Obrazy na stronie
PDF
ePub

nate corda vestra ad Dominum Deum Israel. Dixit- A centum decem amorum : sepelieruntque eum in que populus ad Josue : Domino Deo nostro serviemus,et obedientes erimus præceptis ejus.Percussit igitur Josue in die illo fœdus, et proposuit populo præcepta atque judicia in Sichem. [C. CX.] Scripsitque omnia verba hæc in volumine legis Domini:

finibus possessionis suæ in Thamnath Sare, quæ sita est in monte Ephraim, a septentrionali parte montis Gaas. Servitque Israel Domino cunctis diebus Josue, et seniorum qui longa vixerunt tempore post Josue, et qui noverant omnia opera Do

et tulit lapidem pergrandem, posuitque eum subtermini quæ fecerat in Israel. Ossa quoque Joseph, quercum,quæ erat in sanctuario Domini : et dixit ad omnem populum: En lapis iste erit vobis in testimonium, quod audierit omnia verba Domini quæ locutus est vobis: ne forte postea negare velitis, et mentiri Domino Deo vestro. Dimisitque populum, singulos in possessionem suam. Et post hæc mortuus est Josue, filius Nun, servus Domini,

quæ tulerant filii Israel de Ægypto, sepelierunt in Sichem,in parte agri quem emerat Jacob a filiis Emor, patris Sichem, centum novellis ovibus, et fuit in possessionem filiorum Joseph. Eleazar quoque, filius Aaron, mortuus est: et sepelierunt eum in Gabaath Phinees filii ejus, quæ data est ei in montem Ephraim.

Explicit liber Josue ben Nun.

TITULI LIBRI JUDICUM.

I. Post mortem Josue consuluerunt filii Israel Do- B
minum, quis esset dux belli; et Dominus:Judas.
Adonibesech vex ab Israel comprehenditur; deinde
Cariath-Arbe et cæteræ civitates. De Chaleb et
Aza, filia ejus de agro postulato, et de Gaza :
de filiis Enac exstinctis: de Bethel, de Luza, et
homine proditore ejus, quarum cum habitatores
non delevissent, postea reversi oppresserunt Is-
raelem et angelus Domini venit, et improperat
eis flentibus.

C

II.Ubi tanquam mox mortuum Josue commemorat, et senioribus timoratis mortuis novella ætas lasciva succrevit,quæ Deum omnino non coluit;et Baalim serviendo Dominum ad iracundiam provocavit;et tradidit eos in manibus hostium. De quinque satrapis Philistinorum relictis: de filiis Chananæorum sociatis de Chuzan Razathaim Mesopotomiæ et de Othoniel, rege Israel. III.Peccaverunt filii Israel, et tradidit eos Dominus Eglon regit Moab; et clamaverunt ad Dominum, et suscitavit eis Aod, filium Gera, quæ occidit Eglon crassum, et Moabitas decem millia. De Samgari filio Anath, qui occidit sexcentos viros vomere.Iterum peccaverunt, et traditi sunt Jabin regi: Debbora et Barach, exercitu ducto, occiderunt Jabin. De Jabel, uxore Haber, quæ palo occidit Sisarum. Et canticum Debboræ et Barac. IV.Peceantes iterum traditi sunt in manu Madian, et humiliati clamant ad Dominum; et mittit ad eos prophetam,improperans angelus Domini venit ad Gedeon frumenta terentem, et mala quæ sibi acciderant, enumerat, et audit Gedeon quod perD se ipsum liberaturus esset Dominus Israelem.De sacrificio oblato et dixit Dominus ad eum nocte, ut destructa ara Baal, et luco exciso, de tauro septenario patris tui offerat sacrificium. De conventu, et Madianitis. Gedeon, vellere posito in area, quærit signum. Dominus dixit ad eum :

Multus est tecum populus. Ad aquas probantur, el trecenti viri probi inveniuntur;et jussu Domini descendit in castra, el audit somnium referentem de proventu belli. De Salmana et Zebee. De Oreb. De viris Socchot, et de turre Phanuel, et cxx millia occisorum. De inauribus aureis a Gedeon de præda postulatis, et de morte quieta ejusdem Gedeon.

