sya popadł w niełaskę i dopiero w roku 1788 w sierpniu jako poseł znajdował się na sejmie w Ratyzbonie. Po za warciu traktatu w Tylży uwolniony od służby, osiadł w Ratyzbonie i tu umarł 1821 roku. Wydał dzieło pod tytułem: Memoires et actes autentiques relatifs aux negotiations qui ont precedées le partage de la Pologne. Tirés du portefeuille d'an ancien ministre du XVIII siecle (Tübingen chez Cotta) 1810 w 8ce 277 stron.

30) JAN SAGATYŃSKI były paź króla Stanisława Augusta skreślił Pamiętnik na usilne nalegania sobie znajomych i życzliwych. Rozpoczyna od dnia 17go kwietnia 1794 i kończy na pochowaniu zwłok królewskich w kościele katedralnym w Petersburgu 1798. Pamiętnik ten wyszedł w Poznaniu u Stefańskiego 1845 w 8ce małej stron 94.

T

31) JÓZEF KOPEć jenerał polski ur. 1760. Po niepomyślnym wypadku wojny w r. 1792 wcielony został z swoją brygadą do wojska rossyjskiego. W roku 1794 z częścią swoich podkomendnych przedarł się z Owrucza po za Wisłę i połączył się z Kościuszką. Podzielał wszystkie trudy z tym ostatnim aż do dnia 10 października pod Maciejowicami gdzie ciężko raniony dostał się do niewoli i odwieziony aż do Kamczatki. Uwolniony przez cesarza Pawła I przebywał w Wil nie poźniej na Wolyniu i tu opisał swój żywot. Od cesarza Alexandra I otrzymał patent na jenerała z pensyą wysłużoną. Umar r. 1827. Praca jego ma tytul: Dziennik podróży generala Kopcia wydany przez Edw. hr. Raczyńskiego. Poznań 1837. 2 wyd. Berlin 1863 r.

32) IGNACY TAŃSKI Sekret. komm: Relacya deputacyi do examinowania sprawy o bunt oskarzonych, na sejmie 1790 r. uczyniona. Część la 209 str. do tego należą annexa str. 440. Warsz. 1790 Dzieło stronnicze.

33) ADAM PRAZMOWSKI później prałat płocki, skreślił Rys historyczny aż do oblężenia Warszawy przez króla pruskiego, umieszczony w dzienniku Warszawskim z r. 1809. 1

34) ANTONI hr. KARSNICKI napisał przypomnienia wojenne z r. 1796 i 1797 nad Renem w 12. Lwów 1838.

35) MICHAL KLEOFAS OGIŃSKI (ur. 1765 † 1831 we Włoszech) syn Jędrzeja był ostatnim podskarbim W. X. Lit. który to urząd wziął od Targowicy w r. 1793. Sławny później przyjaźnią i stosunkami jakie miał z Cesarzem Alexandrem I o których zresztą tam szeroko rozpowiedział w swoich francuzkich pamiętnikach p. n. Memoires de Michel Ogiński sur la Pologne et les Polonais de 1788 a 1815. Paris 1826 i 1827 4 tomy. Wiele tu jest rzeczy niezmiernie żnych dla dziejów ostatnich chwil narodu. Iszy tych Pamiętników wywrócił na nice świadek czynności Ogińskiego, jeszcze za czasów Rzepltéj Nielubowicz Mateusz. (Obacz: Przyjaciel ludu rok XI).

ciekawych i waJednak cały tom sekretarz i bliski

36) KAJETAN WOJCIECHOWSKI Skreślił: Pamiętniki moje w Hiszpanii; wydał Leon Potoci 12 w Warsz. 1845.

37) Pamiętnik o wojnie hiszpańskiej r. 1808. 9. 10. i 1811 przez P. de Naylies przekład z francuzkiego nakładem A. Żółkowskiego w 8ce str. Wilno 1826.

