Obrazy na stronie
PDF
ePub

suum noverit creatorem. Dolendum est non quærere homines bona æterna, quæ certa sunt, et sperare in incerta temporalia, quæ multos non habere videas, et cum habuerint perdidisse. Quod si dixerit quis, cui dimitto tantas divitias: respondeo, Christo qui mori non potest. Quem habeo, inquis, hæredem, ipsum quem et Dominum: Contristabitur pater, sed letabitur Christus : lugebit familia, sed angeli congratulabuntur. Faciat pater quod vult de substantia sua non es ejus cui natus es, sed cui renatus, et qui de grandi pretio redemit sanguinis sui. Non quæruntur in Christianis initia, sed finis. Paulus male cœpit, sed bene finivit : Judæ laudantur exordia, sed finis proditione damnatur. In servo Dei non corporis cultus, sed animæ vigor quæritur, qui carnis infirmitate fit fortior. Nihil sic inflammat corpora, et titillat membra genitalia, quomodo indigestus cibus, ructusque convulsus : quidquid seminarium voluplatum est, ut venenum vitandum est. Parcus igitur cibus, et venter semper esuriens triduanis jejuniis præfertur: multum melius est quotidie parum, quam raro satis sumere. Pluvia illa optima est, quæ sensim descendit in terras; subitus et nimius imber in præceps arva subvertit. Quando comedis, cogita quod statim tibi orandum, illico legenduin sit. Non quæras in monacho linguæ nitorem, sed animæ puritatem. Apud religiosos enim solæcismus magnus et vitium, turpe aliquid vel narrare vel facere. Venerationi habenda est non verbosa rusticitas, sed

parentibus obsequendum, sed quicumque eos supra A rat: tamdiu scito sanguinis copulam, quamdiu ille Christum amat, perdet animam suam. Facile rumpit hæc vincula amor Christi, et timor gehennæ. Gladium tenet hostis, ut me perimat, et ego de lacrymis matris cogitabo : propter patrem militiam descro, cui sepulturam Christi causa non debeo, quantum omnibus ejus causa debeo. Aries iste pietatis, quo fides quatitur, Evangelii retundendus est mucrone : Mater mea et fratres mei hi sunt qui faciunt voluntatem Patris mei qui in cœlis est (Luc. vIII, 21). Si credunt in Christo faveant mihi pro ejus nomine pugnaturo si non credunt, mortui sepeliant mortuos suos. Adversarius noster tamquam leo rugiens aliquem devorare quærens circuit: et tu frondosæ arboris tecus umbraculo molles somnos futurus præda carpis. Inde avaritia conatur irrumpere, inde venter meus B vult mihi Deus esse pro Christo. Compellit libido ut habitantem in me Spiritum sanctum fugem, ut templum Dei violem persequitur me, inquam, hostis, cui nomina mille et mille nocendi sunt artes; el ego infelix victorem me putabo dum capior. Perfectus servus Christi nihil præter Christum habeat: alioquin perfectus non est ; et si perfectus non est, cum se perfectum fore Deo pollicitus sit ante, mentitur : os autem quod mentitur occidit animam ( Sap. 1, 11). Monachus in sua patria non habet honorem, et ubi honor non est, ibi contemptus est: ubi contemptus, ibi frequens injuria, ibi et indignatio : ubi et indignatio, ibi quies nulla: ubi quies non est, ibi mens a proposito sære deducitur. Ubi autem per inquietudinem aliquid aufertur ex studio, minus fit ab eo C sancta simplicitas. Stadium est hæc vita mortalis : quod tollitur: et ubi minus est, perfectum non potest dici. Ex hac supputatione illa summa nascitur, monachum perfectum in patria sua esse non posse. Perfectum autem nolle esse, delinquere est. O desertum Christi floribus vernaus! O solitudo in qua illi nascuntur lapides, de quibus in Apocalypsi civitas magni regis exstruitur. O eremus familiari Deo gaudens! Quid agis, monache, in sæculo, qui major es mundo: quamdiu te tectorum unbræ premunt, quamdiu fumosarum urbium carcer includit. Paupertatem times, sed beatos pauperes Christus appellat. Labore terreris, sed nemo athleta sine sudoribus coronatur : de cibo cogitas, sed fides famem non sentit et super nudam metuis humum exesa jejuniis membra considere, sed Dominus tecum jacet. Squalido ca- D orabit pro eo sacerdos. Pro sacerdotis lapsu quis