V. Iterum peccaverunt filii Israel, et Abimelech naturalis Gedeon conspirat cum Sichimitis.Conductis vagis occidit septuaginta viros, filios Gedeon, e quibus Jonatha minor absconditus,in posterum venit, et dicit super eos parabolam.De Gaal, filio Hebed, qui cum fratribus suis transit in Sichimam et Zebul, princeps civitatis, mittit ad Abimelech occulte. Committunt prælium. De turre Sichimorum,ubi fumo et igne mille homines perierunt. De populo Thebes, et turre in medio ejus firmissima, ad quam accedens Abimelech, jecit mulier fragmentum molæ, et occidit eum. VI. Post Abimelech surrexit Thola: post eum Jair. Iterum peccaverunt filii Israel Deo, et traditi sunt Philisthæis; et afflicti nimis clamaverunt ad Dominum dicentes: Peccavimus tibi. Similiter secundo, et misertus est illis. De Jephthe Galaadite constituto principe super Israel.Et legatos mittit ad Philisthiim. De voto ejus temerario. De victoria belli, et morte filiæ. De editione in Ephraim. Post Jephthe surrexit Abessan, deinde Ahialon et Abdon. Rursum de peccato Israel. VII.De Menube, cui angelus apparuit. De nativitate Samson, qui adultus accepit mulierem de filiabus Philisthiim. De leone occiso et favo mellis. Et proponit parabolam, quam uxor publicat qua dimissa alteri traditur. Iratus Samson vulpes capit, et colligatis, ignem supposuit, et segetes accendit. De maxilla asini mille viros occidit, et inde aqua ipsi sitienti processit. De muliere, et

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

I. Adonibezech fugiens comprehensus est, cæsis D VIII. Dimisit Josue populum, et abierunt filii Israel sum mitatibus manuum ejus ac pedum.

II. Habitatores Dabir, cujus nomen vetus erat Cariath-Sepher, id est, civitas litterarum.

III. Filii Cinei cognati Moysi a cenderunt de civi tate Palmarum cum filiis Juda.

IV. Jebusæum habitatorem Jerusalem non deleverunt filii Benjamin.

V. Vocavitque urbem Luzam, quæ ita appellatur usque in præsentem diem.

VI. Aser non delevit habitatores Accho.

VII. Loquente angelo Domini ad filios Israel,elevaverunt vocem suam et fleverunt.

unusquisque in possessionem suam.

IX. Iratus Dominus contra Israel, tradidit eos in

manus diripientium.

X. Iratus est furor Domini in Israel, et ait : Quia irritum fecit gens ista pactum meum,non delebo gentes.

XI. Dimisit Dominus has nationes, et cito subvertere noluit.

XII. Hæ sunt gentes quas Dominus dereliquit, ut erudiret in eis Israelem.

XIII. Itaque filii Israel habitaverunt in medio Cha

nanæorum.

XIV. Liberator populi Othoniel filius Cenez. XV. Liberator populi Aod filius Gera, filii Gemini, qui utraque manu utebatur pro dextra. XVI. Samgar, filius Anath, qui percussit de Philisthæis sexcentos viros.

XVII. Erat autsm Debbora prophetis uxor Lapidoth, quæ judicabat populum.

XVIII. Surrexit itaque Debbora, et perrexit cum Balac in Vades.

XIX. Nuntiatum est Sisaræ, quod ascendisset Barac in montem Thabor.

XX. Egressa Jahel in occursum Sisaræ, dixit: Intra ad me, domine mi.

XXI. Canticum Debboræ quod cecinit cum Barac. XXII. Filii Israel traditi sunt in manu Madian septem annis.

XXIII. Israel clamat ad Dominum auxilium postulans contra Madianitas.

XXIV. Angelus Domini sedit sub quercu, quæ erat in Ephra.

XXV. Signum Gedeon postulat in vellere. XXVI. De trecentis viris ad aquas probatis. XXVII. Gedeon oravit Dominum, narrante Madianita somnium proximo suo de pane subcinericio.

