Obrazy na stronie
PDF
ePub

scuole pei propri figli l'istruzione religiosa. Gioveranno altresì i Catechismi agli adulti da stabilirsi nei luoghi, che si crederanno più acconci, affine di mantener sempre vivi negli animi i salutari ammaestramenti, che appresero sin da fanciulli. Non lasci giammai di rinfocolar la pietà e di avvivare sempre meglio l'impegno dei Sacerdoti e dei Laici ponendo loro sott'occhio l'importanza dell'opera, i meriti che si acquisteranno presso Iddio, presso Noi, e presso l'intiera società, e che i più operosi Ci studieremo di tenere nella dovuta considerazione.

Non ci sfugge da ultimo che a riuscire meglio nel nostro inten. dimento occorre anche il sussidio dei mezzi materiali, i quali non rispondono in proporzione dei bisogni. Ma se Noi costretti a vivere dell'obolo dei fedeli, posti essi stessi in grandi angustie per i tempi che corrono torbidi e luttuosi, non potremo largheggiare quanto vorrebbe il Nostro cuore, non lasceremo però di fare tutto quel più che Ci sarà consentito, per istornare il danno che dalla negletta educazione religiosa viene prima al fanciullo e poi alla stessa civile società.

Del resto a tutti i bisogni e sollecitudini Nostre è necessario mandare avanti l'invocazione del divino aiuto, senza del quale è vana ogni speranza di riuscimento felice. Ci rivolgiamo pertanto a Lei, signor Cardinale, raccomandandole caldamente che esorti il popolo romano ed innalzare a Dio Signor Nostro fervide preghiere, che in questa santa Città mantenga intera la luce della fede cattolica, che

ut prae oculis habeant operis magnitudinem, merita, quae erga Deum, et Nos, totamque Societatem sibi comparare possint; notumque eisdem sit Nos singuları existimatione prosequuturos laboriosiores.

Postremo haud Nos praeterit subsidiis materialibus, quae necessitatibus imparia sunt, opus esse, ut rectius impleri valeat incoeptum. Quod si Nos, dum ex obulo vivimus fidelium, qui etiam rerum penuria divexantur hisce luctuosis temporibus, quantum cor nostrum dictitet elargiri nequibimus; quidquid vero peragere nobis licebit, haud probe omittemus ad mala, quae, religiosa posthabita institutione, puerum societatemque manent, praecavenda.

Caeterum consiliis curisque nostris divini auxilii invocatio praemitti debet: quo deficiente, frustranea oplati finis omnis fit spes. Quamobrem te, Eme Domine, alloquimur, exorantes ut populum romanum excites ad fervidas Deo preces fundendas, hunc in finem ut nempe integram catholicae fidei lucem Ille servare dignetur; quam obnubilare aut prorsus extinguere praesumunt haereticales septae, quae nunc in honore sunt, omnesque impietates insimul cospirantes ad hanc firmissimam evertendam petram, cui, veluti scriptum legi tur, portae inferi non praevalebunt. Romanorum pietas erga Imma

pretenderebbero d'oscurare o spegnere affatto le sette ereticali accolte ad onore, e le empietà cospiranti insieme a rovesciare questa fermissima Pietra, contro la quale, siccome è scritto, le porte dell'inferno non prevarranno. Nel cuore dei Romani è antica la devozione verso l'Immacolata Madre del Salvatore; ma adesso, incalzando sempre vieppiù il pericolo, ricorrano e più spesso e con ardore più intenso a Lei, che schiacciò il serpe e vinse tutte le eresie. Nei giorni che riconducono la memoria solenne dei gloriosi Apostoli Pietro e Paolo, si prostrino riverenti nelle loro Basiliche, e li scongiurino ad intercedere presso Dio per la città che santificarono del proprio sangue, e che lasciarono depositaria delle loro ceneri, quasi a pegno della loro incessante protezione. Facciamo dolce violenza di suppliche ai celesti Patroni di Roma, i quali o col sangue, o colle opere del ministero apostolico, o coi santi esempi, rendettero più ferma nel cuore dei loro Padri la fede, che si vorrebbe strappare dal seno dei figli; e Dio si muoverà a pietà di noi, nè lascerà che sia fatta ludibrio di uomini malvagi la sua religione.