pitis horrore, et inculta cæsaries, sed caput tuum Christus est. Infinita eremi vastitas terret, sed tu in paradiso mente deambula : quotiescumque illuc cogitatione transcenderis, toties in eremo non eris. Scabra sine balneis attrahitur cutis, sed qui in Christo semel lotus est, non illi necesse est iterum lavari et ut breviter ad cuncta Apostolum audias respondentem Non sunt condigna passiones hujus temporis ad futuram gloriam quæ revelabitur in nobis (Rom. VIII, 18). Delicatus miles es, si hic vis gaudere in sæculo, et postea regnare cum Christo. Honora patrem tuum, sed si te a vero Patre non sepa

hic contendimus, ut alibi coronemur. Non quærit diabolus homines infideles, non eos qui foris sunt, et quorum carnes rex Assyrius in ossa succendit, sed de Ecclesia rapere festinat. Escæ ejus secundum Abacuch prophetam electæ sunt. Job subvertere cupit, et devorato Juda, Apostolorum expetit potestatem. Non sinas cogitationes crescere in corde tuo: nihil in te Babylonium, nihil confusionis adolescat. Dum parvus est hostis, interfice. Nequitia elidatur in semine, quod impossibile est in sensu hominis non oriri, noto medullarum calore. Ille laudatur, ille prædicatur beatus, qui cum cogitationes suas incœperint, interficit, et elidit eas ad petram, petra autem erat Christus (I Cor. x, 1). Monachus si ceciderit,

rogaturus? Detrimentum pecoris, pastoris ignominia est. Beatitudinis tuæ interrogatio, disputatio fuit, sic quæsisse quærenda, ut via sit dedisse quæsitis. Perdet auctoritatem dicendi, cujus sermo opere destruitur. Innocens absque sermone conversatio sacerdotis, quantum exemplo prodest, tantum silentio nocet. Latratu enim canum et baculo pastoris luporum rabies terrenda est. Violentia impiorum et comessatorum est, non sacerdotum. In vino enim luxuria, in luxuria voluptas, in voluptate impudicitia est. Non moriturus quis victurus occiditur,

ADMONITIO DE SUBSEQUENTE REGULA.

Auctorem ipsa præfert inscriptio, Lupum de Olmeto Hispalensem, qui ex Hieronymi scriptis ad propriam familiam instaurandam fideliter feliciterque sententias expressit. Fuit ille sub initium decimi quinti sæculi, ut se dicit ipse, Frater monasterii S. Maria de Guadalupe Ordinis S. Hieronymi professus deinde in priorem generalem, ut vocant, assumptus. Laborem hunc suum, quo quidem apposite congruenterque, quæ ad Monachos pertinent, dicta S. Patris insigniora connexuit, Flores, ut videtur, ipse inscripsit. Summus pontifex Martinus V, eo advivente, sub Regulæ Monachorum S. Hieronymi nomine suis litteris comprobavit. Post Erasmi autem et Victorii editiones, recensuit Fr. Pius Rubeus de Placentia, ediditque Comi anno 1621 sub Florum titulo, multis assutis ex integro capitibus, nonnullisque aliis truncatis, quæ sibi ab Hieronymianis aliena videbantur. Operæ in eo aliquod pretium fecit, quod allegationes singulis quibusque capitulis ad sententiarum loca indicanda subjecit: qua quidem opera et nos usi aliquando sumus, eum tamen locum et numerum seculi, quem in editione nostra obtinent scripta S. Patris genuina, non supposititia: quorum non eamdem rationem habuimus. Proposuimus autem robis recognoscendum restituendumque, non illud quod diximus tot locis a Rubeo interpolatum, sed quod hactenus in postremum Hieronymianorum operum tomum exemplar ejus Regulæ ex Lupi Olmetani studio est ascitum. Quod quidem el cum ms. codice Bibliothecæ Trinitatis Montium de Urbe contulimus, nec paucis sane locis emendamus.

[ocr errors]

REGULA MONACHORUM

EX SCRIPTIS HIERONYMI PER LUPUM DE OLMETO COLLECTA.