XXVIII. Trecenti viri hydrias confringentes, et tubis sonantes clamaverunt; gladius Domini, et Gedeonis.

XXIX. Immisit Dominus gladium in omnibus castris, et mutua se cæde trucidabant. XXX. Ephraim persecutus est Madian,capita Oreb et Zeb portantes ad Gedeon.

XXXI. Nonne melior est racemus Ephraim vindemiis Abiezer?

XXXII. Interrogavit Gedeo Zebee et Salmana de fratribus suis, quos occiderunt in Thabor. XXXIII. Fuit Abimelech filius Jerobaal in Sichem ad fratres matris suæ.

XXXIV. Locutus est Jonathan viris Sichem simili. tudinem de oliva, et vite, et rubo.

XXXV. Jonathan dicit viris Sichem, si recte et

A

B

C

absque peccato constituistis super vos regem Abimelech ?

XXXVI. Post Abimelec surrexit dux in Israel Tho. la, filius Phua.

XXXVII. Jair Galaadites judicavit Isral per viginti et duos annos.

XXXVIII. Dicit Dominus filiis Israel; Non addam ultra vos liberare.

XXXIX. Fuit illo tempore Jephthe Galaadites, vir fortissimus atque pugnator.

XL. Locutus est Jephthe omnes sermones coram Domino in Maspha.

XLI. Jephthe votum filia vovit pro filiis Ammon. XLII. Quare vadens ad pugnam contra filios Ammon vocare nos noluistis?

XLIII. Judicavit Israel Abessan de Bethlehem, qui habuit triginta filios et totidem filias.

XLIV. Ahialon Zabulonites judicavit Israel decem annis, mortuusque est ac sepultus in Zabulon. XLV. Judicavit Israel Abdon filius Helet Pharatonites.

XLVI. Erat vir quidam de Sara et de stirpe Dan. XLVII. Samson natus.

XLVIII. Samson dixit patri : Hanc mulierem accipe

mihi, quia placuit oculis meis.

XLIX. Spiritus Domini irruit in Samson, et dilaceravit leonem.

L. Samson sodalibus suis proposuit problema de favo mellis ab ore leonis sumpto.

LI. De vulpibus quas Samson cepit.

LII. De maxilla, id est mandibula, asini.

LIII. De portis quas Samson in vertice montis tulit cum postibus et sera.

LIV. De Dalida.

LV. Philisthæi lætantes per convivia, vocant Sam

son.

LVI. Michas matri suæ loquitur.
LVII. De filiis Dan.

LVIII. De Jonathan filio Gersan.

LIX. De Levita habitante in latere montis Ephraim.

INCIPIT

LIBER SOPHTIM

ID EST

JUDICUM.

(T. I, B. I, Cap. I.) Post mortem Josue consulue- D suo : Ascende mecum in sorte mea,et pugna contra runt filii Israel Dominum, dicentes : Quis ascendet ante nos contra Chananæum, et erit dux belli? Dixitque Dominus: Judas ascendet. ecce tradidi terram in manus ejus. Et ait Judas Simeoni fratri

Chananæum, ut et ego pergam tecum in sorte tua. Et abiit cum eo Simeon.Ascenditque Judas, et tradidit Dominus Chananæum ac Pherezæum in manus eorum et percusserunt in Bezec decem millia viro

