passa est martyrium. Hic Urbanus genere nobilis, ab infantia christianus, virtute abstinentiae et castitatis ornatus, multotiens propter praedicationem ex urbe proscribitur, sed clam a fidelibus revocatur. Dum praedicationi et baptizationi insisteret, capitur, et post carceris squalorem decollatur, et cum dictis sanctis sub eodem altari sepelitur anno Domini ccxxx, cuius festum agitur vin. kal. iunii.

Per idem tempus memorabilis Origenes claruit, cui post apostolos nullus similis ingenio et eloquio excelluit, et in omni virtutum studio. Beatus Hieronymus sex milia librorum eius se legisse fatetur, exceptis homiliis et epistolis. Coepit idem Origenes hoc tempore commentarios in scripturas sacras redigere seu conscribere, habuitque septem notarios sibi invicem succedentes qui scribebant ipso Origene indesinenter dictante. Habuit etiam totidem puellas optime eruditas in scribendo, quas in hoc ipsum vocari fecit. Erat enim ingentis studii, et quicquid arcanum in sacris litteris tegebatur, plene patefecit. Cuius fama Mammaea mater imperatoris excitata, eum ad se Antiochiam accersivit, et ab eo Christi fidem receptam inviolabiliter custodivit. De hoc in proverbio vulgatum est, quod hic esset qui qualem habebat vitam, talem habebat sermonem.

XVIIII. PONTIANUS.

PONTIANUS

ONTIANUS papa natione romanus, ex patre Calphurnio, coepit anno Domini cc.xxxI., in quadam vero chronica dicitur cc-xxxIII. Sedit annis .v., mensibus .11., diebus. In chronica tamen Damasi scribitur annis .II., mensibus v., diebus 1. Apud Hieronymum dicitur

sedisse annis v Vacavit sedes diebus x. Hic Pontianus baptizavit sanctum Pontium postea martyrem, qui Pontius, sicut ex gestis eius colligitur, mortuo Marco patre suo, cum esset annorum xvI., designatus fuit in palatio imperatoris Romae nutu Dei ac providentia, quia per eum multi convertendi erant ad fidem christianam. Hic siquidem Pontius in Domino iam perfectus omnes facultates suas tradidit Fabiano papae pauperibus erogandas; tandemque imperatorem Philippum et filium eius, nominis eiusdem Philippum, ab idolorum cultura ad fidem Christi convertit. Temporibus autem Valeriani et Gallieni sanctus Pontius gloriosissimum martyrium consummavit, sub Claudio praeside apud civitatem Cemeliam, quae postmodum non longe ab inde ad ripam maris transposita, nunc Nicaea in Provincia appellatur.

Pontianus papa, iubente Alexandro imp., cum Hippolyto presbytero in Sardiniam deportatus est, ubi martyrio coronatus sepelitur - kal. novembris secundum chronicam Damasi; quem sanctus Fabianus navigio postea Romam adduxit, et in coemeterio Callisti via appia sepelivit, cuius memoria agitur ·XIIIkal. decembris. Porro Alexandro tumultu militari apud Moguntiam occiso, Maximinus, qui et Maximus, interfector eius auctoritate senatus ab exercitu electus est anno Domini .cc.xxxvI. (in chronica Vincentii .cc.xxxvII.) imperavitque annis Hic propter Alexandri, cui successerat, et Mammacae matris eius christianam familiam, vel propter Origenem, sextam post Neronem persecutionem exercuit. Sed non multo post a Pupieno tyranno Aquileiae interfectus, persecutionis et vitae finem fecit. Moxque Pupienus et Balbinus frater eius imperium usurpaverunt; sed statim in palatio perem

pti sunt. Claruit iis diebus Iulius Africanus historiographus inter scriptores ecclesiasticos nominatissimus.

XX. CYRIacus.

CYRIACUS secundum Martinum successit Pontiano anno Domini .cc.xxxv., seditque anno uno, mensibus tribus. Hic quia contra voluntatem cleri cessit pontifica. tui, Antherum sibi substituendo, et cum .XI. milibus virginum, quarum Romae multas baptizaverat, Coloniam Agrippinam tendendo recessit, non est positus in catalogo pontificum romanorum. Hic in eadem urbe cum praedictis virginibus martyrio coronatus fuit. Alibi tamen scribitur, quod praefatae virgines non hoc tempore passae fuerint, sed tempore Marciani imperatoris, sub Caelestino papa, quod magis videtur esse tenendum, prout in ipsarum actibus habetur. De isto Cyriaco in chronicis Damasi, Hieronymi, Prosperi, Isidori hispalensis, Sicardi episcopi cremonensis, et plurium aliorum, nulla fit mentio (1).