38) JÓZEF MROZIŃSKI ur. 1784 w Galicyi, wszedł do wojska w stopniu podporucznika jazdy; odbył kampanią 1808 i 1809 w Hiszpanii, a 1812 i 1813 w Rossyi i Niemczech. W r. 1820 pułkownikiem a w r. 1829 jenerał brygady uwol niony w 1831 † 16 stycznia 1839. Pierwszą z prac Mrozińskiego była Oblężenie i obrona Saragossy w latach 1808 i 1809 ze względem szczególniejszym na czynności korpusu polskiego. W Pamiętniku Bentkowskiego T. XIII 1819; z tego przedrukowała Biblioteka Polska Turowskiego w Krakowie 1858 w 8ce.

39) FRANCISZEK MŁOKOSIEWICZ pułkownik wojsk polskich ur. 5 maja 1769 + 23 marca 1845. Jest autorem wielce ciekawego ustępu z dziejów wyprawy hiszpańskiej, którą ogłosił w Bibliot. Warsz. T. IV 1842 p. n. Wspomnienie

wojny hiszpańskiej r. 1810.

40) Dziennik Literacki we Lwowie z r. 1857 zamieścił Listy pisane z Warszawy do biskupa przemys. (Kierskiego). 1773-1774.

41) Tenże tamże Listy pisane w czasie czteroletniego sejmu.

42) KAZIMIERZ Lux urodził się w Warsz. 1780 † 16 lipca 1846, odbył główne kampanie i dostąpił stopnia majora sztabs oficera, następnie komissarz obwodu płockiego i prasnyskiego. Ułożył historyą Legionów polskich, głównie z zwrotem uwagi na kampanią włoską i wyprawę do Saint Domingo. Rękopism ten obejmował tysiąc stronnic i z niego pułkownik Piotr Bazyli Wierzbowski pod swojem imieniem w Bibliot. Warsz. w Tom. I z r. 1847 dał małe wyjątki. Drugi rękopism pozostały w papierach, jest we francuzkim języku, obejmuje 19 arkuszy i ma napis L'Angleterre vue à Londres et dans ses provinces en 1804. Trzeci obszerniejszy pod napisem: Wyspa Saint Domingo pod względem statystycznym opisana, według notat porobionych na miejscu 1805 i 1806. Druk tego rękopismu jest w Bibliot. Wars. na r. 1854 zamieszczony.

43) JAN LEON Hippolit KozietULSKI ur. 1781 † 3 lutego 1821. Dowódzca 4go pulku bulanów. Podal opis bitwy pod Somo-Siera do Wandy tygodnika polskiego Tom IV Numer 33.

44) ANDRZEJ NIEGOLEWSKI pułkownik i dziedzic Niegolewa, Włościejewek itd. † 18 lutego 1857, skreślił Opis bitwy pod Somo - Siera krwią polską okupionėj, którą Thiers w swojej historyi nam wydzierał, a do tego nawet niesławę na oręż polski rzucał. Opis ten ma tytuł Somo - Siera przez Andrzeja Niegolewskiego w Poznaniu nakład. Kamieńskiego i Spółki. 1854.

45) Józef hr. Załuski jenerał żyjący podawał do dodatku miesięcznego Czas Wspomnienia o pulku lekkokonnym polskim Gwardyi Napoleona I mianowicie w latach 1810 i 1811 Krak. 1859. Osobno i całe wyszły te Wspomnienia w Bibliotece polskiej Turowskiego. Kraków 1862.

46) DOMINIK (Dufour de) PRADT ur. w Allanches 1759 w czasie rewolucyi był wielkim wikarym w Rouen, deputowany od duchowieństwa Normandyi do stanów jeneralnych

1789 emigrował. Wrócił za konsulatu. Bonaparte mianował go swoim pierwszym jałmużnikiem. W r. 1804 otrzymał tytuł Barona i został biskupem Poitiers, w 1809 został arcybiskupem Malines i urzędnikiem legii honorowej i używany do wszystkich ważnych i trudnych czynności. R. 1812 posłował w Warszawie. Popadiszy w niełaskę u Napoleona przeszedł na stronę Burbonów. Pisał wiele w przedmiocie politycznym między innemi L'ambasade de Francaise en Pologne l'année 1812; w krótkim czasie okazało się kilka wydań. † 1844.

