conventum procurel. Ecclesia de Belloloco cum ecclesiis de Avinsellon et de Alamurs et de Alcolega cum quarta parte omnium decimarum castri et termini de Almenara, et cum omnibus sibi assignatis per mensem unum conventum procuret. Per mensem unum vero hereditas de Albares cum ecclesiis de Alcarraz, de Monteacuto et de Sosas et de Turribus cum universis sibi pertinentibus conventum procuret. Numerus autem canonicorum et eorum quibus a præpositis prædictarum ecclesiarum deinceps ministrari destinavimus ultra XL. duos per decennium non excedat. De administratione vero ciborum sic disponimus ut XXV. canonicis pauperibus et servientibus sicut a nobis deliberatum est, et scriptura constitutionis nostræ super hoc factæ continetur, cibaria honeste ministrentur, quatinus divinis laudibus die noctuque sine offensa unanimiter vacare possint. Qui vero divinis misteriis interesse contempserint secundum censuram Prioris et Capituli corrigantur. Extra claustrum quidem nulli canonicorum vel serventium præbenda donetur, nisi causæ manifestæ necessitatis. Michi vero et successoribus meis, cum in refectorio seu in palatio nostro comedere placuerit, duæ præbendæ dentur in persona nostri, et capellano nostro una, et diacono una. Et quoniam elemosinæ munus Deo acceptabile sacra scriptura tęstatur, nos affectu pietatis inducti donamus et concedimus helemosinæ decimas omnium decimarum, primiciarum, defunctionum et fructuum omnium rerum quas nos habemus vel Deo propitio habituri sumus in Miquinenza, et in Tamarit, et in Stupannano et usque ad Balagarium, et in omnibus hiis eiusdem terminis et infra citra Sicorim et ultra exceptis oblationibus quæ in ecclesiis altari vel sacerdoti offerentur; insuper decimarum rerum movilium vel sese moventium quas novitii huius ecclesiæ ob