1

rum. [C. I]. Inveneruntque Adoni Bezec in Bezec, A quoque non delevit Beth-San,et Thanac cum vicuet pugnaverunt contra eum, ac percusserunt Chananæum et Pherezæum. Fugit autem Adoni-Bezec : quem secuti comprehenderunt,cæsis summitatibus manuum ejus ac pedum. Dixitque Adoni-Bezec : Septuaginta reges, amputatis manuum ac pedum summitatibus,colligebant sub mensa mea ciborum reliquias sicut feci,ita reddidit mihi Deus. Adduxeruntque eum in Jerusalem, et ibi mortuus est. Oppugnantes ergo filii Juda Jerusalem, ceperunt eam,et percusserunt in ore gladii, tradentes cunctam incendio civitatem. Et postea descendentes pugnaverunt contra Chananæum, qui habitabat in montanis, et ad meridiem,et in campestribus. Pergensque Judas contra Chananæum, qui habitabat in Hebron,cujus nomen fuit antiquitus Cariath-Arbe, percussit Sisai,et Ahimam, et Tholmaid atque inde profectus abiit ad habitatores Dabir,cujus nomen vetus erat Cariath-Sepher,id est, civitas litterarum. [C. II]. Dixitque Chaleb: Qui percusserit Cariath-Sepher, et vastaverit eum, dabo ei Axam filiam meam uxorem. Cumque cepisset eam Othoniel, filius Cenez, frater Chaleb minor, dedit ei Axam filiam suam conjugem, quam pergentem in itinere monuit vir suus, ut peteret a patre, suo agrum. Quæ cum suspirasset sedens in asino, dixit ei Chaleb Quid habes? At illa respondit: Da mihi benedictionem, quia terram arentem dedisti mihi, da et irriguam aquis. Dedit ergo ei Chaleb irriguum superius, et irriguum inferius. [C. III]. Filii autem (inæi cognati Mosi, ascenderunt de civitate palmarum,cum filiis Juda, in desertum sortis ejus, quod est ad meridiem Arad, et habitaverunt cum eo. Abiit autem Judas cum Simeone, fratre suo, et percusserunt simul Chananæum qui habitabat in Sephath, et interfecerunt eum. Vocatum. que est nomen urbis, Horma, id est, anathema. Cepitque Judas Gazam cum finibus suis,et Ascalonem, atque Accaron cum terminis suis. Fuitque Dominus cum Juda, et montana possedit; nec potuit delere habitatores vallis, quia falcatis curribus abundabant. Dederuntque Chaleb Hebron,sicut di xerat Moses, qui delevit ex ea tres filios Enac. [C. IV]. Jebusæum autem habitatorem Jerusalem non deleverunt filii Benjamin; habitavitque Jebusæus cum filiis Benjamin in Jerusalem, usque in præsentem diem. Domus quoque Joseph ascendit in D Beth-El, fuitque Dominus cum eis. Nam cum obsiderent urbem,quæ prius Luza vocabatur, viderunt hominem egredientem de civitate, dixeruntque ad eum:Ostende nobis introitum civitatis, et faciemus tecum misericordiam. Qui cum ostendisset eis, percusserant urbem in ore gladii; hominem autem illum et omnem cognationem ejus dimiserunt. Qui dimissus, abiit in terram Ethim, et ædificavit ibi civitatem. [C. V.] Vocavitque eam Luzam: quæ ita appellatur usque in præsentem diem. Manasses

lis suis,et habitatores Dor,et Jeblaam, et Mageddo cum viculis suis,cœpitque Chananæus habitare cum eis. Postquam autem confortatus est Israel, fecit eos tributarios, et delere noluit. Ephraim etiam non interfecit Chananæum, qui habitabat in Gazer, sed habitavit cum eo. Zabulon non delevit habitatores Cetron et Naalol, sed habitavit Chananæus in medio ejus, factusque est et tributarius. (C. VI). Aser quoque non delevit habitatores Accho, et Sidonis, et Aalab et Achazib, et Alba, et Aphec, et Roob; habitavitque in medio Chananæi habitatoris illius terræ, nec interfecit eum. Nephthali (Vulg. add. quoque) non delevit habitatores BethSemes et Beth-Anath; et habitavit inter Chananæum habitatorem terræ, fueruntque ei Betshamitæ B et Bethanitæ tributarii.Arctavitque Amorrhæus filios Dan in monte, nec dedit eis locum ut ad planiora descenderent habitavitque in monte Hares, quod interpretatur testaceo, in Ailon et Salabim. Et aggravata est manus domus Joseph, factusque est ei tributarius. Fuit autem terminus Amorrhæi ab ascensu Scorpionis, petra, et superiora loca.