Intanto riceva, sig. Cardinale, l'Apostolica benedizione, che dall'intimo del cuore impartiamo a Lei, al Clero, ed a tutto il Nostro dilettissimo popolo.

Dal Vaticano, li 26 giugno 1878.

LEONE XIII.

culatam Salvatoris Genitricem antiqua est; ast nunc, quum propius adsit discrimen, saepius ferventioribusque precibus Eam invocent, quae serpentis caput omnesque haereses conterere valuit. Diebus autem quibus solemniter memoria Apostolorum Petri et Pauli celebratur, illorum Basilicas reverentes adeant; adprecantes ut intercedere dignentur apud Deum pro civitate quam proprio sanguine sanctificarunt et in qua sacros reliquerunt cineres, quasi pignus perpetuae eorumdem protectionis. Coelestes Romae Patroni enixe per nos exorentur; qui aut sanguine, aut ministerii apostolici operibus, aut nobilibus exemplis firmiorem reddiderunt in cordibus patrum eam fidem, quae nunc e filiorum pectore abripi vult; et Deus in sua pietate erga nos, haud patietur suam Religionem, hominum scelestorum ludibrium fieri.

Excipe nunc, Eme Domine, quam ex poenitiori cordis nostri, tibi, Clero populoque amantissimo impertimur, Apostolicam Benedictionem.

Ex Aedibus Vaticanis die 26 iunii anni 1878.

LEO PP. XIII.

EX S. CONGREGATIONE CONCILII TRIDENTINI

DISPENSATIONIS MATRIMONII.

Die 28 iulii, 15 decembris 1877 et die 23 martii 1878.

Compendium facti. Duobus annis familiarem confoverat consuetudinem Michael 30 annos natus cum Aemilia prope quadrilustri. Conspicuum peculium ex paterna obveniens haereditate condecoraturum erat Aemiliae nuptias: facile perinde, ex consueta urbanitate, ad eiusdem manum obtinendam anhelavit Michael. Sed quae dotali fortuna erat abunde munita, haud pari praedita erat valetudine; et trepidatio quaedam nervorum, qua iamdiu laborabat, suspicionem ingesserat, quod minus apta ad coniugalem statum esset evasura. Timor cessavit Periti iudicio, qui putavit quod eiusmodi nervorum perturbatio ex ipso matrimonii usu serius, ocius evanesceret. Initis sponsalibus, sex menses praeterlapsi sunt antequam nuptiae celebrarentur. Dum parabantur quae ad novam familiem constituendam erant necessaria, curatum est ut Aemilia imperio institutricis subduceretur. Gallica quaedam foemina erat illa, nomine Sydonia, cui mater instituendam tradiderat Aemiliam. Institutrix, non minus religioso officio, quam infirma et debili illius physica constitutione abutens, adeo graviter in eiusdem animum invaluerat, ut naturalem ac ingenitam ipsam affectionem erga propriam genitricem propemodum obliterare in corde alumnae potuisset. Quod confectum est, quamquam id aegre ferre ostenderit Aemilia.

Post id, matrimonium solemni ritu celebratum fuit die 11 iulii 1874. Expletis epulis, iam Michael et Aemilia currum ferrei itineris conscenderant, inituri consuetam sponsorum peregrinationem. Attamen timida virgo, ut primum sese imperio

viri subactam conspexit, nova atque inopina commotione sese correptam ostendit, nullaque mora intercepta, maternam habitationem aestivam constitutam denuo petere impulit maritum. Rure materno per octo circiter dies, ut aiunt coniuges, vel usque ad finem dicti mensis, ut ait sponsae mater, commorati sunt; ac dein domum maritalem perrexerunt. Die vero 15 septembris Aemilia clam mariti domum reliquit, atque Vindobonam petiit cum Sydonia institutrice.

