Obrazy na stronie
PDF
ePub

ne praestaret, Fabricio secum colloquenti admoveretur a tergo post aulaeum. Quod ubi factum est; signo dato, remotoque aulaeo repente bellua stridorem horrendum emisit, & proboscidem super Fabricii caput suspendit minaciter. At ille placide ad belluam conversus, subrisit, dixitque Pyrrho: Non me hodie magis commovet tua bellua, quam beri aurum tuum movit. Admiratus Pyrrhus Fabricii fortitudinem animi & gravitatem, illum privatim invitavit ut, post factam cum Romanis pacem, secum vellet vivere, primumque ei inter amicos locum atque etiam imperii partem obtulit: Cui summissa voce fertur Fabricius respondisse: Hoc tibi, o Rex non expedit. Nam illi ipsi, qui te nunc tantopere colunt ac mirantur , si me cognoverint ac probaverint, magis a me regi, quam a te, volent. (Florus l. 1. c. 18. >

,

,

3. Cum Strato Sidonis Rex, urbis deditionem Alexandro fecisset magis civium voluntate, quam sua sponte; ei visus est indignus regno, Hephaestionique est permissum, ut Regem e Sidoniis constitueret eum, quem illo fastigio dignissimum arbitraretur. (2. Curtius 1. 4. c. 1.) Erant Hephaestionis hospites, juvenes inter suos clari: qui fa&ta ipsis ab Hephaestione potestate regnandi

ne

gaverunt quemquam patrio more ad hanc dignitatem evehi posse, nisi regia stirpe ortum. Admiratus Hephaestion magnitudinem animi spernentis quod alii per ignes ferrumque peterent: 0 fortes! o felices, inquit, juvenes ! qui primi intellexistis quanto majus esset regnum fastidire, quam accipere.

Cae

Caeterum date aliquem regiae stirpis, qui meminerit " a vobis acceptum habere se regnum.

At illi cum viderent, multos avida regnandi cupiditate teneri ; judicarunt neminem esse tanto honore digniorem, quam Abdalonimum quemdam, stirpi quidem regiae annexum, sed qui ob inopiam suburbanum hortum exigua mercede coleret. Causa ei paupertatis, sicut plerisque, probitas erat: intentusque operi diurno, strepitum armorum, qui totam Asiam concusserat non exaudiebat.

,

[ocr errors]

Juvenes, de quibus ante dictum est, cum regia veste hortum intrant, quem tum forte, steriles herbas eligens, Abdalonimus repurgabat : & Rege eo salutato, alter ex his; Vestis haec, inquit , quam cernis in meis manibus cum squalidis istis pannis permutanda tibi est. Cape Regis animum, in eam fortunam, qua dignus es istam continentiam profer. Atque cum in regali solio residebis vitae necisque omnium civium dominus, cave obliviscaris bujus status in quo accipis regnum, imo bercule pro

pter quem.

[ocr errors]

Somnio similis res Abdalonimo videbatur : & a juvenibus quaerebat, an sanae mentis essent, qui tam proterve sibi illuderent. Sed ut ei cuntanti squalor ablutus est, & injecta vestis purpura auroque distincta, & jurantibus seriam rem esse credidit, iisdem comitantibus in regiam pervenit. Admitti eum Alexander protinus jussit, diuque contemplatus. Corporis, inquit, tui habitus for mae generis non repugnat. Sed velim scire, inopiam qua patientia tuleris. Tum ille: Utinam, inquit, eodem animo regnum pati possim. Hae manus suffece

re

re desiderio meo. Nihil habenti, nihil defuit. Hoc responsum magnae indolis specimen Alexandro est visum. Itaque non Stratonis modo regiam supelleEtilem tribui Abdalonimo jussit, sed pleraque etiam ex Persica praeda. Regionem quoque Sidoniis vicinam, ditioni ejus adjecit. Nec sane quidquam ingenium Alexandri solidius & constantius habuit, quam admirationem verae laudis & gloriae. (2. Curt. l. 5. c. 14. )

CAPUT XIV.

Gloriae famae jactura facienda est publicae
utilitatis causa.

I.