[ocr errors][merged small]

Fratres charissimi, non queo, quem mente con- A cepi ore proferre sermonem, et cordis lætitiam lingua non explicat; hoc autem non solum ego patior, qui cupio narrare quæ sentio, sed etiam, et vos mecum patimini, plus exsultantes in conscientia, quam in eloquio proferentes. Nihil Christiano felicius, cui promittitur regnum cœlorum : nihil laboriosius, qui de vita quotidie periclitatur: nihil fortius, qui-vincit diabolum : nihil imbecillius, qui a carne superatur. Utriusque rei exempla sunt plurima. Latro credit in cruce, et statim meretur audire: Amen dico tibi: hodie mecum cris in paradiso. Judas vero de apostolatus fastigio in perditionis tartarum labitur, et nec familiaritate convivii [Al. communi], nec intinctione bucellæ, nec osculi gratia frangitur, ne quasi ho

Verum quia memoria labitur omnium quæ dixerimus desideras Commentariolum fieri, ut oblivionem lectio consoletur: ideo pauca quæ tibi reor fore necessaria, credidi subnectenda. Illuc enim nostra tendit oratio: ut quorum unus est labor, unum et præmium sit. Navigantes namque Rubrum mare, in quo optandum nobis est, ut verus Pharao mergatur cum suo exercitu multis difficultatibus atque periculis ad urbem b maximam perveniunt ; utroque littore gentes vaga immo belluæ habitant ferocissimæ. Semper solliciti, semper armati, totius anni vehunt cibaria latentibus saxis vadisque durissimis plena sunt omnia.

Quorsum ista, perspicuum est. Nam si sæculi negotiatores tanta sustinent, ut ad incertas perveniant

minem tradat, quem Filium Dei noverat. Nos quidem B periturasque divitias, et servent cum animæ discriparva dimisimus: grandia possidemus, centuplicato fenore Christi promissa redduntur.

Hæc dicimus, non tam tibi quam aliis sub tuo nomine, ut prima te, fili, fronte doceamus magna cœpisse, et excelsa sectari, et adolescentiæ immo puber. tatis incentiva calcantem, perfectæ ætatis gradum scandere. Seis enim dogma nostrum humilitatis tenere vestigium, et per ima gradientes ad summa nos ascendere. Igitur sanctus mihi invocandus est Spiritus, ut hoc suo sensu ore meo defendat. Non quidem campum rhetorici desideramus eloquii, non dialecticorum tendicula, et Aristotelis spineta conquirimus sed ad sanctarum Scripturarum gravitatem confugimus: ubi vulnerum vera medicina est: ubi dolorum certa remedia.

a Perperam Martianæus Lupum de Oliveto vocat. b Vide quæ hoc de verbo diximus laudata epistol.

mine, quæ multis periculis quæsicrunt: quid Christi negotiatori faciendum est, qui, venditis omnibus, quærit pretiosissimam margaritam qui totis substantiæ opibus emit agrum, in quo reperiat thesaurum, quem nec fur effodere, et latro non possit auferre. Nosse igitur oportet quid jussum sit quidve prohibitum ut scientes utrumque servemus. Alioquin ante scientiam mandati impossibile est nosse quid fiat. Et hæc ego non integris rate vel mercibus, quasi ignarus fluctuum, doctus nauta præmoneo : sed nuper naufragio ejectus in littus, timida navigaturis voce denuntio. Cuncti tamen mei sensus affectu vobis vaco; sed [Al. vacant. Itaque] obsecro vos, ut conatus meos orationibus adjuvetis, ut DoC minus et Salvator pro causa respondeat.

ad Rusticum.

с

Interserunt alii, suo sensu, ore meo.

Vestrum itaque est, ut voluntatem sequatur effec- A ipsum Domino dederis, et Apostolica virtute perfectus. Meum est ut velim: Obsecrationum vestrarum

est, a ut possim sed ipsum meum sine Dei semper auxilio non erit meum: Deus semper largitur, semperque donaturus [Al. donator] est: nec mihi sufficit quod semel dedit, nisi semper dederit. Si enim duri judicis sententiam crebra mulieris flexit petitio: quanto magis paterna viscera interpellatione sedula moliuntur? Scitote tamen ante omnia [Al. tac. ante omnia] nobis esse nihil antiquius, quam Christi jura servare, nec patrum transferre terminos: semperque meminisse Romanam fidem apostolico ore laudatam.

CAPUT PRIMUM.

De Obedientia.

tus, sequi cœperis Salvatorem, tunc intelliges, ubi fueris; et in exercitu Christi, quam extremum [ Al. extraneum tenueris locum.