(B. II, Cap. II). Ascenditque angelus Domini de Galgal ad locum flentium, et ait : Eduxi vos de Ægypto, et introduxi in terram, pro qua juravi patribus vestris et pollicitus sum ut non facerem irritum pactum meum vobiscum in sempiternum : ita duntaxat ut non feriretis fœdus cum habitatoribus terræ hujus, et (Vulg. sed) aras eorum subverteretis et noluistis audire vocem meam : cur Choc fecistis? Quam ob rem nolui delere eos a facie vestra ut habeatis hostes, et dii corum sint vobis in ruinam. (C. VII). Cumque loqueretur angelus Domini verba hæc ad omnes filios Israel, elevaverunt (Vulg. add. ipsi) vocem suam, et fleverunt. Et vocatum est nomen loci illius, Flentium (Vulg. add. Locus) sive lacrymarum: immolaveruntque ibi hostias Domino. (C.VIII). Dimisit ergo Josue populum, et abierunt filii Israel unusquisque in possessionem suam, ut obtinerent eam : servieruntque Domino cunctis diebus ejus, et seniorum qui longo post eum vixerunt tempore, et noverant omnia opera Domini, quæ fecerat cum Israel. (T. II, B. III). Mortuus est autem Josue, filius Nun, famulus Domini, centum et decem annorum, et sepelierunt eum in finibus possessionis suæ in Thamnath-Sare in monte Ephraim, a septentrionali plaga montis Gaas. Omnisque illa generatio congregata est ad patres suos:et surrexerunt alii, qui non noverant Dominum, et opera quæ fecerat eum Israel. Feceruntque filii Israel malum in conspectu Domini, et servierunt Baalim. Ac dimiserunt Dominum Deum patrum suorum, qui eduxerat eos de terra Ægypti : et secuti sunt deos alienos, deosque populorum, qui habitabant in circuitu eorum, et adoraverunt eos, et ad iracundiam concitaverunt Dominum, di

1 Palatin. ms. monuit eam vir.Vide quæ de hujus loci sensu diximus paulo superius in caput Josue xv. PATROL. XXVIII.

18

mittentes eum, et servientes Baal: et Astharoth. A torem, et liberavit eos, Othoniel videlicet filium (C. IX). Iratusque Dominus contra Israel, tradidit. eos in manibus diripientium,qui deceperunt eos, et vendiderunt hostibus, qui habitabant per gyrum, nec potuerunt resistere adversariis suis; sed quocunque pergere voluissent,manus Domini erat super eos sicut locutus est, ut juravit eis, et vehementer afflicti sunt (B.IV). Suscitavitque Dominus judices,qui liberarent eos de vastantium manibus ; sed nec illos audire voluerunt, fornicantes cum diis alienis, et anorantes eos. Cito deseruerunt viam, per quam ingressi fuerant patres eorum, et audientes mandata Domini,omnia fecere contraria. Cumque Dominus judices suscitaret, in diebus eorum flectebatur misericordia, et audiebat afflictorum gemitus, et liberabat eos de cæde vastantium. Postquam autem mortuus essel judex, revertebantur, et multo majora 2 faciebant quam fecerant pa tres eorum, sequentes deos alienos, servientes eis, et adorantes illos. Non dimiserunt adinventiones suas,et viam durissimam,per quam ambulare consueverant. (C. X). Iratusque est furor Domini in Israel, et ait: Quia irritum fecit gens ista pactum meum,quod pepigeram cum patribus eorum,et vocem meam audire contempsit : et ego non delebo gentes, quas dimisit Josue, et mortuus est, ut in ipsis experiar Israel, utrum custodiant viam Domini, et ambulent in ea,sicut custodierunt patres eorum, an non. (B. V). Dimisit ergo Dominus omnes has nationes, et cito subvertere noluit, nec tradidit in manus Josue.