47) LUCYAN SIEMIEŃSKI przetłumaczył z francuzkiego: Pamiętniki o Polsce w r. 1811 i 1813, Ludwika barona Bignon dyplomaty. Kraków 1862.

48) Dzień ostatni księcia Józefa Poniatowskiego, opisany przez naocznego świadka. Warszawa r. 1819 w 8ce stron. 32.

§ 141. Pisma czasowe.

1) W okresie tym, pierwszem stałém pismem peryodyczném wydaném w mowie ojczystej było pod napisem; Monitor. Nowość w Polsce niesłychana, pokupna z ciekawości, wkrótce silny wpływ wywierać zaczęła. Monitor polożywszy sobie za cel jak sam wydawca wyraża: „Biorąc na się urząd monitora przyjmuje oraz złączony z nim obowiązek służenia krajowi, pokazując obywatelom, jakiemi oni być powinni, aby byli mu pożyteczni." Ciągle do tej poczciwéj myśli dążył i zaprawdę silne w narodzie zajęcie obudził wiele prawd zaszczepił, i wielkie zasługi położył w rozbudzeniu życia duchowego i ogólnej reformie na drodze postępu. Wydawcą Monitora był sam ks. Franciszek Bohomolec od r. 1764-1784. Sześć lat wyłącznie pracował sam nad redakcyą, później zaczął po trosze czerpać z Spektalora angielskiego; od r. 1772 zaczął Monitor cale numera wypelniać tłumaczeniami z augielskiego pisma, i na wartości też swėj utracił. Z tém wszystkióm Monitor zostanie na zawsze pomnikiem w sprawie postępu a imie Bohomolca potomność sprawiedliwa ze czcią wspominać zawsze będzie.

2) Uwagi tygodniowe Warszawskie ku powszechnemu pożytkowi o pomnożenie ekonomii w królestwie polskiem r. 1768.

3) Zabawy przyjemne i pożyteczne, wszelkiego stanu ludziom z sławniejszych wieku tego autorów zebrane. Co tydzień wychodził arkusz od roku 1769 do 1777 wyszło Tom I-XVI. Wydawcą tego pisma był z początku ks. Jan Albertrandy a po jego oddaleniu się za granicę ks. Adam Naruszewicz.

4) Zbiór różnego rodzaju nauk, wiadomości z nauk wyzwolonych, filozofii, prawa przyrodzonego, historyi, polityki moralnej, tudzież i innych umiejętności, i rozmaitych uwag na rok 1770. Wychodziło po arkuszu, dwa razy w tygodniu przez cały r. 1770 tomików cztery, więcej nad rok podobno nie ma.

5) Pamiętnik polityczny i historyczny, przypadków, ustaw, osób, miejsc i pism, wiek nasz szczególniej interessujących. Warsz. 1782 do 1792, wychodził co miesiąc jeden numer pod redakcyą ks. Piotra Switkowskiego exjezuity, który † 1793.

6) Magazyn Warszawski pięknych nauk, kunsztów z różnych wiadomości dawnych i nowych, dla zabawy i pożytku osób płci obojej wszelkiego stanu i smaku p. A. P. H. P. w Wars. 1784 i 1785 T. 4.

7) Zbiór tygodniowy wiadomości uczonych na rok pański 1784. Kwartał I. II. w Krakowie wychodziło arkuszami co tydzień. Kwartał pierwszy ma numerów 13, zawiera urywki z różnych pism czerpane. Ważne tu jest pismo mineralogiczne o Górach. Wydawca i pisarz niewiadomy.

8) Polak Patryota dzielo peryodyczne Towarzystwa uczonych przez patryotyzm pracujących na rok 1785 wynosi 4 tom.

9) Dziennik handlowy i ekonomiczny wydawał to pismo co miesiąc od r. 1786 do 1793 w 8ce Podlecki. 10) Biblioteka Warszawska Warszawska literatury zagranicznej