C

Præpositum itaque monasterii timeas ut Dominum, diligas ut parentem. Credas tibi salutare, quidquid ille præceperit; nec de majoris sententia judices, cujus officii est obedire, et implere, quæ jussa sunt, dicente Moyse: Audi Israel, et tace. Nec ipse te doceas, et absque doctore ingrediaris viam', quam numquam ingressus es. Nulla ars absque magistro discitur. Etiam muta animalia, et ferarum greges ductores sequuntur suos. In apibus [Al. opibus] principes sunt; grues unam sequuntur ordine litterato; imperator unus; judex unus in provincia;

Accipe ergo, fili, doctrinam nostram, ea simplici- E Roma, ut condita est, duos fratres simul habere retate et veritate, qua didicimus [ Al. dicimus], quia non quærimus hominum gloriam (Deus testis est), nec ad hoc loquimur, ut humanas amicitias aucupemur, ne nostræ adulationis sermone, et nos, et alios decipiamus: nec ut apud homines aliquid videamur, sed ut apud Deum homines magna mereantur. Hoc est itaque totum, quod apprehensa manu insinuare tibi cupio. Et [Al. add. revera], ut simpliciter motus mentis meæ fatear, nunc monachi incunabula moresque discutimus.

Si vis igitur ad vitam ingredi, serva præcepta : hoc est, ab omni illicito, quo prohiberis, recedas, et ad omne bonum, quod juberis, promptus accedas. Respice sanctum virum Pammachium, et ferventissimæ fidei Paulinum presbyterum: qui non solum C divitias, sed seipsos obtulerunt, qui contra diaboli tergiversationem, nequaquam pellem pro pelle, sed carnes, et ossa, et animas suas Domino consecrarunt: qui te, et exemplo, et eloquio, id est, et opere, et lingua possint ad majora perducere. Nobilis es? et illi, sed in Christo nobiliores. Dives, et honoratus? et illi, immo ex divitibus, et honoratis, pauperes et inglorii, et idcirco ditiores, et magis inclyti, quia pro Christo pauperes et inhonorati. Contemnis aurum contempserunt, et multi philosophi.

Non enim est satis perfecto et consummato viro opes contemnere, pecunias dissipare, et projicere qu. d in momento, et perdi, et inveniri potest. Fecit hocb Crates Thebanus, fecit Antisthenes, fecerunt plurimi, quos vitiosissimos legimus. Plus debet D Christi discipulus præstare, quam mundi philosophus, gloriæ animal, et popularis auræ, atque rumorum venale mancipium. Tibi non sufficit opes contemnere, nisi et Christum sequaris. Teipsum Dominus, hostiam vivam, placentem Deo: te, inquam, non tua. Et Deus variis tentationibus commonet, quia multis plagis, et doloribus eruditur Israel, et quem diligit Dominus corripit: flagellat autem omnem filium, quem recipit (Hebr. 1). Quod si te

a Atque hic plus habent Victorius et Rubeus, ut quod velim et possim. Nam velle et currere meum est, sed ipsum meum, etc.

Omittit Martian. post Erasm., hoc Crates Theba

ges non potuit, et parricidio [ Al. fratricidio ] dedicatur. In Rebecca utero Esau et Jacob bella gesserunt singuli Ecclesiarum episcopi, singuli archi presbyteri, singuli archidiaconi, et omnis ordo ecclesiasticus suis rectoribus nititur. In nave unus gubernator, in domo unus dominus, in quovis grandi exercitu unius signum exspectatur. Etine plura replicando fastidium legenti faciam, per bæc omnia ad illud tendit oratio, ut doccam te non tuo arbitrio relinquendum [Al. dimittendum], sed vivere debere in monasterio sub unius disciplina patris, consortioque multorum ; ut ab alio discas humilitatem, ab alio patientiam; hic te silentium, ille doceat mansuetudinem; non facias quod vis; comedas, quod juberis; vestiare, quod acceperis: operis tuis pensum persolvas; subjiciaris, cui non vis; lassus ad stratum venias, d ambulansque dormites, et necdum expleto somno, surgere compellaris. Tantis occupatus negotiis, nullis vacabis cogitationibus: et, dum ab alio transis ad aliud, opusque succedit operi, illud solum mente retinebis, quod agere compelleris. Nam omni oblatione et hostia pretiosior est obtemperantia mandatorum, dicente Propheta : Ecce obedientia melior est quam sacrificium, et auscultatio quam adeps arietum (I Keg. xv, 22 ). Et alibi: Initium bone via [Al. vita), facere juxta quæ præcepta [ Al. jussa quæ accepta] sunt apud Deum, magis quam immolare hostias (Prov. xvi, 5). Et alibi: Qui conservat legem, multiplicat oblationem : Sacrificium salutare est, attendere mandatis et discedere ab omni iniquitale (Eccli. xxxv, 1). Nec nobis blandiri debemus in factis jussorum, si in prohibitorum transgressione peccemus, cum transgressionis crimen benefacti meritum tollat.