Inventi sunt multi , qui non modo pecuniam, sed etiam vitam, pro patria profundere parati essent, iidem gloriae jacturam ne minimam quidem facere vellent, etiam Republica postulante. (Cicer. 1. Offic. n. 84.) Ut Callicratidas, qui cum Lacedaemoniorum Dux fuisset Pelopponnesiaco bello, multaque fecisset egregie, vertit ad extremum omnia, cum consilio non paruit eorum, qui classe cum Atheniensibus ne dimicaret suadebant. Quibus ille respondit: Lacedaemonios, classe. illa amissa, aliam parare posse se fugere sine suo dedecore non posse. Quanto melius fecit Q. Fabius Maximus de quo Ennius.

Unus homo nobis cunctando restituit rem.

Non ponebat enim rumores ante salutem.
Ergo postque magisque viri nunc gloria claret.
Florus 1. 2. c. 6.)

Et

Etenim adversus Annibalem callidum Imperatorem, toties victorem, Dux a Romanis electus Q. Fabius novam vincendi artem commentus est, non pugnare, & hostem mora frangere. Unde Cunctator est dictus. ( Livius 1. 22.)

[ocr errors]

Non ignorabat suam cunctationem Romae infa mem esse, seque timidum pro cauto, imbellem pro perito belli haberi. At maluit ut se hostis metueret, quam stulti cives laudarent. Obstinatus in id quod videbat patriae saluti futurum esse eodem consiliorum tenore semper bellum gessit. Q. Minucium Magistrum Equitum jure imperii aequari Fabio Dictatori jussit populus, verae virtutis malus aestimator. Quam legem omnes qui Romae aut in castris erant, aequi atque iniqui, praeter ipsum Dictatorem, in contumeliam ejus latam esse judicaverunt. Ipse qua gravitate criminante se ad multitudinem inimicos tulerat, eadem & populi in se saevientis injuriam tulit. Invictum tam a civibus quam ab hoste animum retinuit, & patriae consulere etiam famae suae dispendio non destitit.

Ea caritas patriae esse debet, ut tam ignominia eam quam morte nostra si

,

mus. (Livius l. 9. c. 4.)

sit , opus , serve

[ocr errors]

2. Et honores & contumeliae vulgi in promiscuo habendi sunt: nec his dolendum nec illis gaudendum. (Senec. de Const. cap. 19.) Alioquin multa timore aut taedio contumeliarum necessaria omittemus & publicis privatisque officiis deerimus, dum muliebris nos cura auget aliquid contra animum audiendi.

Vera & sapiens animi magnitudo, honestum

in factis positum esse, non in gloria, judicat. (Cicer. 1. Offic. n. 65.) Qui ex imperitae multitudinis judicio pendet, hic in magnis viris non est habendus.

Gloriam qui spreverit, veram habebit.

3. Sunt qui, quod sentiunt, etiamsi optimum sit, tamen invidiae metu non audent dicere. ( Livius l. 22. c. 39.) Quod genus peccandi vitandum est in rebus urbanis: & T. Quintius Capitolinus vitavit. (Cicer. Offic. n. 24. ) Cum Romae Patrum ac plebis certamina civitatem distraherent; AEqui Volscique sustulere animos, & ad ipsa urbis moenia populabundi accessere. Unde postquam praedas inulti egere, Tribunis delectum militum impedientibus T. Quintius Capitolinus quartum Consul populum ad concionem vocavit ; eumque graviter objurgatum cum libere monuisset quae agenda essent, haec subjunxit: His ego gratiora alia diEu esse scio: sed me vera pro gratis loqui, etsi meum ingenium non moneret necessitas cogit. Vellem equidem vobis placere, Quirites, sed malo vos salvos esse 3 qualicumque erga me animo futuri estis. ( Livius 1. 3. c. 68.)

[ocr errors]

CAPUT XV.

Mortem ac dolorem contemnere fortis animi est.

1. Fortitudinis munus duplex maximum, mortis dolorisque contemptio. Fungendum est utroque, si virtutis compotes, vel potius si viri esse volumus. (Cicer. 3. Tusc. n. 43.)

Hoc

« PoprzedniaDalej »