Fatentur coniuges ambo, hoc brevi vitae coniugalis tempore, matrimonium haud consummari potuisse propter Aemiliae obstinatissimam resistentiam. Continuo enim, retulit maritus ipse, plorabat Aemilia, nocte adveniente; maluitque humi cubare, quam in lecto, ut maritum devitaret.

Aemiliae mater de eiusmodi rerum statu certior facta, filiae suadere sategit ut coniugalia obiret officia; quod egerunt, quamvis frustra, quidam Sacerdos idemque Aemiliae Tutor.

Paucos ab Aemiliae fuga post dies, vir Vindobonam ivit sperans sibi uxorem reconciliare posse; sed prorsus inutiles fuerunt conatus. Proinde, omni destitutus spe, supplicem libellum Episcopo obtulit postulans, ut facta omnia examinarentur, ac constito de rei veritate, postea dispensationem exposceret ab Apostolica Sede.

Quum confecisset Ordinarius, iuxta instructiones datas, canonicum processum, retulit Aemiliam corporali inspectioni sese subiicere noluisse.

Disceptatio synoptica.

MICHAELIS DEFENSOR. Contendit ille demonstrare matrimonium haud consummatum fuisse; defectum corporalis inspectionis non obstare, quominus dispensatio concedatur; causas dispensationis adesse.

Triplici ratione matrimonii inconsummatio probari debet; nempe per coniugum iuramentum, per septimae manus depositionem, et per corporis inspectionem. Triplicem eiusmodi

rationem haud esse taxative sed demonstrative adhibendam; ita ut aliqua omissa, ad dispensationem procedatur, dummodo moralis adsit de inconsummatione certitudo. Confirmavit theoriam ex Cap. laudabilem § Si autem, de frigid. et malef. cap. fin. In casu adest coniugum iuramentum; dum maritus sub iuramenti religione deposuit: numquam se matrimonium consummavisse, quamvis pluries uxorem ad copulam carnis provocasset. Idem Aemilia, iurans, asseruit; quod nempe consummatio propter suam pertinacem repugnantiam in effectum nunquam deducta est. Plurimi esse existimandum illorum coniugum iuramentum propter eorumdem probitatem et honestatem. Adest in casu septimae manus depositio. Omnes enim hi testes qui, etsi de facto proprio testari nequeant, iurant, ut ait Glossa in Cap. Laudabilem, quod credunt eos (coniuges)

vera iurasse.

Mater quoque Aemiliae, cui nota erant secreta familiae, iurgia et convicia veluti de facto deponit consummationem negans. Defuisse consummationem eruitur quoque ex factorum serie: Aemilia enim amorem somniabat idealem; tempore ritus matrimonialis continuo flevit, sola cum viro discedere recusavit; noctes transegit insomnes super scannis, ne a marito violaretur.

Nihil autem officere defectum corporalis inspectionis, quia est probatio adminiculativa tantum; et cum aliae adfuerint, eadem posthaberi potest ceu fallax. Subdit insuper eam adhiberi non solere nisi in contradictione coniugum, altero nempe negante, altero vero affirmante consummationem; ast quum coniuges, cum septima manu, consummationem negant, inspectionem non esse necessariam tradit Coscius De separ. Tor. lib. 3, cap. 2, num. 156. Quapropter virginitatis experimentum non esse in casu adhibendum, quia uterque coniux de inconsummatione testatur. Variaque defensor adduxit exempla quibus S. C. C. nonobstante inspectionis defectu dispensationem

indulsit. '

'Inter alia exempla vide Vol. X pag. 376 et seqq. huius ephemeridis. Acta, tom. XI, fasc. CXXIII.

8

« PoprzedniaDalej »