Quod non mei sensus assertio, sed utriusque Testamenti exempla probant: ubi invenimus etiam Dei amicos, ob unius contemptus errorem, bonorum retrofactorum munificentiam perdidisse. Sic Adam cum diabolo facile credidit seducenti, post familiari

nus.

c Tacent iidem libri, et absque doctore ingrediaris viam quam numquam iugressus es.

d Atque hic tacent, Ambulansque dormites.

contemnentis.

CAPUT II.

De tribus generibus monachorum in Egypto commo

rantium.

tatem, et colloquium Dei, unius pomi cupiditate su- A audiat capite, sin autem vertat tergum, signum est peratus, perdidit Paradisum. Et quia per transgressionem unum habere præsumpsit, multa simul bona amisit. Sic uxor Loth, post angelorum obsequia, contra interdictum retroaspiciens, in figmentum salis repente mutata est. Quis hic præsumptionis spiritus, qui tantam in animo nostro operatur audaciam, ut cum sanctos homines de levibus etiam culpis videamus esse punitos, et nos quotidie in majoribus, et pluribus delinquentes, b intactos in media damnatione fore credamus? Quamquam leve numquam sit Deum etiam in exiguo contemnere; qui non tantum ad qualitatem peccati respicit, sed etiam ad personæ contemptum: propter quod homini non solum intendendum est, quale sit, quod jubetur, sed quantus sit ille, qui jubet. Excluditur hoc loco vulgaris illa sententia, qua mihi suo judicio religiosi, et qui sapientes sibimet videntur, dicere solent: sufficit nobis, ut non criminalia peccata, et majora faciamus.

Facilis est enim omissio minorum delictorum: qui dum animali sapientia occupant animos, spiritualem intelligentiam, et consuetudinem divinæ legis igno. rant, quæ sæpe peccatum ostendit, quod nobis non videtur esse peccatum; et quæ illic impietatem facit, ubi nos opus pietatis ostendimus. Saul et Josaphat reges fuerunt Israel, et dum misericordiam his, quos Deus oderat, præstiterunt, Dei offensam in opere [ Al. ope] pietatis incurrunt (III Reg. xv). Econtrario, Phinees, filiique Levi gratiam Dei humana cæde et suorum parricidio meruerunt. Vides, quantum ab humanis sensibus per nostram imperitiam discrepat divina sententia, ut nobis interdum cœlestis judicis dispensationem nescientibus, injusta videantur, quæ per causarum scientiam juste satis et recte facta probantur. Et rursum: Ea quæ nostro judicio recte probantur apud Deum plerumque reproba et ingrata videntur.

Quis hodie patris Abrahæ exemplo innoxium volens filium trucidare (Gen. xx11), humano judicio non crederetur insanus? Econtra, quis in tactu arcæ Domini imitatus Ozam (Il Reg. vi), hominum sententia damnaretur? Consideremus igitur, quantus casus sit temere contemnentis, cum tanta ruina esse dicitur in negligentia obsequentis; vel quam damnationem excepturos credimus esse indevotos, cum tantam reprobationem devotus exceperit. Tepidum discipulum non amat Christus. Qui vult meus esse discipulus, ait, abneget semetipsum, et tollat crucem suam, et sequatur me. Beatæ itaque sunt illæ animæ, quæ dorsum suum curvaverunt, ut suscipiant sessorem verbum Dei super se, et frena ejus patiantur, ut quocumque ipse voluerit, flectat eas, et agat habenis præceptorum suorum. Quando enim magister præcipit, obedientis indicium est, si dimisso contra

a Male apud Martian., contra interitum. b In aliis libris, æternos.

e Omittunt alii editi libri, et agat habenis præceptorum suorum.