Cenez, fratrem Chaleb minorem; fuitque in eo Spiritus Domini, et judicavit Izrael. Egressusque est ad pugnam, et tradidit Dominus in manu ejus Chusan-Rasathaim, regem Syriæ, et pressit eum. Quievitque terra quadraginta annis,et mortuus est Othoniel filius Cenez. (T. III, C. VII). Addiderunt autem filii Israel facere malum in conspectu Domini; qui confortavit adversum eos Eglon, regem Moab, quia fecerunt malum in conspectu ejus. Et copulavit ei filios Ammon et Amalec, abiitque et percussit Israel atque possedit urbem Palmarum. Servieruntque filii Israel Eglon, regi Moab, decem et octo annis. (C. XIV). Et postea clamaverunt ad Dominum qui suscitavit eis salvatorem vocabulo Aod 3, filium Gera, filii Jemini, qui utraque manu B utebatur pro dextera. Miseruntque filii Israel per illum munera Eglon regi Moab. Qui fecit sibi gladium ancipitem, habentem in medio capulum longitudinis palmæ manus, et accinctus est eo subter sagum in dextro femore. Obtulitque munera Eglon, regi Moab. Erat autem Eglon crassus nimis. Cumque obtulisset ei munera, prosecutus est socios, qui cum eo venerant. Et reversus de Galgalis,ubi erant idola,dixit ad regem: Verbum secretum habeo ad te, o rex. Et ille imperavit silentium; egressisque omnibus qui circa eum erant, ingressus est Aod ad eum : sedebat autem in æstivo cœnaculo solus,dixitque: Verbum Dei habeo ad te. Qui statim surrexit de throno. Extenditque Aod manum sinistram, et tulit sicam de dextro femore suo, infixitque eam in ventre ejus tam valide, ut capulus ferrum sequeretur in vulnere, ac pinguissimo adipe stringeretur. Nec eduxit gladium, sed ita ut percusserat, reliquit in corpore: statimque per secreta naturæ alvi stercora proruperunt. Aod autem clausis diligentissime ostiis cœnaculi,et obfirmalis sera, per posticam egressus est. Servique regis ingressi viderunt clausas fores cœnaculi, atque dixerunt: Forsitan purgat alvum in æstivo cubiculo. Exspectantesque diu donec erubescerent, et videntes quod nullus aperiret, tulerunt clavem, et aperientes invenerunt dominum suum in terra jacentem mortuum. Acd autem, dum illi turbarentur, effugit, et pertransiit locum idolorum,unde reversus fuerat. Venitque in Seirath et statim insonuit buccina in monte Ephraim, descenderuntque cum eo filii Israel,ipso in fronte gradiente.Qui dixit ad eos: Sequimini me,tradidit enim Dominus inimicos nostros Moabitas in manus nostras. Descenderuntque post eum, et occupaverunt vada Jordanis quæ transmittunt in Moab ; et non dimi.

(C. XI, Cap. III). He sunt gentes quas Dominus C dereliquit,ut erudiret in eis Israelem, et omnes qui non noverant bella Chananæorum : ut postea discerent filii eorum certare cum hostibus, et habere consuetudinem præliandi : quinque satrapas Philisthinorum, omnemque Chananæum, et Sidonium, atque Evæum, qui habitabat in monte Libano, de monte Baal Hermon usque ad introitum Emath.Dimisitque eos, ut in ipsis experiretur Israelem, utrum audiret mandata Domini quæ præceperat patribus eorum per manum Mosi, an non. (B. VI, C. XII). Itaque filii Israel habitaverunt in medio Chananæi, et Hetthæi, et Amorrhæi, et Pherezæi, et Evæi, et Jebusæi; et duxerunt uxores filias eorum, ipsique filias suas filiis eorum tradiderunt, et servierunt diis eorum. Feceruntque malum in conspectu D Domini,et obliti sunt Dei sui. servientes Baalim et Astharoth. Iratusque Dominus contra Israel, tradidit eos in manus Chusan Rasathaim regis Mesopotamiæ, servieruntque ei octo annis. (C. XIII). Et clamaverunt ad Dominum : qui suscitavit eis salva

Juxta Hebræum habent codd. nostri Bual, quanquam in Palatin. posterior inanus rescripsit, Baulim.

2 Sic mss. omnes; editi. multo pejora; sed unus est sensus, sive majora, sive pejora legamus.MART.

Non solum Aod, sed Aod inclytum filium Gera, legunt mss. aliquot recentiores libri cum Canone

Hebr. verit. Certum est autem illud,inclytum, nihil aliud esse præter interpretationem nominis Aod, que errore librariorum fluxite margine in sacrum contextum. MART.

Mss., Aoth, vel Haoth. Unus Palatin. nostris addit secunda manu inclytum; quæ vox ipsius nominis Aod interpretatio est.

« PoprzedniaDalej »