ANTHERUS

XXI. ANTHERUS.

ANTHERUS natione graecus, ex patre Romulo, coepit anno Domini .cc-xxxvII. Sedit annis tribus, mense uno, diebus .xv., secundum chronicam Martini. In quadam vero chronica dicitur anno uno. In chronica Damasi scribitur annis XII., mense 1., diebus xII. Denique in chronicis Hieronymi et Prosperi scribitur mense uno. Vacavit sedes diebus vi. In martyrologio Usuardi dicitur quod Antherus papa cum XII. annis rexisset ec

(1) Reapse Cyriacum papam, etsi a permultis infimi aevi scriptoribus receptum, recte excludit Launoius epist. lib. iv. 8.

clesiam, passus est sub Maximino. Hic pariter operam dedit ut gesta martyrum conscriberentur. Sepultus est in coemeterio Callisti via appia 1. non. ianuarii.

XXII. FABIANUS.

FABIANUS natione romanus, ex patre Fabio, de regio

ne Coelii montis, coepit anno Domini cc.xL. Sedit aunis x, mensibus XI., diebus VIII. vel xi. In quadam chronica dicitur annis XIII. Apud Hieronymum et Prosperum .x. Hic columba de caelo super caput eius residente, papa electus est. Idem septem diaconis regiones divisit, qui septem notariis iungerentur, ut gesta martyrum conscriberent. Anno Domini .cc.XL. secundum chronicam Vincentii, in quadam vero chronica dicitur cc.xxxIx., Gordianus admodum iuvenis imperavit annis .vi. Hic ingentibus proeliis adversus Parthos prospere gestis, cum reverteretur ad patriam, fraude suorum interfectus est. Anno Domini .CC.XLVI. secundum chronicam Vincentii, in quadam vero chronica dicitur cc-XLV., Philippus imperator creatus est, et Philippum filium suum consortem imperii fecit, imperavitque annis VII. Hic primus omnium imperatorum a beato Pontio martyre christianus effectus fuit: ac tertio imperii sui anno millesimus a fundatione Urbis impletus est annus; ob quam sollemnitatem tribus diebus et noctibus pervigilante populo theatrales ludos celebrabant, et innumerabiles bestiae in circo magno interfectae sunt.

Ad hunc et ad matrem eius Origenes litteras misit. Porro Origenes tam vivacis et clari ingenii extitit, ut omnes scientias, grammaticam, dialecticam, geomemetriam, musicam, rhetoricam, astronomiam, arith

meticam, et omnium philosophorum sectas ita didicerit, ut studiosos quarumcumque saecularium litterarum sectatores haberet, et multi ad eum confluerent, quos libenter recipiebat, ut sub occasione saecularis litteraturae eos in fide Christi institueret. Hic tantum studium scripturarum sacrarum habuit, ut etiam hebraeam linguam contra aetatis gentisque suae naturam addisceret. Idem omnes editiones sacrarum litterarum in unum congregavit, et invicem comparavit. Philippus senior Veronae, iunior Romae tumultu militari et Decii fraude occisi sunt. Anno Domini cc.LIII. secundum chronicam Vincentii, alibi dicitur CC.LII, Decius coepit, imperavitque anno uno, mensibus tribus. Hic septimus christianorum persecutor post Neronem feralia dispersit edicta, plurimosque sanctorum martyrio consummavit; sub quo Fabianus papa passus est XIII. kal. februarii, et sepultus est in cocmeterio Callisti.

XXIII. CORNELIUS.

CORNELIUS natione romanus, ex patre Iustino vel Crastino, in quadam vero chronica dicitur ex patre Constantino, coepit anno Domini CCLII. Sedit annis .., mensibus, diebus x. In chronicis Hieronymi et Prosperi scribitur annis II Vacavit sedes diebus xxxv. In gestis sancti Cornelii scribitur: Cornelius ex patre Crastino genitus, arcem apostolatus gubernavit annis duobus, mensibus totidem, diebus tribus, Fabiano succedens. Hic rogatu matronae cuiusdam Lucinae, corpora apostolorum Petri et Pauli de catacumbis nocte levavit. Corpus quidem beati Pauli sancta Lucina posuit in praedio suo via ostiensi ad latus, ubi decollatus est; corpus vero beati Petri accepit Cornelius pa