Et quoniam monachorum fecimus mentionem, et te scio libenter audire, quæ sancta sunt, aurem paulisper accommoda. Tria sunt in Ægypto genera monachorum. Primum cœnobitæ, quod illi Sauses gentili lingua vocant, nos, in communi viventes, possumus appellare. Secundum anachorite, qui soli habitant per deserta, et ab eo, quod procul ab hominibus recesserunt, nuncupantur. Tertium genus est, quod Remoboth, dicunt deterrimum [ Al. teterrimum], atque neglectum, et quod in nostra provinB cia, aut solum, aut primum est. Hi bini, vel terni, nec multo plures simul habitant, suo arbitrio ac ditione viventes: et de eo, quod laboraverint in medium partes conferunt, ut habeant alimenta communia. Habitant autem quamplurimi [Al. quamplurimum] in urbibus et castellis: et quasi ars sit sancta, non vita, quidquid vendiderint, majoris est pretii. Inter hos sæpe sunt jurgia: quia suo viventes cibo, non patiuntur se alicui esse subjectos. Revera solent certare jejuniis, et rem secreti, victoriæ faciunt. Apud hos affectata sunt omnia, laxæ manicæ, caliga follicantes, vestis crassior, crebra suspiria, visitatio virginum, detractio clericorum. Et si quando dies festus advenerit, saturantur ad vomitum.

C

His igitur quasi quibusdam pestibus exterminatis, veniamus ad eos qui plures sunt, et in commune habitant, id est, quos vocari cœnobitas diximus. Prima apud eos confœderatio, est obedire majoribus, et quidquid jusserint facere. Divisi sunt per decurias atque centurias: ita ut novem hominibus præsit decimus: et rursum decem præpositos sub se centesimus habeat. Manent separati, et sejunctis cellulis : usque ad horam nonam, ut institutum est, nemo pergit ad alium, exceptis his decanis quos diximus : ut, si cogitationibus forte quis fluctuet, illius consoletur alloquiis.

e

Post horam nonam in commune concurritur, psalmi resonant, Scripturæ recitantur ex more: et completis orationibus, cunctisque residentibus, medius quem Patrem vocant, incipit disputare. Quo loquente, tantum silentium fit, ut nemo alium respicere, nemo audeat exscreare. Dicentis laus est in fletu audientium. Tacite volvuntur per ora lacrymæ : et ne in singultus quidem crumpit dolor. Cum vero de regno Christi, et de futura beatitudine, et de gloria cœperit annuntiare ventura, videas cunctos moderato suspirio et oculos ad cœlum levantes inter se dicere: Quis dabit mihi pennus sicut columbæ, et volabo et requiescam (Psal. LIV, 7)? Post hæc concilium solvitur, et unaquæque decuria cum suo pa

d Antea, quæ facta sunt: male.

Rubeus, sed junctis cellulis : quemadmodum et Victorius.

rente pergit ad mensam quibus per singulas heb- A in me Christus. Qui mortificaverit membra sua, et in domadas vicissim ministrant. Nullus in cibo strepi

a

tus est: nemo comedens loquitur: Vivitur pane et leguminibus, et oleribus quæ solo sale condiuntur. Vinum tantum senes accipiunt, quibus a cum parvulis sæpe fit prandium, ut aliorum ætas fessa sustentetur aliorum non frangatur incipiens. Dehinc consurgunt pariter, et hymno dicto, ad præsepia redeunt, ubi usque ad vesperum cum suis unusquisque loquitur et dicit: Vidistis illum et illum? quanta in ipso gratia sit? quantum silentium? quam moderatus incessus?

Si infirmum viderint, consolantur. Si in Dei amore ferventem, cohortantur ad studium. Et quia nocte extra orationes publicas in suo cubili unusquisque vigilat, circumeunt cellulas singulorum, et aure B apposita, quid faciant, diligenter explorant. Quem tardiorem deprehenderint, non increpant, sed dissimulato quod norunt, eum sæpius visitant; et prius incipientes provocant magis orare, quam cogant. Opusb diei statum est, quod decano reditum fertur ad œconomum, qui et ipse per singulos menses patri omnium cum magno reddit timore rationem: a quo etiam cibi eum facti fuerint, degustantur [A/. prægustantur]. Jejunium totius anni æquale est, excepta Quadragesima: in qua sola conceditur distrietius vivere. c A Pentecoste cœnæ mutantur in prandia, quo et traditioni ecclesiasticæ satisfaciant, et ventrem cibo non onerent duplicato.

Ad tertium veniam genus, quos Anachoritas voeant, qui et de cœnobiis exeuntes, excepto pane et C sale, amplius ad deserta nil deferunt. Hujus vitæ auctor Paulus, illustrator Antonius, et, ut ad superiora conscendam, princeps Joannes Baptista fuit. Talem vero virum Jeremias quoque propheta describit dicens : Bonum est viro cum portaverit jugum Domini [Al. tacet Domini] ab adolescentia sua sedebit solitarius et tacebit, quia sustulit super se jugum, et dabit percutienti se maxillam : saturabitur opprobriis, quia non in sempiternum abjecit Dominus (Thren. II, 27, seqq.). Horum laborem et conversationem in carne non carnis, alio tempore si volueris explicabo. Nunc ad propositum redeam. Bonum est obedire majoribus, parere præfectis et post regulas Scriplurarum vitæ tuæ [Al. suæ] tramitem ab aliis discere, nec præceptore uti pessimo, scilicet præsum- D ptione tua.

[blocks in formation]

imagine noctis perambulaverit, non timebit dicere: Factus sum sicut uter in pruina (Psalm. cxvii, 83). Unde idem Apostolus castigabat corpus suum, et in servitutem redigebat, ne aliis prædicans ipse reprobus inveniretur. Corporisque ex persona generis humani inflatus [Al. inflammatus] ardoribus loquebatur. Miser ego homo, quis me liberabit de corpore mortis hujus? Et iterum: Scio quoniam non habitat in me, hoc est in carne mea, bonum. Velle enim adjacet mihi, ut faciam autem bonum, nequaquam e invenio : neque quod volo bonum, sed quod nolo malum illud facio. Et denuo: Qui in carne sunt, Deo placere non possunt. Vos autem non estis in carne, sed in spiritu, si tamen Spiritus Dei habitat in vobis.

Unde post cogitationum diligentissimam cautionem, jejuniorum tibi arma sumenda sunt; et canendum cum David: Humiliavi in jejunio animam meam (Psalm. XXXIV, 13). Matrem ita vide, ne per illam alias videre cogaris, quarum vultus cordi tuo hæreant et tacitum vivat sub pectore vulnus. Ancillulas quæ illi in obsequio sunt, tibi scias esse in insidiis: Quia quanto vilior earum conditio: tanto facilior ruina est. Volo ergo te propter has causas non habitare cum matre et præcipue ne aut [Al. ipsam] offerentem delicatos cibos, renuendo contristes, aut si acceperis, oleum igni adjicias: et inter frequentiam puellarum per diem videas, quod noctibus cogites. Adolescentiam tuam nulla sorde commacules, ut ad altare Christi, quasi de thalamo virgo procedas: et habeas deforis bonum testimo

»ium.

Licet de cæteris virtutibos, ut sapientia, fortitudine, justitia [Al. add. temperantia], humilitate, mansuetudine et liberalitate possint et alii judicare: pudicitiam sola novit conscientia, et humani oculi hujus rei certi judices esse non possunt. Feminæ quoque quæ nomen tuum noverint, vultum nesciant. Nam Joannes Baptista sanctam matrem habuit, pontilicisque filius erat : et tamen nec matris affectu, nec patris opibus vincebatur, ut in domo parentum cum periculo viveret castitatis. Vivebat in eremo: oculis desiderantibus Christum, nihil aliud dignabatur aspicere. Vestis aspera, zona pellicea, cibus locustæ, et mel sylvestre: omnia virtuti et continentiæ præparata. Unde martyrem quem tormenta non vicerant, superabat voluptas. Tandem cœlitus inspiratus præcisam morsu linguam in osculantis se faciem expuit, et sic libidinis sensum succedens doloris magnitudo preripuit [Al. superavit]. Nam quomodo qui ignem tetigerit statim aduritur : ita viri tactus et feminæ sentit naturam suam, et diversitatem sexus intelligit. Item quomodo poterit libidinem refre

Addit Rubeus ex lib. 11 advers. Jovinian. cap. 7, Tactus alienorum corporum, et feminarum ardentior appetitus vicinus insaniæ est.

Pro his quæ sequuntur, Item quo modo, etc. in Rubei editione hæc substituuntur ex lib. commentar, in Ezechiel., cap. vii: Vultuque et oculis dis

« PoprzedniaDalej »